Fazy chodu:

faza podporu

-  podczas przeciętnie szybkiego chodu faza podporu jednej kończyny dolnej zajmuje około 60% czasu cyklu chodu

-  rozpoczyna się w momencie zetknięcia się pięty z podłożem, a kończy w chwili oderwania palucha

- składa się z pięciu podfaz (w odniesieniu do stopy):

1. kontakt pięty z podłożem

2. „stopa płasko” – cała powierzchnia stopy przylega do podłoża

3. pełne obciążenie – podpór właściwy (środek masy ciała znajduje się nad środkiem geometrycznym powierzchni styku stopy z podłożem)

4. oderwanie pięty od podłoża – przetaczanie stopy (propulsja)

5. oderwanie palucha - odbicie

faza przenoszenia

- zajmuje około 40% czasu cyklu chodu

- rozpoczyna się w momencie oderwania od podłoża palucha, a kończy w chwili zetknięcia pięty tej samej kończyny z podłożem

- składa się z trzech podfaz:

1. przyspieszenie - rozpoczyna się w momencie gdy paluch kończyny dolnej zakrocznej odrywa się od podłoża i noga zakroczna goni tułów, a kończy w chwili gdy kończyna ta znajdzie się pod środkiem ciała 

2. przenoszenie właściwe - sytuacja , w której oś poprzeczna stawu skokowo – goleniowego znajduje się w płaszczyźnie czołowej głównej ciała, w tym momencie przenoszona kończyna jest potrójnie zgięta (w stawie skokowym, kolanowym, biodrowym)

3. hamowanie - po wyprzedzeniu tułowia przez kończynę dolną zakroczna następuje zwolnienie tempa ruchu kończyny ku przodowi i przygotowanie jej do kontaktu z podłożem

faza podwójnego podparcia

- sytuacja w której paluch nogi zakrocznej jeszcze się nie oderwał od podłoża a pięta nogi wykrocznej już się oparła

- czas trwania fazy podwójnego podparcia jest zależny od szybkości chodu- im jest ona większa tym faza ta jest krótsza

- podczas biegu faza podwójnego podparcia nie występuje – zastąpiona jest fazą lotu

 

Największą aktywność podczas chodu wykazują:

-  mm. stabilizujące tułów

- mm. odpowiedzialne za stabilizacje miednicy

· faza podporu:

- prostownik grzbietu strony przeciwnej

- mm. czworoboczny lędźwi strony przeciwnej

- mm. pośladkowy średni

- mm. przywodziciel wielki

· faza przenoszenia

- mm. grupy strzałkowej (zabezpieczenie przed supinacją)

- m. piszczelowy tylny (zabezpieczenie przed pronacją)

- m. przywodziciel wielki

 

Stwierdzono iż najpracowitszą grupa dynamiczną w funkcji lokomocji jest zespół mięśniowy tylnej ściany goleni – odpowiedzialny za przetaczanie stopy.

 

WYZNACZNIKI (DETERMINANTY) CHODU

Wyznaczniki chodu prawidłowego:

- wyróżniamy 6 determinant chodu

- trzy z nich dotyczą zmiany położenia miednicy i stawów biodrowych

- dwa zakresu ruchu w stawach kolanowych

- jeden stawów skokowo-goleniowych

- są to wyznaczniki kinematyczne

- dotyczą chodu po gładkiej poziomej płaszczyźnie

1. Skręty miednicy w płaszczyźnie poziomej

- określenie prawidłowego ustawienia miednicy i stawów biodrowych w płaszczyźnie poprzecznej w fazie podwójnego podparcia

- w chwili wysunięcia nogi wykrocznej do przodu miednica podąża za ruchem i wysuwa swą wykroczna stronę nieco do przodu

- wykazuje ona skręt w płaszczyźnie poziomej około 4° do przodu i 4° do tyłu

- ruch odbywa się w obu biodrach

- na skutek ruchów miednicy udo nogi wykrocznej – rotacja zewnętrzna, udo nogi podpierającej w rotacji wewnętrznej

- skręcanie się miednicy wydłuża krok

2. Pochylenie miednicy w płaszczyźnie czołowej

- określa ustawienie miednicy i stawów biodrowych w płaszczyźnie czołowej

- podczas chodu miednica (w warunkach prawidłowych) ustawia się lekko ukośnie, opadając w stronę kończyny przenoszonej

- staw biodrowy kd. podporowej – ustawiony w przywiedzeniu

- staw biodrowy kd. przenoszonej – ustawiony w identycznym odwiedzeniu

- miednicę przed większym opadaniem w kierunku kończyny przenoszonej zabezpiecza napięcie mięśnia pośladkowego średniego po stronie przeciwnej

3. Ruchy boczne miednicy

- określa konieczność bocznych przemieszczeń miednicy w czasie chodu, wynikających z naprzemianstronnego obciążania kończyn dolnych

- miednica podąża w kierunku nogi podporowej

- ruchy boczne miednicy najbardziej widoczne są podczas wolnego chodu

- podczas biegu zostają całkowicie zniwelowane

- wykonywane są w odcinku lędźwiowym kręgosłupa i obu stawach biodrowych (przywodzenie + odwodzenie + rotacja)

- wielkość wychyleń bocznych miednicy jest osobniczo różna

4. Zgięcie w stawie kolanowym w fazie podporowej

- określa wielkość kąta zgięcia stawu kolanowego kończyny podporowej w fazie pełnego obciążenia

- musi on wynosić około 20°

- fazie podporu gdy pięta styka się z podłożem kolano  jest wyprostowane

- zaraz potem ulega zgięciu, aż stopa przyłoży się podeszwą do podłoża

- zaraz po okresie pełnego obciążenie stopy znowu następuje gwałtowny wyprost stawu kolanowego

- gięcie stawu kolanowego w chwili gdy masa ciała przenosi się do przodu ponad nogą podporową, redukuje wysokość środka ciężkości

5. Skrócenie czynnościowe kończyny w fazie przenoszenia

- określa wymaganą wielkość skrócenia czynnościowego kończyny dolnej w fazie przenoszenia

- kończyna przenoszona powinna przemieszczać się do przodu dokładnie w płaszczyźnie strzałkowej przeprowadzonej przez staw biodrowy

- miednica po tej stronie jest lekko opuszczona

- skrócenie czynnościowe odbywa się we wszystkich trzech stawach

- największe jest w stawie kolanowym

- kolano zgina się  zaraz po styku pięty z podłożem gdy kostki unoszą się zakreślając łuk ponad stępem oraz po raz drugi gdy pięta zaczyna się unosić a stopa przygotowuje się do odbicia

- aby chód mógł być prawidłowy, staw kolanowy musi mieć możliwość zgięcia do kąta 65° (w fazie przenoszenia)

6. Ruchy stopy i stawu skokowo-goleniowego w płaszczyźnie strzałkowej

- określa kątową wielkość zakresu ruchomości w stawach skokowo-goleniowych w płaszczyźnie strzałkowej, która jest potrzebna przy prawidłowym chodzie

- od 15° (W) do 20° (Z)

7. Izochronia

- polega na równym w czasie obciążaniu lewej i prawej kończyny dolnej

8. Izometria

- polega na wykonywaniu równej długości kroków prawą i lewą kończyną dolną

9. Izotonia

- polega na prawidłowej koordynacji ruchów kończyn górnych i tułowia z praca kończyn dolnych