art. 1 KC - Kodeks niniejszy reguluje stosunki cywilnoprawne między osobami fizycznymi i osobami prawnymi.

Na osobowosc prawna skladaja sie rozne zdolnosci:

- zdolnosc sadowa

- zdolnosc procesowa

- zdolnosc ukladowa, wekslowa, czekowa, etc

- zdolnosc prawna, zdolnosc do czynnosci prawnych

art. 33 KC - Osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.

Co to jest osoba prawna? 

- Skarb panstwa

- jednostki organizacyjne, ktorym ustawodawca przyznal osobowosc prawna

1. Co to są jednostki organizacyjne?

2. Ktorym jednostka ustawodawca nadal osobowość prawna?

1. Taka grupa ludzi ktora ma charakter zorganizowany i trwaly. 

2. Nie kazda jednostka uzyskuje osobowosc prawna. Ustawodawca nadaje osobowość prawna w dwojaki sposob:

- w sposob jednostkowy - ustawodawca nadaje rozporzadzeniem lub przepisem ustawy osobowosc prawna danej jednostce. (najczesciej minister do spraw wewnetrznych)

- pewnej grupie jednostek organizacyjnych nadaje os. prawna jakis akt prawny. 

np. kodeks spolek handlowych - nadaje on os. prawna wszsystkim spolka akcyjna i spolka z zoo. 

prawo bankowe - wszystkim bankom

prawo spoldziejcze - wszystkim spoldzielnia

prawo o szkolnictwie wyzszym - wszystkie szkoly wyzsze.

ustawa o kosciolach - wszystkim kosciola

ustawa o przedsiebiorstwach panstwowych - 

Jak sprawdzic czy dana jednostka ma osobowosc prawna?

- Sprawdza sie to w rejestrze osob prawnych - jest to KRS (Krajowy Rejestr Sadowy)

- lub w rejestrze pozasądowym - koscioly rejestruje minister spraw wewnetrznych lub minister do spraw cyfryzacji i administracji

- uczelnie sa rejestrowane przez ministra nauki i szkolnictwa wyzszego

Co to jest Skarb Panstwa?

- Wszystkie jednostki organizacyjne panstowe sa jednostkami skarbu panstwa o ile nie nadano im osobowosci prawnej. 

Statio Fisci - Skarb Panstwa (miejsce skarbu panstwa)

Jak dzialaja osoby prawne?

art. 38 KC - Osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i opartym na niej statucie.

Teoria organow - teoria ta mowi, ze osoba prawna dziala za pomoca organow. A działania organow sa rownoznaczne z dzialaniem samej osoby prawnej. 

Po to aby osoba prawna dzialala - musi miec organy. 

W przypadku brakow organow - art. 42 KC § 1. Jezeli osoba prawna nie moze prowadzic swoich spraw z braku powolanych do tego organow, sad ustanawia dla niej kuratora. 

§ 2. Kurator powinien postarac sie niezwlocznie o powolanie organow osoby prawnej, a w razie potrzeby jej likwidacje. 

Odroznienie organow od czyjegos przedstawiciela/pelnomocnika.

Przedstawiciel jest podmiotem ktory dziala w cudzym imieniu. 

Roznica polega na tym, ze jezeli organ popelni blad to cala spoldzielnia ma problem(chyba, ze spejclanie wprowadzala w blad), jezeli pelnomocnik popelni blad to on bedzie odpowiadal za pomylke. 

 

art. 39 § 1 KC - Kto jako organ osoby prawnej zawarł umowę w jej imieniu nie będąc jej organem albo przekraczając zakres umocowania takiego organu, obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu mowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania.

§ 2. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy umowa została zawarta w imieniu osoby prawnej, która nie istnieje.

art. 103 KC - § 1. Jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od potwierdzenia przez osobę, w której umowa została zawarta. 

§ 2. Druga strona może wyznaczyć osobie, w której imieniu umowa została zawarta, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu. 

w zaleznosci od tego czy mamy do czynienia z organem albo z pelnomocnikiem taki bedzie skutek prawny.

§ 3. W braku potwierdzenia ten, kto zawarł umowę w cudzym imieniu, obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu mowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania lub przekroczenia jego zakresu. 

______________________

Podzial osób prawnych:

- os. prawne typu korporacyjnego - powstaja one poprzez zalozenie jej przez grupe osob, stajac sie albo jej czlonkami (np. stowrzyszenie, spoldzielnie) albo wspolnikami (w spolkach), wyposazaja ja w majatek (najczesciej w formie roznorodnych skladek albo udzialow). Okreslaja swoja strukture, organy. 

        Zdecydowanie w mniejszym stopniu Ci zalozyciele decyduja o dalszym funkcjonowaniu tej osoby prawnej. Jedne z takich spolek maja charakter czysto kapitalo i wspolnicy nie maja wielkiego wplywu na sposob dzialania takiej osoby. 

        W przypadku niektorych osob prawnych typu korporacyjnego - sami korporanci prowadza dana dzialnosc. 

- os. prawne typu fundacyjnego - powstaje ona poprzez zalozenie zalozyciela (fundatora) np. fundacja, przedsiebiorstwo panstwowe(zaklada je minister).

Zalozyciel tworzy statut, wyznacza organy, wyposaza w majatek (bez majatku nie moze dzialac). Fundator rezerwuje sobie prawo do wplywania na dzialalnosc tej osoby prawnej (wybieranie organow, decydowanie o majatku). Im ustawodawca mniej wplywa na regulacje ustawowe danej os. prawnej, tym wiecej mozliwosci ma fundator takiej osoby.

______________________

Jednostki organizacyjne niebedace osobami prawnymi - "ulomne osoby prawne" lub "osoby ustawowe" -  

art. 33'1 KC - § 1. Do jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych.

Status taki maja np.: 

- wspolnoty mieszkaniowe 

- osobowe spolki prawa handlowego (spolka jawna, parnterska, komandytowa, spolki kapitalowe w organizacji - akcyjna i z o.o. [w fazie wstepnej - po zawarciu umowy a przed rejestracja]

Roznica pomiedzy osoba prawna a jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną:

art. 33'1 KC - § 2. Jeżeli przepis odrębny nie stanowi inaczej, za zobowiązania jednostki, o której mowa w § 1, odpowiedzialność subsydiarną ponoszą jej członkowie; odpowiedzialność ta powstaje z chwilą, gdy jednostka organizacyjna stała się niewypłacalna. 

Czlonkowie takiej jednostki ponosza odpowiedzialnosc (subsydiarna) pomocnicza wtedy gdy ta jednostka sama stala sie niewyplacalna (gdy jej majatek nie wystarczy na pokrycie dlugow).

______________________

Konsument - jest on podmiotem prawa cywilnego. 

art. 22'1 KC - Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. 

- jest to osoba fizyczna (ktora dokonuje czynnosci prawnej, ktora nie jest bezposrednio zwiazana z jej dzialalnoscia gospodarcza lub zawodowa) [np. zakup dobr, zakup uslug zwiazanych z zyciem codziennym]

- jest to tylko taki podmiot, ktory dokonuje czynnosci prawnej w ktorej po drugiej stronie jest przedsiebiorca. 

Przyklad: jesli kolega ktory nie prowadzi zadnej czynnosci gospodarczej, kupuje buty ode mnie, a ja handluje tymi butami(jestem przedsiebiorca), to ten kolega bedzie konsumentem. Jezeli ja nie jestem przedsiebiorca - on nie jest konsumentem i nie jest prawie chroniony w takiej sytuacji.

prawo ochrony konsumentow - 

______________________

Przedsiebiorca - jest on podmiotem prawa cywilnego. Osoba fizyczna, prawna lub ustawowa.

art. 43'1 KC  - Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33'1 § 1 KC, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. 

Kazdy podmiot prawa cywilnego moze byc przedsiebiorca, ale musi miec 2 cechy:

- musi prowadzic dzialanosc gospodarcza lub zawodowa.

- musi prowadzic ta dzialanosc we wlasnym imieniu. 

Dzialalnosc gospodarcza - jest to dzialalnosc ktora odpowiada pewnym celom (zorganizowanie dzialalnosci, ciaglosc dzialania).

Dwa warunki, ktore maja charakter obligatoryjny: 

- podmiot musi dzialac na rynku (musi oferowac swoje towary/uslugi na rynku) 

- dzialalnosc dla zysku (zarobkowo, odplatnie) 

Za kazdym gdy ktos dziala na rynku, dzialajac dla osiagniecia zysku bedzie uwazany za przedsiebiorce prowadzacego dzialalnosc gospodarcza. [nawet gdy prowadzi organizaje non-profit ale pobiera w dowolnym momencie jakies pieniadze]

Firma - to tylko i wylacznie nazwa przedsiebiorcy. 

Firma dla osoby fizycznej - imie i nazwisko tej osoby.

Firma dla osoby prawnej - dowolna nazwa plus okreslenie jaka to jest spolka

Firma nie moze byc zbyta - tej nazwy nie mozna zbyc, mozna ja ewentualnie zmienic. Ale mozna zawrzec umowe licencyjna na uzywanie nazwy danego przedsiebiorstwa, lecz przy pomocy takiej transkacji ktora nie bedzie wprowadzala w blad innych.  art. 43'9 § 2 KC

art. 43'8 § 3 KC - Kto nabywa przedsiębiorstwo, może je nadal prowadzić pod dotychczasową nazwą. Powinien jednak umieścić dodatek wskazujący firmę lub nazwisko nabywcy, chyba że strony postanowiły inaczej. 

Przedsiebiorstwa postanawia sprzedac swoje przedsiebiorstwo, ktos inny nabywa to przedsiebiorstwo. nowy wlasciciel moze dojsc do wniosku, ze zamiast zmieniac nazwe swojego przedsiebiorstwa, chcialby on dalej prowadzic przedsiebiorstwo pod ta sama nazwa. Nazwa przedsiebiorstwa =/= nazwa przedsiebiorcy. Nabywca moze prowadzic to przedsiebiorca pod ta sama nazwa, lecz musi on zaznaczyc, ze przedsiebiorstwo to ma nowego wlasciciela. 

Firma podlega ochronie - art. 43'10 KC 

art. 43'10 KC - Przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonania naruszenia może on także żądać usunięcia jego skutków, złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie, naprawienia na zasadach ogólnych szkody majątkowej lub wydania korzyści uzyskanej przez osobę, która dopuściła się naruszenia.

Ochrona firmy jest podobna do ochrony dobr czlowieka (art. 23 i 24 KC).  

Ciezar dowodu jest przerzucony na strone oskarzona. 

Mozna domagac sie ochrony:

niemajatkowej: 

- sprostowanie, ogloszenie w prasie, przeprosin, 

majatkowej:

- odszkodowanie (za szkode wyrządzoną bezprawnym szykanom)

- wydanie korzysci uzyskanej przez osobe ktora dopuściła się naruszenia.