dlaczego chłopom reymonta przyznano literacką nagrodę nobla

Prawd� m�wi�c, odpowiedŸ na to pytanie mog�aby zape�ni� odr�bn� ksi��k�. Nie spos�b tu wyliczy� wszystkich walor�w dzie�a ani te� wy�uszczy� dok�adnie kryteri�w, jakie stawia komisja przydzielaj�c t� s�ynn� nagrod�. Jedno jest pewne: dzie�o musi by� uniwesralne, musi dotyczy� spraw og�lnoludzkich, podejmowa� temat ponadnarodowy, omawia� wartoœci ponadczasowe. I ten warunek dzie�o Reymonta, zwane epopej� ch�opsk�, spe�nia nie tylko w skali narodowej-lecz nawet w skali œwiatowej. Podejmuje bowiem problematyk� spo�ecznoœci ch�opskiej, prezentuje ca�okszta�t uniwersalnej, "zawieszonej" w czasie wsi, obrazuje mentalnoœ� ch�opa-nie tylko polskiego. Obraz ten jest wielobarwny, jest wielostronny i prawdziwy. Prezentuje nie tylko n�dz� wieœniak�w lecz ca�y przekr�j zhierarchizowanej spo�ecznoœci-od bogatych gospodarzy po biedot� w rodzju Kuby. Uniwesalne jest tak�e przywi�zanie ch�opa do ziemi-cenniejszej ni� pieni�dze-ziemi ojc�w,ziemi, kr�ra sama w sobie jest wartoœci�, tradycj� i mi�oœci� cz�owieka, kt�ry na niej urodzi� si�, wychowa� pracuje i umiera. Niezmienny jest zwi�zek cz�owieka z przyrod�-odwieczna zale�noœ�, wr�cz zespolenie tak wspaniale wyeksponowane w "Ch�opach". Lecz temat folwarku wsi i ch�opa to jeszcze nie wszystko. Zauwa�amy, �e Reymont tworzy w powieœci suwerenne pa�stewko ludzi: jest tu w�adca i jego m�oda �ona, jest ksi�� zabiegaj�cy si� o sukcesj� tronu i o przychylnoœ� m�odej kr�lowej, jest tu odwieczna, erotyczna sk�onnoœ� m�odych ku sobie, zazdroœ� wiernej �ony i zazdroœ� starego m�a-czyli zas�b uczu�, zachowa� i proces�w od wiek�w przeœladuj�cych cz�owieka, przypisanych mu i definiuj�cych jego cz�owiecze�stwo. By�y one w mitach greckich, w Biblii, w literaturze wszystkich epok. Powracaj� w "Ch�opach" Reymonta-tym jaskrawiej widoczne, �e zarysowane w uniwersalnym, bez czasu i bez przynale�noœci-pa�stewku. Dopiero w takiej sytuacji wida� prawd� o psychice cz�owieka-o sile nami�tnoœci i tradycji w jego �yciu. M�wi�c o wartoœciach utworu, nale�y jeszcze zaznaczy� artyzm kompozycji dzie�a. Œwietna stylizacja j�zyka, z�o�onoœ� gatunkowa, mitologizacja i bogactwo œwiata przedstawionego-od opisu przyrody po stroje, obrz�dy i rekwizyty sk�adaj�ce si� na obraz wsi-wszystko to sprawia, �e przyznanie Nagrody Nobla Reymontowi, nie wydaje si� dziwne.