Wykład 10.01.2015
Zakażenia górnych dróg oddechowych
3 000 000 zgonów / rok,
8 – 10 000 000 nowych zachorowań / rok,
Narastanie wskaźników zapadalności w wielu regionach,
Koincydencja z HIV,
Gruźlica wielolekooporna,
Nowe rodziny molekularne,
Nowe wzory lekooporności MDR, XDR,
Brak leków do leczenia,
Najważniejszy problem – zmiana lekowrażliwości , jeśli dochodzi do rozwoju oporności – brak leków,
Szczególne zagrożenie dla świata:
Sposób przebiegu – nieostry !!!
Szczepy więzienne,
Imigranci – turyści,
Imigranci – pracujący,
Imigranci – nielegalni
Fenotyp MDR to zakażenie nabyte – chory- chory,
XDR = MDR + FQ,AK,Kapreomycyna
jak leczyć XDR i MDR: linezolid (6-24mce, 1dawka około 300zł, łącznie z innymi lekami,
problemy utrudniając e walkę z gruźlicą:
lekceważenie choroby,
łatwa transmisja drogą powietrzną,
brak leków do leczenia,
łatwe narastanie oporności w trakcie błędnego leczenie,
łatwe transmitowanie szczepów lekoopornych,
brak narodowych programów
inne drogi zakażenia gruźlicą:
droga pokarmowa: przez zanieczyszczone mleko i spożywanie jego przetworów, kąpiel w wodzie, ścieki szpitalne (zachłyśnięcie wodą),
droga kontaktowa: droga seksualna, weterynaria, gospodarstwo rolne, praktyka kliniczna, laboratoria, prosektoria
przeżywalność prątków w różnych warunkach:
-70 do -200 C,
12-letnie hodowle w temp. 37C, zachowana żywotność i wirulencja,
Żyją w fenolu,
Woda rzeczna 5mcy,
Odzież niewietrzona do 10 lat,
Zdeponowane książki do 40lat,
Kurz 3-5mcy,
Produkty spożywcze, kał odchody – powyżej roku
Koszty przygotowywania leków przeciwprątkowych:
Od truktury do rejestracji 300 – 500 000 000 dolarów USA,
Roczna wartość sprzedaży leków przeciwprątkowych – 150 000 000 dolarów USA,
Ostatni lek przeciwprątkowy – rifampicyna – 40 lat temu
Metody śledzenia dróg transmisji:
Nadzór nad gruźlicą: ludzi, zwierząt domowych, hodowlanych, dzikich i w ogrodach ZOO,
Kontrola środowiska naturalnego – studnie, woda wodociągowa, ścieki, systemy wentylacyjne,
Kontrola środowiska szpitalnego
Źródła: bary, odpady szpitalne, endoskopy, bronchoskopu, salony kosmetyczne, wodolecznictwo (reaktywacja po 33 latach)
Jak śledzić drogi zakażenia?
Dokumentacja:
Zbieranie danych demograficznych o chorych,
Stwierdzenie korzystnego leczenia chorych,
Wprowadzenie nowoczesnych metod molekularnych,
Zapis wzorów molekularnych,
Poszukiwanie źródeł zakażenia – najwięcej zakażeń o „dobrych”, o wysokiej referencyjności szpitalach
SIRE – MDR
IRE
Epidemiologia:
W większości przypadków – choroba obłożna,
W części przypadków – powikłania,
Zdarzają się przypadki śmieci – szczególnie u dzieci, osób starszych, obciążonych innymi dodatkowymi poważnymi chorobami,
Budowa:
Materiał genetyczny – RNA (zawarty w lipidowo – białkowej kulistej otoczce – nukleokapsyd),
Wirus grypy – penetruje do komórek nabłonka dróg oddechowych – zakaża je; zachodzi replikacja wirusa po 6h nowe cząstki wirusa – są uwalniane i mogą zakażać następne komórki,
Zakażenie:
Postacie: ODDECHOWA, NERWOWA Z OBJAWAMI ZOMR, JELITOWA,
Objawy:
Wysoka gorączka,
Bóle kostno-stawowe,
Bóle głowy,
Ból gardła,
Drapanie w gardle,
Suchy kaszel,
Katar kichanie,
Podrażnienie oczu,
Znaczne osłabienie,
Dreszcze
W przypadku niewłaściwego leczenie lub jego braku: nawet pacjenci w sile wieku – mogą nabyć poważnych komplikacja,
Jeśli nie występują powikłania - ostre objawy 2-3dni, gorączka do 5dni,
Osłabienie zmęczenie nadmierna potliwość – do około tygodnia,
Powikłania:
Ze strony układu oddechowego:
Zapalenie zatok obocznych nosa,
Zapalenie krtani,
Zapalenie oskrzeli,
Zaostrzenie przewlekłych chorób układu oddechowego (astma oskrzelowa, POChP),
Zainicjowanie astmy oskrzelowej,
Niewydolność oddechowa w przebiegu tych chorób,
Ze strony układu krążenia:
Zapalenie mięśnia sercowego,
Zapalenie osierdzia,
Nagły zgon sercowy,
Dekompensacja przewlekłej niewydolności krążenia,
Ze strony OUN:
Splątanie, nasilenie zmian otępiennych u osób starszych,
Napady drgawkowe – głównie u dzieci pod postacią drgawek gorączkowych),
Zapalenie mózgu lub zapalenie opon mózgowych,
Ze strony innych narządów:
Ostre zapalenie ucha środkowego,
Zapalenie mięśni,
Ostra niewydolność nerek,
Zapalenie spojówek,
Zaostrzenie lub dekompresacja różnych chorób przewlekłych, np. cukrzycy,
Z. Reye`a (w przypadku podawania kwasu salicylowego),
Z. Guillaina-Barrego – porażenie wstępujące,
Najczęstsze powikłania mogą być powodowane przez: sam wirus grypy, nadważenia bakteryjne
Najczęstsze patogeny powikłań: S. pneumoniae, S. aureus, Haemophilus influenzae,
Szczególnie niebezpiecznie patogeny: nadważenie gronkowcem, obserwuje się pewien synergizm tych dwóch drobnoustrojów – może zakończyć się wstrząsem toksycznym,
Bez badań serologicznych może stanowić problem,
PRZEZIĘBIENIE:
Droga zakażenia: kropelkowa, kontakt bezpośredni,
Czynniki etiologiczne: rynowirysy (50%), myksowirusy, RSV, wirusy para grypowe, paramyksowirusy,
Grupy podwyższonego ryzyka: osoby powyżej 65rż, dzieci i dorośli z przewlekłymi chorobami, osoby z immunosupresją, wirusem HIV, nowotworami, zaburzeniami odporności
Grypa Profilaktyka:
Pewne ogólne zachowania mogą zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania,
W trakcie epidemii grypy najlepiej unikać miejsc publicznych,
Nie powinno się odwiedzać osób chorych na grypę – w przypadku gdy nie jest to konieczne
Częste mycie rąk może częściowo uchronić przez zachorowaniem, przebywając poza domem,
Wirus może pozostawać na powierzchniach, np. Klamach
Szczepienia: po szczepieniu układ immunologiczny po 6-8 tyg wytwarza przeciwciała przeciwko wirusowi grypy;
Szczepienie należy powtarzać co roku, odporność uzyskuje się na rok czasu,
Szczepienie nie zabezpiecza w 100% przez zakażeniem grypą
Przeciwwskazania do szczepienia:
Niektóre zaburzenia odpornościowe,
Choroby układowe,
Stosowanie niektórych leków,
Pewne stany fizjologiczne – ciąża, dni przedmenstruacyjne,
Uczulenie na białko jaja kurzego,
Chorzy z ostrymi schorzeniami o jakiejkolwiek etiologii - do czasu ustąpienia objawów
Skuteczność szczepień – 70-90%
Niepożądane objawy uboczne: złe samopoczucie, wzrost temperatury ciała, bolesność, zaczerwienie w miejscu wkłucia, objawy nie są groźne, ustępują w ciągu 2 dni
Wirus grypy – podział:
W zalezności od charakteru wewnętrznych białek nukleoproteidowych wyróżnia się 3 klasy:
Wirusy typu A – zakażają ludzi i inne ssaki oraz ptaki, najczęściej wywołują epidemie, najbardziej zjadliwe, z nich wywodzi się wirus grypy ptasiej,
Wirus grypy typu B – mniej zjadliwy, zakażają i przenoszą się wyłączne człowiek – człowiek,
Wirus typu C – stosunkowo najmniej zjadliwe, wywołują lekkie zakażenia para grypowe u ludzi i świń
Ze względu na obecność hem aglutynin (H) oraz neuraminidaz (N) wyróżnia się:
16 typów H (H1-H16)
144 kombinacja wirusów typu A
9 typów N (N1-N9)
Choroby zakażne
Wynik wspólnej ewolucji wirusów, bakterii, grzybów