Prawidłowe gojenie zębodołu (wg skryptu Plewińskiej)

1. Po ekstrakcji zębodół zostaje wypełniony krwią

2. Powstanie nowych naczyń włosowatych w zębodolepowstaje dobrze unaczyniona ziarnina (zaw kom mezenchymy, prekursory kom osteogennych, kolagen)tkanki miękkie nad zębodołem uzyskują pełną ciągłość po 4 tygodniach

3. Tworzenie tkanki kostnej przy udziale osteoblastów (2 tyg po ekstrakcji)kość splotawa

4. Wewnętrzna przebudowa kości (resorpcjafaza przejściowaosteoblastyczne kościotworzenie)

Kość splotawa zastąpiona kością dojrzałą.(12 tyg)

Gojenie się tkanek miękkich (wg Dominiak)

Obrażenia tkanek miękkich:

1. Zamknięte (stłuczenie, podbiegnięcie krwawe, krwiak)środowisko jałowe

2. Otwarte (otarcie skóry, rana, oderwanie części tkanek)

Gojenie rany:

1. Odrost tkanek (regeneratio) –tk nabłonkowa, śródbłonek naczyń włosowatych, ograniczone możliwości- włókien nerwowych obwodowych i śródbłonek pni naczyń

2. Proces naprawczy z wytworzeniem blizny (reparatio)

Fazy gojenia się tkanek miękkich

1. Wysiękowa (kataboliczna)– do rany przedostają się elementy płynne oraz morfotyczne krwi

W przyp przerwania ciągłości naczyńkaskadowy proces krzepnięcia krwi

1. Powstanie czynnika X zależnego od Wit.K

2. Powst trombiny z protrombiny(pod wpływem m.in.tromboplastyny)

3. Powstanie fibryny z fibrynogenu. (z udziałem trombiny)

W ranach zamkniętych, prawidłowo zaopatrzonych regeneracja nabłonka przez rychłozrostgojenie doraźne (5dni)

W ranach otwartych, zakażonych gdzie brzegi nie zostały zbliżone ubytek gojenie przez ziarninowanie, z pęczkującymi naczyniami, granulocytami,fibroblastami (kolagen)gojenie opóźnione

1. Proliferacyjna (wytwórcza, anaboliczna, kolagenowa)

• Rozplem fibroblastów, kom śródbłonka, rana wypełniona ziarniną

• Nabłonek napływa od brzegów rany do centrum, na brzegach coraz liczniejsze włókna a w centrum ziarnina 10-14 doba.

1. Bliznowacenia

• Rana wypełniona tka łączną z dominacją równoległych włókien kolagenowych18 dzień

• Proces dojrzewania bliznypowstaje kolagen typu III i typu I

Gojenie się tkanki kostnej (wg.Dominiak)

1. Faza zapalna

Przerwanie ciągłości naczyńkrwotok i niedotlenienieobumarcie tkanekwydzielenie sus wazo aktywnych(np.kininy,PGD)rozszerzenie naczyń

Ubytek kostny wypełnia się krwiakiem zaw płytki krwi, granulocyty, limfocyty, makrofagi,czynniki wzrostowe.

1. Faza proliferacyjna

Proliferacja osteogennych kom okostnej, śródkostnej z kanałów osteonów i szpiku kostnegopogrubiała okostna

Przebudowa krwiaka w ziarninę(po 7 dniach)w tkankę łączną i częściowo grubo włóknista tk kostna (po 14 dniach)

1. Formowanie kostniny

Pluripotencjalne kom osteogennewłóknisto-chrzęstna lub włóknisto-kostna kostnina

1. Faza przebudowy i modelowania

Chondroblastykolagen typ II i kwas hialuronowy

Osteoblastykolagen typ I

Osteoklastyniszczenie kostninyzastąpiona drobnowłóknistą kością blaszkowatąkość zbita

MakrofagiPGE2grubowłóknista kość i skrócenie czasu przebudowy

IL-1,TNF-α i TNF-βresorpcja kości

Czynniki wpływające na prawidłowe gojenie:

1. Ukrwienie

Niedostateczne ukrwienie i bark tlenupowstaje chrząstka zamiast kości

skrajnie pozostaje tk włóknista

1. Unieruchomienie

Ruchomość w szczelinie złamanianiedostateczne ukrwienie i podaż tlenu