PYTANIE WŁASNE: Metody aktywne. Czym są, do czego prowadzą, dlaczego je stosujemy. Jakie znam, krótki opis.
Metoda: rozumiana jako strategia przekazywania wiedzy o świecie, zakłada określoną formę kontaktu nauczyciela z uczniami.
Metody aktywne
Polegają na tym, że uczniowie sami pracują
To taki sposób nauczania w którym nauczyciel sam nie przekazuje dzieciom gotowej wiedzy, lecz stwarza warunki do samodzielnego uczenia się
Takie metody zapewniają większą i lepszą jakość przyswajanej wiedzy niż metody które nie inspiruj ucznia do działania lub robią to w nieznacznym stopniu
Zastosowanie metod aktywnych w praktyce w szkole może prowadzić (bardzo chcemy żeby prowadziło!) do:
Zwiększenia skuteczności nauczania i uczenia się
Możliwości motywowania uczniów do działania
Możliwości rozwijania twórczego myślenia, kreatywności ucznia oraz nauczyciela
Integracji wiedzy różnych przedmiotów
Umiejętności współpracy i komunikacji w grupie
Umiejętności organizowania pracy własnej i innych
Dlaczego pracować metodami aktywnymi?:
Są bardziej efektywne
Prowadzą do nabywania przydatnych umiejętności
Są demokratyczne
Prowadzą do dobrych relacji, pracy zespołowej
Można wypracować nietypowe, twórcze rozwiązania
Zajęcia są interesujące, uczniowie są zmotywowani
Są ciekawsze dla nauczyciela, zmniejszają ryzyko wypalenia zawodowego
Metody:
Dyskusja dydaktyczna – to wymiana zdań, myśli, poglądów uczestników grupy na dany temat, jest sztuka wyrażania swego popartego argumentacją stanowiska, uczeń uczy się szacunku dla przekonań innych. Podczas każdej z poniższych rodzajów dyskusji powinniśmy przypominać uczniom o zasadach dyskutowania
Dyskusja wielokrotna
Dyskusja okrągłego stołu – to swobodna wymiana zdań między uczniami a nauczycielem lub między samymi uczniami
Dyskusja panelowa – istnieją dwie grupy: dyskutująca nazywana też grupą ekspertów i słuchająca. Metoda wymaga uprzedniego przygotowania się merytorycznego do zajęć przez uczniów. Nauczyciel czuwa nad przebiegiem dyskusji, grupa słuchająca zadaje pytania, dyskutuje, może również prezentować swoje stanowisko
Dyskusja oceniana
Burza mózgów (lub giełda pomysłów) pomysły zgłasza cała klasa, stosujemy metodą kiedy mamy mało czasu na rozwiązanie problemu, wynik jest krótki, zwięzły, konkretny. Wyróżnia się trzy etapy burzy mózgów: przygotowanie – uczniowie siedzą w kole, jest tablica czy papier na którym będą zapisywane nasze wspólne pomysły, drugi etap to przypomnienie zasad bury mózgów, a trzeci to już zapisywanie pomysłów.
Metoda meta planu – zapis dyskusji prowadzonej przez uczestników, którzy dyskutują na temat jednocześnie konstruując plakat: temat, jak jest, dlaczego nie jest tak jak powinno być, jak powinno być, wnioski
Śnieżna kula (dyskusja piramidowa) – w tej metodzie każdy uczeń ma możliwość wypowiedzenia się. Najpierw uczniowie pracują nad tematem samodzielnie, następnie porównują to we dwójkę, czwórkę, ósemkę, aż do pracy całą klasą kiedy wypracowują wspólne stanowisko
Drama – jej zamiarem jest ujęcie treści w powiązaniu z przeżyciem i doświadczeniem , nie jest zwykłą inscenizacją z przydzielonymi rolami. Rozwija wyobraźnię, kreatywność, inteligencję, pozwala dzielić się emocjami, wrażeniami, myślami. Jej istotą jest konflikt – może być wymyślony, zaczerpnięty z literatury, historii, życia. Umożliwia zmianę zachowania, zmianę naszej oceny, czy interpretacji zdarzenia. Drama wymaga od nauczyciela rzetelnego przygotowania i świadomego kierowania grupą. Nie wolno pouczać ani krytykować uczniów podczas dramy. Można spotkać się z opinią że drama uczy jednej z najważniejszych rzeczy w życiu młodego człowieka – rozumienia siebie i innych na poziomie emocji i uczuć. Najważniejszą funkcją dramy jest działanie i przeżywanie.
Metody aktywnego opisu
Opis wyjaśniający
Opis klasyfikujący
Technika linii czasu
Opis uzasadniający
Mapy mentalne (lub mapy myśli lub mapy pamięci) jest to metoda wizualnego opracowania jakiegoś problemu, poprzez wykorzystanie różnych rysunków, grafik, obrazów, symboli. Służy uporządkowaniu zagadnień i zrozumieniu związków, zależności.
Drzewo decyzyjne – to graficzny zapis analizy procesu podejmowania decyzji, służy rozwijaniu umiejętności dokonywania decyzji
Metoda przypadku
Ranking diamentowy (lub trójkątny lub słupkowy) – służy do hierarchizacji priorytetów, uczniowie współpracują ze sobą dyskutują, negocjują.
Gry dydaktyczne – to metody które łączą element zabawy z elementem kształcenia, muszą być dobrze dobrane, dostosowane do poziomu dzieci.
Symulacja – to odgrywanie konkretnych ról w konkretnej sytuacji, zbliżone do rzeczywistości. Odpowiednio dobrany temat może uczyć różnych umiejętności operacyjnych, sprawności, zaradności.
Gra decyzyjna
Ćwiczenia terenowe
Ćwiczenia techniczne – to metoda która pozwala zwiększyć sprawność w posługiwaniu się różnymi metodami, technikami, narzędziami
Lista pytań – metoda, którą można wykorzystać w każdym momencie – uczniowie układają listę pytań, np. do nauczyciela po skończonej prelekcji, czy podczas wprowadzenia nowego tematu, wymyślają pytania na które odpowiedź chcieliby poznać, daje uczniom poczucie sprawstwa, lista jest zamykana gdy gaśnie aktywność uczniów, następnie uporządkowuje się pytania np. poprzez demokratyczne wybranie najciekawszych - warto przy stosowaniu tej metody podkreślać uczniom, że nauka zaczyna się od zdziwienia i zadawania pytań
Studium przypadku – to metoda badania i interpretacji określonych zdarzeń, ich przyczyn i konsekwencji Dotyczy wieloaspektowego rozumienia badanej sytuacji, uczenia się na błędach, uczenia się na sukcesach, uczy że nie ma jednego dobrego rozwiązania, że wielu przyczyn się nie odkryje, bo ludzie są różni.
Praca metodą projektu – projekty uczą samodzielności i odpowiedzialności za własną pracę, pozwalają planować, realizować działania. Nauczyciel nie narzuca dzieciom pomysłów, wzbudza ich aktywność
Wykład – to najbardziej popularna metoda nauczania, ale zarazem najmniej skuteczna. Mówca, powinien być autorytetem, wzbudzać zaufanie, posiadać kompetencje. Sposób przekazu, jak i temat powinny być atrakcyjne.
Czytanie
Obserwacja