XVII - Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia (Szarytki):

- Początki pielęgniarstwa związane są z reformami Św. Wincentego A’ Paula, który założył w 1633 r. zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia, sprawowały one opiekę pielęgniarską nad pacjentami w ich domach i szpitalach. Stworzyły w ten sposób podstawy praktyki pielęgniarskiej i etyki.

1899 r. - Międzynarodowa Rada Pielęgniarek, celem rady było:

• Rozwój praktyki pielęgniarskiej

• Reprezentowanie pielęgniarek na arenie międzynarodowej

• Zdefiniowanie podstawowych pojęć w pielęgniarstwie

• Uporządkowanie systemu kształcenia pielęgniarskiego

• Podniesienie statusu pielęgniarki

• Uregulowanie prawne wykonywania zawodu piel.

• Rozwój towarzystw pielęgniarskich w poszczególnych państwach

Florencja Nightingale (1820 - 1910) – rewolucja w pielęgniarstwie:

- twórczynią nowoczesnego pielęgniarstwa, którego początek datuje się na 1860 r. – stworzenie pierwszej profesjonalnej szkoły pielęgniarskiej.

- podkreślała znaczenie podstaw naukowych pielęgniarstwa i postawy moralnej pielęgniarek

Reformy:

- oddzieliła chorych zakaźnie od rannych

- dała lóżka

- wywietrzyła pomieszczenia

PSPZ – Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Zawodowych – 1925 r.

- w tym samym roku PSPZ zostaje przyjęte do Międzynarodowej Rady Pielęgniarek

PTP – Polskie Towarzystwo Pielęgniarek – 1957 r.

- PTP został przyjęty do Międzynarodowej rady w 1961 r.

- W 1973 r. - PTP tworzy pierwszy dokument zawierający zasady etyki zawodowej, dokument ten został znowelizowany w 1984 r. i nosił nazwę Zasady Etyki Zawodowej Polskiej Pielęgniarki i Położnej.

- jest on podstawą współczesnych kodeksów etyki zawodowej pielęgniarek w Polsce.

Etyka – dziedzina filozoficzna, która zajmuje się tym co jest dobre i złe pod względem moralnym oraz analizuje postępowanie człowieka, w którym to dobro i zło moralne uzewnętrznia się.

Etyka ma: - przedmiot materialny badań, czyli to co bada – czyn ludzki

- przedmiot formalny, czyli pryzmat przez, który etyka bada to co bada, czyli normy moralne.

Działy etyki i ich określenie:

1. Metaetyka (daje uzasadnienie dla norm moralnych)

2. Opisowa (opisuje zjawisko moralności nie wartościując go), tu dzieli się na:

a). Psychologię moralności

b). Socjologię moralności

c). Historię moralności

3. Normatywną – etyka właściwa ( mówi jak postępować, by osiągnąć dobro moralne), dzieli się na:

a). Etykę ogólną (dla wszystkich ludzi normy moralne)

b). Etyka szczegółowa (etyka zawodowa) tutaj jest pielęgniarstwo

Moralność – zbiór norm, ocen moralnych, wzorów osobowych i ideałów społecznych, które regulują albo pretendują regulowania postępowania człowieka.

Elementy moralności:

1). Normy moralne (zakazy lub nakazy o charakterze moralnym).

2). Oceny moralne (zdania, które wyrażają nasza aprobatę lub protest (niezgodę) w stosunku do czyjegoś postępowania).

3). Wzory osobowe (osoby faktyczne lub fikcyjne, które posiadają zestaw cech moralnych cenionych, ważnych).

4). Ideały społeczne (są to instytucje lub organizacje, które słyną z wartości ważnych społecznie).

5). Sankcje ( kary związane z nieprzestrzeganiem norm moralnych).

Etyka zawodowa – jest to zbiór norm wynikających z tradycji zwodu, z kultury narodowej i z podstawowych wskazań etycznych przyjętych w danym społeczeństwie, a zastosowanych do konkretnego zawodu:

• Bezinteresowność, współczucie, miłosierdzie, empatia, odpowiedzialność

Dlaczego pielęgniarki mają etykę:

1. Mają kontakt z wartościami najwyższego rzędu: życie i zdrowie ludzkie, wolność

2. Bezpośrednim przedmiotem ich oddziaływania jest życie człowieka

3. Wysoki stopień zaufania społecznego

4. Wysoki stopień samodzielności w wykonywaniu obowiązków zawodowych

Aksjologia w pielęgniarstwie:

- etyka zawodowa pielęgniarek jest etyka normatywną o charakterze aksjologiczno – deontologicznym

• Aksjologia – (z grec. aksios – godny, cenny) – jest to teoria wartościowa

Deontologia w pielęgniarstwie:

- W pielęgniarstwie pozyskuje się wartości ważnych w tym zawodzie i definiuje się je.

• Deontologia (deon – obowiązek) – jest to nauka o obowiązkach i powinnościach moralnych; mamy je zapisane w kodeksie etyki zawodowej.

Zasady szacunku dla autonomii pacjenta w pielęgniarstwie:

- Szacunek dla autonomii pacjenta wiąże się z pobieraniem „świadomej zgody na działanie medyczne” (także pielęgniarskie)

- Świadoma zgoda jest wtedy, gdy:

• Pacjent jest kompetentny względem prawa (zdolność do czynności prawnych), od 18 lat może udzielić samodzielnej zgody, 16 – 18 lat zgoda podwójna – opiekun + małoletni, gdy konflikt – sad opiekuńczy

• Wiek obniża się do 13 lat (zgoda podwójna): ciąża i pobieranie szpiku do przeszczepu

• Działania pielęgniarskie wymagają zgody najczęściej ustnej

Zasady sprawiedliwości w pielęgniarstwie :

Wiąże się z zakazem dyskryminacji z jakiegokolwiek względu.

Zasada użyteczności:

- Jest zasadą utylitarystów

- „ Jak najwięcej szczęścia dla jak największej liczby ludzi”

- Jeżeli, czyn człowieka przyczynia się do uszczęśliwienia innych ludzi jest on moralnie dobry.

Etyka jakości życia:

- Jest zasadą utylitarystów

- Życie ludzkie ma wartość, wtedy gdy ma jakość

- Osobą nie jest człowiek każdy, a tylko istota samoświadoma; osobą jest człowiek ze świadomością, a więc w pewnych okolicznościach można zezwolić na aborcję i eutanazję.

Etyka świętości życia:

- Głoszona prze personalistów

- Każdy jest osobą i zasługuje na szacunek

- Nie wolno człowieka traktować jak rzecz

- Musimy odnosić się do siebie z szacunkiem

Rezygnacja z uporczywej terapii, a eutanazja:

- Opieka należy się każdemu, podawanie napoju, pokarm

- Personaliści – środki są zbyt drogie

W medycynie (szczególnie paliatywnej) obowiązuje zasada środków zwyczajnych i nadzwyczajnych.

Akceptują tą zasadę zarówno personaliści jak i utylitaryści, jednak inaczej je rozumieją:

1). Personaliści:

• Wyznają, że w pewnych okolicznościach, kiedy śmierć jest nieunikniona, można zrezygnować ze stosowania środków nadzwyczajnych, niewspółmiernych do rezultatu, jakie mogą być osiągnięte ale żywienie i pojenie, terapia przeciwbólowa oraz zwykła pielęgnacja, należą się pacjentowi do końca.

2). Utylitaryści:

• Uważają, że żywienie może być uznane w pewnych okolicznościach, za środek nadzwyczajny, z którego można zrezygnować, czyli to co dla personalistów jest eutanazją dla utylitarystów może być rezygnacja z uporczywej terapii.

• Pacjent powinien wyrazić zgodę na rezygnacje z uporczywej terapii, jeżeli tego nie zrobi lub jest w stanie terminalnym, decyzję podejmuje rodzina.

• Jeśli nie ma rodziny, decyzję podejmuje lekarz.

Zasada podwójnego skutku (druga zasada w etyce paliatywnej)

• Głosi ona, że jeżeli celem naszego działania jest wyrządzenie dobra, a skutkiem ubocznym, niezamierzonym, choć uświadomionym jest wyrządzenie zła, to nasze działanie może być usprawiedliwione.

Etyka troski, wymiary troski w pielęgniarstwie, troska zdystansowana:

- Podstawa pomocy są emocje

Wymiary troski:

• Troska emocjonalna – to współczucie okazywane człowiekowi w potrzebie

• Troska techniczna – czynności pielęgnacyjne wykonywane przy pacjencie

• Dopiero te 2 wymiary (wyżej) razem dają TROSKĘ INTEGRALNĄ, której oczekują pacjenci

- Korzystając z filozofii feminizmu kulturowego, pielęgniarki uczyniły z troski, centralna wartość etyki pielęgniarskiej.

- Podkreślono jednak, że troska może być realizowana, jeśli obok troski o pacjenta będziemy pamiętać o trosce o pielęgniarkę.

Troska zdystansowana – wyrażająca współczucie z jednoczesnym dystansem emocjonalnym.

Teoria adwokatury w pielęgniarstwie:

- Rozlicza siebie i innych

- W teorii adwokatury, można mówić o 3 modelach adwokatury:

1). Model ochronny praw człowieka – pielęgniarka jest obrońcą praw pacjenta

2). Model decyzji opartej na wartościach – pielęgniarka pomaga pacjentowi dokonywać wyborów zgodnie z jego wartościami i potrzebami.

3). Model szacunku dla osoby – pielęgniarka szanuje godność i prywatność pacjenta.

Założenia etyki niezależnej Tadeusza Kotarbińskiego:

- W swojej koncepcji postawił ideał opiekuna spolegliwego, który ma 5 cech:

• Męstwo

• Dobre serce

• Szlachetność

• Panowanie nad sobą

• Prawość

- Opiekun ten, to osoba, która nie zawiedzie, dotrzyma danego słowa

Kodeks etyki zawodowej (pojęcie) – jest to zbiór norm (obowiązków, powinności, praw)

Obowiązujących przedstawicieli danego zawodu. Normy są logicznie uporządkowane.

Historia kodeksów etyki zawodowej w pielęgniarstwie w Polsce i na świecie:

1. Kodeks etyki międzynarodowej rady pielęgniarek:

- Pierwszy kodeks dla pielęgniarek na świecie został stworzony przez Międzynarodową Radę Pielęgniarek 1953 r. Był on wielokrotnie nowelizowany, aktualna jego wersja pochodzi z 2005 r., a w Polsce został przedstawiony i podany do publicznej wiadomości w 2007 r.

1. Kodeks etyki zawodowej pielęgniarek w Polsce:

- Pierwszy kodeks został stworzony w 1973 r. jego nowelizacja miała miejsce w 1984 r., ten dokument powstał w ramach polskiego towarzystwa Pielęgniarskiego. Kiedy powstał samorząd Pielęgniarek i Położnych, procedura tworzenia kodeksu, uległa zmianie.

- Obecnie Kodeks Etyki Zawodowej Pielęgniarek jest uchwalony na Krajowych Zjazdach Pielęgniarek i Położnych i pierwszy taki kodeks został uchwalony w 1995 r. na drugim Krajowym Zjeździe Pielęgniarek i Położnych, nosił on nazwę Kodeks Etyki Zawodowej Polskiej Pielęgniarki i Położnej.

- Aktualny kodeks pochodzi z 2003 r. i został uchwalony na 4 Krajowym Zjeździe Pielęgniarek i Położnych nosi nazwę Kodeks Etyki Zawodowej Pielęgniarki i Położnej RP.

- Zjazdy są co 4 lata

- Kodeks Etyki zawodowej jest dokumentem, który stanowi podstawę postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej, oprócz tego brane są też pod uwagę:

• Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej

• Ustawa o samorządzie pielęgniarki i położnej

• Akty wykonawcze do tych ustaw, czyli rozporządzenie

• Kodeks pracy

• Kodeks karny

• Wykaz obowiązków pielęgniarki na poszczególnych stanowiskach

Normy kodeksu etyki dla pielęgniarek MRP:

1). Pielęgniarki i podopieczni:

• Otrzymywanie info. warunkujących jej zgodę na opiekę

• Dochowanie tajemnicy zawodowej

• Ponosi odpowiedzialność za inicjowanie działań mających na celu zaspokojenie potrzeb zdrowotnych społeczności

2). Pielęgniarki i praktyka:

• Ponosi osobistą odpowiedzialność za utrzymywanie swych kompetencji

• Utrzymuje poziom osobistego zdrowia

• Kieruje się własnym sądem co do osobistych kompetencji

• Przestrzega stale standardy osobistego postępowania

3). Pielęgniarki i zawód:

• Bierze udział w utrzymywaniu ekonomicznych warunków pracy u pielęgniarstwie

4). Pielęgniarki i współpracownicy:

• Podejmuje działanie, aby chronić jednostki, gdy ich opieka jest zagrożona przez współpracownika bądź przez kogoś innego

Normy kodeksu etyki zawodowej pielęgniarki i położnej RP:

1). Obowiązki moralne pielęgniarki względem pacjenta:

• Ochrona życia i zdrowia

• Ochrona wolności pacjenta, jego autonomii

• Obowiązek ochrony godności pacjenta

2). Obowiązki moralne pielęgniarki względem społeczeństwa:

3). Zobowiązania molarne pielęgniarek względem grupy zawodowej:

• Koleżeństwo, szacunek, solidarność zawodowa, dzielenie się doświadczeniem

• Przekazywanie zasad etyki

• Uczestnictwo w działaniach organizacji zawodowych

4). Zobowiązanie moralne pielęgniarek w stosunku do współpracowników:

• Zakaz dyskryminacji współpracowników, nieuczciwej konkurencji

• Współodpowiedzialność za efekty procesu terapeutycznego

Prawa pielęgniarki w kodeksie:

1). Wykonywanie zleceń lekarskich wykonywanych tylko na piśmie (z wyjątkiem sytuacji nagłych)

2). Prawo odmowy uczestnictwa w zabiegach, eksperymentach niezgodnych z sumieniem pielęgniarki (klauzura sumienia).

Odpowiedzialność zawodowa pielęgniarki – procedura postępowania:

1). Odpowiedzialność moralna - (konieczność odpowiadania za swoje czyny, za zachowania nakazane lub zakazane, ponoszenie za nie odpowiedzialności).

2). Odpowiedzialność cywilna – (obowiązek wynagrodzenia komuś szkód lub straty z reguły ma charakter majątkowy).

3). Odpowiedzialność materialna – (konieczność ponoszenia odpowiedzialności materialnej za zawiniona szkodę wyrządzoną zakładowi pracy na zasadzie winy).

4). Odpowiedzialność prawna – (obowiązek ponoszenia przewidzianej przez przepisy prawne, określonych konsekwencji).

5). Odpowiedzialność służbowa, dyscyplinarna – ( zobowiązanie jednostki do wypełnienia wyznaczonych umową zadań w sposób możliwie najlepszy).

Odpowiedzialność prawna za złamanie tajemnicy zawodowej może grozić postępowanie:

Nie tylko w przedmiocie odpowiedzialności cywilnej ale i zawodowej.

Postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej toczy się przed rzecznikiem odpowiedzialności zawodowej i jeśli on sobie tak życzy przed sadem pielęgniarek i położnych.

Odpowiedzialność prawna:

- Jeśli pacjent lub jego pomocnik złoży skargę do Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej, a ten przed sąd pielęgniarek i położnych, pielęgniarka może zostać ukarana następującymi karami:

• Upomnienie

• Nagana

• Zakaz pełnienia funkcji kierowniczej w zakładzie służby zdrowia na okres od 1 – 5 lat

• Zawieszenie prawa wykonywania zawodu na okres od 6 mies. – 3 lat

• Odebranie prawa wykonywania zawodu

Odpowiedzialność cywilna:

- Naruszenie tajemnicy zawodowej może zostać uznana za przestępstwo z art. 266 paragraf 1 z kodeksu prawnego.

- Wśród kar, wymienia się:

• Kara grzywny

• Kara ograniczenia wolności

• Kara pozbawienia wolności do 2 lat lub ograniczenie wykonywania zawodu od 1 – 10 lat

Podstawowe prawa człowieka:

- Fundamentalnym dokumentem dotyczącym praw wolności człowieka jest Powszechna Deklaracja Praw Człowieka uchwalona przez zgromadzenie ogólne ONZ – 10 grudnia 1948 r.

- Prawo do życia, wolności, bezpieczeństwa swojej osoby.

• „Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi w swej godności i w swych prawach”

• „Każdy człowiek ma prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa swojej osoby”

Dokumenty międzynarodowe praw człowieka/pacjenta:

1948 r. – Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (ONZ)

1966 r. – Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (ONZ)

-- Międzynarodowy Pakt Praw Społecznych, Gospodarczych i Kulturalnych (ONZ)

1950 r. Europejska Konwekcja Praw Człowieka i Podstawowych Wolności ( Rada Europy i Podstawowych Wolności)

1997 r. – Europejska Konwekcja bioetyczna (Rada Europy)

2000 r. – Karta Praw Podstawowych (UE)

• Dodatkowo obok wyżej wymienionych dokumentów, wszystkie 3 organizacje tworzą dokumenty Konkretnych Praw Człowieka (chorego psychicznie, umierającego, dziecka w szpitalu, niepełnosprawnego).

1994 r. – Światowa Organizacja Zdrowia, stworzyła model deklaracji Praw Pacjenta (Deklaracja Amsterdamska)

• Światowe stowarzyszenie medyczne także tworzy dokumenty Praw Pacjenta, mają one charakter etyczny:

- Deklaracja Helsińska (dotyczy eksperymentów medycznych)

- Deklaracja z Oslo (dotyczy aborcji ze wzgl. terapeutycznych)

- Deklaracja Wenecka (dotyczy praw chorego umierającego)

- Deklaracja z Lizbony ( w całości poświęcona prawom pacjenta)

- Deklaracja Hawajska (dotyczy chorego psychicznie)

Dokumenty krajowe Praw Pacjenta:

• 1991 r. – ustawa o zakładach opieki zdrowotnej

• 1994 r. – ustawa o ochronie zdrowia psychicznego (to był przełom)

• 1996 r. - ustawa o zawodzie lekarza, ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej

• 2005 r. – ustawa o pobieraniu, przechowywaniu, przeszczepianiu: komórek, tkanek, narządów

• 2009 r. – ustawa o prawach pacjenta i Rzeczników Praw Pacjenta

Katalog praw pacjenta w Polsce:

• Prawo do opieki medycznej odpowiadającej aktualnej wiedzy medycznej

• Prawo do szacunku dla godności, intymności pacjenta

• Prawo do prywatności i ochrony danych (tajemnica zawodowa)

• Prawo do informacje o stanie zdrowia i podejmowanych działań medycznych

• Prawo do wyrażania zgody na sprzeciw na działania medyczne

• Prawo do kontaktu z rodziną i opieki osób 3

• Prawo do godnych warunków umierania

• Prawo do kontaktu z duchownym własnego wyznania

• Prawo do skargi

Pacjent może złożyć skargę do:

• Dyrektora ZOZU i Izby lekarskiej

• Izby Pielęgniarek i Położnych, do Sądu powszechnego

• Rzecznika Praw Człowieka w Urzędzie

• Rzecznika Praw obywatelskich

• Rzecznika Praw Dziecka

Zasady stosowania przymusu bezpośredniego:

- Gdy pacjent zagraża swojemu życiu i zdrowiu, zdrowiu innych i bezpieczeństwu publicznemu, niszczy mienie placówki, kiedy w znacznym stopni dezorganizuje funkcjonowanie placówki.

• Przymus bezpośredni – wykonuje się zawsze na zlecenie lekarza, chyba, że w momencie zaistnienia sytuacji, w której przymus musi być podjęty, lekarza nie ma, wówczas może o tym zadecydować pielęgniarka (np. w domu pomocy społecznej).

Przyjęcie chorego psychicznie bez jego zgody:

1). Tryb ostry – gdy pacjent zagraża swojemu zdrowiu lub życiu i zdrowiu innych ludzi. O przyjęciu takim pacjenta w ciągu 24 h, powinien być poinformowany dyrektor placówki, który ma 48 h na poinformowanie Sadu Opiekuńczego (72 h od chwili przyjęcia). Sąd Opiekuńczy musi wydać orzeczenie czy przyjęcie pacjenta było uzasadnione czy nie – ma na to 48 h.

2). Tryb wnioskowy – jeśli pacjent z powodu swojej choroby nie jest w stanie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb fizjologicznych 9w ten sposób zagraża swojemu życiu), wówczas jego opiekun prawny (rodzina pacjenta lub przedstawiciel opieki społecznej) składa wniosek do Sądu Opiekuńczego o umieszczenie pacjenta w placówce opieki psychiatrycznej (najczęściej jest to DPS).

Prawa dziecka w szpitalu: (UE stworzyła Europejską Kartę Praw Dziecka w szpitalu)

• Nie wolno do 3 miesięcy podawać zastrzyków dożylnie i domięśniowo

• Prawo do intymności, zabawy, edukacji, zmniejszenia bólu

• Dziecko powinno być przyjmowane do szpitala, gdy leczenie w domu nie może być prowadzone

Transplantacja i zasady zgody domniemanej:

- rejestr sprzeciwu w Wa-wie

• W Polskim systemie prawnym funkcjonuje zasada zgody domniemanej na pobranie komórek, tkanek, narządów po śmierci do celów transplantacji.

• Oznacza to, że jeśli ktoś za życia nie wyraził sprzeciwu to się zgadza

Sprzeciw można wyrazić w następujących formach:

• Zgłoszenie do Centralnego rejestru sprzeciwów

• Ustanie w obecności co najmniej 2 świadków ale świadkowie ci, muszą to potwierdzić z własnym podpisem

• Pisemnie, z własnym podpisem

Dylemat moralny – sytuacja, w której musimy dokonać wyboru pomiędzy kilkoma możliwościami. Problem w podjęciu decyzji jest taki, że brakuje nam odwagi, wiedzy do podjęcia decyzji.

Dylematy: Problemy moralne w praktyce pielęgniarskiej wynikają najczęściej:

- Z trudności z ustaleniem hierarchii ważności między 3 podstawowymi powinnościami pielęgniarki:

• Dbać o potrzeby wszystkich pacjentów

• Szanować autonomię pacjenta

• Czynić to co najlepsze dla pacjenta

- Problemy moralne mogą wynikać z:

• Stanowiska jakie zajmuje pielęgniarka w opiece medycznej (oddziałowa)

• Ze specjalności pielęgniarskiej, której pielęgniarka pracuje (psychiatryczny oddział)

• Z atmosfery pracy

• Z konfliktu pomiędzy kompetencjami pielęgniarki, a prawami pacjentów

• Z konfliktu pomiędzy rolami jakie pełni pielęgniarka

• Są też dylematy natury bioetycznej (eutanazja)

Elementy niezbędne do podejmowania decyzji etycznych w pielęgniarstwie:

• Do najważniejszych elementów niezbędnych w podejmowaniu decyzji etycznych należą: osobiste wartości i wierzenia, ze znajomością koncepcji etycznych w praktyce pielęgniarskiej i standardy zachowań etycznych.

Bioetyka: jest to dział etyki szczegółowej, ustala normy i oceny, związane z interwencją w życie ludzkie w granicznych momentach jego powstawania (biogeneza).

Problemy bioetyki początku ludzkiego życia:

• Podstawowym pytaniem dla tego działu jest pytanie o status moralny embriona i płodu ludzkiego, czyli pytanie: „od kiedy staje się człowiek jako osoba” ?

Argumenty:

• Człowiek staje się osobą od momentu zapłodnienia (popierane przez etyki religijne)

• Od momentu ukształtowania się układu nerwowego, tj. ok. Z momentem urodzenia

Problemy jakie rozpatruje ten dział etyki:

• Wspomagana prokreacja (In vitro, In vivo)

• Problem macierzyństwa zastępczego (surykatki)

• Klonowanie

• Antykoncepcja

• Problem związany z wcześniactwem

• Eksperymenty na embrionach

• Pobieranie komórek macierzystych

• Diagnoza przed implantacyjna związana z zapłodnieniem in vitro

Problemy bioetyki trwania ludzkiego życia:

Problemy:

• Eksperymenty medyczne (lecznicze, naukowe)

• Granice chirurgii plastycznej

• Granice psychofarmakologii

• Granice okaleczania (kastracja, sterylizacja)

• Transplantacje komercjalizm ciała ludzkiego (narządów)

Problem tanatologii:

Problemy:

• Definicja śmierci

• Transplantacja (pobieranie narządów z ciała zmarłego)

• Granice uporczywej terapii

• Granice terapii przeciwbólowej

• Eutanazja

• Informowanie pacjenta o niepomyślnym rokowaniu

• Samobójstwo

• Samobójstwo a asyście

• Zagadnienia opieki paliatywnej – hospicyjnej

Problemy związane ze wspomaganą prokreacją:

• Związki formalne

• Kwestia wieku

• Obarczenie chorobami genetycznymi

Argumenty za:

• Rozwój medycyny

• Homoseksualiści nie mogą z tego korzystać

• Terapia przed „In vitro”

• Podwyższenie komfortu psychicznego kobiety

Argumenty przeciw:

• Są niszowe

• Adopcje

• Wg kościoła, zapłodnienie może być tylko w ciele kobiety

Zapłodnienie „In vitro” – przeprowadza się połączenie komórki jajowej z plemnikiem poza ciałem kobiety

Zapłodnienie „In vivo” – zapłodnienie z ciele kobiety i wprowadzenie plemników

Wzór osobowy – opis postaci uosabiającej doskonałość moralną z punktu widzenia danego systemu normatywnego.

Wartość wzoru osobowego w pielęgniarstwie:

• Wzór osobowy stanowi personifikację określonych wartości, człowieka godnego naśladowania

• W aksjologii wzór osobowy pełni rolę wzorca postępowania, który kształtuje obraz pożądanego stanu zachowań dla człowieka, określonej kultury, wspólnoty, grupy społecznej czy zawodowej.