Cechy przedsiębiorstwa:

*odrębność ekonomiczna *odrębność terytorialna *odrębność organizacyjna

*odrębność prawna *określony cel działania

Każde przedsiębiorstwo (lub przedsiębiorca) musi mieć swoją nazwę zwaną firmą, która może być dowolna, ale powinna także informować o rodzaju działalność i formie organizacyjno-prawnej. Może zawierać inne elementy, np. znak firmowy. Każda firma powinna odróżniać się od już istniejącej, a znane firmy są chronione formą prawną. Każde przedsiębiorstwo powinno być zorganizowane tak, aby uczestniczyć w procesie produkcji oraz w dystrybucji wyrobów i usług o jak największej wartości rynkowej.

Formy prawne przedsiębiorców:

1.osoby fizyczne – działają jako przedsiębiorcy jednoosobowi(indywidualni) lub wspólnicy spółki cywilnej

2.jednostki mające osobowość prawną (osoby prawne) – zorganizowane w formie przedsiębiorstw państwowych, spółdzielni i spółek kapitałowych

3.jednostki niemające osobowości prawnej – mogą być zorganizowane w formie spółek osobowych.

Klasyfikacja podmiotów gospodarki narodowej:

SEKTOR PUBLICZNY:

Własność państwa:

Skarbu państwa: Państwowych osób prawnych:

*organy władzy *przedsiębiorstwa państwowe

*administracja rządowa *fundusze celowe

*spółki Skarbu Państwa *spółki państwowych osób prawnych

*inne *inne

Własność komunalna:

*jednostki samorządu terytorialnego *ich fundusze docelowe *spółki komunalne

Własność mieszana:

*spółki z przewagą mienia sektora publicznego

SEKTOR PRYWATNY:

Własność osób fizycznych:

*osoby fizyczne prowadzące działalność w tym gospodarstwa indywidualne w rolnictwie

*spółki prawne niemające osobowości prawnej

Własność osób prawnych:

*spółdzielnie i ich związki *organizacje społeczne, stowarzyszenia

*spółki prywatne mające osobowość prawną *jednostki samorządu gosp. i związkowego organizacji wyznaniowych

Własność zagraniczna:

*przedstawicielstwa firm zagranicznych *oddziały firm zagranicznych *spółki osób zagranicznych

Własność mieszana:

*spółki z przewagą mienia sektora prywatnego

SPÓŁKA-umowny związek osób(wspólników) i ich wkładów kapitałowych w celu prowadzenia działalności gospodarczej w formie przedsiębiorstwa

Cechy spółki:

*jest umową pomiędzy wspólnikami *wspólnicy wnoszą wkład kapitałowy

*głównym przedmiotem działalności jest działalność gospodarcza

*wspólnicy mają wytyczony cel *wspólnicy uzyskują zysk ze wspólnego kapitału

Stronami umowy spółki są wspólnicy, czyli osoby fizyczne lub prawne, a także jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej. Przedmiotem wkładu kapitałowego może być kwota pieniężna lub wartość rzeczowa(wkład niepieniężny). Wkłady rzeczowe to aporty. Z punktu widzenia prawa wyróżnia się:

SPÓŁKA CYWILNA (prawa cywilnego) – forma trwałego, zorganizowanego współdziałania dwu lub więcej osób na rzecz zawartej umowy, dla osiągnięcia wspólnego celu materialnego. Każdy wspólnik musi wnieść wkład kapitałowy. Spółki cywilne traktowane są jako podmioty prowadzone przez osoby fizyczne, ponieważ nie mają osobowości prawnej. Każdy wspólnik uważany jest przez prawo za indywidualnego przedsiębiorcę. Działalność spółki cywilnej rejestruje się w urzędzie gminy. Za zobowiązania spółki udziałowcy odpowiadają całym swoim majątkiem. Spółka cywilna jest formą korzystną dla prowadzenia niewielkiej działalności gospodarczej(np.sklep)

SPÓŁKA JAWNA (prawa handlowego) SP.J – spółka osobowa wspólników odpowiadających za zobowiązania bez ograniczeń. Spółka prowadzi przedsiębiorstwo przed własną firmą. Umowa spółki powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności i zawierać firmą, siedzibę spółki, określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość, przedmiot działalności i czas trwania. Firma spółki jawnej, która jest nazwą przedsiębiorstwa powinna zawierać nazwiska lub firmy wszystkich wspólników albo przynajmniej jednego lub jednej firmy wspólnika z zaznaczeniem, że jest to spółka jawna. Powstaje ona z chwilą wpisania do rejestru przedsiębiorców (krajowy rejestr sądowy). Mimom rejestracji, nie ma osobowości prawnej, ale może być pozywaną do sądu i pozywać, zaciągać zobowiązania, we własnym mieniu nabywać prawa(np. własności).Prowadzenie spraw spółki na mocy umowy wspólników może być powierzone jednemu lub kilku wspólnikom. Za prowadzenie nie otrzymują wynagrodzenia. Maja jednak prawo do: * Równego udziału w zyskach bez względu na wysokość wprowadzonego kapitału; * Żądania podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego; * Żądania corocznie wypłacania odsetek 5% od swojego udziału, nawet gdy spółka poniesie straty

SPÓŁKI OSOBOWE

SPÓŁKA PARTNERSKA (sp.p.) – spółka osobowa, jak również odmiana spółki jawnej utworzonej przez wspólników w celu wykonywania wolnego zawodu. Partnerami w tej spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne uprawnione do wykonywania wolnego zawodu (architekt, lekarz, makler). Wszyscy partnerzy za swoją pracę pobierają indywidualne honoraria, których część jest przekazana na utrzymanie spółki. Wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, ale nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania wynikające z wykonywania zawodu przez innych partnerów. Umowa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego i może przewidywać, że prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki powierza się zarządowi. Pozostałe uregulowania jak w spółce jawnej.

SPÓŁKA KOMANDYTOWA (sp.k.) – spółka osobowa, w której co najmniej jeden wspólnik (komplementariusz) ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki i co najmniej jeden wspólnik (komandytariusz) ograniczoną. Komandytariusze odpowiadają do wysokości sumy komandytowej, która może być wyższa od ich wkładu i jest ustalana w umowie spółki zawartej w formie aktu notarialnego i wpisanej do rejestru przedsiębiorców. Prawo do prowadzenia spraw spółki i reprezentowania mają komplementariusze, natomiast po uzyskaniu pełnomocnictwa mogą reprezentować komandytariusze. Komplementariusze i komandytariusze uczestniczą w zyskach proporcjonalnie do wzniesionych do spółki wkładów.

SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA (S.K.A) – spółka osobowa, w której co najmniej jeden wspólnik (komplementariusz) ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Akcjonariusze nie odpowiadaja za zobowiązania spółki. Kapitał powinien wynosić co najmniej 50 tys. zł. W spółce może działać walne zgromadzenie, rada nadzorcza(jest obowiązkowa, jeżeli akcjonariuszów jest więcej niż 25 osób)W sakresie stosunku prawnego komplementariuszy w spółce obowiązują przepisy spółki jawnej zaś wszystkie pozostałe uregulowania tak jak w spółkach akcyjnych. Statut w formie aktu notarialnego, reprezentowanie spółki należy do komplementariuszy, chyba że umowa stanowi inaczej

SPÓŁKI KAPITAŁOWE

SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ (Sp. z o.o) – spółka kapitałowa utworzona przez jedną lub więcej osób(wspólników), które są zobowiązane do określonych świadczeń w umowie spółki(udziałów). Za zobowiązania spółki nie odpowiadają własnym majątkiem. Powinna zawierać: firmę(nazwę ze skrótem z o.o), siedzibę, przedmiot działalności, wysokość kapitału zakładowego, liczbę udziałów. Kapitał zakładowcy powinien wynosić min 5 tys. zł i być podzielony na udziały o równej lub nierównej wartości. Jeżeli umowa spółki stanowi, że wspólnie może mieć tylko jeden udział, to mogą być one różnej wartości, a jeżeli więcej to powinny być one równe i niespodziane. Wartość normalna udziału nie powinna być mniejsza niż 50 zł. Wspólnicy mogą mieć prawo do udziału w zysku w formie dywidendy. Spółka podlega rejestracji sądowej i z tą chwilą uzyskuje osobowość prawną. W spółce muszą być powołane organy zarządzające, do których należą: walne zgromadzenie wspólników, rada nadzorcza, zarząd. Są one obowiązkowe, gdy kapitał zakładowcy przewyższa 500 tyś .zł, a wspólników jest więcej niż 25. Spółka odpowiada za zobowiązania całym swoim majątkiem.

SPÓŁKA AKCYJNA (SA) – spółka kapitałowa, zawiązana przez jedną lub więcej osób(akcjonariuszy), które są jej założycielami. Nie odpowiadają oni za zobowiązania spółki, są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w statucie. Do powstania spółki SA niezbędne są:

*akt notarialny dotyczący jej zawiązania *statut podpisany przez założycieli *wniesienie przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie kapitału zakładowego *ustanowienie zarządu i rady nadzorczej *wpis do rejestru przedsiębiorców

Po zarejestrowaniu spółka uzyskuje osobowość prawną. Kapitał zakładowy min. 100 tyś . zł. Dzieli się on na akcje o równej wartości nominalnej min. 1 gr. Z tytułu posiadanych akcji, akcjonariusze mają prawo do dywidendy , która uzależniona jest do wielkości zysku osiągniętego przez spółkę. Spółka może przyjąć dowolną nazwę, ale powinna zawierać SA lub pełną nazwę. W spółce muszą być powołane zgromadzenia: walne zgromadzenie akcjonariuszy, zarząd, rada nadzorcza. Spółka odpowiada całym majątkiem za zobowiązania, a akcjonariusze za wartość posiadanych akcji.