GEOGRAFIA –PEDOSFERA – SŁOWNIK MATURZYSTY

• gleba – najbardziej zewnętrzna, cienka warstwa skorupy ziemskiej. Składająca się z substancji mineralnych (powstają z rozpadu skały macierzystej), organicznych (powstają ze szczątków organizmów żywych), wody i powietrza.

SKŁADNIKI GLEBY – występują w trzech fazach
stała
FUNKCJE GLEB
produkcyjna – wpływ na rozwój biomasy

• CZYNNIKI GLEBOTWÓRCZE

skała macierzysta
klimat
rzeźba terenu
biosfera
warunki wodne
czas
człowiek

• 1cm gleby tworzy się od 200 do 500 lat!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

GLEBY ASTREFOWE mady (gleby namułowe) rędziny (gleby na wapieniach) gleby górskie (inicjalne, szkieletowe) gleby bagienne	GLEBY STREFOWE gleby tundrowe gleby bielicowe (pod tajgą) gleby brunatne na glinach polodowcowych czarnoziemy terra rosa cynamonowe szaroziemy, buroziemy czerwonoziemy, żółtoziemy

• gleby astrefowe – to gleby niezwiązane z konkretną strefą krajobrazową – mogą występować wszędzie

• gleby strefowe – to gleby związane z konkretną strefą krajobrazową – nie występują wszędzie

• gleby pszeniczno- buraczane – są to gleby bardzo dobre na które mają wysokie wymagania tj. pszenica, burak cukrowy

• gleby żytnio- ziemniaczane – to są gleby słabe

• gleby antropogeniczne – są to gleby zmienione przez gospodarczą działalność człowieka (zanieczyszczenie, wyjałowienie, zniszczone), np. Wyżyna Śląska (GOP); rejon Warszawy, okolice dużych miast.

• 6 klas bonitacyjnych gleb

I

II

III

IV

V

VI

• proces oglejenia – oglejanie występuje w glebach bagiennych, w warunkach beztlenowych, spowodowanych przesyceniem wodą. Również występuje w glebach tundrowych

• humifikacja – rozkład substancji organicznych pod wpływem edafonu (organizmów glebowych)

• bielicowanie – rozpuszczanie i wymywanie związków mineralnych w głąb profilu

• poziom eluwialny (wymywanie) –

• poziom iluwialny (wmywania) –

• żyzność – to zdolność gleby do zaspokojenia życiowych potrzeb roślin przez dostarczanie im składników pokarmowych, wody, powietrza glebowego; bez ingerencji człowieka

• urodzajność – zdolność zaspokajania życiowych potrzeb roślin, ale z ingerencja człowieka!!

• klasy bonitacyjne gleb ornych – określają wartość i jakość gleby. Przy określaniu klasy gleby pod uwagę bierze się jej właściwości oraz warunki środowiskowe, w jakich się wytworzyła

• erozja gleb – to proces jej niszczenia pod wpływem różnych czynników; wody, wiatrów, lodowców, działalności człowieka. Proces ten prowadzi do zniszczenia wierzchniej warstwy gleby lub nawet całej pokrywy