Istnieje 16 kat odp oznaczone są symb Q1-16 Q1-pozostalosci z prod lub konsumpcji nie wymienione w innych kat Q2-prod nie odp wymag jakoś Q3-prod których term przydatności do uż upłynął Q4-subs lub przedmi które zostały rozlane, rozsypane lub zgubione lub uległy innemu los zdarzeniu Q5-subs lub przed zanieczyszczone, zabrudzone w wyn planowych dział Q6-przed lub ich części nie nadające się do użytku Q7-subst nie speł już swojej funkcji Q8-pozostałości z procesów przem Q9-pozostał z proc usuw zanieczyszczeń Q10- pozostałości z obróbki skrawaniem lub wykańczania Q11-pozost z wydobyw lub przetwarz sur Q12-podrobione lub zafałszowane subs lub przed Q13-wszelkie subs lub przed których użycie są prawnie zakaz Q14-subs dla których posiadacz nie znajduje już zastos Q15- zanieczyszcz subs pozostawione podczas rekultywacji gleby Q16 wszelkie subs lub przedm nie uwzględnione w 1-15Odpady niebezpieczne spełniają warunki A) należą do kategorii lub rodz odp określanych w liście A i posiadają co najmniej jedna z właśc z tab 1(H1-H14)H1-wybuchowe-mogą wybuch pod wpływem ognia, lub są bardziej wrażliwe na wstrząs lub tarcie niż dinitrobenzen. H2-utleniajace- subs które wykazuja silne egzoterm reakcje podczas kontaktu z innymi subs łatwopalnymi H3A-Wysoce łatwopalne-temp zapł <21˚C, takie które rozgrz się i zapalaja w temp otoczenia, zapala się po krótkim kontakcie ze źrodł zapł i palą się lub tlą nawet po jego usunięciu, gaz subs łatwopalne w powietrzu pod norm ciśn, takie które z H2O Lub wiglocia tworzą wys łatwopal gazy w niebezp ilościach. H3B-łatwopalne o temp zapł 21-51˚ włącznie H4-drażniącze, nie żrące które przez krótki, długotrwały lub powtarzający się kontakt ze skórą lub błoną śluzową mogą wyw stan zapalny H5- szkodliwe, które wdychane dostarcz przez drogi pokarmowe lub skóre mogą pow ograniczone zagroż dla zdrowia H6-toksyczne- w kont z j/w mogą powodować poważne ostre lub chroniczne zagroż dla zdr lub śmierć H7-mogą wywołać raka lub zwiększać jego częst H8-żrące- w zetknięciu z żywymi tkankami mogą powod ich zniszcz H9-zakaźne, zawierające żywe mikroogr lub ich toksyny o których wiadomo, lub istnieja wiargodne podstawy, że powodują choroby u człow i innych org H10-działające szkodliwie na rozrodczość- mogą wywolać niedziedziczne, wrodzone deform lub zwiekszać ich występowanie H11-mutagenne- mogące wywolać dziedziczne defekt genet lub zwiększać ich część. H12-subs które w wyniku kont z H2O, pow lub kwasem uwalniają toksyczne lub wysokotoksyczne gazy H13- które po zakończeniu proc unieszkodliw mogą w powolny sposób wydz inną subst o jakichkolwiek cechach wymienionych powyżej H14-Ekotosyczne, stanowiące lub mogące stanowić bezpośrednie lub opóź zagroż dla elementu/ ów środowiska LISTA A: 1odpady medyczne i weterynaryjne 2środ farmaceut, leki, zw stos w med lub wet 3środ do impregn lub konserw drewna 4biocydy i środ fitofarmaceutyczne 5pozost subs stoso jako rozpusz 6halogenowane sub org nie stos jako rozp z wyjątkiem obojętnych mat spolimeryzowanych 7sole hutnicze zaw cyjanki 8oleje mineralne i subst oleiste 9emulsje i miesz olej-woda, węglowodór- woda 10subst zawierające PCB 11mat smolist powst w skutek rafin, destyl lub jakiejkolwiek przerób pirolitycznej 12tłuszcze, barwniki, pigmenty, farby, lakiery, pokosty 13żywice, lateks, plastyfikatory, kleje, spoiwa 14subs powst w wyniku prac naukowo-bad, rozwojowych lub działalności dydakt, które są niezidentyf lub są nowe i których oddział na człow lub środ jest nieznane 15środ pirotech i inne mat wybuch 16chemikalia stos w przemysle fotograf i do obróbki zdjęć 17wszelkie subs lub przedm zanieczyszczone dowolną poch polichlorowanego dibenzofuranu 18wszelkie subst lub przed zanieczyszcz dowolna pochodną polichlorowanej dibenzeno-p-dioksyny B)należą do kat lub rodz odp z listy B, zawierają którykol ze skład wymieniony w tab2 sym C 51, posiadają co najmniej jedna wł H1-14, c1- beryl, zw berylu, c2-zw wanadu, c3-zw chromu (VI) c4- zw kobaltu, c5-zw niklu, c6-zw miedzi c7- ZWcynku c8-zw arsenu, arsen, C9-selen i zw selenu, c10-zw srebra, c11-kadm,zw kadmu, c12-ZWcyny, C13-antymon, zw antymonu, C14-tellur, zw telluru C15-zw baru, bez BaSO4, C16-rteć, zw rtęci C17-tal, zw talu, C18- ołów zw PB, C19-siarczKi nieorg C20-nieorg zw fluoru CaF2 C21-cyjanki nieorg C22-metale alkaliczne lub metale ziem alkalicznych :Li, Mg,Ca,Na w post niezwiąz C23-kwaśne r-ry lub kwasy w post stałej C24-r-ry zasadowe I zasady w post stałej C25- azbest: (pył i włókna) C26-fosforor, zw fosforu, bez fosforanów mineralnych C27- karbonylki metali C28-nadtlenki C29-chlorany C30-nadchlorany C31-azydki C32-PCB C33-fermaceutyki i zw stos w med. Lub wet C34- biocydy i subs fitofarmaceutyczne(pestycydy) C35-sub zakaźne C36- kreozyty C37-izocyjaniany i tiocyjaniany C38-cyjanki org (Nitryle) C39-fenole, zw fenolowe C40- helogenowane rozp C41- rozpusz org bez rozp halogenowych C42-zw halogenoorg z wyjątkiem obojęt mat spolimeryzowanych C43-aromatyczne, policykliczne, heterocykliczne, zw org C44- aminy alifatyczne C45-aminy aromat C46- etery C47- subst o wł wybuchowych z wyjątkiem subs z innych pkt C48-org zw siarki C49-jakiekolwiek pochodne polichlorowanego dibenzofuranu C50- pochodne dichlorowanej dibenzeno-p-dioksyny C51-węglowod i ich zw z tlenem , wodorem, siarką, nieuwzględnione wczesniej LISTA B 19mydła, tłuszcze lub woski poch zwierz lub roślin 20niehalogenowane subs org nie stos jako rozp 21nieorg subs nie zaw met lub zw metali 22popioły lub żużle 23gleba i ziemia w tym uróbek z pogłębiania 24sole hartownicze nie zaw cyjanków 25pyły lub proszki metaliczne 26zużyte mat katalit 27ciecze lub szlamy zaw met lub zw met 28pozostałości z operacji usuw zanieczyszczeń 29szlamy z płuczek 30szlamy z zakład uzdat wody 31pozostał z dekarbonizacji 32pozost z kolumn jonowymiennych 33osady ściekowe nie poddaw unieszkodliw lub nie nad się do zast w roln 34osady z oczyszcz zbiorn lub urządzeń 35urządzenia zanieczysz 36pojemn zanieczyszcz po poduktach które zaw jeden lub wiecej skład wym w tab 2 37baterie akumulatory i inne ogniwa elektryczne 38oleje roślinne 39subst lub przedm poch z selektyw zbiórki odp z gospodarstw domowych 40inne odp 0302- powstające przy konserw drewna; srodki do konserwacji, impregnacji drewna nie zawierające zw chlorowco- org; środ do konserw i imprez drewn zaw zw chlorowco-org; metaloorg środ do konserw; nieorg środ ; inne środ zaw subs niebezp 0401- odpady z przem skórzanego i futrzarskiego; odp z odtłuszczania zawieraj rozp bez fazy ciekłej 0402- odp z przem tekstylnego; z wykańczania zawierające rozp org; barwniki i pigmenty zaw subst niebezp; z zakładowych oczyszczalni ścieków zaw subst niebezpieczne 0501- odpady z przeróbki naftowej(rafinacji); osady z odsalania; osady z dna zbiorników; kwaśne szlamy z proc alkilowania; wycieki ropy naftowej; zaolejowane osady z konserwacji urządzeń; kwaśne smoły;osady z alkalicznego oczyszcz paliw; ropa naft zawierająca kw; zużyte mat filtracyjne(gliny i iły) 0506- odp z pizolitycznej przerób węgla; kwaśne smoły- inne smoły; odp ciekłe zaw fenole 0507-odp z oczyszcz i transp gazu ziemn; osady zaw Hg. 0601- odp z prod przygot obrotu i stos kwasów nieorg; kwas siarkowy, siarkawy; fluorowodorowy;chlorowodorowy; fosforowy, fosforawy; inne kw. 0602- odp ze stos, prod, przerobu, przygot wodorotlenków; wapniowy; sodowy; amonowy; potaowy; inne 0603- odp z prod, przygot, sost i obrotu soli i ich rrów oraz tlenki met; zawierające cyjanki , metale ciężkie; tlenki metali zaw met ciężkie 0604-odp zaw metale inne niż wymienione w 0603 – zaw arsen, zaw miedź – inne met ciężkie 0605- odp z zakład oczysz ściek; osady z zakł oczysz scieków zaw subst niebezp 0606- odpady z pord, przyg, obrotu i stos zww siarki oraz chem proc przetwórstwa S i odsiarczania; zaw niebezp siarczki 0607- odp z prod, przygot i stos chlorowców oraz z chem proce przetwórst chloru; węgiel aktywny; osady siarczny baru, azbestowe z elektrod 0608- odp z prod, przyg i stos krzemu oraz poch krzemu; zaw niebezp silikony 0609- odp z prod i stos chemikaliów fosforowy i chem proc przetwórstwa fosf; poreakc odpadowe zw wap zawierające lub zanieczyszczone subs niebezp 0610- odp z prod przygot chemikaliów azotowych z chem proc przetwórs i pors nawozów szt ; inne subst niebezp 0611- odp z prod pigmentów oraz zmetniaczy nieorg 0612- odp z innych nieorg proc chem; nieorg środ ochr roślin (pestycydy); śr do konserw drewna, inne biocydy; żużyty C akt; czysta sadza; odp z przetw azbestu 0701 odp z prod, przyg, obrotu prod prze mchem org; wody popłuczne i ługi macierzyste; rop chlorowcoorg, rry z przemywania i ciecze macierzyste; inne rozp org; pozostałości podesty i porwak zaw zw chlorowców; zużyte sorbenty i osady pofiltrac zaw zw chlorowców; inne zużyt sorbenty i osady po filtr 0702- odp z prod, sots, przerob i obrou tworz sztuce, kauczuku,włókien syntetycz; wody popłuczne i ługi macierzyste; odp zaw silikony; odp z dodatków zawer subs niebezp; osady z zakład oczysz śc; inne zużyte sorbenty i osady pofiltrac; zuzute sorb i os zaw zw chlorowców; inne pozostałości podestylac i poreakc; inne rozp org; rozp chlorowcoorgan 0703- prod przygot, obrob, stos org bawr i pigmentów; wody popłuczne, lugi macierz; rozp chlorowcoorg, rry z przemywania, ciecze macierzyste; inne rozp; pozostałości podesty i poreakc zaw zw chlorowców 0704- prod, przyg, obrót i stos org ochrony rośl; wody popłuczne, ługi mac; odp stałe zaw subst niebezp; przeterm środki ochrony rośliny I i II klasy toksyczności (bardzo t i toksyczne) 0705- z prod, przyg, Obr stos farmaceutyków; odpady ciekłe; jak w 0702 i 0703; odpady stałe 0706- prod obrut stos tłuszczów, mydel, detergentów, środ dezynfekującyh, kosmet; jak w 0702 i 0703. 0707- prod, przygot, obrót, stos innych nie wymienionych prod chem; j/w 0801- zawierające farby i lakiery; farby, lakiery zaw rozp org lub inne subst niebezp; szlamy z usuw farb; szlamy wodne zaw farby i lakiery; zawiesiny wodne farb lub lakierów zaw rozp org; zmywacze farb lub lakierów 0802- inne powloki(w tym mater ceram) 0803- farby drukarskie- odp farb drukask zaw subs niebezp; szlamy farb; zużyte rry trawiące; odpadowe tonery; zdyspercjowany olej 0804- kleje oraz szczeliwa (w tym ś do impregn wodoszczelnej); odpadowe kleje i szczeliwa zaw zw org; os z klejów lub szczeliw; uwodnione szlamy; odp ciekłe; olej żywiczny 0805- odp nie ujęte w innych podgrupach; odp izocyjanianów 0901- z przem i usług fotograf; wodne rry wywoływaczy i aktywatorów; wodne rry do wywoływaczy płyt osadowych; rry utrwalaczy; wybielaczy w kąpieli wybiel-utrwalajacej; rry wywoływ oparte na rozp; aparaty fot Jednorał użyt; odpady ciekłe z regener srebra; przeterminow odczynniki fotograf; z zakład oczyszcz scieków zaw srebro 1001- z elektrowni i innych zakładów energetycznego spal paliw; popioły lone i pyły z kotłów; H2SO4; popioły lotne z emulgowanych węglowo stos jako paliwo; popioły paleniskowe, żużle i pyły z kotłów ze współspalania; popioły lotne ze współspal; osady z zakład oczyszcz; uwodnione szlamy z oczyszcz kotłów. 1002- z hutnictwa żalaza i stali; odpady stałe z oczyszcz gazów odlotowych; odpady z oczyszczania wody 1003- z hutnictwa aluminium; zużyte z prod pierwotnej; słone żużle; czarne kazuchy żużlowe; zgary z wytopu o wł palnych; odp zaw smołe; pyły z gazów odlotowych; inne cząst stałe i pyly; odp stałe 1004- z hut ołowiu; żuzle z porod pierw; zgary; szlamy; odp z uzdatniania wody; pyły z gazów 1005- z hutnictwa cynku; pyły z gazów odlotowych; odpady stałe z oczyszcz gazów; szlamy, odp pofiltracyjne; zgary z wytopy; z uzdatniania wody chłodzącej 1006- z hutnictwa miedzi;pyły z gazów; odp z oczyszcz gazów; szlamy; z uzdatniania wody chłodz zawierające oleje 1007- z hut złota i platyny; z uzdatniania wody zawierające oleje 1008- pozostale metale nieżelazne-nikiel; kobalt 1009-z odlewnictwa żelaza; rdzenie, formy, odpadowe pyły 1010- z odlewnictwa metali nieżelaznych; rdzenie, formy; odpadowe pyły 1011- z hutnictwa szkła; z przygotow mas wsadowych, szlamy z oplerow i szlifowania, szkło odp w postaci proszkowej; z oczysz gazów; odp stałe z oczyszcz; odp zaw azbest; szlamy i osady 1012 z prod wyrobów ceramiki budowl, szlachetnej i ogniotrwałej; ze szkliwienia zawierające met ciężkie 1013- z prod spoim mineralnych; zawierające azbest; odp stałe z oczyszcz gazów) 1014- odp z krematoriow; z oczyszczanie gazów zawierające rtęć.	PROCESY ODZYSKU ODP R1-15 R1-wykorzystanie jako paliwo lub inny środ wytwarz energii R2- regeneracja lub odzyskiw rozpuszczalników R3-recykling lub regeneracja subs org, które nie są stos jako rozp R4-recykling lub regeneracja metali i ich zw R5-recykling lub reg innych mat nieorg R6- regeneracja kw lub zas R7-odzysk skład stos do usuwania zanieczyszczeń R8- odzysk skład z kat R9- powtórna rafinacja oleju lub inne spos ponown wykorzystania oleju R10- rozprowadzanie na pow ziemi w celu nawoż lub ulepszania gleby R11- wykorz odp poch z R1-10 R12-wymiana odp w celu poddania jednemu z działań od R1-11 R13-magazynow odp, które mogą być poddawane R1-12 z wyjątk tymczasowego magaz w miejscach zbierania lub wytwarzania R14-inne dział polegające na wykorzy odp w cał lub części R15- przetw odp w celu ich przeznaczenia do odzysku lub recyklingu. UNIESZKODLIWIANIE D1-16 D1- skład na składow odp obojęt. D2-obróbka w glebie i ziemi(biodegradacja) D3-skladow przez głębokie zatłaczanie D4-retencja powierzchniowa D5-skład na sklad odp niebezp lub na skład odp innych niż niebezp D6- odprow do wód z wyjątkiem mórz D7-lokowanie na dnie morza D8- obróbka biologiczna nie wym w innych pkt, w wyniku której powst odp unieszkodliwiane wg D1-12, D9-obróbka fiz-chem nie wymieniona w innych pkt, w której powst odp unieszkodliw w D1-12 D10-termiczne przekształcanie w inst lub urządzeniu zlokaliz na ziemi D11-term przeksz w instal lub urządz zlokaliz na morzu D12- skład odpadów w poj, w ziemi D13- sporządzanie mieszanki lub mieszanie przed podaniem ich dowolnemu proc D1-12 D14-przepakowywanie D15-magazynowanie w czasie któregokolwiek proc D1-14 z wyjąt tymczas magazyn D16- przetwarz odp w wyniku którego są wytwarz odp przezn do unieszkodliw. Odpady-każda subst lub przedm należący d jednej z 1b kat których posiadacz pozbywa się zamierza się pozbyć jest zobowiąz do ich pozb Gospodarowanie odpadami- zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odp w tym nadzór nad takimi działaniami orz nad miejscami unieszkodliwiania odp *Komunalne odp sciekowe- pochodzące z oczyszcz scieków osady, głównie z komór fermentacyjnych oraz innych inst słuz do oczyszcz śc kom oraz innych ść o skład zbliż do składu ść komun *Magazynowanie odpadów- czasowe przetrzym lub gromadzenie odp przed ich transp, odzyskiem lub unieszkodliwieniem *Odp domowe- odp powst w gospod domowych a także odpady nie zawierające odp niebezpiecznych *Odpady obojętne- odp spełniające kryterium: nie ulegają istnym przem fiz, chem i biolog w tym są nierozp, nie wchodza w przem fiz i reak chem, nie powod zanieczysz środ lub zagroż dla zdrow ludzi, nie ulegają biodegradacji, nie wpływ niekorzystnie na materie z która się kontaktuja. *Odpady biodegradowalne- ulegające rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorg *Odpady z wypadków- odpady powstające podczas prowadz akcji rat lub gaśniczej, z wyjątkiem pows w wyniku poważ awarii lub pow awarii przem. *Odzysk- wszelkie działania nie stwarzające dla życia i zdrowia ludz lub dla środ polegając na wykorz odp w cał lub części lub dział prowadz do odzysku z odp subst, mat lub energii i ich wykorzysta *Posiadacz odpadów- każdy kto faktycznie włada odp, bez firm przewożąc odp- domniema się ze władający pow ziemi jest posiadaczem odp * Oleje odpadowe- wszelkie oleje smarne lub przem które nie nadają się już do zastosowania do którego były pierwotnie przeznaczone, zużyte oleje silnikowe, przekładniowe, smarowne *PCB- dichlorowane difenyle lub polichlorowane trifenyle; monometylotetrachlorodifenylometan, monometylodichlorodifenylometan, monometylodibromodifenylometan, mieszaniny z którąś z tych subs w iloś pow 0,005% wag łącz *Recykling- odzysk mat poleg na powtórnym przetworz mat lub skład zawartych w odp w celu uzyskania subs, mat o przeznaczeniu pierwotnym lub innym przez w tym recykling org z wyjątkiem odzysku energii *Recykling organiczny- obróbka tlenowa, w tym kompostowania, obróbka beztlenowa- odp ulegaja rozp biolog w kontrolow war przy wykorz mikroorg, skladowanie odp na skład nie jest rec org *Składowisko odpadów- obiekt budowlanych przeznaczony do skład odp. Typy skład –niebezpiecznych-obojętnych- innych *Spalarnia odpadów- zakład lub jego część przez do termicznego przekszt odp z odzyskiem lub bez odzysku wytworzonej energii ciepln częśći sklad( instalacja i urządz do: -sterowania, kontrolowania, monitorowania proc –przyjmowanie wstępne, przetwarz i magadostacz odp- magazynowania i przet subs otrzym w spal i oczyszczania gazów odlotowych prow proc termicznego) Stosowanie komunalnych odpadów ściekowych- to rozprowadzanie ich na powierzchni lub wprowadzenie do gleby w celu ich wykorzysta* Termiczne przekształcanie odp- spalanie przez utlenianie- inne procesy termicznego proc przekształcania odp (piroliza, zagazowanie odp) o ile prod powstale podczas tem przeksztlac są następnie spal *Unieszkodliwianie- poddanie odp proc przekształć biol, chem i fizycznych w celu doprowadz ich do stanu który nie stwarza zagrożen dla życia i zdrowia, oraz środ *Współspalarnia odpadów- zakład lub jego część których głównym celem jest wyt energii lub pord, których wraz z paliwami podstawowymi są przekształcania termiczne- w celu odzysku zawartej energii lub ich unieszkodliwianie *Wytwórca odpadów- każdy którego działalność lub bytowanie powoduje powstanie odpadów, każdy kto przeprowadza wstępne przekształc, mieszanie lub inne dział powod zmiane chartka lub składu tych odpadów. Podmiot świadcz usługi w zakresie: budowy, rozbiórki, remontu obiektu, czyszczenia zbiorników lub urządź oraz sprzat. . Do odpadów nie należa *masy ziemne usuwalne lub przemieszczane *masy ziemne z pogląbiania akwenów wodnych *odpady promieniotw w Roz prawa atomowego *gazy i pyły wprowadzone do powiez *scieki *odchody zwierxzat obornika, gnojówki i gnojownicy*subst wykorzystywane jako subst chłod przez do regener. Analiza odpadów: 1.Prace przygotowawcze:*mielenie *przygotowanie wyciągu wodnego *mineralizacja *roztwarzanie całkowite 2.Analiza fizykochem odp:A)Oznaczenia podstawowe: *wilgotność *odczyn *subs org(straty przy prażeniu) *suchą masę *chlorki *fluorki *siarczany *rozp węgiel org *ogóly węgiel org *stałe zw rozp *chem zapotrzeb tlenu met nadmangabiową *chem zapotrzeb tlenu met dwuchromianową *zdoln do neutra kw *ciepło spalania B)Oznaczanie metali:*wapń *magnez *potas *sód *bar *żelazo og *glin *kadm *kobalt *lit *molibden *miedź *nikiel *mangan *cynk *antymon *arsen *chrom og *cyna *ołów *srebro *wanad *rtęć *stront *tytan *selen 3.Analiza kompleksowa odp: A)Analiza skł chem:SiO2,Fe2O3,CaO,HgO,Na2O,K2O,SO3,TiO2,P2O5, Mn3O4 B)Test wymywalności(formy mobilne, f ruchome są ymywane) C)Parametry dodatkowe np.og węgiel org, str przy praż, ciepłó spal D)Parametry dodatkowe np.BTEX, PCB,oleje min, WWA Woda ścieki jako mat odpadowy:1.Oznaczenia podst:*barwa *odczyn(pH) *mętność *temp *smak *zapach *zawiesina ogól *zawiesina org i nieorg *opadalność zawiesiny *przew elektrolityczna wł *subs rozp *subs rozp min *subs rozp lotne *subst rozp org i nieorg *sucha pozost po praż *sucha pozost *strata po praz *twardość og *twardość og węgl i niewęgl *zasodowość * kwasowość *wodorotl *węglany *wodorowęglany *chem zaporze tlenu met nadmanganową *chem zapotrzeb tlenu met dwuchromianową *biochem zapotrzeb tlenu *tlen rozp *azot amonowy * azot amonowy po desty *azot azotanowy *azot azotynowy *azot azotynawy *azot og Kjeldahla *azot og *azot org 2.Zw siarki oznacz *H2S *siarczki *siarczany *siarczyny 3.Oznacz zw chloru *chlor wodny *chlor cał *chlorki 4.Oznacz zw fosforu *fosfor og *ortofosforany og 5.Oznacz zw krzemu *zdys krzemionka *krzemionka og 6.Oznacz metali *wapń *magnez *sód *potas *bar *żelazo og *żelazo(2+) *mangan *antymon *arsen *chrom og *chrom(3+) *chrom(6+) *cyna *cynk *glin *kadm *kobalt *lit *molibden *miedź *nikiel *ołów *srebro *wanad *bor(niemetal) *rtęć *stront *tytan *selen(niemetal) 7.Oznacz innych parametrów*fluorki *cyjanki og *cyjanki wolne *rodanki *CO2 * subs powierzchniowo czynne:anionowe,niejonowe,kationowe *lotne kw tłuszczowe *subs ekstrahujące się eterem naftowym *fenole lotne *cukry *BTEX *węglow alifaty *węgl aromat *WWA *olej min *suma benzyn *subs ropopochodne *og węgiel org *izotopy radu *bromki *jodki Wymagania analityczne WWA(wielopierścieniowe węgl aromat) *potencjalnie genotoksyczne i rakotwórcze *najważniejsze z gr zanieczyszczeń przy ocenie ryzyka wystep długotrwałego niekorzystnego skutku dla zdrowia *wyst WWA w prod poczat Pobieranie próbek:*wymóg podst-uzyskanie reprezentatywnej i jednolitej próbki lab *sprawdzenie czy podczas pobierania próbki nie uległy one skażeniu *przed użyciem pojem przemyc acetonem *stosować przyrządy z mat obojętnych *do przygotowania mat do badań wykorzystać cały mat otrzymany przez lab Identyf i charakt: *Masa nie zaw rozp-masa mat po odjęciu rozp (wode) *Frakcja lotna-część masy która nie zawiera rozp, która jest lotna i można ją poddać analizie za pomoca chromatografii *ident prod początkowego:określenie głównych funkcji fizyko-chem, oznacz ilościowe, ident składnikow chem Granica wykrywalności-*wg IUPAC najmniejsze stężenie(lub ilość)subs któremu odpowiada sygnał różniący się statystycznie od sygnału ślepej próby *zwyczajowo najmniejsza ilość badanej subs w próbce którą możemy wykryć daną metodą Granica oznaczalności-najmniejsza ilość badanej subs jaką można ilościowo oznaczyć daną met z odp precyzją i dokładnością.	Terminologia angielska- *odpady-waste *odpady komunal – municipal solid waste MSW *odp niebezpieczne-hazardons waste *odp obojętne- inert waste *ścieki-sewage *popioły przem- industrial ask *środow- euvivoment *unieszkodliw odp- utylization of wate *wykorzystywanie odp- waste disposal *wytwarzający odp- waste producer *gospodarow- comositing* odp przem – industrial waste * odp promieniotwórcze- radioaktiv waste/ nuclear waste Odpady niebezpieczne spełniają warunki A) należaa do kategorii lub rodz odp określanych w liście A i posiadają co najmniej jedna z właś w/w w tab 1(H1-H14) B)należą do kat lub rodz odp z listy B, zawierają którykol ze skład wymieniony w tab2 sym C 51, posiadają co najmniej jedna wł H1-14, KLASYFIKACJA ODPADÓW. Są zgodnie z kodem 6 cyfrowym *dwie pierwsze cyfry identyfikują grupe odpadów (źródlo ich powstania) *4cyfry identyfikują podgrupę odpadów 20 grup w zależności od źródła ich powstania Odpady klasyfikuje się :1) wg źródła powstawania w grupy 01-12 lub 17-20 przypisując im odpowiedni kod 6 cyfrowy okresjający :grupę podgrupę, rodzaj (z wyłaczeniem kodów kończacych się na 99 oraz uwzględniając ze specyficznych galezi przemysłu i opakowaniowe) 2) w przypadku nie odnalezienia odp pow. Gr 01-12 lub 17-20 odp klasyfik się w grupach od 13-15. 3) odp nie ujęte w gr 01-12, 13-15, 17-20 klasyfikuje się w grupie 16 4)w przypadku nie odnalez odp pozycji w grupie 16 odpady klasyfikuje się w grupie wg źródła powstawania – przy im kod 99- inne nie wymienione odp Uwaga 1. odpady ze specyf galezi przem (prod sam) klas się w gr 12- z kształtowania oraz fizycznej i mech obróbki pow met i tts 11- z chem obróbki i powlekania metali oraz innych mat oraz hydrometalurgi metali nieżelaznych Uwaga 2. odpady opakowaniowe (będące odpadami komunalnymi) jeśli są zbierane selektywnie lub jeśli występ jako zmieszane odpady opakowaniowe klasyfikuje się w 1501- zamiast 2001 Gospodarowanie odpadami PBC* zakaz odzysku PCB*Odpady zawierające PBC mogą być poddaw odzys lub unieszkodliw tylko po usunieciu z tych odp PCB* gdy niemożliwe jest usuniecie z takiego odpadu do unieszkodliwaniana takiego odp stosuje się przepisy dotycz unieszko PCB* do unieszkodliwiania dopuszcza się procesy D8,9,12, 15 przy zagwarant techniki bezp dla środ i zdrowia ludzi *zakas spalania PCB na statkach *posiadacz odpadów z PCb w karcie ewidencji inf o zawartość PCB w odp OLEJE ODPADOWE *w pierwszej kolejności powinny być poddawane odzyskowi przez regeneracje (proc produkcji oleji gazowych przez rafinowanie Ol odpad –usuniecie zanieczyszczen prod utleniania i zanieczyszcz) * gdy Reg jest niemozliwa ze wzgl na zagroż powinno się odzyskiwać je w inny sposób *gdy Reg lub inny spos odzys jest nie możliwy dopuszcza się ich unieszkodliwienie *zakaz mieszania tych olejów z innymi odp niebezp w tym zawierając PCB w czasie ich zbierania i magazynowania *zakaz zrzutu do wody, gleb lub ziemii Zakaz składowania odpadów *w post ciekłej powyżej 95% H2O z wyjątkiem szlamu *o właściw żrących, utl, wysoce latwopal, latwopal *zakażnych med. I zakaź wetyryn *otrzymyw w wyniku badan naukowo-bad lub działalności dydakt. (nie zidentyfik, lub nowych o nieznanym dział)*opon i ich części (bez rowerowych i o śred=1400) *w wodach powierzchniowych i podziemnych * w polskich wodach morkich * w przypadkach okreś w przep odrebmnych *rozcieńczania, spoż miesz odp ze sobą lub innymi subst lub przedm w celu speł wymog dopusz odp do sklad. Katalog odpaów 01- odp powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chem przeróbce rud i innych kopalin 02- odp z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych i rybołówstwa, leśnictwa, łowiectw i przekształcania żywności 03- odp z przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt i mebli, oraz masy celulozowej papieru i tektury 04- odpady z przem skórzanego, futrzarskiego, tekstylnego 05- odp z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego, pizolitycznej przeróbki węgla 06- odp z prod przygotowania i obrótu i stosowania produktów ch nieorg 07- odp z prod przygot stos i obrotu prod ch org 08- odp z prod przygot obrotu i stosow powłok ochronych (lakiery emalie farby) 09- odpady z przemysłu fotograficznego i usług fotograficznych 10- odp z procesów termicznych 11- odp z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni met oraz innych materiałów oraz procesów hydrometalurgi metali nieżelaznych 12- odp z kształ z fiz i mech obróbki pow metali i tts 13- oleje odpadowe, odpady ciekłych paliw (bez o jadalnych i 05,12,19) 14- odp z rozp org, chłodziw i propelentów (bez 07,08) 15- odp opakowaniow, sorbenty, tkaniny do wycierania, mat filtracyjne i ubrania ochronne nie ujęte w innych gr 16- odpady nie ujęte w innych grupach 17- odp z budowy, remontu, demontażu obiektów budowlanych oraz inftaktrustury drogowej bez gleby i ziemi 18- odp medyczne i wet 19- odp z instalacji i urządź służ zagospodarow odp z oczyszcz ść 20- odp 0103- odpady z przeróbki rud siarkowych powodujące samoczynne zakwaszanie środowiska; inne odpady przeróbki szaw substancje niebezpieczne; inne odpady zaw subst niebezp fizyczne i chem próbki rud metali; odpady z flotacyjnego wzbogacania rud metali nieżelaznych 0104- odpady zawierające niebezpieczne subs z fiz i chem przeróbki kopalin innych niż rudy met; z flotacyjnego wzbogacania węgla zawierające subs niebezp; z flotacyjnego wzbogacania rud siarki; flot wzbog rud fosforowych (fosforytów, apatytów) 0105- płyczki wiertnicze i inne odp wiert; zawierając ropę naftowa; zaw subs niebezp Grupa 0201-odpady ogrodników zaw subs niebzp w tym środki ochory roślin z II klasy toksyczn; zwierzęta padłe i ubite z konieczności i odpowiednio tkanka zwierz wykazuj właść niebezp 0202- odp z przygotow i przetwórst prod spoż poch zwierz; odpadowa tkanka zwierz wykaz wł niebezp 0301-trociny, ścinki, drewna, płyta wiórowa; z chem przerób drewna zawierajce subs niebezp Ściaga z lab ROZPUSZCZANIE - proces fizykochemiczny polegający na takim zmieszaniu ciała stałego, gazu lub cieczy w innej cieczy lub gazie, że powstaje jednorodna, niemożliwa do rozdzielenia metodami mechanicznymi mieszanina. ROZTWARZANIE –zjawisko chemiczne polegające na przechodzeniu substancji stałej do roztworu, połączone z reakcją tej substancji z rozpuszczalnikiem lub innym składnikiem roztworu. Np.: Fe + 2HCl → FeCl2 (rozp) + H2 CECHY RÓZNIĄCE ROZTWARZANIE OD ROZPUSZCZANIA jest to że roztwarzanie jest procesem chemicznym a rozpuszczanie procesem fizycznym, a także w przypadku roztwarzania odparowując rozpuszczalnik nie uzyska się produktu wyjściowego, a jedynie produkt reakcji. ROZPUSZCZANIE Os.: to przeprowadzenie ciała stałego do roztworu bez reakcji chemicznej, inaczej mówiąc pokonanie energii sieci ciał stałych przez energię solwatacji. ROZTWARZANIE Os: to przeprowadzenie ciała stałego do roztworu poprzez reakcje chemiczną. Podział: -roztwarzanie w cieczach; -roztwarzanie przez stapianie; -roztwarzanie przez gazy. STAPIANIE: Stosuje się do próbek trudno poddających się roztwarzaniu. Składniki z próbki przenoszone są do roztworu przez stopienie z topnikiem. Próbki kwaśnie stapia się z topnikiem alkalicznym natomiast Alkalicznie z kwaśnym. SPIEKANIE: to proces polegający na ogrzewaniu sproszkowanych lub drobnoziarnistych substancji do temperatury bliskiej temperaturze topnienia, bez doprowadzenia ich do stanu ciekłego. MINERALIZACJA Mineralizacja polega na rozkładzie i utlenieniu związków organicznych zawartych w próbce i przeprowadzeniem składników do roztworu, lub czasem jest tylko przeprowadzeniem próbek do roztworu i utrzymaniem w nim pierwiastków bez strat. Główne sposoby mineralizacji to mineralizacja na sucho oraz mineralizacja na mokro. ANALIZA WAGOWA-chemiczna, ilościowa technika analityczna polegająca na określeniu masy oznaczanej substancji po jej przeprowadzeniu w trudno rozpuszczalny związek chemiczny. AgNO3+HCl(nad)=AgCl(osad) + HNO3 Ilościowe oznaczenie realizuje się poprzez usuwanie oznaczanego składnika z próbki w trakcie ogrzewania lub prażenia, wydzielanie składnika w formie trudno rozpuszczalnego Iloczyn rozpuszczalności : jest stałą równowagi charakteryzującą roztwory nasycone, praktycznie całkowicie z dysocjowanych, trudno rozpuszczalnych związków. Umożliwia ona opis termodynamiczny procesu wytrącania osadów,zależy od temperatury. IrAnBm =[A^m+]^n[B^n-]^m Rozpuszczalność- zdolność substancji stałej, ciekłej lub gazowej do tworzenia z innymi substancjami układów jednorodnych. Tworzenie trudno rozpuszczalnych osadów w środowisku wodnym jest typowym przykładem techniki laboratoryjnej w klasycznej analizie jakościowej i ilościowej. A^+ + B^- <$\frac{\mathbf{\text{wydzielanie}}}{\mathbf{\text{roztwarzanie}}}\mathbf{>}$ AB A^+, B^- ^—jony łatwo rozpuszczalne w wodzie AB- trudno rozpuszczalny związek w postaci osadu WARUNKI STRĄCANIA OSADÓW: 1)Nadmiar jonu strącającego- dodatek do nasyconego roztworu jednego z jonów istniejących w osadzie powoduje zmniejszenie rozpuszczalności osadu. 2)Siła jonowa roztworu- jeżeli w roztworze siła jonowa wzrasta na skutek obecności w nim obcych elektrolitów, nie mających jonów wspólnych z osadem to współczynniki aktywności maleją, czyli rozpuszczalność osadu wzrasta. 3)Temperatura- wzrost temperatury z reguły powoduje wzrost rozpuszczalności osadów. W praktyce analitycznej efekt taki jest niekiedy pożądany, gdyż powoduje wytrącenie osadów grubokrystalicznych. 4)Środowisko- w zależności od środowiska rozpuszczalność osadów trudno rozpuszczalnych może ulec znacznemu zwiększeniu. RODZAJE OSADÓW: a)Krystaliczne:Drobnokrystaliczne BaSO4;Grubokrystaliczne MgNH4PO4. b)Koloidowe:Serowate AgCl;Galaretowate Fe(OH)3,Al.(OH)3. Osady krystaliczne-osad złożony z cząstek o uporządkowanej budowie sieciowej,tworzący podczas rozpuszczania roztwory rzeczywiste. Osady koloidowe-osady złożone z cząstek o nieuporządkowanej budowie sieciowej,tworzące podczas rozpuszczania r-ry koloidalne(żele). PRZEMYWANIE OSADÓW: proces polegający na oczyszczeniu wytrąconego i odsączonego osadu z zanieczyszczeń których większa część ma charakter powierzchniowy. –przemywanie na sączku, -przemywanie przez dekantacje. MINERALNE SUROWCE OPADOWE (MSO)-to odpady stałe powstające w procesach wydobycia,wzbogacenia i przetwarzania kopalin. ODPADY ENERGETYCZNE-podział ze względu na wielkość :popioły lotne (pozostałość po spaleniu węgla wychwycona z dynamicznego ciągi spalin przez urządzenie odpylające); żużle(pozostałość po spalaniu węgla opadająca na dno paleniska lub pozostające na ruszcie paleniska i odprowadzane na zewnątrz. MODUŁ TLENKOWY KLASYFIKACJA: (SiO2+Al2O3)/(CaO+MgO+Fe2O3) –krzemianowo węglowe m.t <lub=2; -krzemianowe m.t w granicach 2-6; -krzemianowo glinowe m.t <lub=6 STRUKTURA POPIOŁÓW:-budowa agregatowa,-skomplikowana powierzchnia zewnętrzna,-zróżnicowana porowatośc,-wytrzymałośc CHARAKTERYSTYKA POPIOŁÓW-porowatośc popiołów jest wysoka i wynosi średnio 45-65%, pojemność wodna popiołow wynosi 65-124% objętości, w tym tylko 20% stanowi woda która jest dostępna dla roślin. Zasadowość popiołow (pH 8-12) związana z obecności wodorotlenków metali alkalicznych. Ważna cechą to rozpuszczalnośc i łatowosc wymywania składników: siarczanów wapnia,magnezu,sodu i potasu, oraz tlenku wapnia. Popioły lotne zawierają głownie:SiO2,Al2O3,tlenki Ca,Mg,Fe oraz C.