ZAWIESINA - jest to układ niejednorodny, dwufazowy, w postaci cząstek jednego ciała rozproszonych (faza rozproszona) w drugim ciele (faza rozpraszająca), np. cząstek ciała stałego w gazie lub cząstek cieczy w cieczy. Cząstki te to substancje nie rozpuszczalne w wodzie, składające się z substancji pływających lub zawieszonych. Mogą być pochodzenia: naturalnego (drobnego piasku, organizmy wodne), z zanieczyszczeń w ściekach komunalnych i przemysłowych, z nieczystości z rurociągów. Zawiesiny dzielimy na:- łatwo opadające (śr.czastek 0,001-0,1 um) -trudno opadające (śr.0,1-1 um) lub- organiczne,- nieorganiczne lub - zawiesiny grube (szczątki łodyg, liście) - zawiesiny drobne (piasek)- zawiesiny bardzo drobne (glony i mikroglony) Jeżeli cząstki te są dostatecznie małe, mowa jest o układzie koloidalnym. Gęstość fazy rozproszonej w zawiesinach jest na ogół większa niż gęstość fazy rozpraszającej i z tego powodu rozproszone cząstki fazy stałej mają tendencję do sedymentacji (opadania).Oznaczanie zawiesin łatwo opadających: do leja Imhoffa z nanej objętości (przeważnie 1l) wlewa się wodę i na skali objętościowej, po upływie danego czasu odczytuje się objętość osadu. METODY USUWANIA ZAWIESIN: 1.sedymentacja – usuwanie zawiesin łatwo opadających na zasadzie ich grawitacyjnego opadania. 2.filtracja – usuwanie zawiesin trudno opadających poprzez przepływ wody przez przegrodę porowatą na której są one zatrzymywane 3.koagulacja – usuwanie cząstek koloidalnych polega na ich łączeniu się w większe aglomeraty, które można następnie usunąć przez filtrację lub sedymentację 4.cedzenie – przepuszczanie wody przez kraty lub sita zatrzymujące większe ciała stałe (szczątki łodyg, liście) PRZYRZĄDY DO USUWANIA ZAWIESINY: Kraty, sita: instalowane tuż za kratami w celu zatrzymania drobniejszych zanieczyszczeń mechanicznych oraz żywych organizmów znajdujących się w wodzie. Mikrosita: służą do zatrzymywania bardzo drobnych zanieczyszczeń zwłaszcza na ujęciach wód ze zbiorników zaporowych, w których występuje okresowy masowy rozwój planktonu. Osadniki: Służą do zatrzymywania zawiesin łatwo opadających, naturalnych lub wytworzonych w procesie koagulacji i chemicznego strącania związków trudno rozpuszczalnych. Klarowniki: z zawieszonym osadem są to urządzenia do wstępnego oczyszczania (klarowania) skoagulowanej wody, którą przepuszcza się przez warstwę uprzednio utworzonego zawieszonego osadu. Filtry: jest podstawowym procesem stosowanym w technologii uzdatniania wody. Polega ona na oddzielaniu fazy stałej od ciekłej podczas przepływu wody przez ośrodek porowaty. Podczas przepływu wody przez złoże filtracyjne zachodzi proces oddzielania cząstek zawieszonych, które mogą być zatrzymywane zarówno na powierzchni złoża, jak również w jego wnętrzu. SUCHA POZOSTAŁOŚĆ – pozostałość (masa osadu) po odparowaniu wody, wysuszona w temperaturze 105˚C i przeliczona na 1 dm3 wody. Po wyprażeniu suchej pozostałości w temp. 550˚C cześć substancji ulega spaleniu lub rozkładowi stanowiąc tzw. stratę przy prażeniu lub suchą pozostałość lotną. Sucha pozostałość to oznaczony laboratoryjnie wskaźnik jakości wody. Jest ona miarą mineralizacji wody, jest wyrażona w mg/dm3. Na suchą pozostałość składają się substancje (stałe?), rozpuszczone i zawieszone w wodzie. Sucha pozostałość ogólna= substancje rozpuszczone ogólne + zawiesina ogólna, sucha pozostałość ogólna= pozostałość mineralna + pozostałość lotna SUCHA MASA to pojęcie umowne, gdyż przy typowym oznaczaniu suchej substancji poprzez metodę suszenia termicznego, usunięte zostają wraz z wodą również inne substancje, będące substancjami lotnymi (alkohole, estry, kwasy itp.), związki wrażliwe na podwyższoną temperaturę zostają rozłożone do związków prostych a woda i tak nie jest usuwana w całości.
SUBSTANCJE ROZPUSZCZONE – stanowią je cząstki o rozmiarach mniejszych od 1 nm.
Czynniki wpływające na szybkość rozpuszczania substancji w wodzie: temperatura, stopień rozdrobnienia substancji, ciśnienie, mieszanie substancji. Substancje rozpuszczone usuwa się metodami biologicznymi, lub poprzez chemiczne strącanie. Określają stopień mineralizacji wody i są sumą kationów i anionów obecnych w wodzie. W zależności od stężeń w jakich występują dzieli się je na: składniki podstawowe, makroskładniki, mikroskładniki.
Substancje nieorganiczne (mineralne) – występujące w formie roztworów rzeczywistych, roztworów koloidalnych i zawiesin – stanowią w typowych wodach naturalnych podstawową masę substancji rozpuszczonych. Suma substancji mineralnych rozpuszczonych w wodzie nazywana jest mineralizacją. Dla jej dokładnego określenia konieczne jest wykonanie pełnej analizy wody, co często ze względów praktycznych jest trudne i kosztowne. W sposób przybliżony ogólną mineralizację wody charakteryzuje się przez suchą pozostałość. Odpowiada ona masie osadu pozostającego po odparowaniu 1 dm 3 wody i wysuszonego w temperaturze 105 ° C.Substancje mineralne rozpuszczone w wodach można podzielić na:Składniki główne (makroskładniki, jony główne), obejmujące: aniony: chlorki (Cl-), siarczany (SO42-), wodorowęglany (HCO 3-) i węglany (CO 3 2-); kationy: sód (Na+) , magnez (Mg2+), wapń (Ca2 +). Składniki podrzędne (drugorzędne): aniony: azotany (NO3- ), azotyny (NO2-), krzemiany (HSiO3-); kationy: jon amonowy (NH4+ ), potas (K+), żelazo (Fe2 +, Fe3+). Mikroelementy (mikroskładniki):