Biografia

Ludwig Mies van der Rohe urodził się 27 marca 1886 roku w Akwizgranie. Zmarł w 1969 roku w Chicago. Był niemieckim architektem, który działał również w Stanach Zjednoczonych.

• Cechy architektury

Mies jest znany z aforyzmów "mniej znaczy więcej", a także "Bóg jest ukryty w szczegółach", w których zawarł swoje najważniejsze poglądy na architekturę. Stał się ojcem duchowym architektury minimalizmu i brutalizmu. Dążył do stworzenia neutralnej przestrzeni za pomocą architektury opierającej się na uczciwości wobec materiału i strukturalnej jedności. W ciągu ostatnich dwunastu lat życia Mies doszedł do wizji monumentalnej architektury "skóry i szkieletu". Jego późne dzieła stanowią znakomite podsumowanie życia poświęconemu idei uniwersalnej, wyrafinowanej w swej prostocie architektury. W urbanistyce proponował oparcie się o swobodną kompozycję, opartą jednak na rygorystycznym rastrze i klasycznie wyważonych proporcjach.

 

Mies zaprojektował i zrealizował wiele nowoczesnych wieżowców, głównie w Chicago, które stały się pierwowzorami dzisiejszych drapaczy chmur

Główne dzieła

• projekt domu pani Kröller w Hadze (1912, niezrealizowany)

• projekt wieżowca ze stali i szkła w Berlinie (1919, niezrealizowany)

• projekt szklanego drapacza chmur (1920-21)

• dom Wolfów w Gubinie (1926, zburzony)

• pomnik Karla Liebknechta i Róży Luksemburg w Berlinie (1926, zniszczony)

• blok mieszkalny na osiedlu Weissenhof w Stuttgarcie i projekt urbanistyczny osiedla(1927)

• pawilon niemiecki na wystawie międzynarodowej w Barcelonie (1929, zrekonstruowany w 1986)

• dom Tugendhatów w Brnie (1930)

• projekty domów atrialnych (lata 30.)

• Promontory Apartments w Chicago (1949)

• budynki campusu IIT w Chicago (1943-1956), w tym Crown Hall (1950-56)

• dom pani Farnsworth w Plano (Illinois, 1950)

• projekt Teatru Narodowego w Mannheim (1953)

• budynki mieszkalne przy Lake Shore Drive 860-880 w Chicago (1948-52)

• Seagram Building w Nowym Jorku (1954-58)

• Budynek Muzeum XX wieku (obecnie Neue Nationalgalerie) w Berlinie (1962-68)

• biurowiec IBM w Chicago (1967)

• projekt budynku Kommerzbank AG we Frankfurcie nad Menem (1968)

S1

Wystawa mieszkaniowa w weissenhof

Wystawa mieszkaniowa na osiedlu Weißenhof (Stuttgart), Weißenhofsiedlung, została zorganizowana w 1927 przez Werkbund pod kierownictwem artystycznym Miesa van der Rohe na wzgórzu w północnej części Stuttgartu.

S2

Wystawa składała się z kilkunastu modelowych domów jednorodzinnych wolno stojących, szeregowych i wielorodzinnych, które projektowali różni architekci, posiadających jednak stosunkowo jednolity wyraz architektoniczny dojrzałego modernizmu. Budynki posiadały płaskie dachy, duże okna, prawie wszystkie miały kubiczne kształty i gładkie, białe elewacje.

S3

Pawilon barceloński

Pawilon barceloński - modernistyczny pawilon wejściowy na teren niemieckiej części wystawy światowej w Barcelonie w 1929.

Budynek stanowi demonstrację modernistycznego kształtowania przestrzeni, korzystając z zasady wolnego planu oraz kontinuum przestrzennego. Ściany uwolnione są z funkcji konstrukcyjnej, stanowiąc jedynie przegrodę i sposób definiowania przestrzeni, ciężar przeniesiony jest na słupy. Nie istnieje wyraźny podział na wewnętrzną i zewnętrzną przestrzeń budynku ani poszczególne pomieszczenia, przenikają się one wzajemnie, zaś przezroczyste, zbudowane z mlecznego szkła lub lustrzanie gładkie ściany wzmacniają wrażenie swobodnego przepływania przestrzeni. Podobne rozwiązania zastosował Mies w projektowanym jednocześnie domu Tugendhatów w Brnie.

Pawilon posiada niesymetryczną i silnie horyzontalną kompozycję. Wznosi się na niewielkim trawertynowym cokole ze stawem, w którego tafli odbija się lustrzanie.

S4

Żelbetowy, otynkowany stropodach pawilonu spoczywa na słupach z polerowanej i chromowanej stali o niewielkim przekroju, w kształcie równoramiennego krzyża. Między podłogą a stropem znajdują się ściany z onyksu doré, z dwóch rodzajów zielonego marmuru, z trawertynu oraz z przezroczystego i barwionego szkła.

S5

W samym pawilonie znajduje się przestrzeń dostępna spod części zadaszonej, osłonięta z trzech stron ścianami, pozbawiona jednak stropu, z kolejnym stawem lustrzanie odbijającym niebo. Asymetrycznie, po lewej stronie stawu, ustawiono akt kobiecy pod tytułem Poranek (lub Przebudzenie jutrzenki - niem. Frühlicht) autorstwa rzeźbiarza Georga Kolbego. Wielokrotnie podkreślano znakomite zakomponowanie rzeźby i harmonię skali z architekturą, niekiedy dopatrując się w nich związków z wcześniej przejawianymi przez Miesa tendencjami klasycyzującymi.

S6

Willa tugendhatów

Willa Tugendhatów – luksusowy dom jednorodzinny w Brnie, zbudowany w latach 1929-1930w północnej części leżącego dziś w Czechach Brna dla przemysłowca Fritza Tugendhata i jego żony Grety. Wkrótce stał się symbolem architektury modernistycznej.

 S7

Budynek stanowi przykład awangardowej architektury okresu międzywojennego. Budynek zrealizowano w usztywnionej ścianami stalowej konstrukcji szkieletowej, co stanowiło nowość w budownictwie mieszkaniowym. Budynek znajduje się na rozległej działce (ok. 2000 m²) o dużym spadku terenu. Architekt wykorzystał topografię i zbudował trójkondygnacyjny budynek, którego wejście od strony ulicy prowadzi na najwyższą kondygnację, niższe zaś otwierają się w stronę ogrodu.

S8

Zaaranżował wnętrze osiągając dużo wolnej przestrzeni i dochodzącego światła. Architekt stworzył wspaniały widok z willi, która stanowi także integralną część wnętrza. 

Koszt wybudowania willi był bardzo wysoki, ze względu na niecodzienna metodę konstrukcyjną, luksusowe materiał, nowoczesną technologię ogrzewania i wentylacji itp. Ten wielki budynek łączy w sobie elegancką prostotę oraz funkcjonalność.

 

Willa Tugendhatów została zapsana na liście światowego dziedzictwa UNESCO w 2001 r.

S9

Farnsworth house

Dom pani Farnsworth (ang. Farnsworth House) - modernistyczny weekendowy dom podmiejski zbudowany w Plano w stanie Illinois dla doktor medycyny Edith Farnsworth.

 S10

Zrealizowany w latach 1945-1950 budynek stanowi najpełniejszą (obok domu własnego Philipa Johnsona w New Canaan) realizację ideału szklanego domu. Dom ma układ asymetryczny i podłużny jednoprzestrzenny rzut. Zbudowany jest ze stalowych, emaliowanych na biało ram, na których rozpięte są stropodach oraz uniesiona około półtora metra nad poziomem otaczającego terenu podłoga. Całkowicie szklane ściany wydzielają około 2/3 rzutu jako przestrzeń chronioną przed warunkami atmosferycznymi.

S11

Uniesienie budynku na pilotis z jednej strony nadaje mu charakter abstrakcji, z drugiej ma pewne znaczenie praktyczne, mając chronić budynek przed wiosennymi wylewami rzeki przylegającej do działki. W 1956 i 1996 wody przybrały jednak powyżej wcześniej przyjmowanego poziomu powodzi stuletniej, zalewając posadzkę domu.

 

Dom pani Farnsworth to ostatni zrealizowany przez Miesa dom prywatny, wieńczący długoletnie studia, które prowadził on nad współczesną formą mieszkania. 

W 1972 dr Farnsworth sprzedała budynek, w 1995 po raz kolejny zmienił właściciela, stając się za cenę 7,5 mln dolarów własnością państwowego funduszu ochrony zabytków i został wpisany na listę obiektów narodowego dziedzictwa kulturowego Stanów Zjednoczonych.

S12

Lake shore drive apartments

Blok ma jednolitą i klarowna formę, pasmowe okna biegnące przez całą długości elewacji i żelbetowy szkielet uwidoczniony w bryle. Pionowe kolumny ciągną się na całej wysokości wieżowca, zwężając się ku górze. W porównaniu z dotychczas budowanymi wieżowcami surowość i prostota Promontory Apartments były wręcz rewolucyjne. Jednak dopiero kolejna realizacja obiegła cały świat. W realizacji idei całkowicie szklanych wież pomogła konstrukcja stalowa, żelbet wówczas nie dawał aż takich możliwości. Przy 860/880 Lake Shore Drive van dr Rohe wzniósł dwie dwudziestosześciopiętrowe wieże mieszkalne. Po raz pierwszy na świecie elewacje stały się wyłącznie szklaną ścianą kurtynową. Wielkie tafle szkła odbijającego światło przymocowano do stalowego rusztu.

S13

Mieć zrezygnował z wszystkich niepotrzebnych elementów, radykalna redukcja wytworzyła szklane, monumentalne prostopadłościany.

Te dwa bloki przy Lake Shore Drive miały olbrzymi wpływ na całą współczesną architekturą, bo odtąd wyznaczyły nowy kanon budowy drapaczy chmur - jako szklanych pudełek.

S14 

Seagram building

Seagram Building – wysoki wieżowiec, znajdujący się przy Piątej Alei na Manhattanie w Nowym Yorku. Mies van der Rohe zaprojektował go przy wspólpracy z Philipem Johnsonem. Budynek mierzy 157 m wysokości i posiada 38 poziomów. Powstał w latach 1954 – 1958.

S15

Elewacje budynku są całkowicie przeszklone. Profile dzielące elewację na pionowe pasy, stanowiące właściwie ornament i jedynie podkreślające prawdziwą konstrukcję, wykonano z brązu.

Około połowy parceli zostało niezabudowane i tworzy publiczny plac z dwoma symetrycznymi prostokątnymi stawami przed budynkiem, umożliwiając obejrzenie go w całej okazałości z poziomu ulicy.

S16

Neue nationalgalerie

Neue Nationalgalerie (dosł. niem. Nowa Galeria Narodowa) – muzeum poświęcone sztuce XX stulecia położone w Berlinie przy Kulturforum. Spektakularny, obszernie przeszklony uznawany za wybitny przykład modernizmu. 

S17

Neue Nationalgalerie jest jedynym budynkiem wzniesionym przez Miesa van der Rohe na terenie Niemiec po II wojnie światowej. Budynek został ukończony w 1968, rok przed śmiercią architekta. Nowa Galeria Narodowa była pierwszym muzeum zlokalizowanym przy nowym Kulturforum, położonym kilkaset metrów na zachód od placu Poczdamskiego. 

Budynek muzeum jest najpełniejszą realizacją rozwijanej przez wiele lat przez Miesa van der Rohe idei przestrzeni uniwersalnej. Budynek ma formę płaskiego stalowego kasetonowego zadaszenia zbudowanego na planie kwadratu o boku 64,8 m, którego wewnętrzna część otoczona jest szklaną ścianą kurtynową, położoną 7,2 m od krawędzi dachu i tworzy główną górną halę muzeum.

S18

Stalowy dach wspiera się w położonych na jego krawędziach ośmiu słupach posiadających przekrój w kształcie równoramiennego krzyża. Po dwa słupy przypadające na każdą krawędź dachu odsunięte są od narożników kwadratu tak, że przeszklona hala tworzy wielką otwartą przestrzeń, uporządkowaną jedynie dwoma blokami instalacyjnymi oraz biegami schodów prowadzącymi na dolny poziom muzeum. Hala spoczywa na granitowym postumencie o wymiarach rzutu 105/110 m, położonym na brzegu Landwehrkanal, przy skrzyżowaniu z Potsdamer Straße. Właściwa przestrzeń wystawowa mieści się w kondygnacji cokołu, której większa część nie posiada naturalnego oświetlenia. Po zachodniej, przeciwnej do głównej ulicy stronie cokołu dolna kondygnacja otwiera się obszernym przeszkleniem na otoczony murem ogród, przeznaczony na ekspozycję rzeźb. 

Wnętrze górnej hali umeblowane jest meblami z serii Barcelona.

 Ze względu na całkowicie przeszkloną i jednolitą przestrzeń kondygnacji górnej, jak również nietypową organizację dolnego poziomu muzeum wykazuje poważne trudności w użytkowaniu.