WYKŁAD 2 26.03.2014 ROK

FUNKCJE RYNKU FINANSOWEGO:

1. Mobilizacja kapitału.

2. Transfer kapitału od kapitało dawców do kapitało biorców

3. Źródło informacji.

4. Wdrażanie informacji finansowych.

5. Wycena kapitału.

6. Monitorowanie, realizowanie, rejestrowanie i rozliczanie transakcji (rynek finansowy powinien dać możliwość sprawnego zawierania transakcji).

7. Transformacja oszczędności w inwestycje.

CECHY DETERMINUJĄCE POZIOM ROZWOJU RYNKU FINANSOWEGO:

1. PŁYNNOŚĆ – wyraża się w możliwości zamiany instrumentu na środki finansowe i odwrotnie. Płynność oznacza, zatem tzw. ciągłość transakcji. Płynność rynku finansowego jest uzależniona od jego głębokości i szerokości. ZADANIE DOMOWE: CO OZNACZA ŻE RYNEK JEST GŁĘBOKI LUB PŁYTKI, SZEROKI LUB WĄSKI? Na płynność wpływa również tzw. ELASTYCZNOŚC CELOWA.

2. EFEKTYWNOŚĆ rynku finansowego jest rozpatrywana w trzech wymiarach:

• Efektywność alokacyjna – oznacza, że ograniczone zasoby pieniężne finansują przedsięwzięcia najbardziej produktywne.

• Efektywność informacja – oznacza równy tzn. jednoczesny dostęp wszystkich uczestników transakcji do informacji przekazywanych na rynek. Informacje te powinny następnie znaleźć swe odzwierciedlenie w cenach instrumentów.

• Efektywność operacyjna - inaczej organizacyjna, znajduje swój wyraz w niczym nieskrępowanej konkurencji między pośrednikami finansowymi (brak monopolu). Efektywność operacyjna oznacza, że koszty transakcyjne ponoszone przez uczestników rynku są wyznaczane przez podaż i popyt a nie są efektem zmowy cenowej.

1. RZETELNOŚĆ rynku dotyczy wprost rzetelności (prawdziwości) przekazywanej na rynek informacji. Stopień ich szczegółowości oraz częstotliwość i tryb upubliczniania informacji jest określony normami prawnymi. Przeregulowanie rynku w tym zakresie może znacząco osłabić alokacje kapitału pieniężnego poprzez rynek finansowy.

2. PRZEJRZYSTOŚĆ – rynek przejrzysty oznacza rynek transparentny tzn. zrozumiany. Oznacza to, że zarówno zasady zawierania transakcji jak i zasady ich rozliczania muszą być jasne i czytelne dla każdego uczestnika. Jasne i czytelne mają być również zasady funkcjonowania instytucji nadzorujących przestrzeganie prawidłowego zawierania transakcji jak i rozliczania.

3. INTEGRALNOŚĆ oznacza określone zasady współpracy między instytucjami pełniącymi na rynku różne funkcje. Zasady te określają sposób komunikacji pomiędzy nimi oraz formy współpracy. Rynek finansowy ma, zatem stanowić określony system instytucji a nie zlepek przypadkowych pomiotów gospodarczych czy też instytucji. Instytucjami współpracującymi są przede wszystkim GPW, organ nadzoru finansowego, izby rozrachunkowe, domy maklerskie, rynki pozagiełdowe itp.

POJĘCIE I ISTOTA INSTRUMENTU FINANSOWEGO stanowi przedmiot transakcji na rynku finansowym, to kontrakt (umowa) zawarty pomiędzy kapitało dawcą a kapitało biorcą, który określa zasady i tryb transferu funduszy pieniężnych między kapitało dawcą a kapitało biorcą. Tym samym instrument finansowy określa prawa i obowiązki każdej ze stron kontraktu.

KAPITAŁOBIORCA JEST EMITENTEM INSTRUMENTU FINANSOWEGO. W przypadku instrumentów finansowych można stwierdzić, że stanowią one swoistego rodzaju obietnice i tak jak przy każdej innej obietnicy, kluczowego znaczenia nabiera zaufanie.

Instrument finansowy dla EMITENTA stanowi składnik pasywów natomiast dla INWESTORA instrument finansowy jest składnikiem aktywów.

INSTRUMENTY FINANSOWE są nośnikami siły nabywczej, RYNKI FINANSOWE umożliwiają jej transfer a INSTYTUCJE FINANSOWE poprzez swoją działalność aktywizują rynki.

RODZAJE INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH:

1. ASPEKT WŁASNOŚCIOWY

   1. Instrumenty dłużne, instrumenty wierzycielskie (obligacje),

   2. Instrumenty własnościowe (udziałowe) – są dokumentem współwłasności (akcje).

2. TERMIN WYKUPU

1. Instrumenty bez określonego terminu wykupu (obligacja perpentualna – wieczysta lub np. akcje),

2. Instrumenty z określonym terminem wykupu:

   • Krótkoterminowe (czyli wykupywane do roku),

   • Średnioterminowe (czyli wykupowane do 3 lub 5 lat),

   • Długoterminowe (czyli wykupywane powyżej 3 lub powyżej 5 lat).

1. ŹRÓDŁO DOCHODU

   1. Instrumenty procentowe inaczej kuponowe, odsetkowe – źródłem dochodu sa odsetki,

   2. Instrumenty dyskontowe, gdzie źródłem dochodu jest dyskonto, czyli różnica pomiędzy ceną nabycia, zakupu a wartością nominalną, przy czym instrument jest wykupywany wg wartości nominalnej,

   3. Instrumenty dywidendowe – źródłem dochodu jest dywidenda, czyli część zysku przypadająca w udziale akcjonariuszom.

2. SPOSÓB USTALANIA CENY:

   1. Instrumenty bazowe (rzeczywiste) ich cena jest kształtowana przez podaż i popyt,

   2. Instrumenty pochodne (pozabilansowe, derywaty) – są to instrumenty, których wartość jest w sposób bezpośredni lub pośredni pochodną wartości instrumentu bazowego, który może być: kurs akcji, obligacji, walut, stopy procentowe, indeksy giełdowe itp. W Większości przypadków zawarcie transakcji na derywatach nie wymaga dysponowania kwotą równą wartości transakcji, lecz jedynie niewielką jej wartością tzw. depozyt zabezpieczający.

DERYWATY pojawiły się na rynkach finansowych na początku lat 70-tych XX w i wykorzystuje się je do :

1. Zabezpieczania się przed ryzykiem rynkowym ( tzw. transakcje zabezpieczające, hedgingowe)

2. Do spekulacji i związanej z tym chęci wygenerowania ponad przeciętnych zysków.

Przykłady derywaty:

• Kontrakty terminowe typu forward,

• Kontrakty terminowe typu future,

• Opcje,

• Swapy.

TRANSAKCJE ARBITRAŻOWE – to jednoczesny zakup i sprzedaż tego samego instrumentu na różnych rynkach finansowych w celu wykorzystania różnic cenowych. Transakcje te prowadzą do wyrównania cen na dwóch różnych rynkach. Transakcje arbitrażowe w odróżnieniu do transakcji spekulacyjnych pozbawione są ryzyka inwestycyjnego, ale jest ryzyko techniczne.

Instrumenty pochodne sprawdziły się na innych rynkach.