Praca socjalna z osobami skazanymi, które przygotowujacymi się do opuszczenia Zakładów Karnych jest bardzo ważna dla całego społeczeństwa. Decyduje o pierwszym okresie życia skazanego na tzw. Wolności. W dużym stopniu ogranicza powrót na drogę przestępstwa. Głównie dotyczy to osób, które zostały skazane na długoletnie wyroki pozbawienia wolności lub osób, które karę pozbawienia wolności odbyły kilkakrotnie tzw. recydywiści i utracili więzy ze swoją rodziną.
Pracę socjalną postpenitencjarną możemy podzielić na dwa etapy. Pierwszy etap to postępowanie podczas odbywania kary, drugi - po wyjściu na wolność.
Pierwszy etap rozpoczyna się na około 6 miesięcy przed przewidywanym opuszczeniem zakładu karnego. Jest to czas niezbędny do przygotowania więźnia do zwolnienia. Każdy skazany powinien we wszystkich swoich sprawach funkcjonowania na zewnątrz placówki zwrócić się do wychowawcy postpenitencjarnego, który ma za zadanie opracować tzw. Plan zwolnieni owy, czyli ustalenie zgodnie ze skazanym zakresu niezbędnej dla niego pomocy i sposobu jej udzielenia. Niezbędna pomoc to może być wsparcie materialne lub psychologiczne lub poradnictwo socjalno-prawne.
Najczęściej skazani mogą liczyć na:
a. Pomoc w uzyskaniu i pokrycie kosztów związanych z uzyskaniem dowodu osobistego lub innych niezbędnych dokumentów
b. Pomoc w uzyskaniu orzeczenia o stopniu niepełnosprawności dla celów rentowych i nierentowych
c. Pomoc w odtworzeniu lub zebraniu świadectw pracy, świadectw szkolnych, zaświadczeń o odbytych kursach
d. W razie problemów rodzinnych pomoc w nawiązaniu kontaktów poprzez np.: ośrodki mediacyjne
e. Pomoc w uzyskaniu lokalu mieszkalnego czy wyjaśnienie sytuacji mieszkaniowej
f. Pomoc w załatwieniu problemów rodziny, która przebywa na zewnątrz poprzez uzyskanie wsparcia ze strony instytucji i stowarzyszeń zajmujących się pomocą społeczną