I CYRKULACJA GLOBALNA POWIETRZA

Nad rownikiem wystepuje silna konwekcja termiczna wywolana intensywnym ogrzewaniem powierzchni Ziemi. Powoduje to powstanie w strefie rownika stałego układu niskiego ciśnienia.

Na zwrotnikach wystepuja obszary wysokiego ciśnienia.

Powietrze z wyżów zwrotnikowych kieruje się ku równikowemu nizowi – powstają stale wiatry pasatowe. Odchylaja się one pod wpływem sily Coriolisa i na polkuli polnocnej towrza wiatry polnocno-wschodnie, a na polkuli południowej wiatry południowo-wschodnie.

W strefie umiarkowanej powietrze z wyżów zwrotnikowych kieruje się w kierunku biegunow. Dzialajaca sila Coriolisa powoduje szybkie odchylenie tych wiatrow. Fektem tego sa stale wiatry zachodnie.

Na biegunach wystepuja stale układy wysokiego ciśnienia, jest to spowodowane bardzo zimnym podlozem, od którego ochładza się powietrze. Od wyżów biegunowych wieja w kierunku rownika wiatry, które sa odchylone sila coriolisa. Tworzy się okołobiegunowy układ wiatrow wschodnich.

II FRONTY

MASA POWIETRZA – wielkie objetosci powietrza o poziomych rozmiarach rzedu tysięcy kilometrow i pionowych rzedu kilku kilometrow, charakteryzujące się wzgledna jednorodnoscia swoich właściwości t.j: temperatura, wilgotnoscia, zapyleniem itd.

FRONT ATMOSFERYCZNY – to powierzchnia graniczna wystepujaca miedzy dwoma masami powietrza o roznej temperaturze i gestosci, nachylona pod niewielkim katem do powierzchni ziemi. Z uwagi na roznice gestosci obie masy powietrza nie mogą od razu ulec wymieszaniu. Zamiast tego cieplejsza, lzejsza masa powietrza zaczyna się wznosić ponad powietrze chlodne i gęstsze. Prowadzi to do powstania frontu atmosferycznego, który jest strefa przejsciowa miedzy nimi. Fronty atmosferyczne zwykle przemieszczają się z zachodu na wschod.

FRONT CHLODNY – powstaje, gdy masa powietrza ustepuje przed wypierajaca ja masa chlodna. Powietrze chlodne jest gęstsze i wypycha cieple do góry.

Przekroj pionowy przez front glowny I rodzaju

Przekroj pionowy przez front glowny II rodzaju

IV Roznice pomiędzy nizem a cyklonem:

-cyklon powstaje w strefie tropikalnej a nize w strefie umiarkowanej

-cyklony obejmują jednorodna mase powietrza, nie posiadaja frontow

-nize sa dużo większe od cyklonow

-predkosc wiatru w nizach jest nizsza niż w cyklonach

-cyklony tropikalne rozwijają się nad oceanami pomiędzy 20 – 25^ szer geograficznej

-nize rozwijają się w skutek zetkniecia się mas powietrza o roznych temperaturach

-cyklony czerpią swoja energie z ciepla parowania wody z oceanu, a nize z dużych roznic temperatur w atmosferze

IV OZNAKI ZWIASTUJACE CYKLON`

1)powolny wzrost poziomu wody z powodu nadciągania długiej martwej fali

2) na dzień przed cyklonem lokalna pogoda jest bardzo piekna, sucho, bezchmurnie, ciśnienie nienaturalnie wzrasta

3)w miare zbliżania się cyklonu zaczyna się spadek ciśnienia

4) wiatr przyjmuje nienormalny dla danego obszaru i danej pory roku kierunek

5) temperatura powierzchni oceanu nie mniejsza niż 26^C

6) temperatura powietrza nieznacznie nizsza od wody

7)fale wschdnie 12-13 wezlow

8)antycyklonalna cyrkulacja powietrza w gornych warstwach troposfery

FRONT STACJONARNY – wystepuje gdy polozenie powierzchni frontowej nie zmienia się. Warunki pogodowe w tym przypadku podobne sa do występujących podczas frontu cieplego, lecz znacznie mniej zmienne.

Przy okazji cieplej w początkowym stadium rozwoju system chmur jest zlozony z chmur Ci-Cs-As-Ns, które lacza się z Cb.

Podczas przechodzenia okluzji cieplnej opady przed gornym frontem chłodnym maja charakter cieply. W pobliżu gornego frontu chłodnego staja się ulewne. Przed frontem dolnym opady przyjmują charakter mżawki. Podczas zbliżania się okluzji cieplej obserwuje się spadek ciśnienia.

b) FRONT ZOKLUDOWANY O CHARAKTERZE FRONTU CHLODNEGO – front chłodny niosący bardzo zimne powietrze dogania front cieply. Bardzo zimne powietrze wciska się zarówno pod powietrze cieple, jak tez pod chłodniejsze znajdujące się pomiędzy frontem cieplym a powierzchnia ziemi. Front cieply staje się gornym frontem cieplym. Przebieg pogody jest początkowo taki sam jak podczas przejścia frontu cieplego, jednak później pogoda zmienia się i jest charakterystyczna dla przejścia frontu chłodnego, z silnymi opadami

Przekroj pionowy przez okluzje o charakterze

Frontu chlodnego

WIATR RZECZYWISTY – wiatr będący wynikiem działania wszystkich czterech sil: gradientu ciśnienia, siły odśrodkowej, siły coriolisa oraz tarcia. Wieje on w dolnych warstwach atmosfery. Tarcie powoduje zmniejszenie jego prędkości oraz przemieszczając się wzdłuż izobar odchyla się w stronę niższego ciśnienia. W ten sposób dochodzi do wyrównania ciśnienia. Prędkość wiatru rzeczywistego w przypowierzchniowej warstwie powietrza jest nad morzem 25% mniejsza od wiatru geostroficznego, a nad lądem około 25-50%.

BRYZA - w skutek różnic w nagrzewaniu się i ochładzaniu lądu i morza powstają różnice ciśnień i następnie przepływ powietrza z lądu na morze lub z morza na lad – bryza.

Mechanizm powstawania bryzy:

-w ciągu dnia silne nagrzanie wybrzeża

-temp. Powierzchni morza niezmieniona

-ruch powietrza z morza na ląd

Bryza dzienna morska Bryza nocna lądowa

W dzień lad nagrzewa się szybciej niż woda dlatego cieplejsze powietrze nad lądem unosi się (powodując spadek ciśnienia na powierzchni lądu) a na jego miejsce pojawia się chłodniejsze i wilgotniejsze powietrze z nad morza zatem bryza morska wieje z nad morza na lad.

Natomiast w nocy oddaje ciepło wolniej niż lad, dlatego ciśnienie nad woda jest niższe niż nad powierzchnia lądu, co powoduje zmianę kierunku wiatru. Bryza nocna przynosi na morze suche powietrze z lądu.

MGŁA – zawiesina mikroskopijnych kropelek wody w powietru zmniejszajaca widoczność poziomą do poniżej 1000 m. W zaleznosci od przyczyn powstawania dzielimy je na;

a)mgly z ochłodzenia:

-mgly radiacyjne – powstają w wyniku ochłodzenia podloza i przyległych do niego warstw powietrza przez wypromieniowanie ciepla. Tworza się nad ladem oraz nad akwenami morskimi pokrytymi zwarta pokrywa lodowa. Powstawaniu mgiel radiacyjnym sprzyjają nastepujace warunki:

+pogoda bezchmurna lub z malym zachmurzeniem

+duzawilgotnosc powietrza w warstwie przyziemnej

+chlodna i wilgotna powierzchnia gleby wieczorem

+slaby wiatr o predkosci nie przekraczającej 3 m/s

-mgly adwekcyjne - powstają w cieplym powietrzu o dużej zawartości pary wodnej przy jego ruchu ponad chłodniejszym podlozem. Dla powstania mgly adwekcyjnej temperatura podloza powinna być nizsza od temperatury punktu rosy naplywajacego powietrza. Mgly adwekcyjne powstają podczas:

+ruchu powietrza zwrotnikowego w wyższe szerokości geograficzne

+ruchu cieplego i wilgotnego powietrza z nad ladu nad chlodna powierzchnie morza

+ ruchu cieplego powietrza morskiego nad chlodna powierzchnie ladu

+ pomieszania się powietrza z cieplego obszaru morza nad chłodny

-MGLY ZBOCZOWE(OROGRAFICZNE) – powstają w nastepepstwie adiabatycznego ochłodzenia się powietrza przy unoszeniu się go po zboczach gor lub wzniesien. Tego rodzaju mgla może być uznana za chmure przez obserwatora znajdującego się na mniejszej wysokości. Na widoczność nad morzem mgly zboczowe nie maja większego wpływu.