Stan gospodarki odpadami: odpady przemysłowe stanowia ponad 90% całkowitej ilości odpadów pozostających w Polsce. Odpady przemysłowe to uboczne produkty działalności człowieka powstające na terenie zakładu przemysłowego i niepożądane w miejscu ich powstawania. Są szkodliwe lub uciążliwe dla środowiska. Zalicza się do nich: oleje, opakowania, żużel i popiół odp. Odpady metaliczne. Najwięcej odpadów przemysłowych wytwarzają: energetyka, górnictwo, przemysł metalurgiczny. Stan gospodarki jest stosunkowo niski, brak środków finansowych na zagospodarowanie odpadów, miejscowa polityka ekologiczna państwa, słaba swiadomość społeczeństwa przyczyny powstawania znacznych ilości odpadów. Najważniejsza masa odpadów powstaje z wydobycia kopalin. Odpady niebezpieczne stanowią 3,5% masy odpadów przemysłowych. Niewykorzystane gospodarczo odpady przem SA kierowane na składowiska zakładowe, międzyzakładowe i komunalne.

Odpady energetyczne: stanowią druga co do wielkości wytwarzania grupę odpadów (ze wz na to że poska energetyka oparta jest na węglu). Stanowia one ok. 13% ogólnej ilości odp przemysłowych wytwarzanych w kraju. Zalicza się do nich: odpady powstałe ze spalania węgla kamiennego i brunatnego oraz odpady z odsiarczania spalin. Są to popioły lotne z węgla kamiennego i brunatnego, zuzle ze spalania węgla kam i bru, mieszanki popiołowo-żużlowe.

W zależności od składu chemicznego popioły i żużle klasyfikuje się ze względu na moduł tlenkowy: (SiO2 + Al2O3)/(CaO + MgO + Fe2O3), na trzy rodzaje: a)krzemianowo węglanowe (KW), moduł tlenkowymniejszy lub równy2, b)krzemianowe(K),moduł tlenkowy 2-6, c)krzemianowo-glinowe(KG),mod.tlenkowy mniejszy lub równy 6.Skład chemiczny popiołów zależy od: 1)rodzaju węgla i pochodzenia jego złoża; 2)technologii spalania; 3)sposobu ujmowania pyłów; 4)sposobu odprowadzania popiołu; 5)czasu istnienia składowiska. Strukturę popiołów charakteryzują cechy: *budowa agregatowa 8skomplikowana powierzchnia zewnętrzna *zróżnicowana porowatość *wytrzymałość. Ważną cechą popiołów jest ich rozpuszczalność i łatwość wymywania składników,w tym:siarczanów Ca,Mg,Na i K oraz CaO.Popioły lotne zawierają głównie:SiO2,Al2O3,tlenki Ca,Mg,Fe,C oraz w zależności od jakości spalanych węgli znaczne ilości S,Na,K,Mn,Zn. Nie zawierają azotu. Wwęglu spalanym w elektrowniach znajdują się również naturalne izotopy promieniotwórcze szeregu uranowegoi torowego.

Analiza wagowa: Wagowe oznaczanie polega na dokładnym okresleniu masy oznaczanej subst, przeprowadzonej w trudno rozp związek za pomocą odpowiedniego czynnika strącającego. Osady dzielmy na krystaliczne (drobno i gruboziarniste) i koloidalne (bezpostaciowe, serowate i galaretowate). Wielkość cząstek zależy od ich składy chemicznego a także od warunków wytrącania. Na rozmiar czasteczek mają wpływ również rozpuszczalność osadu w rozpuszczalniku, temp, stężenie odczynnika strącającego, szybkość wytrącania. Osad krystaliczny zbudowany z cząst o uporządkowanej budowie sieciowej, powstaje w r-rze w wyniku krystalizacji. Wielkość kryształów zalezy od tego czy szybkość wzrostu kryształu jest większa od szybkości tworzenia się nowych zarodków krystalizacji czy tez odwrotnie. Gdy szybkość tworzenia kryształu jest większa to powstają osady gruboziarniste. Warunkiem tworzenia zarodków krystalizacji jest przesycenie r-ru. Osady krystaliczne charakteryzują się uporządkowana budową krystaliczną. Postać drobnokrystaliczna lub grubokrystaliczna osadu zależy od sposobu jego strącania. Po przekroczeniu iloczynu rozpuszczalności tworzą się najpierw tzw. zarodki krystaliczne, które wzrastają do rozmiarów właściwych kryształów. Jeżeli warunki strącania umożliwiają powstaniecie niewielkiej liczby zarodków, to otrzymuje się osad gruboziarnisty. Powstawanie takich osadów zapewnia mały nadmiar czynników strącających i ich powolne dodawanie, mieszanie roztworu, wysoka temperatura. Procesy zachodzące z tymi osadami to: adsorpcja, współstrącanie(polega na strącaniu wraz z subst. trudno rozp. jonów, które

Współstrącanie- nieodłączny proces związany z wytrącaniem osadu w jego wyniku następuje zanieczyszczenie osadu substancjami które SA obecne w r-rze w czasie strącania. Zachodzi w wyniku adsorpcji jonów(zageszczenie obcej subst na pow granicznej f stałej i ciekłej w wyniku działania sił powierzchniowych), okluzji (proces włączania do osadu cząstek subst obcych w czasie formowania osadu), tworzenia kryształów mieszanych, wytrącania następczego(polega na wytrącaniu na pow osadu innej subst zwykle o wspólnym jonie z osadem. Aby zapobiec współstrącaniu nalezy wytracic osad gruboziarnisty (uzyskujemy przez mieszanie podczas strącenia, stracanie z r-row goracych, kwasnych i rozcienczonych oraz eliminacje z r-row skladnikow, ktore latwo ulegaja adsorpcji lub okluzji.

Osad musi spełniac nastepujące warunki: musi być prawie nierozpuszczalny w wodzie (małe IR, rozp nie większa niż 10-5 mol/dm3), określony skład osadu o znanej procentowej zawartości określonego skl, osad krystaliczny lub koloidalny postaćumozliwiającaszybkie i łatwe odsączenie, przemywanie, wytrącony osad ma Duzy ciężar cząste w którym ciężar ozn składnika stanowi tylko małą część. Optymalne warunki strącania osadów: *należy go wytrącac z rozcieńczonego r-r; *odczynnik strącający dodajemy kroplami, *r-r powinien być intensywnie mieszany, *na gorąco, *prowadzić starzenie przed sączeniem. Suszenie/prażenie osadu ma na celu doprowadzenie go do postaci o ustalonym składzie stechiometrycznym. Zachodzą wówczas procesu: *usunięcia wodu niezwiązanej (wilgoci), *ulatnianie się soli lotnych, *występowanie przemian chemicznych.

Roztwarzanie-zjawisko chem. przechodzenia subst. Stałej do r-ru połączone z reakcja tej subst. Z rozpuszcz. Rozpuszczanie – proces fizyczny polegajacy na utworzeniu r-ru przez skłądniki będące uprzednio w odrębnych fazach (nie towarzyszy temu reakcja chem.) Cechą rozróżniająca roztw. Od rozp. Jest to, ze w roztw. po odparowaniu rozpuszczalnika nie uzyska sie produktu wyjsciowego, ale produkt reakcji. Stapianie – proces uzywany gdy subst. nie mozna rozpuscic w wodzie, kwasach, r-rach alkalicznych, r-rch subst. kompleksujacych. Wowczas subst. rozklada sie poprzez stapianie w tyglach z odpowiednio dobranymi topikami. Wysoka temp procesu stapiania i duże stężenie odczynników sprawiają, że tą drogą udaje się rozłożyć najbardziej odporne chemiczniesubst. Rozłożoną subst łatwo jest przeprowadzić do r-r. Rodzaje topników: *topniki kwaśne – pirosiarczan potasowy K2S2O7, tlenek boru B2O3, wodorofluorek amonowy, potasowy (NH4HF2, KHF2), *topniki alkaliczne – soda Na2CO3, potaż K2CO3, mieszanina potażu z siarką (5:3). Po stopieniu otrzymany stoprozpuszcza sie w kwasach. Spiekanie – proces polegajacy na ogrzewaniu sproszkowanych lub drobnoziarnistych subst. do temp. bliskiej temp. topnienia, bez doprowadzenia ich do stanu ciekłego. Wyniekiem jest nadtopieie powierzchniee i sklejenie poszczególnych ziaren w porowatą masę. Spiekanie pozwala na połączenie składników, których złączenie innymi metodami jest niemozliwe. Stosowane w przemyśle ceramicznym i metalurgicznym. Proces zachodzi samorzutnie wraz ze wzrostem temp. Mineralizacja – polega na utlenieniu i rozkładzie zw. org. Zawartych w próbce i przeprowadzeniu skł. Do r-ru, lub czasme jest to tylko przprowadzenie probek do r-ru i utrzymanie w nich pierwiastkow bez strat. Mineralizacja to calkowity rozkład subst. do prostych, stałych zw. nieorg., zazwyczaj przez utlenienie lub odparowywanie. Na skutek tego procesu z próbki calkowicie usuwany jest H, C, N, S – odparowywuja one jako tlenki i para wodna, zas pozostalosc to tlenki i sole innych pierwiastków w probce. moze odbywac sie na *mokro – przez ogrzewanie próbek z dodatkiem silnych kwasow utleniajacych (H2SO4), *sucho – ogrzanie probek w dobrze wentylowanych piecach mikrofalowych o duzej mocy. IR – iloczyn rozpuszczalności – iloczyn aktywnosci jonow w r-rze nasyconym soli trudno rozpuszczalnj. Dla soli MmXn -> Ks=aM^m*aX^n=[M]^m[X]^n*fM^m*fX^n (f- wspoł. Aktywnosci) IR jest stały w danej temp, charakteryzuje rozpuszczalnosc dla danego trudno rozp. elektrolitu w okreslonej temp. Inaczej IR mozna okreslic jako iloczyn odpowiednich poteg stezen jonow(stezeniowy) lub aktywnosci jonow termodynamiczny) znajdujacych sie w nasyconym r-rze elektrolitu. Rozpuszczalnośc - st. molowe r-ru nasyconego; liczba gramow subst. rozpuszczonej w 100 g rozpuszczalnika w danej temp i p (dla gazow). Wytracanie osadu trudno rozp. soli zaczyna sie po przekroczeniu IR tej soli. Jesli w r-rze sa obecne dwa jony reagujace z jonem dodawanym do tego r-ru, to pierwszy wytraci sie ten osad, gdzie IR jest mniejszy. Zmiana stęzenia jednego z jonow w r-rze powstajacym w rownowadze z osadem powoduje odpowiednia zmiane stezenia drugiego jonu tak, aby IR byl stały. Solwatacja – przyłączanie cząstek rozpuszczalnika.

Oznaczenie zawartości krzemionki w popiele metodą wagową polega na wytrąceniu kwasem solnym kwasu krzemowego(IV), prażeniu najpierw kwasu krzemowego, a następnie osadu z kwasem fluorowodorowym i oblizeniu z różnic mas zawartości krzemionki w popiele. Oznaczenie zawartości trójtlenku siarki w popiele metodą wagową polega na strąceniu chlorkiem baru jonów siarczanowych w r-r po oddzieleniu krzemionki, pomiarze masy strąconego siarczanu(VI)baru i na tej podstawie obliczenie zawartości trójtlenku siarki w popiele.