Plan pracy wspomagającej rozwój mowy oraz gotowość do nauki czytania
,,Kształtowanie u dzieci gotowości do nauki czytania i wspieranie rozwoju mowy’’
listopad
Analiza i synteza wzrokowo- słuchowa
- wyodrębnianie zdań w wypowiedzi ustnej
- podział zdania na wyrazy - liczenie wyrazów
- podział wyrazów na sylaby - liczenie sylab
- wyróżnianie głosek w wyrazach (nagłosie, wygłosie, śródgłosie)
Ćwiczenia doskonalące aparat mowy
- Dokładne wypowiadanie na głos i szeptem każdej samogłoski osobno: a, o, u, e, y, i, oraz razem: aoueyi, kontrolowanie układ warg przed lustrem
- Ćwiczenia języka: wysuwanie języka na zewnątrz jamy ustnej; dotykanie końcem języka nosa i podbródka - na przemian
poruszanie językiem z lewa na prawo, dotykanie czubkiem języka kątów ust; dotykanie językiem górnych zębów z wewnątrz i z zewnątrz
- Ćwiczenie dolnej szczęki: swobodne opuszczanie w dół i podnoszenie dolnej szczęki (język płaski w bezruchu)
- Ćwiczenia podniebienia miękkiego: ziewanie; kaszlenie z językiem wysuniętym na zewnątrz jamy ustnej; chrapanie na wdechu i wydechu; wymawianie sylab ak, ka, ku, aka, oko, uku; oddychanie - wdech przez nos, wydech przez usta
grudzień
Analiza i synteza wzrokowo- słuchowa
- dostrzeganie i rozpoznawanie dźwięków w naturalnym środowisku
- liczenie wyrazów w wypowiadanym zdaniu, sylab w wyrazach
- wyodrębnianie samogłosek i spółgłosek w nagłosie i wygłosie wyrazów
- składanie obrazka z części bez wzoru
Ćwiczenia doskonalące aparat mowy
- wdrażanie do wyrazistego mówienia- regulowanie oddechu, tempa mówienia i siły głosu
- ćwiczenie mięśni narządów mowy : szczęki dolnej, warg, języka i podniebienia miękkiego
z wykorzystaniem małych kieszonkowych lustereczek w celu uzyskania samokontroli( np. wysuwanie prostego języka przy otwartych ustach, dotykanie czubkiem języka kącików warg, oblizywanie czubkiem języka warg, chuchanie na lusterko itp.)
- zabawa naśladowcza,, Lusterko”- powtarzanie mimiki i ćwiczeń narządów mowy pokazanych przez dziecko siedzące naprzeciw
- wykonywanie ćwiczeń głosowych na samogłoskach ( np. usypianie lalki: aaa….; płacz: uuu…eee…)
styczeń
Analiza i synteza wzrokowo- słuchowa
- porównywanie dwóch obrazków różniących się szczegółami
- wyróżnianie głosek na początku i na końcu wyrazów
- określanie miejsca danej głoski w wyrazie
- liczenie sylab i głosek w wyrazach , dobieranie obrazków zaczynających się na daną głoskę
Ćwiczenia doskonalące aparat mowy
- ćwiczenia artykulacyjne zmierzające do utrwalania prawidłowej wymowy głosek przedniojęzykowo- zębowych : s, z, c, r
- ćwiczenia oddechowe: dmuchanie na miseczkę utworzoną z dłoni- studzenie zupy, dmuchanie na małe kulki waty w celu ich przemieszczania po powierzchni stolika lub zdmuchiwania z dłoni
- ćwiczenia oddechowe połączone z ruchami rąk, nóg i tułowia
- zabawa,, Głuchy telefon”- wyraziste i ciche wypowiadanie wyrazów w zabawie
luty
Analiza i synteza wzrokowo- słuchowa
-budowanie schematów wyrazów z białych cegiełek, tworzenie modeli wyrazów
z czerwonych i niebieskich cegiełek
- czytanie sylab i wyrazów zbudowanych z poznanych liter
- poprawne wymawianie wszystkich głosek i grup spółgłoskowych
Ćwiczenia doskonalące aparat mowy
- ćwiczenia oddechowe: nadmuchiwanie balonów, robienie baniek mydlanych
- ćwiczenia artykulacyjne utrwalające prawidłową wymowę głosek przedniojęzykowo- dziąsłowych; sz, ż, cz, dż
- Ćwiczenia języka: wysuwanie języka na zewnątrz jamy ustnej; dotykanie końcem języka nosa i podbródka - naprzemian
poruszanie językiem z lewa na prawo, dotykanie czubkiem języka kątów ust; dotykanie językiem górnych zębów z wewnątrz i z zewnątrz
marzec
Analiza i synteza wzrokowo- słuchowa
- identyfikowanie liter drukowanych i pisanych
- gry i zabawy ze słowami: rozsypani literowe, wyrazowe, zabawy z ruchomym alfabetem
- rozpoznawanie całościowe wyrazów, łączenie wyglądu graficznego wyrazu z obrazkiem
Ćwiczenia doskonalące aparat mowy
- ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy: kląskanie, cmokanie; prawidłowa wymowa nazw obrazków : szafa, koszyk, mysz, czapka itd.
- ćwiczenia żuchwy- opuszczanie unoszenie do góry; ćwiczenia warg- zakładanie wargi dolnej na górną i odwrotnie
- zabawy z sylabami- wyklaskiwanie sylab, śpiewanie zdań sylabami, wypowiadanie szeptem sylab itp.
-wyliczanki
kwiecień
Analiza i synteza wzrokowo- słuchowa
- układanie historyjki obrazkowej i omówienie jej treści
- zabawa polegająca na zauważeniu żartobliwych nieprawidłowości na obrazkach
- układanie wyrazów z liter alfabetu ruchomego i odczytywanie ich
- ilustrowanie treści opowiadania
Ćwiczenia doskonalące aparat mowy
- zabawy ortofoniczne- naśladowanie głosów zwierząt
- zabawa dźwiękonaśladowcza; wykorzystanie utworów J. Brzechwy i J. Tuwima
- zabawy samogłoskami- ćwiczenia fonacyjno- oddechowe przy użyciu lusterka
- rozwiązywanie zagadek o różnorodnej tematyce
maj
Analiza i synteza wzrokowo- słuchowa
- określanie miejsca danej głoski w wyrazie
- liczenie sylab i głosek w wyrazach , dobieranie obrazków zaczynających się na daną głoskę
- układanie wyrazów z liter alfabetu ruchomego i odczytywanie ich
- czytanie rebusów
Ćwiczenia doskonalące aparat mowy
- wdrażanie do wyrazistego mówienia- regulowanie oddechu, tempa mówienia i siły głosu
- ćwiczenie mięśni narządów mowy : szczęki dolnej, warg, języka i podniebienia miękkiego z wykorzystaniem małych kieszonkowych lustereczek w celu uzyskania samokontroli( np. wysuwanie prostego języka przy otwartych ustach, dotykanie czubkiem języka kącików warg, oblizywanie czubkiem języka warg, chuchanie na lusterko itp.)
- ćwiczenia oddechowe: nadmuchiwanie balonów, robienie baniek mydlanych
- ćwiczenia artykulacyjne utrwalające prawidłową wymowę głosek przedniojęzykowo- dziąsłowych; sz, ż, cz, dż
czerwiec
Analiza i synteza wzrokowo- słuchowa
- dostrzeganie i rozpoznawanie dźwięków w naturalnym środowisku
- liczenie wyrazów w wypowiadanym zdaniu, sylab w wyrazach
- układanie zdań z podanymi wyrazami
- czytanie prostych wyrazów
Ćwiczenia doskonalące aparat mowy
- ćwiczenia artykulacyjne zmierzające do utrwalania prawidłowej wymowy głosek przedniojęzykowo- zębowych : s, z, c, r
- ćwiczenia oddechowe: dmuchanie na miseczkę utworzoną z dłoni- studzenie zupy, dmuchanie na małe kulki waty w celu ich przemieszczania po powierzchni stolika lub zdmuchiwania z dłoni
- ćwiczenia oddechowe: nadmuchiwanie balonów, robienie baniek mydlanych
- ćwiczenia artykulacyjne utrwalające prawidłową wymowę głosek przedniojęzykowo- dziąsłowych; sz, ż, cz, dż
Literatura:
E.Arciszewska: ,,Czytające przedszkolaki: mit czy norma?’’
j.Baran: ,,Zestaw ćwiczeń dla dzieci z trudnościami w nauce czytania’’
K.Kamińska: ,,Nauka czytania w wieku przedszkolnym’’
D.Krupa, J.Pszczółka: ,,Zabawy logopedyczne na cztery pory roku’’