SKINNER

• Żarliwy behawiorysta- przekonany o doniosłym znaczeniu obiektywnej metodologii i ścisłości eksperymentalnej

• Silny nacisk na badanie reakcji sprawczych

• Badanie przede wszystkim indywidualnych osób

• „Walden two”

• Otrzymał Prezydencki Medal Nauki

• Najważniejsza książka- „Behavior of organisms”

• Kwestionował wkład teorii w rozwój nauki i uważał, że wystarczy sama empiria

• Teoria ta oparta jest w największym stopniu na badaniach laboratoryjnych niż jakakolwiek inna teoria

• Prowadził badania nad rozkładami wzmacniania

• Skinner zajął się reakcjami wytwarzanymi (emitowanymi) a nie wywołanymi- nacisk na zachowania sprawcze a nie reaktywne

• Psychologia powinna koncentrować się na prostych zjawiskach z zakresu zachowania, zanim podejmie próby zrozumienia i przewidywania zjawisk złożonych

OGÓLNE ZAŁOŻENIA

• Zachowanie podlega określonym prawom

• Zasada determinizmu

• Wielkość zasługi jaką przypisujemy danej osobie jest zwykle odwrotnie proporcjonalna do stopnia oczywistości przyczyn jej zachowania

• Istnieje możliwość kierowania zachowaniem- wymaga to jedynie manipulowania tymi warunkami, które wpływają na zachowanie

• Analiza funkcjonalna- analiza zachowania w kategoriach związków przyczynowo-skutkowych, w których sprawuje się kontrole nad samymi przyczynami, to jest bodźcami, deprywacjami, itp.

• Zmienna niezależna- ta zmienna, którą manipuluje eksperymentator (wejścia organizmu)

• Zmienna zależna- ta, która może zmieniać się w wyniku tej manipulacji (wyjścia organizmu)

• Posługując się analizą funkcjonalną zachowania nie ma potrzeby mówić o mechanizmach działających wewnątrz organizmu- zachowanie można wyjaśnić i kierować nim jedynie przez manipulowanie środowiskiem

• Znajomość procesów fizjologicznych nie jest niezbędna

• Nauka opisowa między zmiennymi- prowadzi to jedynie do powstawania praw czy uniwersalnych hipotez a nie teorii

STRUKTURA OSOBOWOŚCI

• Małe zainteresowanie względnie stałymi cechami zachowania

• Wrażliwość organizmu na wzmocnienia ma podłoże genetyczne i rozwinęła się w toku ewolucji

• Pewne zachowania mogą zostać uwarunkowane łatwiej niż inne

• Pewne zachowania mogą mieć podłoże wyłącznie genetyczne- doświadczenie nie będzie miało na nie żadnego wpływu

• Proces ewolucji kształtuje zachowanie wrodzone gatunku, a środowisko kształtuje zachowania wyuczone jednostki

• Czynniki ewolucyjne, determinujące formę zachowania wrodzonego nie są obserwowalne

• Prostota oraz regularny charakter zmiennych zależnych

• Podstawowa klasyfikacja zachowania polega na rozróżnieniu miedzy zachowaniem sprawczym (bez udziału bodźca) a zachowaniem reaktywnym (wywoływane przez bodziec). Rozróżnienie to oparte jest przede wszystkim na różnicy między reakcjami emitowanymi a reakcjami wywołanymi.

DYNAMIKA OSOBOWOŚCI

• Postulowanie wewnętrznej siły aktywizującej zachowanie jest niepotrzebne

• Zmienność intensywności zachowania- bezpośredni skutek zmiennej niezależnej

• Pewne zmienne wpływają na prawdopodobieństwo wystąpienia całych grup zachowań (np. pragnienie można wywołać na wiele różnych sposobów)

• Skinner nie uważa popędów za pewną klasę bodźców- nie przeprowadza one też żadnego istotnego rozróżnienia między popędami a emocjami

• Popędy i emocje stosuję się w celu powiązania grup zmiennych niezależnych z grupą zmiennych zależnych

ROZWÓJ OSOBOWOŚCI

• Podstawą zrozumienia osobowości jest poznanie rozwoju zachowania człowieka jako organizmu pozostającego w nieustannej interakcji ze środowiskiem

• Teoria wzmocnienia sprawczego

• Wygaszanie- stopniowe zanikanie reakcji warunkowej, które zachodzi wówczas, gdy po reakcji tej przestaje następować wzmocnienie

• Zachowanie sprawcze- jest to reakcja, która oddziałuje na środowisko i zmienia je; czynnik wzmacniający nie jest związany z bodźcem wywołującym ale reakcją

• Bodziec karzący- awersyjny bodziec, którego wystąpienie po reakcji sprawczej zmniejsza prawdopodobieństwo wykonania tej reakcji w przyszłości

• Osobowość- zbiór wzorców zachowania

• Rozwój osobowości- rozwój wzorców zachowania

• Kształtowanie zachowania

• Wzmacnianie wg rozkładu ciągłego

• Wzmacnianie wg odstępów czasowych: stałe lub zmienne odstępy czasowe

• Wzmacnianie wg określonych proporcji: stałe lub zmienne proporcje

• Wzmacnianie wg zmiennych proporcji czy odstępów czasowych jest bardziej odporne na wygaszanie

• Sporadyczne wzmacnianie reakcji przyczynia się do ukształtowania i podtrzymania zachowań odznaczających się niezwykle dużą trwałością-

• Zachowania przesądne- reakcja warunkowa, w której nie istnieje związek przyczynowy między reakcją a czynnikiem wzmacniającym

• Wtórny (warunkowy) czynnik wzmacniający (stał się nim po pewnym czasie karmnik)- najbardziej znanym warunkowym czynnikiem wzmacniającym są pieniądze

• Generalizacja bodźca- generalizacja pierwotnej sytuacji bodźcowej na nową sytuację ma charakter przystosowawczy

• Różnicowanie bodźców

• Wzmocnienia zachowania społecznego otrzymywane przez daną osobę są zwykle uzależnione od wydajności jej zachowania

• Zachowanie społeczne najczęściej jest wzmacnianie wg zasady proporcji

• Specyficzne reakcje- mówią nam o dominacji charakteryzującej osobę- powstają one za pomocą selektywnego wzmacniania

• Zasady kształtowania zachowania anormalnego są takie same jak zasady kształtowania zachowania normalnego; zastąpienie zachowania anormalnego zachowaniem normalnym to program terapii Skinnera, można to osiągnąć przez bezpośrednią manipulację środowiskiem za pomocą technik warunkowania sprawczego i klasycznego

• Zatapianie- niedopuszczanie do wystąpienia reakcji unikania

CHARAKTERYSTYCZNE BADANIA I METODY BADAWCZE

• Skrzynka Skinnera

• Psychofarmakologia- skrzynka Skinnera znalazła w niej zastosowanie

• Gospodarka żetonowa

• Badanie pojedynczych osobników- podejście idograficzne