Fazy chodu:
faza podporu
- podczas przeciętnie szybkiego chodu faza podporu jednej kończyny dolnej zajmuje około 60% czasu cyklu chodu
- rozpoczyna się w momencie zetknięcia się pięty z podłożem, a kończy w chwili oderwania palucha
- składa się z pięciu podfaz (w odniesieniu do stopy):
1. kontakt pięty z podłożem
2. „stopa płasko” - cała powierzchnia stopy przylega do podłoża
3. pełne obciążenie - podpór właściwy (środek masy ciała znajduje się nad środkiem geometrycznym powierzchni styku stopy z podłożem)
4. oderwanie pięty od podłoża - przetaczanie stopy (propulsja)
5. oderwanie palucha - odbicie
faza przenoszenia
- zajmuje około 40% czasu cyklu chodu
- rozpoczyna się w momencie oderwania od podłoża palucha, a kończy w chwili zetknięcia pięty tej samej kończyny z podłożem
- składa się z trzech podfaz:
1. przyspieszenie - rozpoczyna się w momencie gdy paluch kończyny dolnej zakrocznej odrywa się od podłoża i noga zakroczna goni tułów, a kończy w chwili gdy kończyna ta znajdzie się pod środkiem ciała
2. przenoszenie właściwe - sytuacja , w której oś poprzeczna stawu skokowo - goleniowego znajduje się w płaszczyźnie czołowej głównej ciała, w tym momencie przenoszona kończyna jest potrójnie zgięta (w stawie skokowym, kolanowym, biodrowym)
3. hamowanie - po wyprzedzeniu tułowia przez kończynę dolną zakroczna następuje zwolnienie tempa ruchu kończyny ku przodowi i przygotowanie jej do kontaktu z podłożem
faza podwójnego podparcia
- sytuacja w której paluch nogi zakrocznej jeszcze się nie oderwał od podłoża a pięta nogi wykrocznej już się oparła
- czas trwania fazy podwójnego podparcia jest zależny od szybkości chodu- im jest ona większa tym faza ta jest krótsza
- podczas biegu faza podwójnego podparcia nie występuje - zastąpiona jest fazą lotu
Największą aktywność podczas chodu wykazują:
- mm. stabilizujące tułów
- mm. odpowiedzialne za stabilizacje miednicy
· faza podporu:
- prostownik grzbietu strony przeciwnej
- mm. czworoboczny lędźwi strony przeciwnej
- mm. pośladkowy średni
- mm. przywodziciel wielki
· faza przenoszenia
- mm. grupy strzałkowej (zabezpieczenie przed supinacją)
- m. piszczelowy tylny (zabezpieczenie przed pronacją)
- m. przywodziciel wielki
Choroba zwyrodnieniowa układu kostno-stawowego (artroza)
W chorobie tej dochodzi do niszczenia i ubytku chrząstek stawowych oraz nieprawidłowego przerostu (hipertrofii) tkanki kostnej w okolicy okołostawowej. Określa się to jako zmiany zwyrodnieniowe (degeneracyjne) i zniekszałcające stawy. Konsekwencją choroby jest zniekształcenie powierzchni stawowych. Zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcające stawów pojawiają się z wiekiem u wszystkich ludzi, ale nie wszyscy wymagają z tego powodu leczenia. O chorobie zwyrodnieniowej mówi się wówczas, jeżeli omawiane zmiany stawów są przyczyną ograniczenia sprawności ruchowej i dają dolegliwości bólowe. Chorobę zwyrodnieniową układu kostno-stawowego rozpoznać można u kilkunastu procent ludzi. Choroba zwyrodnieniowa może dotyczyć wszystkich stawów, jednak najczęściej w związku z pionową postawą ciała dotknięte nią są stawy najbardziej obciążone, tzn. stawy kręgosłupa, stawy biodrowe (patrz niżej: choroba zwyrodnieniowo-zniekształcająca stawów biodrowych) i kolanowe. Często dotyczy również stawów ramiennych, łokciowych, międzypaliczkowych dalszych palców rąk i stawów skokowych. Rozpoznanie choroby ustala się na podstawie informacji uzyskanych od pacjenta (dokładnym wywiadzie), badaniu klinicznym i zdjęciach radiologicznych kości w określonych projekcjach.
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), dawniej nazywane gośćcem przewlekłym postępującym (GPP) jest chorobą ogólnoustrojową, chociaż przede wszytkim dotyczy narządów ruchu.
Charakterystycznymi objawami choroby są:
długotrwałe obrzęki tych samych stawów po obu stronach ciała, najczęściej stawów rąk i stóp, nadgarstka, łokci, stawów skokowych;
uczucie sztywności porannej, ustępujące po rozruszaniu się;
zaniki mięśniowe;
obecność tzw. guzków reumatoidalnych w tkance podskórnej;
zapalenie kaletek maziowych pochewek ściegien;
często zerwania ścięgien (zarówno mięśni zginaczy, jak i prostowników) osłabionych w procesie chorobowym.
W zaawansowanej postaci choroby, zwykle po wielu latach jej istnienia, dochodzi do różnego stopnia ograniczeń ruchomości stawów, aż do całkowitego zniesienia ruchu. Choroba może prowadzić do znacznego kalectwa, wyrażającego się ograniczeniem sprawności fizycznej i różnego typu deformacjami ciała. RZS dotyczy częściej kobiet niż mężczyzn, może rozpocząć się w różnym wieku, choć u dzieci występuje znacznie rzadziej niż u dorosłych.
Dla rozpoznania RZS najważniejsze jest stwierdzenie w badaniu przedmiotowym pacjenta charakterystycznych zmian chorobowych narządów ruchu. Pomocne w rozpoznawaniu choroby są badania dodatkowe, takie jak zdjęcia rentgenowskie w różnych projekcjach, badania krwi takie jak: odczyny serologiczne (zwykle odczyn Waalerego-Rosego i odczyn lateksowy) wykrywające obecność czynnika reumatoidalnego w surowicy, OB (odczyn opadania krwinek czerwonych), badania składu białek krwi (proteinogram) i inne