Pobudliwość to zdolność reagowania komórki, tkanki lub organizmu na bodziec stanem pobudzenia.
BODŹCE:
- SWOISTE - Działające na swoisty receptor
- NIESWOISTE/Heterologiczne - pobudzają poprzez działania zbyt dużą siła
- PROGOWE – najsłabsze działające
- PODPROGOWE – tylko pobudzenie miejscowe bez rozprzestrzeniania się
- NADPROGOWE – o sile znacznie większej niż progowe
- Sumowanie przestrzenne
- sumowanie czasowe
Komórki pobudliwe
- Komórki nerwowe (przenoszenie i modyfikacja impulsów)
- Komórki mięśniowe (skurcz w odpowiedzi na impuls)
- „wszystko albo nic”
Potencjał spoczynkowy komórki:
- różnicą potencjałów pomiędzy wnętrze a zewnętrzem komórki (50-100mV)
- Na pow. wewn. błony – ładunek ujemny
- Na pow. zewnętrznej błony - ładunek dodatki
- dzięki nierównomiernemu rozmieszczeniu jonów po obu stronach błony kom.
Geneza potencjału spoczynkowego
- aktywny transport Na+ poza komórkę, K+ do komórki ! POMPA SODOWO-POTASOWA !
Spoczynkowa niska przepuszczalność błony dla Na+
- nieprzepuszczalność dla anionów ogranicz.
- niezła przepuszczalność dla K+
Potencjał czynnościowy komórki:
- zmiana potencjału komórki pobudliwej spowodowana wystąpieniem zmian stężeń jonowych na skutej pobudzenia (działaniem bodźca)
Przebieg potencjału czynnościowego:
-wzrost przepuszczalność dla sodu /kilkaset x
- t 0,5 – 2 ms + 20mV
- aktywacja przemieszczania potasu na zewnątrz komórki
- uaktywnienie pompy sodowo – potasowej /repolaryzacja/
Zmiany pobudliwości komórki
- okres refrakcji bezwzględnej > 55mV brak odpowiedzi na bodźce
- okres refrakcji względnej ≥ 55 mV przejściowy spadek pobudliwości, może zadziałać bardzo silny bodziec
- okres nadpobudliwości - egzaltacji
- Spadek pobudliwości – faza hyperpolaryzacji
NEURON
- SOMA (ciało komórki)
- neuryt (akson), jego kolaterale (odnogi)
- Dendryty
Neuron:
- Neuroplazma
- Neurolema
- aksolema
- Osłonka mielinowa – kom. Schwanna
- Węzły Raniviera co 1,5mm
- oligodendrocyty
NAPISAĆ CO TO NEUROPLAZMA, NEUROLEMA, AKSOLEMA I OLIGODENDROCYTY
-Ok. 30 bilionów neuronów
-Długość aksonu od 1 do 120 cm
-Wielkość 4-150 mikrometrów
SYNAPSA:
- błona presynaptyczna
- szczelina synaptyczna
- neuroprzekaźnik
- błona postsynaptyczna
Rodzaje synaps:
Nerwowo-nerwowe
-akso-dendrytyczne
-akso – aksonalne
- akso-somatyczne
Sprzężenie elektrowydzielnicze: