Temat: rodzaje i subiektywny charakter procesów psychicznych.
Procesy psychiczne – ogół stanów świadomych i nieświadomych, które mają wpływ na powstanie myśli, przekonań, marzeń, pragnień, motywów również świadomych i nieświadomych. Są to te stany które wywierają wpływ na zachowanie człowieka.
Procesy poznawcze – procesy, dzięki którym człowiek uzyskuje pewną wiedzę o otaczającym go świecie, w sposób pośredni i bezpośredni. Zaliczamy tu : wrażenie, spostrzeżenie, pamięć, uwagę, wyobraźnię, mowę, myślenie.
Procesy motywacyjne – dążenie do celu.
Procesy emocjonalno- pobudzeniowe – pozwalają na podjęcie działań, mobilizując energię i ustosunkowanie się do otaczającej nas rzeczywistości.
Procesy wykonawcze – wpływ na czyny jednostki. Napęd do celów życiowych. Kształcą nawyki i umiejętności. Czynnikami aktywizującymi człowieka do działania są potrzeby, zadania cele. Czynnikami ukierunkowującymi są motywy.
Wrażenie – podstawowy proces poznawczy. Elementarny i jednorodny. Proces powstający pod wpływem jednego bodźca jednego rodzaju.
Wrażliwość – zdolność odbierania wrażeń, czyli pobudliwość na pewne bodźce. Bodźce dzielimy na podprogowe, progowe i nadprogowe.
Próg możliwości – najmniejsze wrażenie wywołane przez najmniejszy bodziec dla pewnego receptora.
Próg czułości – najmniejsza zauważalna zmiana wewnętrzna wywołana przez bodziec.
Wrażenia zależą od:
Sytuacji wewnętrznej – jakości, siły, ilości oraz czasu trwania bodźca
Stanu psychofizycznego organizmu
Poziomu inteligencji i wiedzy w danej dziedzinie
Czynnik : od czasu trwania i nastawienia na odbiór
Wrażenie odbieramy poprzez emocje. Gdy te opadną to spostrzeżenia pozostają.
Po dłuższym czasie działania bodźca przestajemy odczuwać (wrażliwość się zmniejsza), czyli następuje ADAPTACJA !
Spostrzeżenia – odzwierciedlenie świadomości człowieka, zespołów powiązanych ze sobą cech, szczegółów. Jest to etap wyższy od wrażenia. Proces bezpośredniego poznawania otaczającej rzeczywistości. By zinterpretować spostrzeżenia trzeba umieć odbierać wrażenia. Jest to podstawowy materiał dzięki któremu gromadzimy informacje.
Spostrzeżenia zależą od zainteresowań, IQ, kreowania uwagi, umiejętności, obserwowania (we wrażeniach nie ma czasu (jak uczeń gestykuluje, wypowiada się)
Obiektywne – spostrzegamy to co istnieje rzeczywiście, interpretuje i niczego nie dodaje subiektywnie – spostrzegamy nie tylko to co istnieje ale znacznie więcej.
Apercepcja – zależność spostrzeżeń od wiedzy, poglądów i zainteresowań w stosunku do otaczającej rzeczywistości.
Pamięć – możemy wykorzystać wcześniej poznane informacje w momencie, gdy ich potrzebujemy. Fizjologiczne podłoże pamięci jest jeszcze badane. Funkcja pamięci nie składa się tylko z procesów zapamiętywania, żeby coś sobie przypomnieć trzeba sobie zapamiętać.
Funkcje pamięci:
Zapamiętać
Przechować (przeciwieństwo zapamiętywania)
Odtworzyć (przypominanie)
Ad. a) Zapamiętywanie spontaniczne celowe- uczenie się. Sensowność decyduje o tym, że lepiej zapamiętujemy. Zainteresowanie, ocenianie, zrozumiałość, powtórki, motywacja do uczenia.
Ad. b) Przechowywanie - dzięki przechowywanym informacjom możemy lepiej i łatwiej żyć. Zapamiętywanie jest przeciwieństwem przechowywania. Nie ma jednej teorii dlaczego zapamiętujemy.
Ad. c) Odtwarzanie – przypominanie, skorzystanie z przechowywanych informacji.
Rodzaje pamięci:
Mechaniczna (bezsensowna)
Logiczna (sensowna)
Mimowolna (nie zależna od nas)
Dowolna
Świeża (bezpośrednia, natychmiastowa)
Trwała
Cechy pamięci:
Trwałość – czas trwania wiedzy w pamięci
Szybkość – ile powtarzać by zapamiętać
Wierność
Gotowość – łatwość odtworzenia
Zakres – pojemność