WYPRACOWANIE

Zinterpretuj scenę II, charakteryzując Konrada

W księdze III, scenie II ,,Dziadów”, Konrad wygłasza monolog, w którym zastanawia się nad istotą i wielkością swej twórczości. Poznajemy go tu jako pewnego siebie artystę, poetę, który jest całkowicie świadomy niezwykłości i wspaniałości tworzonej przez siebie poezji. Jest to osoba, która targana wewnętrznymi rozterkami, podejmuje ważne, często nieporuszane przez innych ludzi tematy.

Bohater okazuje się być człowiekiem samotnym, niezrozumianym przez innych, którzy nie dorównują mu talentem, nie pojmują ogromu jego geniuszu. Konrad jest przekonany o swej wysokiej wartości. Gardzi innymi, uważając się za najlepszego (,,Ja mistrz! (…) Milijon tonów płynie; w tonów milijonie/ Każdy ton ja dobyłem, wiem o każdym tonie;/ Zgadzam je, dzielę i łączę (…)”). Uosabia się tutaj także wizjonerska dusza bohatera. Jest bardzo pewny siebie, przekonany o mocy i nieśmiertelności swojej twórczości. Ludzie nie stanowią dla niego żadnego zagrożenia, jest bowiem od nich lepszy, wspanialszy, stawia się ponad innymi („Depcę was, wszyscy poeci,/ Wszyscy mędrce i proroki,/ Których wielbił świat szeroki”). W swej pysze posuwa się nawet do porównania siebie z Bogiem, twierdzi, że dzięki swoim umiejętnościom, w niczym nie jest od niego gorszy (,,Ja czuję nieśmiertelność, nieśmiertelność tworzę,/ Cóż Ty większego mogłeś zrobić – Boże?”) . Dochodzi nawet do wniosku, że nadszedł moment konfrontacji, walki ze Stwórcą. Jest pewien swojej potęgi i mocy („Jam tu, jam przybył, widzisz, jaka ma potęga!/ Aż tu moje skrzydło sięga”). Pragnie władzy, chce mieć pod swym panowaniem cały świat („Chcę czuciem rządzić, które jest we mnie;/ Rządzić jak Ty wszystkimi zawsze i tajemnie”). Czuje, że cierpi za miliony rodaków, chce więc pozyskać Bożą moc. Prosi Władcę o ,,rząd dusz”, żąda z Nim spotkania, a także boskiej władzy nad ludźmi. Konrad jest zarozumiały, myśli, że ma prawo żądać od Boga czego tylko zapragnie. Marzy o silnej potędze, władzy nad całym światem, Bluźni przeciw Stwórcy, zaprzecza istnieniu Bożej miłości. Bohater emocjonalnie podchodzi do tematów swych rozważań, zastanawia się nad przemijaniem czasu, swoją śmiertelnością - „Czym jest me czucie?/ Ach, iskrą tylko!/ Czym jest me życie?/ Ach, jedną chwilką!”. Wyzywa Boga na pojedynek, chcę doprowadzić do konfrontacji, spotkania z Najwyższym. Uważa miłość za pomyłkę Bożą. Dochodzi nawet do tego, że grozi Mu. Każe Panu odezwać się do niego, jest zły. Konrad w sposób nie do końca zrozumiały uważa się za patriotę. Mówi o swej ogromnej miłości do ojczyzny, jednocześnie gardząc innymi ludźmi – „Ale ta miłość moja na świecie,/ Ta miłość nie na jednym spoczęła człowieku/ Jak owad na róży kwiecie:/ Nie na jednej rodzinie, nie na jednym wieku./ Ja kocham cały naród! – objąłem w ramiona/ Wszystkie przeszłe i przyszłe jego pokolenia,/ Przycisnąłem tu do łona”, „Co ja zechcę, niech wnet zgadną,/ Spełnią, tym się uszczęśliwią,/ A jeżeli się sprzeciwią,/ Niechaj cierpią i przepadną”. Gardzi także światem „Tak gardzę tą martwą budową,/ Którą gmin światem zowie”. Bohater staje się buntownikiem, Bóg ignoruje jednak jego wołania. Pozostaje nieugięty, odporny na jego żądania. Pod koniec monologu, Konrad omal nie popełnia ogromnego błędu, chcąc nazwać Stwórcę carem. Na szczęście na chwilę przed tym mdleje, a zdanie kończy za niego diabeł. Ogromna pycha i pewność siebie Konrada doprowadzają go ostatecznie do zguby.

Konrad jest postacią niewątpliwie bardzo odważną, niebojącą się wypowiedzieć swojego zdania. Jednakże jego zarozumiałość i pycha sprawiają, że improwizacja kończy się jego klęską. Tak też dzieje się, gdy ludzie zanadto ufają swoim możliwościom i w swej zarozumiałości są skazani na upadek. Nikt bowiem nie wygrał jeszcze z Bogiem, tak jak też nie udało się tego dokonać Konradowi.