Prawo międzynarodowe publiczne wykład 7
Konstytucja określa, jakie kompetencje mają władze państwowe w sprawowaniu polityki zagranicznej.
Prezydent RP ma ogólne kompetencje przy reprezentowaniu naszego kraju na arenie międzynarodowej.
Zewnętrzne organy państwa, które są utworzone w celu prowadzenia polityki zagranicznej państwa podlegają MSZ.
MZS ma kompetencje do utrzymywania stosunków dyplomatycznych w imieniu państwa.
Urzędy konsularne- zawodowe, honorowe.
Korpus dyplomatyczny i korpus konsularny
W czasach antycznych rzadko dochodziło do spotkania suwerenów ze względu na odległość, bezpieczeństwo czy stan zdrowia. Reprezentantem suwerena był poseł, który potrzebował doradcy czy służących. Po przekroczeniu granicy swojego kraju znajdował się pod jurysdykcją innego państwa.
Immunitet dyplomatyczny to szczególne uprawnienia przysługujące przedstawicielom obcych państw, nadane w celu swobodnego i bezpiecznego wykonywania funkcji dyplomatycznych.
Przez tysiąclecia mieliśmy do czynienia z poselstwami o charakterze ad hoc. Pod koniec XIII w. na terenie Pół. Apenińskiego wykształciła się praktyka stałej rezydentury przedstawiciela jakiegoś suwerena. Wtedy zaczęto taka osobę nazywać ambasadorem. Ambasador reprezentował mocodawcę, obserwował dane państwo i zdawał relację swojemu władcy, szukał intrygi, był autorem zamachów na jakimś dworze. Taka praktyka była możliwa na terenie państwa, które było rządzone w sposób absolutny.
Polska, jako ostatnie państwo w Europie, za czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego, wprowadziła stałe przedstawicielstwa na terenie innych państw. Nastąpiło to pod koniec XVIII w.
1918r.- Polska przyjmuje powszechną praktykę stałych poselstw rozlokowanych w stolicach danych państw, gdzie znajdują się władze tych państw
Konsulat- starożytny Rzym
Na terenie innych państw osiedlali się obcy, którzy byli np. handlarzami. Grecy osiedlali się głównie w miastach portowych i posługiwali się swoim prawem. Z reguły dane państwo rozmawiało z konsulem. Celem konsulatu nie jest reprezentowanie danego państwa, a opieka nad przybyszami przybyłymi (na stałe) do jakiegoś państwa.
Konsulaty- miasta, do których dużo ludzi przybywa w celach ekonomicznych, turystycznych
Często w jednym kraju mamy wiele konsulatów.
Konsulowie są urzędnikami urzędującymi za granicą. Konsulowi przysługują przywileje tylko wtedy, kiedy pełni swoje obowiązki.
Immunitet nietykalności- niemożliwość zatrzymania jakiejś osoby, bagażu, samochodu, rezydencji prywatnej, pomieszczeń misji dyplomatycznej
Oznaczenie CD- korpus dyplomatycznych
Oznaczenie CC- korpus konsularny
Precedensja- zjazd monarchów czy synodu biskupów, konferencje pokojowe
Protokół akwizgrański- powstał w 1818r. podczas konferencji w Akwizgranie. Było to pierwsze spotkanie przedstawicieli państw Świętego Przymierza po kongresie wiedeńskim. Protokół wprowadził podział przedstawicieli dyplomatycznych na 4 klasy (ambasadorowie nadzwyczajni i pełnomocni, posłowie nadzwyczajni i pełnomocni, ministrowie rezydenci, chargés d`affaires.
Zawodowe konsulaty, w których pracują pracownicy MSZ:
1. Konsulaty Generalne
2. Konsulaty
3. Wicekonsulaty
4. Agencje Konsularne
Funkcje konsulatów:
Opieka nad obywatelami w kraju przyjmującym
Popieranie stosunków gospodarczych i kulturalnych miedzy krajem przyjmującym i krajem wysyłającym
Konsulat honorowy- konsulem honorowym obywatel kraju przyjmującego, zakres przywilejów jeszcze mniejszy niż w przypadku konsula
Prawo dyplomatyczne jest rzadko naruszane.
Na początku lat 60. XX w. postanowiono wszystkie zasady/prawa dyplomatyczne spisać. W 1963r. odbyła się Konferencja Konsularna w Wiedniu. W 1961r. miała miejsce Konferencja o stosunkach dyplomatycznych.
Jak rozpoczyna się misja dyplomatyczna?:
Umowa między dwoma państwami.
Ustalenie, na jakim szczeblu nastąpi nawiązanie stosunków.
Taka osoba musi być dobrze przygotowana merytorycznie i znać język kraju, w którym będzie pełnić służbę.
Negocjacje.
Po przyjeździe do danego kraju ambasador czeka aż będzie mógł złożyć listy uwierzytelniające głowie państwa. Dopiero od tego momentu zaczyna pełnić służbę, od tego momentu ma również chroniące go przywileje i immunitety.
Kiedy się kończy misja dyplomatyczna?:
Kiedy dana osoba umiera.
Przejście ze stosunków pokojowych na wojenne między państwami. Jednak często relacje między państwami nie są zrywane nawet w przypadku wojny.
Kiedy dana osoba nie jest mile widziana (np. szpiegostwo, popełnienie przestępstwa)- taka osoba ma 72h na opuszczenie kraju przyjmującego, przywileje przysługują takiej osobie do momentu opuszczenia kraju, a nawet w tranzycie.
Ambasador na terenie kraju ojczystego nie ma przywilejów i immunitetów dyplomatycznych.
Ambasador nie ma przywilejów i immunitetów w czasie podróży prywatnej.
Przywileje i immunitety dyplomatyczne przysługują również najbliższej rodzinie dyplomaty i najbliższym współpracownikom.