Wychowawcze aspekty regulacyjnej teorii osobowości

1. Pojęcie osobowości nie znajduje jednoznacznej wykładni w naukach psychologicznych. Możemy wskazać na 3 główne teorie osobowości:

• Teorie behawioralne – człowiek jest pozbawiony wolnej woli i jest sterowany zewnętrznie

• Teorie psychoanalityczne – przywiązujące wagę do odczuwalnych popędów, mniej lub bardziej świadomych potrzeb

• Teorie poznawcze – osobowość kształtuje się w wyniku przetwarzania napływających informacji, które skutkuje tworzeniem się schematów psychodynamicznych; na gruncie teorii poznawczej funkcjonuje humanistyczna koncepcja osobowości – człowiek jest centrum zainteresowania

1. Człowiek rodząc się posiada grupy zadatków, które warunkują jego indywidualny wizerunek – osobowość; grupy zadatków:

• Wrażliwość na bodźce pochodzenia wewnętrznego

• Wrażliwość na bodźce pochodzenia zewnętrznego

działanie bodźców wewnętrznych i zewnętrznych stymuluje funkcjonowanie człowieka na poziomie popędowo-emocjonalnym; owo funkcjonowanie w zależności od progu wrażliwości jest funkcjonowaniem zindywidualizowanym

• Umiejętność, możliwość uczenia się (koncentracja uwagi, spostrzeganie, myślenie, zapamiętywanie)

• Zadatki sprzyjające skutecznemu działaniu; proces działania, które wykonuje jednostka zależy od:

• Celu działania

• Planu działania (etapy i sposoby działania)

• Działania właściwego (zaplanowana aktywność zorientowana na cel)

• Osiągnięcia celu

Na bazie potrzeb biologicznych w wyniku socjalizacji pierwotnej kształtują się potrzeby wyższego rzędu – psychologiczne (społeczne)

1. Wychowawcze aspekty regulacyjnej teorii osobowości

1. Poznanie wychowanków – diagnoza psychopedagogiczna

2. Rozpoznanie w zakresie poziomu zaspokojenia potrzeb biologicznych i psychologicznych oraz prawidłowości ich zaspokajania:

• Rodzaje odczuwanych potrzeb (potrzeby dominujące)

• Poziom zaspokojenia potrzeb

• Prawidłowość zaspokojenia potrzeb (ze społecznego punktu widzenia)

1. Rozpoznanie socjalizacji, której był/jest poddawany wychowanek w naturalnych dla niego środowiskach

2. Rozpoznanie systemu wartości znaczących dla wychowanka

3. Rozpoznanie zasad i reguł postępowania, którymi w swoim działaniu kieruje się wychowanek (rzeczywiste zasady i reguły postępowania wychowanka)

4. Świadomość waloryzowania wychowanka przez siebie samego – samoocena, poczucie wartości, autoidentyfikacja

5. Rozpoznanie relacji wychowanka z otaczającą go rzeczywistością, z innymi ludźmi, przedmiotami materialnymi i symbolicznymi

Wiedza wychowawcy o wychowanku jest podstawą projektowania oddziaływań wychowawczych – procesu wychowawczego.