Temat: Podstawy inzynieri genetycznej.

1. od dawna ludzie poslygiwali sie genetyka klasyczna, czyli krzyzowali miedzy soba o cechach pozadanych przez chodowce. w ten sposob powstawaly linie czyste, czyli organizmy chomozygotyczne a przez to coraz slabsze bo na drodze chowu wsobnego, czyli krzyzowania sie gatynkow blisko spokrewnionych powstawaly formy u ktorych nastepowala kumulacja cech niekozystnych, dlatego tez wydawalo sie ze genetycy niczego lepszego nie potrafia osiagnac az do momenty gdy skrzyzowano przez przypadek 2 odlegle linie czyste. w ten sposob otrzymano mieszance niezwykle bujne, zdrowe i plodne. zjawisko nazywano heterozja i wykorzystwane jest ono do dzis przy przygotowywaniu nasion i sztucznej inseminacji.

dlatego nie zostawia sie dzisiaj wlasnego ziarna nna siew tylko stosuje nasiona przygotowane w laboratoriach. w znacznym stopniu ogranicza to roznorodnosc biologiczna i sprawia ze na obszarze np calej europy chodowana jest jedna odmiana pszenicy.

2. inzynieria genetyczna rozpoczela sie od mometu wynalezienia restryktaz. rstryktazy nazywane sa inteligentnymi nozyczkami z rodzaju endonukleaz, ktore rozcinaja czasteczki DNA w scisle okreslonym miejscu. kazda endonukleaza ma jedno wlasciwe dla siebie miejsce nazywane palindromem, poniewaz odczytywane od poczatku i od konca daje ten sam uklad nukleotydow, podobnie jak uklad liter w slowie "kajak". restryktaza potrafi rozcinac czasteczki na prosto i wtedy powstaja, tepe konce, zupelnie nieprzydatne w inzynieri biologicznej lub co sie zdaza znacznie czesciej rozcinaja palindromy po skosie i tworza sie wtedy lepkie konce, ktore pozwalaja na przylaczanie innych fragmentow DNA pocietych przez te sama restryktaze. proces laczenia sie roznych fragmentow DNA za pomoca lepkich koncow nazywany jest ligacja i przeprowadzany przez enzym nazywany ligaza.