wychowanie

Wychowanie to według Okonia „świadomie organizowana działalność społeczna, której celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości człowieka”. Zmiany te obejmują zarówno sferę poznawczo-instrumentalną, związaną z poznawaniem rzeczywistości i umiejętnością oddziaływania na nią, jak i stronę aksjologiczną, która polega na kształtowaniu stosunku człowieka do świata i ludzi, jego przekonań i postaw, systemu wartości i celu życia.

Współcześnie wychowanie traktowane jest jako całokształt procesów i oddziaływań zachodzących w toku wzajemnej relacji między dwiema osobami, pomagające im zrozumieć własne człowieczeństwo i osobowość. Współczesne wychowanie zakłada afirmację wolności, autonomię. W wychowaniu nie ma wychowanków i wychowawców. Powinny to być spotkania osób które ujawniają swoje potrzeby, oczekiwania, zainteresowania, wiedzę i umiejętności.

samokształcenie

Problemami samokształcenia zajmował się również W. Okoń, który w „Słowniku pedagogicznym” sformułował następujące określenie tego procesu: jest to „osiąganie wykształcenia poprzez działalność, której treść, cele, warunki i środki ustala sam podmiot” Zdaniem W. Okonia w procesie samokształcenia jego cele się dynamizują, osiągnąwszy wyższy stopień świadomości uczący się dokonuje często ich przewartościowania i udoskonalenia. Ideałem samokształcenia jest, aby przekształciło się ono w stałą potrzebę życiową człowieka oraz stanowiło oparcie dla kształcenia ustawicznego. Autor ten twierdzi, że kształcenie opiera się głównie na nauczaniu, na samokształceniu oraz innych formach, jakie z tych dwóch wynikają lub z nimi się krzyżują. W przypadku samokształcenia znaczy to – „ przetwarzać własną osobowość, kształtować ją pod wpływem własnych zamierzeń i wysiłków”.

nauczanie

OKOŃ przez nauczanie rozumiemy planową i systematyczną pracę nauczyciela z uczniami, polegającą na wywołaniu i utrwaleniu zmian w ich wiedzy, dyspozycjach, postępowaniu- pod wpływem uczenia się i opanowania wiedzy, przeżywania wartości i własnej działalności praktycznej. Nauczanie jest działalnością intencjonalną. Wiąże się z kształceniem i wychowaniem.

uczenie się

OKOŃ jest procesem w toku którego- na podstawie doświadczenia, poznania i ćwiczenia powstają nowe formy zachowania się i działania lub ulegają zmianom formy wcześniej nabyte. Jest ono rodzajem ludzkiej działalności, który w latach dzieciństwa i młodości uzyskuje przewagę nad innymi formami, tj. nad zabawą, pracą. Cechy świadomie organizowanego uczenia się (Wroczyński): aktywność osoby uczącej się, ukierunkowanie- dążenie osoby uczącej się do uzyskania założonego wcześniej wyniku, planowość, a wraz z nią ciągłość oraz wewnętrzna spoistość poszczególnych czynności

kształcenie

ogół czynności i procesów umożliwiających ludziom poznanie przyrody, społeczeństwa i kultury, a zarazem uczestnictwo w ich przekształcaniu, jak również możliwie wszechstronny rozwój własnej sprawności fizycznej i umysłowej, zainteresowań i zdolności. Proces kształcenia opiera się na nauczaniu i uczeniu się, zakłada się w nim uczestnictwo osób nauczających i uczących się, realizowany samodzielnie przez osobę uczącą się nosi nazwę samokształcenia, które umożliwia nabycie kwalifikacji ogólnych. Rezultatem kształcenia jest wykształcenie. Kształcenie może być organizowane bezpośrednio i pośrednio.

edukacja

Edukacja to ogół czynności prowadzenia drugiego człowieka i jego własnej aktywności w osiąganiu pełnych i swoistych możliwości, jest to ogół wpływów i funkcji regulujących osobowość człowieka, jego zachowania w relacjach z innymi ludźmi i światem zewnętrznym.
Edukacja obejmuje zarówno nauczanie, kształcenie i wychowanie. Powinna być dialogiem miedzy nauczycielem a uczniem.
Kunowski zakłada że odchodzimy od terminu pedagogika w kierunku edukacja, lub tez nauka o edukacji.

socjalizacja

proces wpajania człowiekowi umiejętności niezbędnych dla osoby dorosłej, kształtowania jego osobowości, przekazywania systemu wartości, norm i wzorów.
Resocjalizacja- ponowne włączenie do życia społecznego.