1)
manualny drenaż limfatyczny - jest zabiegiem fizjoterapeutycznym, podczas którego zastosowane są specjalne chwyty, które wykonywane są powolnie zgodnie z przepływem płynów limfatycznych w kierunku serca. Celem masazu jest usprawnianie krążenia limfy.
Limfangiomotoryka - skurcz dużych naczyń limfatycznych
węzeł chłonny - Węzły chłonne to skupiska tkanki limfatycznej odpowiadającej za odporność organizmu. Główną funkcją węzłów jest filtracja zawartej w nich limfy oraz udział w wytwarzaniu przeciwciał.
Węzły regionalne – są to węzły chłonne które zbierają chłonkę z danego obszaru ciała.
Wezły ponadregionalne – sa to węzły do których spływa limfa z kilku grup węzłów regionalnych
kąty żylne - Kąty żylne utworzone są przez połączenie odpowiednich żył np. szyjnej wewnętrznej z żyłą podobojczykową.
2) Jakie pełni funkcje układ limfatyczny.
· odpornościowa – w węzłach limfatycznych powstają niektóre leukocyty; usuwanie obcych substancji organicznych (bakterii, wirusów, grzybów) i nieorganicznych na drodze reakcji immunologicznych
· neutralizująca – przepływająca po organizmie limfa zbiera substancje toksyczne i odprowadza je do węzłów chłonnych, skąd są transportowane do nerek i usuwane z organizmu
· odprowadzająca – transport produktów uwalnianych przez komórki do osocza (enzymy, cytokiny i inne)
3) Funkcja węzłów chłonnych
1. Niszczenie substancji szkodliwych (toksyny, drobnoustroje) znajdujących się w chłonce.
2. Udział w odporności
3. Wytwarzanie limfocytów i monocytów.
4. Produkcja przeciwciał.
5. filtracja zawartej w nich limfy
4 ) Określ położenie głównych grup węzłów chłonnych, podaj ich nazwę i przedstaw
graficznie na ciele człowieka.
Wezły chłonne przymostkowe –
Wezły chłonne przykręgosłupowe – przy kręgosłupie
Węzły chłonne szyi - szyja
Węzły chłonne pachowe – doły pachowe
Węzły chłonne pachwinowe – pachwiny
Węzły chłonne łokciowe – doły łokciowe
Węzły chłonne podkolanowe – doły podkolanowe
5) Podaj z jakich obszarów (regionów, terytoriów) ciała chłonka spływa do poszczególnych
grup węzłów chłonnych.
* wezły chłonne pachowe – ramię i obręcz kończyny górnej, gruczoł piersiowy, grzbiet
* węzły łokciowe – przedramię, reka
* wezły pachwinowe – pośladki, uda, ( kończyna dolna)
*wezły podkolanowe- podudzie, stopa,
* węzły przymostkowe – gruczoł piersiowy, klatka piersiowa, górna czesc jamy brzusznej,
* węzły podbródkowe - brudka, jama ustna
* węzły podżuchwowe – policzki, nos, żuchwa
* wezły nadobojczykowe – obręcz konczyny górnej powyżej obojczyka, grzebien łopatki, tarczyca, czesc tchawicy i przełyku
* wezły lędźwiowe- biodra, nerki, jajniki,
6) Na jakie terytoria (regiony, obszary) podzielone jest ciało człowieka dla potrzeb drenażu
Limfatycznego
a) nazwij terytoria limfatyczne,
b) podaj do jakich regionalnych węzłów chłonnych odprowadzana jest chłonka z
poszczególnych terytoriów.
7) Przedstaw podział (rodzaje) naczyń limfatycznych
a) podaj ich nazwy, funkcje
- kapilary limfatyczne – słuza drenażowi płynu tkankowego, tworząc limfe
- przedkolektory - łączą się z kapilarami i kolektorami
- Kolektory - będące właściwymi naczyniami limfatycznymi transpotrującymi limfę
- pnie limfatyczne - zbierają limfę z mniejszych naczyń i odprowadzają ją do żył.
b) określ położenie głównych pni i przewodów.
Główne pnie limfatyczne to:
- przewód piersiowy: zbiera chłonkę całej dolnej części ciała i górnej lewej części ciała
- przewód chłonny prawy: zbiera limfę z górnej prawej części ciała (kończyny górnej, połowy klatki piersiowej, połowy szyi i głowy).
8. Co to jest chłonka (limfa) i jak powstaje.
Limfa, inaczej nazywana chłonką, jest to płyn tkankowy spływający do naczyń chłonnych, Powstaje z płynu tkankowego, który przechodząc do układu naczyń limfatycznych staje się limfą.
9) Wyjaśnij pojęcie limfatyczne działy wodne, określ ich przebieg
Działy wodne – sa to strefy które oddzielają od siebie obszary dopływu chłonki
10. Wyjaśnij pojęcie i działanie limfangiou (serduszka limfatycznego).
Limfangion, serduszko limfatyczne - kolektor limfatyczny zbudowany z systemów zastawkowych, pulsujący przeciętnie 10 razy na minutę. Umożliwia ruch limfy przesuwając ją do przodu
11) Czym są anastomozy, określ ich przebieg na ciele.
Anastomozy- połączenia między komórkami lub elementami tego samego układu, np. bezpośrednie połączenia pomiędzy tętnicami i żyłami
12) Wymień podobieństwa i różnice między układem krwionośnym i limfatycznym.
a) podobieństwa
- posiadanie naczyń włosowatych
- posiadanie płynu, który krąży w tych naczyniach.
b) różnice
- układ krwionośny jest zamknięty a limfatyczny otwarty
- W naczyniach limfatycznych płynie limfa a w krwionośnym krew
- Krew płynie do serca i od serca, Limfa płynie tylko w jednym kierunku - do serca.
- układ krwionośny - Płyn jest tłoczony do naczyń dzięki skurczom serca. Układ limf - Płyn jest tłoczony do naczyń dzięki skurczom otaczających mięśni.
13. Podaj zależności występujące między układem krwionośnym i limfatycznym (między
przepływem krwi w tkankach i narządach, a ilością tworzącej się chłonki).
14. Wyjaśnij pojęcia: przekrwienie czynne i bierne.
Przekrwienie czynne, czyli tętnicze, powstaje wskutek zwiększonego dopływu krwi do danego odcinka naczyń tętniczych.
Przekrwienie bierne, żylne powstaje wskutek utrudnionego odpływu krwi z tkanek, albo z powodu niewydolności serca.
15. Co wpływa na fizjologiczny przepływ chłonki , co wspomaga przepływ chłonki.
- ujemne ciśnienie wew kl piersiowej w czasie wdechu
-rytmiczny skurcz dużych naczyń chłonnych
-skurcz i rozkurcz miesni szkieletowych podczas pracy
- zastawki, które zapobiegają cofaniu się chłonki
-pulsujące ruchy tetnic w sąsiedztwie naczyń chłonnych
Substancje, które zwiekszaja przepuszczalność scian włosowatych
16. Wyjaśnij działanie manualnego drenażu limfatycznego.
- Zmniejsza wysięki oraz zastoje limfatyczne poprzez poprawę krążenia limfatycznego,
- Przyspiesza usuwanie szkodliwych substancji powstałych w wyniku przemiany materii,
- Oczyszcza organizm z toksyn i wzmacnia system immunologiczny.
17. Podaj definicję obrzęku.
obrzęk – nadmierne pozanaczyniowe gromadzenie się płynu w tkankach lub jamach ciała. Obrzęk może mieć charakter miejscowy lub uogólniony.
18. Wyjaśnij mechanizm powstawania obrzęku.
Powstaje na skutek zaburzenia równowagi między czynnikami dążącymi do zatrzymania płynu w naczyniach oraz czynników prowadzących do przedostawania się płynu poza ich światło.
19. Podaj przyczyny powstawania obrzęku.
Obrzęk może być spowodowany:
zajęciem lub uciskiem naczyń, węzłów chłonnych przez proces nowotworowy, albo zapalny;
urazem naczyń i / lub węzłów (na przykład po naświetlaniach);
zaburzeniami struktury i funkcji naczyń (obrzęk limfatyczny pierwotny).
20. Wyjaśnij różnicę między: przesiękiem, wysiękiem i obrzękiem limfatycznym.
- Wysięk to płyn powstający w przebiegu zapaleń, na skutek zwiększenia przepuszczalności naczyń włosowatych. W przeciwieństwie do przesięku, wysięk jest bogaty w białko i komórki krwi.
-Przesięk to płyn przedostający się poza układ naczyń przy prawidłowej budowie ich ściany. Przedostaje się do jam ciała i tkanki łącznej w wyniku spadku ciśnienia onkotycznego lub osmotycznego krwi lub wzrostu ciśnienia hydrostatycznego w naczyniach włosowatych.
Zazwyczaj każde uszkodzenie naczyń prowadzi do przechodzenia płynu do tkanek, czyli obrzęku.
- Obrzęk limfatyczny -to obrzęk niektórych części ciała powstały w wyniku niefizjologicznego nagromadzenia się limfy
21. Jakie powikłania mogą powstać w wyniku długotrwałego obrzęku.
-zakażenia skóry
-Zapalenie naczyń chłonnych
- Zwiększenie objętości obrzęku
- Pogrubienie i stwardnienie
- nowotwór złośliwy
- Nadmierne rogowacenie
22. Zalecenia dla pacjenta z obrzękiem.
- Wygodne luźne ubranie
- obuwie na płaskim obcasie przy obrzęku kd
- Gimnastyka przeciwzastoinowa
-
23. Przedstaw rodzaje niewydolności układu limfatycznego
a) niewydolność objętościowa
b) niewydolność restrykcyjna
c) niewydolność mieszana
a)polega na zwiększonej ilości chłonki w przestani poza naczyniowej
b) wynika z zaburzonej drożności układy chłonnego.
C) polega na zaburzeniach restrykcyjnych w obrębie układy chłonnego z jednoczesnym zwiększeniem ilości płynu tkankowego, prowadzi to do rozszerzenia naczyń i i nieszczelności zastawek, Pojawia się niewydolność ściany z przesączaniem limfy na zewnątrz naczyń.
24. Przedstaw postępowanie w MDL w poszczególnych typach niewydolności.
NIEWYDOLNOSC OBJETOŚCIOWA
Faza wstępna:
głaskania rozcierania koliste węzłów ponadregionalnych i węzłów regionalnych. w niektórych przypadkach konieczne jest opracowanie brzucha i Gim oddechowa, aby wpynac na transport chłonki w obrębie pni chłonnych
Faza odprowadzająca;
opracowanie grupy naczyń odprowadzających z obszaru obrzęku. po tym opracowaniu stosujemy dalsze postępowanie drenażowe w obszarze objętym obrzękiem. Na zakończenie możemy opracować wiązki naczyń odprowadzających z obszaru obrzęku. Całość kończyny ogólnym przeglaskaniem opracowanego obszaru
NIEWYDOLNOSC RESTRYKCYJNA
Faza wstępna:
Najpierw musimy określić , do których obszarów chłonka może być przetransportowania na poziomie skórnej sieci naczyń włosowatych oraz dzięki anastomozom pomiędzy sąsiednimi obszarami drenowania. Następnie opracowujemy doły nadobojczykowe , w miarę możliwości węzły ponadregionalne i węzły regionalne dla obszarów , do których będziemy przepychać chłonkę. W dalszej kolejności wykonujemy drenaż limfatyczny obszarów , które wykorzystujemy do odprowadzania chłonki.
Faza odprowadzania:
Obowiązuje zasada, ze nie wykonujemy drenażu w miejscu uszkodzonych naczyń i węzłów. Stosując rozcieranie koliste przepychamy chłonka do sąsiednich obszarów, wykorzystując zespolenia pomiędzy sąsiednimi obszarami oraz na poziomie naczyń włosowatych podskórnych. Przeprowadzenie chłonki w kierunku sąsiednich obszarów drenowania oraz zespoleń pomiędzy tymi obszarami odbywa się w myśl zasady „trzech punktów”. Kierunek drenażu narzucony jest przez możliwe dogi odprowadzenia chłonki. Dobór techniku pozostaje do uznania terapeuty jest uzależniony od stanu zdrowia pacjenta.
25. Zasady drenażu limfatycznego
- odpowiednie ułożenie drenażowe
- nie wykonujemy drenażu w miejscu blizny i uszkodzenia układu chłonnego
- wolne tempo
- zachowana odpowiednia Kolejnosc
- w czasie zabiegu przynajmniej dwukrotnie opracowujemy wezły regionalne i ponadregionalne
- techniki należy wykonywac plynnie i lekko
- Techniki musza mieć charakter przepychajacy.
- Czas trwania zabiegu czesciowy 20- 30 min a ogolny 90 min
- Opracowanei brzucha wykonujemy w rytmie oddechowym pacjenta.
- Każdy zabieg wymaga najpierw przygotowania układu chłonnego.
26. Wskazania do drenażu limfatycznego.
-obrzeki pourazowe
-obrzeki po zejściu stany zapalnego
-obrzeki w przebiegu niektórych chorob reumatycznych
-zespol Sudecka
-choroba Raynauda
-obrzeki limfatyczne i powiekszenei węzłów chłonnych
- po chorobach zakaznych
-sarkaidoza
-choroby skory bez zmian zapalnych
-zaburzenia przepływu chłonki w obrębie jelita
-obrzęki narządów miednicy mniejszej
-obrzęki po mastektomii
-obrzęki spowodowane uszkodzeniami lub wadami rozwojowymi w obrębie układy chłonnego
-lokalne obrzęki i zaburzenia odpływu chłonki
-celulit
27. Przeciwwskazania do drenażu limfatycznego.
-obrzęki w przebiegu niewyrównanych wad serca
-niektóre obrzęki pochodzenia nerkowego lub wątrobowego
-ostre stany zapalne
-obrzęki w przebiegu chorób nowotworowych
-gorączka
-choroby skory z owrzodzeniami i zmianami ropnymi
-krwotoki
-choroby zakaźne
-zapalenie żył
-świeże zakrzepy
-zawansowana miażdżyca
28. Pozycje złożeniowe do drenażu limfatycznego.
1. ułożenie na plecach(głowa uniesiona wyżej niż reszta ciała, k. górne zgięte w ST łokciowym podloznone pod nie odpowiedni kliny, pod kolana podkładamy Walek w celu lekkiego zgięcia w ST, biodrowych o kolanowych. podkładamy pod stopy Walek w celu uniesienia kończyn powyżej poziom tułowia dla lepszego odpływu chłonki)
2. ułożenie na brzuchu ( twarz pacjenta znajduje się w otworze w zagłówku kozetki k górne lekko odwiedzione w ST ramiennych i lekko zgięte w ST łokciowym ułożone wzdłuż pacjenta. pod podudzia na wys stwow skokowych podkładamy wałek , który utrzymuje lekkie ugięcie nóg w ST kolanowych
29. Przygotowanie pacjenta do zabiegu drenażu manualnego
30. Diagnostyka (badania) przed drenażem limfatycznym.
badanie wzrokowe(kolor czy jest wysiek), badanie palpacyjne( czy obrzęk jest twardy miękki bolesny)
mierzenie obwodów, sprawdzenie zakresu ruchomości