1. 2010.11.06

   1. dr Piotr Ochman

Pok. 5A wt – czw. 14:00 – 15:00

lub pół godziny przed wykładami

[e-mail]

1. Literatura:

   1. Podręcznik:

• Serafin, Szmulik „Organy ochrony prawnej” wydawnictwo Beck

  1. Znajomość aktów prawnych – opublikowany na stronie Katedry Kryminologii i Prawa Karnego Gospodarczego

  1. Egzamin – tylko to jest na wykładzie

1. test 15 pytań wielokrotnego wyboru (na ostatnim wykładzie przykładowe testy) + test 30 pytań jednokrotnego wyboru + jedno pytanie opisowe (teoretyczne dotyczące zasad ochrony prawnej) WYKAZ ZAGADNIEŃ NA STRONIE INTERNETOWEJ

2. nie ma przedterminu

3. rozwiązanie testu:

1.. Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu podlegają

a) rozporządzeniom

b) ustawom

c) Konstytucji

d) poleceniom służbowym przewodniczącego wydziału

2.. Sędziów powołuje

a) Prezydent na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa

b) Prezes Rady Ministrów na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa

c) Minister Sprawiedliwości na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa

d) Krajowa Rada Sądownictwa

3.. a) b) i c)

4.. a) c) d)

5.. d)

6.. b) c)

7.. a) b) d)

8.. b)

9.. a) c) d)

10.. d)

11.. d)

12.. a) d)

13.. a) b)

14.. c) d)

15.. a) b) d)

Scharakteryzuj strukturę organizacyjną sądownictwa powszechnego

Niezawisłość sędziowska

Niezależność prokuratury

1. Klasyfikacja organów i instytucji ochrony i pomocy prawnej (nie będzie na egzaminie)

   1. Ochrona prawna – stała i zorganizowana działalność mająca na celu ochronę porządku prawnego i ochronę praw podmiotowych

   2. Klasyfikacja:

      1. Organy rozstrzygające (orzekające, jurysdykcyjne, judykacyjne) (I szczebel) – zajmują się rozstrzyganiem sytuacji spornych poprzez wydawanie wiążących orzeczeń przez organy państwowe bądź społeczne

      2. Organy pojednawcze (II szczebel) – ugodowe rozwiązanie sytuacji spornej na drodze porozumienia samych stron bądź przy udziale mediatora.

      3. Organy kontroli legalności (przestrzegania prawa) – badanie zgodności zachowania podległych im organów z punktu widzenia określonych kryteriów. Działalność samoistna lub niesamoistna (dodatkowy rodzaj działalności organu)

1. sensu stricto t.j. prokuratura, rzecznicy dyscyplinarni, lustrator spółdzielni

2. sensu largo t.j. NIK, GIODO, KRRRiT, Policja, ABW, AW (Agencja Wywiadu)

   1. Organy pomocy prawnej – świadczenie pomocy prawnej podmiotom stosunków prawnych w celu ochrony ich praw podmiotowych oraz prawnie chronionych interesów

1. poradnictwo prawne

2. zastępstwo prawne

3. udział w tworzeniu aktów prawnych o znaczeniu indywidualnych i ogólnym

• adwokatura

• radcowie prawni

• doradcy podatkowi

• rzecznicy podatkowi

• komornicy

• Rzecznik Praw Obywatelskich

• Rzecznik Praw Dziecka

  1. Organy rozstrzygające

     1. Organy sądowe – są to organy specjalnie powołane i zorganizowane do sprawowanie wymiarów sprawiedliwości i rozstrzygania konfliktów poprzez wydawania orzeczeń. Charakteryzują się niezależnością i odrębnością od innych władz. Dzielimy je na sądy i trybunały. Art. 183 Sądy i Trybunały sa władzą odrębna i niezależną od innych władz.

        1. Trybunały: Konstytucyjny i Stanu oraz Trybunały Międzynarodowe t.j. Międzynarodowy trybunał Karny

        2. Sądy: powszechne, szczególne oraz Sąd Najwyższy (naczelny organ wymiaru sprawiedliwości)

1. Sądy powszechne: rejonowe, okręgowe i apelacyjne

• Zasadę niezawisłości sędziowskiej wyznacza art. 178 Konstytucji RP „Sędziowie w swym orzekaniu są niezawiśli i podlegają tylko konstytucji i ustawom”. Aspekt pozytywny (podlegają tylko konstytucji i ustawom oraz swoim przekonaniom czyli normie prawnej i sumieniu) i negatywny (niemożność wpływania na sędziego celem takiego, a nie innego rozstrzygnięcia rozpatrywanej przez niego sprawy). Inne rozumienie to całkowita niezależność przy podejmowaniu wyroków, wolność w kierunku wszelkich środków podjętych celem rozpoznania sprawy, wyłączenie odpowiedzialności dyscyplinarnej i karnej przy wydawaniu orzeczeń w granicach prawa.

Gwarancje niezawisłości sędziowskiej: ustrojowe wynikające z przepisów Konstytucji oraz przepisów wynikających z ustawy Prawo o Ustroju Sądów (odpowiedni poziom moralno-etyczny sędziego oraz odpowiedni poziom wiedzy fachowej, materialna niezależność sędziego, niepołączalność zawodu sędziego z innymi zawodami za wyjątkiem placówek naukowych lub naukowo-dydaktycznych, immunitet sędziowski, odpowiedzialność dyscyplinarna – będzie w teście), procesowe (kolegialność składu orzekającego ale coraz bardziej jest to gwarancja teoretyczna, jawność rozprawy głównej co do zasady, tajność narady i głosowania, zasada swobodnej oceny dowodów jest to naczelna zasada każdej z procedur, instytucja wyłączenia sędziego w sytuacji gdy sędzia nie jest w stanie wydać niezawisłego wyroku poprzez wcześniejszą znajomość stron lub sprawy)

• Ustawa Prawo o Ustroju Sądów Powszechnych z 27.07.2001r.

- organizacja sądów rejonowych - tworzone są dla jednej lub większej ilości gmin, a w uzasadnionych przypadkach w ilości większej niż jeden dla jednej gminy, przy czym jeden z sądów może wykonywać działania na terenie całej gminy w zakresie wyspecjalizowanym np. wydział gospodarczy. W sądzie rejonowym musi być (obligatoryjnie) wydział cywilny, wydział karny (w I instancji spraw karnych, w II instancji spraw wykroczeniowych), wydział rodzinnych i nieletnich „sąd rodzinny” (zajmuje się też sprawami z zakresu demoralizacji i czynów karalnych nieletnich, sprawami osób uzależnionych od alkoholu, środków odurzających i psychotropowych), wydział pracy „sąd pracy” czasami jest to wydział pracy i ubezpieczeń społecznych jeżeli w mieście, gdzie znajduje się sąd rejonowy jest sąd okręgowy, w którym jest wydział pracy i ubezpieczeń społecznych, wydział ksiąg wieczystych. Mogą być: wydziały gospodarcze wtedy, jeżeli w mieście, gdzie znajduje się sąd rejonowy jest sąd okręgowy, w którym jest wydział gospodarczy. Do orzekania w sądach pracy i w sądach gospodarczych powinni być wyznaczani sędziowie wykazujący się wybitną znajomością problematyki spraw z zakresu prawa pracy czy też zakresu prawa gospodarczego. Mogą tez być wydziały grodzkie „sądy grodzkie” zajmujące się przede wszystkim sprawami o wykroczenia w I instancji, sprawami o wykroczenia skarbowe i przestępstwa skarbowe w I instancji za wyjątkiem spraw rozpatrywanych w postępowaniu zwyczajnym, sprawami rozpoznawanymi w trybie uproszczonym.

- sądy okręgowe – właściwość co najmniej dwóch sądów rejonowych t.zw. „okręg sądowy”. Wydziały na których czele stoi Przewodniczący Wydziału. Wydziały: cywilny (w I instancji sprawy cywilne oraz rodzinne i opiekuńcze za wyjątkiem spraw o czyny karalne), karny (w I i II instancji), penitencjarny i nadzoru nad wykonywaniem orzeczeń „sąd penitencjarny” (sprawy penitencjarne czyli więzienne i nadzór sądowy nad przebiegiem postępowania penitencjarnego), wydział pracy „sąd pracy”, wydział ubezpieczeń społecznych „sąd ubezpieczeń społecznych” – te dwa wydziały można połączyć w jeden, wydział gospodarczy. W Warszawie istnieje przy Sądzie Okręgowym Sąd Ochrony Konkurencji (ochrona konkurencji, regulacji energetyki) oraz Sąd Wspólnotowy Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych.

- sąd apelacyjny – tworzony dla co najmniej dwóch okręgów sądowych. Wydziały: cywilny (sprawy cywilne, z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, gospodarczego w II instancji), karny (rozpoznawanie spraw karnych w II instancji oraz badaniem zgodności z prawdą oświadczeń lustracyjnych), pracy i ubezpieczeń społecznych (sprawy w II instancji z zakresu spraw z prawa pracy i ubezpieczeń społecznych)

1. Sądy szczególne:

administracyjne (Wojewódzkie Sądy Administracyjne w I instancji, Naczelny Sąd Administracyjny z siedzibą w Warszawie w II instancji),

wojskowe - garnizonowe i okręgowe

1. Organy quasisądowe – powołane i zorganizowane do orzekania, którym brakuje jednej z cech sądów np. niezawisłości np. Izby Morskie, Samorządowe Kolegia Odwoławcze, Urząd Patentowy RP

2. Organy pozasądowe – ich istotą jest sprawowanie innej niż orzecznicza funkcji, zaś funkcja orzecznicza jest ich funkcją dodatkową np. straż miejska, policja

1. 2010.11.07

   1. Organy w sądach powszechnych

      1. Sąd Rejonowy

1) Prezes Sądu Rejonowego

Prezesa Sądu Rejonowego powołuje Minister Sprawiedliwości po zasięgnięciu opinii kolegium przełożonego Sądu Okręgowego i opinii Prezesa przełożonego Sądu Okręgowego. Tryb opiniodawczy – jeżeli opinia nie zostanie wydana w ciągu dwóch miesięcy to Minister Sprawiedliwości może mianować bez opinii

Funkcje reprezentacyjne – reprezentuje sąd na zewnątrz, organizuje pracę sądu, jest zwierzchnikiem służbowym sędziów zatrudnionych w danym sądzie

Kadencja Prezesa Sądu Rejonowego wynosi 4 lata. Może on być powołany na dwie kolejne kadencje.

2) kierownik finansowy

1. Sąd Okręgowy

1. Prezes Sądu Okręgowego

Prezesa Sądu Okręgowego powołuje Minister Sprawiedliwości spośród sędziów Sądu Okręgowego i Sędziów Sądu Apelacyjnego po zasięgnięciu opinii zgromadzenia ogólnego sędziów Sądu Okręgowego i opinii Prezesa przełożonego Sądu Apelacyjnego. Tryb opiniodawczy – jeżeli opinia nie zostanie wydana w ciągu dwóch miesięcy to Minister Sprawiedliwości może mianować bez opinii, jeżeli opinie byłyby negatywne Minister może się zwrócić do Krajowej Rady Sądownictwa, opinia KRS jest dla Ministra wiążąca

Funkcje reprezentacyjne – reprezentuje sąd na zewnątrz, organizuje pracę sądu, jest zwierzchnikiem służbowym sędziów zatrudnionych w danym sądzie

Kadencja Prezesa Sądu Okręgowego wynosi 6 lat. Nie może on być powołany na dwie kolejne kadencje.

1. Kolegium Sądu Okręgowego

Skład – od 4 do 8 sędziów okręgu wybieranych spośród sędziów z okręgu w Zgromadzeniu Ogólnym sędziów Okręgu. Obligatoryjnie wchodzi w skład Kolegium jest Prezes Sądu okręgowego.

Kadencja kolegium trwa 2 lata.

Może inicjować procedurę powołania sędziów, wyraża opinię o kandydatach na funkcję wiceprezesa sądu okręgowego oraz prezesa i wiceprezesów sądów rejonowych, przedstawienia Zgromadzeniu ogólnemu opinii o kandydatach na sędziów sądu rejonowego i sądu okręgowego. Rozpatruje wnioski wynikające z wizytacji bądź llustracji sądów. Wybiera zastępcę rzecznika dyscyplinarnego.

1. Dyrektor Sądu Okręgowego – powoływany przez Ministra Sprawiedliwości na wniosek Prezesa Sądu Okręgowego

   1. Sąd Apelacyjny

1. Prezes Sądu Apelacyjnego

Prezesa Sądu Apelacyjnego powołuje Minister Sprawiedliwości spośród sędziów Sądu Apelacyjnego po zasięgnięciu opinii zgromadzenia ogólnego sędziów Sądu Apelacyjnego. Tryb opiniodawczy – jeżeli opinia nie zostanie wydana w ciągu dwóch miesięcy to Minister Sprawiedliwości może mianować bez opinii, jeżeli opinie byłyby negatywne Minister może się zwrócić do Krajowej Rady Sądownictwa, opinia KRS jest dla Ministra wiążąca

Funkcje reprezentacyjne – reprezentuje sąd na zewnątrz, organizuje pracę sądu, jest zwierzchnikiem służbowym sędziów zatrudnionych w danym sądzie

Kadencja Prezesa Sądu Apelacyjnego wynosi 6 lat. Nie może on być powołany na dwie kolejne kadencje.

1. Kolegium Sądu Apelacyjnego

Skład – od 3 do 5 sędziów wybieranych spośród sędziów sądu apelacyjnego w Zgromadzeniu Ogólnym sędziów sądu apelacyjnego. Obligatoryjnie wchodzi w skład Kolegium jest Prezes Sądu apelacyjnego.

Kadencja kolegium trwa 2 lata.

Wyraża opinię o kandydacie na funkcję wiceprezesa sądu apelacyjnego, przedstawienia Zgromadzeniu ogólnemu opinii o kandydatach na sędziów. Rozpatruje wnioski wynikające z wizytacji bądź lustracji sądów. Wybiera zastępcę rzecznika dyscyplinarnego.

1. Dyrektor Sądu Apelacyjnego – powoływany przez Ministra Sprawiedliwości na wniosek Prezesa Sądu Apelacyjnego

   1. Prezesi Sądu mogą być odwołani przez Ministra Sprawiedliwości. Przesłankami są

1. Rażące niewywiązywanie się z obowiązków służbowych

2. Niemożność pogodzenia pełnienia powierzonej funkcji z dobrem wymiaru sprawiedliwości

Procedura odwoławcza – Minister musi zasięgnąć opinii KRS w sprawie odwołania. Opinia KRS jest dla Ministra wiążąca.

1. Organy samorządu sędziowskiego

1. Zgromadzenie Ogólne sędziów Okręgu

Sędziowie Sądu Okręgowego

Delegaci z sądów rejonowych mających siedzibę na obszarze Sądu Okręgowego w liczbie połowy liczby sędziów Sądu Okręgowego

W sytuacji gdyby jego liczebność przekraczała 150 osób funkcje Zgromadzenia Ogólnego przejmuje Zebranie Przedstawicieli

Zgromadzenie Ogólne jest organem kadencyjnym jeżeli chodzi o Delegaci z sądów rejonowych, którzy wybierani są na okres 2 lat

Kompetencje – funkcja opiniodawcza jeżeli chodzi o kandydata na stanowisko Prezesa Sądu Okręgowego. Ustala liczbę i wybiera członków Kolegium Sądu Okręgowego. Przedstawia KRS kandydatów na stanowiska sędziów po uzyskaniu pozytywnej opinii kolegium Sądu Okręgowego

1. Zgromadzenie Ogólne sędziów Sądu Apelacyjnego

Przewodniczy Prezes Sądu Apelacyjnego

Sędziowie Sądu Apelacyjnego

Kompetencje – funkcja opiniodawcza jeżeli chodzi o kandydata na stanowisko Przesa Sądu Apelacyjnego. Ustala liczbę i wybiera członków Kolegium Sądu Apelacyjnego. Wybór kandydata na rzecznika dyscyplinarnego. Przedstawia KRS kandydatów na stanowiska sędziów Sądu Apelacyjnego po uzyskaniu pozytywnej opinii kolegium Sądu Apelacyjnego

W tym samym wydziale tego samego sądu nie mogą być zatrudnione osoby w stosunku pokrewieństwa w linii prostej i w stosunku powinowactwa w linii prostej ani małżonkowie

1. Postępowanie dyscyplinarne.

   1. Odpowiedzialność dyscyplinarna jest odpowiedzialnością represyjną

   2. Podstawą wszczęcia procedury odpowiedzialności dyscyplinarnej jest przewinienie służbowe np. przez oczywistą i rażącą obrazę przepisów prawa bądź uchybienie godności urzędu. Przewinienie dyscyplinarne musi być dokonane w trakcie wykonywania obowiązków sędziego. Jeżeli sędzia przed objęciem funkcji sędziego uchybił godności sędziego lub naruszył obowiązki pełniąc stanowisko w administracji państwowej to takie zachowanie może to stanowić podstawę do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego.

   3. Przedawnienie – 3 lata od czasu popełnienia przez sędziego czynu stanowiącego przedmiot postępowania dyscyplinarnego. Jeżeli postepowanie dyscyplinarne zostało wszczęte przed upływem tego terminu to termin przedawnienia przedłuża się do lat 5. Te dwa lata służą do zakończenia postepowania lecz nie wymierza się kary dyscyplinarnej. Jeżeli sedzia popełni przestępstwo to termin przedawnienia przedłuża się do terminu przedawnienia danego czynu zabronionego, w przypadku wykroczenia termin przedawnienia postępowania dyscyplinarnego odpowiada terminowi przedawnienia wykroczenia czyli wynosi rok lub dwa lata.

   4. Kary dyscyplinarne

1. Jeżeli czyn zabroniony wyczerpuje znamiona przestępstwa to oprócz kary dyscyplinarnej wymierzana jest kara za popełnienie przestępstwa

2. Podział kar

• Upomnienie (Kodeks Wykroczeń art. 41 zawiera środki oddziaływania wychowawczego czyli jest to upomnienie i pouczenie)

• Nagana

• Usunięcie z zajmowanej funkcji co uniemożliwia awansowanie przez okres następnych 5 lat oraz brak możliwości udziału w Kolegium Sędziów, brak możliwości orzekania w Sądzie dyscyplinarnym i odzyskać utraconej funkcji

• Przeniesienie na inne miejsce służbowe co uniemożliwia awansowanie przez okres następnych 5 lat oraz brak możliwości udziału w Kolegium Sędziów, brak możliwości orzekania w Sądzie dyscyplinarnym i wrócić na uprzednio zajmowane miejsce służbowe

• Złożenie z urzędu co powoduje brak możliwości ponownego powołania na stanowisko sędziego

  1. Struktura sądownictwa dyscyplinarnego

1. I instancja to Sąd Apelacyjny

2. II instancja Sąd Najwyższy

3. Oskarżycielem jest rzecznik dyscyplinarny. Jeżeli oskarżonym jest sędzia sądu apelacyjnego, Prezes Sądu Okręgowego oraz Wiceprezesi Sądu Okręgowego to oskarżonym jest osobiście rzecznik dyscyplinarny, w odniesieniu do pozostałych sędziów jest zastępca rzecznika

4. Obrońcą może być tylko sędzia bądź adwokat

5. Najpierw jest postępowanie przygotowawcze, a potem postepowanie orzekające

6. Jeżeli czyn zabroniony wyczerpuje znamiona przestępstwa to sąd dyscyplinarny musi podjąć uchwałę o możliwości pociągnięcia sędziego do odpowiedzialności karnej

7. Ukarany sędzia może się odwołać, kasacja nie przysługuje

8. W przypadku uprawdopodobnienia popełnienia czynu zabronionego sędzia może być zawieszony, a wtedy może zostać ograniczone jego wynagrodzenie w kwocie od 25 do 50%

9. W przypadku zatrzymania sędziego musi być powiadomiony Prezes Sądu Apelacyjnego, który może zarządzić natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego sędziego

   1. Sąd Najwyższy – 90 osób

      1. Ustawa z 23.11.2002 o Sądzie Najwyższym

      2. Sprawuje nadzór judykacyjny nad działalnością sądów powszechnych

      3. Sądy powszechne uwzględniają orzecznictwo Sądu Najwyższego nawet jeżeli nie są to uchwały wpisane do księgi wyroków

      4. Sprawowanie wymiaru sprawiedliwości w postaci uchwał rozstrzygających zagadnienia prawne, zapewnia zgodność z prawem i jednolitość orzecznictwa sądów powszechnych poprzez rozpoznawanie kasacji lub innych środków odwoławczych.

      5. Stwierdza zgodność z prawem ważności wyborów, rozpatruje protesty wyborcze w sprawach wyboru Prezydenta RP, wyborów do Sejmu, Senatu i parlamentu europejskiego.

      6. Stwierdza ważność referendum ogólnokrajowego lub konstytucyjnego

      7. Siedziba SN jest Warszawa

      8. Podział na 4 Izby

1. Izba Cywilna

2. Izba Karna

3. Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych

4. Izba Wojskowa

   1. Organy SN

1. I Prezes SN powoływany jest przez prezydenta RP na 6-letnia kadencję. Pełni funkcje kierownicze i reprezentacyjne.

2. Prezes SN powoływany jest przez prezydenta RP na 6-letnia kadencję na wniosek I Prezesa SN. Jest on zastępcą I Prezesa SN i kieruje pracą poszczególnej Izby

3. Zgromadzenie ogólne sędziów SN

Wybiera kandydatów na stanowisko sędziego SN, wybiera kandydatów i przedstawia Prezydentowi RP kandydatów na stanowisko I Prezesa SN

1. Zgromadzenie Sędziów Izby SN

Opiniują kandydatów na stanowisko sędziów SN i opiniują kandydatów na stanowisko Prezesa SN

1. Kolegium SN: I Prezes SN, Prezesi SN, sędziowie wybrani przez Zgromadzenia sędziów Izby SN (ich kadencja trwa 3 lata).

Ustal a podział czynności w SN, wewnętrzna strukturę organizacyjną SN, opiniuje kandydatów na stanowisko Prezesów SN

1. Procedura powoływania na stanowisko sędziego SN

1. Powołuje Prezydent RP na wniosek KRS

2. Obywatel polski

3. Pełna zdolność do czynności prawnych

4. Pełnia praw publicznych i cywilnych

5. Nieskazitelność charakteru

6. Wyróżniająca się wiedza prawnicza

7. Co najmniej 10 letni staż pracy na stanowisku sędziego, prokuratora, radcy prawnego, adwokata, notariusza. Nie odnosi się to do osób zatrudnionych w placówkach naukowych, naukowo-badawczych lub w PAN posiadających tytuł co najmniej doktora habilitowanego bądź pełniących funkcję profesora.

   1. Kary dyscyplinarne sędziów SN

1. Podobnie jak w sądownictwie powszechnym

2. Sąd dyscyplinarny I instancji to skład 3-osobowy, Sąd dyscyplinarny II instancji jest skład 7-osobowy

3. Sędzia SN za wykroczenia odpowiada tylko dyscyplinarnie

4. Katalog kar:

• Upomnienie

• Nagana powoduje niemożność brania udziału w kolegium SN przez okres 3 lat, niemożliwość orzekania w Sądzie dyscyplinarnym i niemożliwość pełnienia funkcji w SN

• Usunięcie z zajmowanej funkcji co uniemożliwia awansowanie przez okres następnych 5 lat oraz brak możliwości udziału w Kolegium Sędziów przez 5 lat, brak możliwości orzekania w Sądzie dyscyplinarnym i odzyskać utraconej funkcji

• Złożenie z urzędu co powoduje brak możliwości ponownego powołania na stanowisko sędziego

1. Organem oskarżycielskim jest rzecznik dyscyplinarny SN

   1. Sędzia jest przenoszony w stan spoczynku po ukończeniu 65 lat, chyba, że na 6 miesięcy przed ukończeniem 65 roku życia złoży wniosek o możliwości sprawowania funkcji sędziego. Wtedy może pozostać na stanowisku sędziego do 70 roku życia.

Sędzia SN odwrotnie, pełni swoją funkcje do 70 roku życia, chyba, że przed ukończeniu 65 roku życia złoży wniosek o przejście w stan spoczynku, a po ukończeniu 60 roku życia jeśli przepracował na stanowisku sędziego SN co najmniej 9 lat

1. 2010.12.04

   1. Ustawa z 14.02.1991r. Prawo o Notariacie

      1. Ustawa określa maksymalne stawki wynagrodzenia za czynności notariuszy

      2. Notariusz zajmuje się zajmuje się dokonywaniem czynności co do których przepisy wymagają czynności notarialnej bądź strony mają taka wolę im nadać.

      3. Notariusz ma dokonywać czynności w kancelarii notarialnej.

      4. Notariuszowi przysługuje ochrona przysługujące funkcjonariuszom publicznym

      5. Notariusz może wykonywać działalność w formie kancelarii indywidualnej, bądź we współpracy tylko z innymi notariuszem tylko w formie spółki partnerskiej bądź spółki partnerskiej

      6. Notariusz działa jako osoba zaufania publicznego

      7. Notariusz jest płatnikiem podatków

      8. Notariusz jest zobowiązany do pobierania opłaty sądowej np. przy pobieraniu opłaty z wpis do księgi wieczystej

      9. Notariusz jest uprawniony do posługiwania się pieczęcią z wizerunkiem orła.

      10. Jest możliwość pokrycia kosztów czynności notarialnych przez Skarb Państwa

      11. Wymagania dla osób pragnących zostać notariuszem:

1. Obywatel polski korzystający w pełni z praw cywilnych i publicznych

2. Nieskazitelny charakter (trudno weryfikowalna)

3. Dający rękojmię nieskazitelnego wykonywania zawodu notariusza (skrupulatny) (trudno weryfikowalna)

4. Ukończenie wyższych studiów prawniczych i uzyskanie tytułu magistra niezależnie czy w Polsce czy za granicą

5. Odbycie aplikacji notarialnej (2 lata i 6 miesięcy) (ograniczony dostęp do zawodu)

6. Pozytywne złożenie egzaminu notarialnego

7. Po złożeniu egzaminu koniecznym jest odbycie stażu jako asesor notarialny co najmniej przez dwa lata

8. Notariuszem może być tylko ten, kto ukończy 26 lat

9. Wymogów z lit. e), f), g) nie stosuje się do sędziów i prokuratorów, profesorów i doktorów habilitowanych nauk prawnych

10. Radcowie prawni lub adwokaci, którzy wykonywali zawód prawny przez okres co najmniej 3 lat również zwolnieni są z wymogów z lit. e), f), g)

11. Radcowie prokuratorii generalnej Skarbu Państwa lub starsi radcowie prokuratorii generalnej Skarbu Państwa, którzy wykonywali zawód prawny przez okres co najmniej 3 lat również zwolnieni są z wymogów z lit. e), f), g)

    1. Odwołanie notariusza – takie uprawnienie ma Minister Sprawiedliwości.

1. Naturalna przyczyna – rezygnacja notariusza z prowadzenia kancelarii

2. Ułomność lub choroba stwierdzona orzeczeniem lekarskim

3. Ukończenie 70 lat

4. Pozbawienie prawa wykonywania zawodu na podstawie orzeczenia dyscyplinarnego

5. Utrata praw publicznych z mocy wyroku sądowego

6. Utrata prawa wykonywania zawodu w następstwie wyroku sądowego

   1. Notariusz ma obowiązek dochowania tajemnicy zawodowej. Obowiązek ten trwa bezterminowo.

Wyjątki:

- zeznania przed sądem za wyjątkiem spraw ważnych dla interesu publicznego lub prywatnego. Wtedy z tajemnicy może go zwolnić tylko Minister Sprawiedliwości

1. Notariusz został włączony w system przeciwdziałania praniu pieniędzy. Ma obowiązek przekazywać dane do Generalnego Inspektora informacji Finansowej

2. Odpowiedzialność dyscyplinarna w notariacie.

Podstawa – popełnienie przewinienia dyscyplinarnego t.j. przewinienia zawodowego polegającego na oczywistej i rażącej obrazie przepisów prawa bądź uchybieniu godności zawodu oraz niezawarcie przez notariusza obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (ochrona stron czynności notarialnej).

Kary dyscyplinarne:

- upomnienie

- nagana (przez 3 lata nie może zasiadać w Sądzie Dyscyplinarnym lub w organach samorządu notarialnego)

- kara pieniężna (max 5-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, przez trzy lata nie może zasiadać w Sądzie Dyscyplinarnym lub w organach samorządu notarialnego)

- kara pozbawienia praw pozbawienia kancelarii

Postępowanie: rzecznik dyscyplinarny, obrońca obwinionego (notariusz lub adwokat). Można przenieść postępowanie do organu sądowego w drodze kasacji przez SN

1. Czynności notarialne – do ich wykonywania kompetencje mają notariusze.

1. Akty notarialne

2. Akty poświadczenia dziedziczenia

3. Doręcza oświadczenia

4. Spisuje protokoły np. zgromadzeń organów spółek kapitałowych (nie zawsze w siedzibie kancelarii)

5. Sporządza protesty weksli oraz protesty czeków

6. Przyjmuje dokumenty, papiery wartościowe i pieniądze na przechowanie

7. Sporządza wypisy, odpisy, poświadczenia i wyciągi z dokumentów

8. Sporządzanie poświadczeń okazanego dokumentu z kopią

   1. Prokuratura

   2. Radcowie prawni

      1. Zajmują się świadczeniem pomocy prawnej w formie pomocy prawnej lub zastępstwa prawnego

      2. Radcowie prawni nie mogą występować w charakterze obrońcy w sprawch karnych i sprawach o przestępstwa skarbowe

      3. Formy wykonywania zawodu przez radcę prawnego

1. Stosunek pracy

2. Kancelaria radcy prawnego

3. Spółka cywilna, spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa (komandydatariuszem odpowiadającym za zobowiązania spółki w pełnej wysokości czyli komplementariuszem może być tylko profesjonalny prawnik) z adwokatami, rzecznikami patentowymi i doradcami podatkowymi

   1. Wymagania dla osób pragnących zostać radcą:

1. Aplikacja – 3 lata

2. Profesorowie i doktorzy habilitowani nauk prawnych

   1. Samorząd zawodowy

1. Krajowy Zjazd Radców Prawnych

2. Krajowa Rada Radców Prawnych (organ wykonawczy)

3. Wyższa Komisja Rewizyjna (kontrola wydatków, kontrola działalności)

4. Wyższy Sąd Dyscyplinarny (II Instancji)

5. Zgromadzenie Okręgowej Izby Radców Prawnych (wszyscy radcowie prawni mający siedzibę w okręgu danej Izby)

6. Rada Okręgowej Izby Radców Prawnych z Dziekanem Okręgowej Izby Radców Prawnych

7. Okręgowa Komisja Rewizyjna

8. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny (I Instancji)

Minister Sprawiedliwości ma możliwość zaskarżenia uchwał organów samorządu radców prawnych do SN w ciągu 3 miesięcy od daty podjęcia uchwały, a przy rażącym naruszeniu prawa w ciągu 6 miesięcy

1. Odpowiedzialność dyscyplinarna radców prawnych – podstawą jest zawinione i nienależyte wykonywanie zawodu radcy prawnego a także czyny sprzeczne ze ślubowaniem radcowskim lub zasadami etyki radcy prawnego oraz kwestia niespełnienia obowiązku ubezpieczenia OC (~1.500.000,00 zł)

2. Kary dyscyplinarne:

1. Upomnienie

2. Nagana z ostrzeżeniem (może być orzeczony zakaz wykonywania patronatu na okres od roku do lat 5)

3. Zawieszenie prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego na okres od 3 miesięcy do 5 lat (może być orzeczony zakaz wykonywania patronatu na okres od 2 lat do lat 10)

4. Kara pieniężna (max 5-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, może być orzeczony zakaz wykonywania patronatu na okres od roku do lat 5)

5. Pozbawienie prawa do wykonywania zawodu – skreślenie z listy radców prawnych. Przynajmniej formalnie osoba skreślona może ubiegać się o ponowne wpisanie na listę radców prawnych

   1. Tok postępowania dyscyplinarnego – podobnie jak przy sądach i notariacie. Przysługuje kasacja do SN

   1. Prokuratura

      1. Organizacja. Podstawą prawna działalności prokuratury jest ustawa z 20 czerwca 1985r. – wpływy modelu radzieckiego

Od 31 marca 2010r:

1. Prokurator Generalny

2. Prokuratura generalna

3. Prokuratur wojewódzki

   1. Zasada dewolucji – prokurator wyższego rzędu może przejąć i prowadzić każdą sprawę, która należy do kompetencji prokuratora niższego rzędu

   2. Zasada substytucji - prokurator wyższego rzędu może zlecić i przekazać do prowadzenia prokuratorowi niższego rzędu każdą sprawę, która należy do kompetencji, za wyjątkiem spraw należących do jego wyłącznej kompetencji

   3. Zasada indyfyrencji – niezależność skutku procesowego od tego, który prokurator prowadzi sprawę.

   4. Zasada jednoosobowego dokonywania czynności (wyjątek – możliwość powoływania zespołów śledczych)

   5. Zasada legalizmu – prokuratorzy powinni podejmować działania za pomocą wszelkich dostępnych środków w przypadku naruszenia prawa lub zagrożenia naruszenia prawa.

   6. Zasada działania z urzędu – działanie prokuratury zawsze z własnej inicjatywy

   7. Zasady organizacji prokuratury

1. Zasad jednolitości (niepodzielności) – wszystkie jednostki organizacyjne prokuratury stanowią jedna całość, a czynności dokonywane przez prokuraturę danego szczebla są uważane jako dokonane jako prokuraturę jako całość

2. Zasad jednoosobowego kierownictwa – prokuraturą kieruje prokurator generalny i każdymi kieruje jedna oso ba

3. Zasada hierarchicznego podporządkowania – podporządkowanie jednostek oraz podporządkowanie służbowe prokur

4. Zasada mieszana – zasada niezależności prokuratora

1. 2011.01.29

   1. Policja

      1. Bezpieczeństwo

      2. Gromadzenie danych np. o DNA obywateli

      3. Mogą liczyć na bezkarność przy wypełnianiu obowiązków służbowych wypełniając znamiona przestępstwa np. używając fałszywych dokumentów, dokonując zakupu kontrolowanego środków odurzających

      4. Prowadzi statystyki policyjne odnoszące się do przestępczości (przydatne dla badacza kryminologa ale i dla innych badaczy np. przestępczości nieletnich). Te statystyki nie są do końca miarodajne bo policja chce się wykazać dobrymi wynikami i np. nie są przyjmowane zawiadomienia o przestępstwie. Jest w policji specjalna komórka zajmująca się tylko statystyką.

      5. Inne jednostki policji to np. szkoły policyjne, instytuty badawcze policji, policja sądowa, specjalne komisariaty np. komisariat policji wodnej, komisariat policji lotniczej.

      6. Podział terytorialny policji (struktura trójszczeblowa policji)

1. Komisariat policji

2. Komenda powiatowa (miejska) policji

3. Komenda wojewódzka policji

4. Komenda główna policji

WYJĄTEK Warszawa

1. Komisariat policji

2. Komenda rejonowa policji ma kompetencje komendy powiatowej (miejskiej) policji

3. Komenda stołeczna policji ma kompetencje komendy wojewódzkiej policji

4. Komenda główna policji

   1. Charakterystyka działań policji:

1. Czynności operacyjno –rozpoznawcze

2. Czynności dochodzeniowo-śledcze

3. Czynności administracyjno-porządkowe

   1. Uprawnienia policji

1. Legitymowanie obywateli

2. Badanie trzeźwości

3. Badanie wymazu ze śluzówki

4. Pobieranie materiału genetycznego ze zwłok o nierozpoznanej tożsamości

5. Może zwracać się do innych organów państwowych o udzielenie pomocy lub informacji

6. Może zwracać się do operatorów telekomunikacyjnych o udzielenie danych o połączeniach telekomunikacyjnych t.j. połączenia głosowe, połączenia tekstowe

7. Może zwracać się do banków, podmiotów finansowych (firmy leasingowe) o udzielenie informacji

8. Ma prawo posługiwać się takimi czynnościami jak np. kontrola operacyjna poprzez stosowanie podsłuchów, kontrolowanie przesyłek (tylko przy czynnościach operacyjno – rozpoznawczych i tylko przy sprawach dotyczących najcięższych przestępstw umyślnych t.j. zabójstwo, korupcję urzędniczą, korupcję gospodarczą, korupcję w sporcie profesjonalnych, przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu o wartości przekraczającej 50-krotność przeciętnego wynagrodzenia, obrót materiałami zakazanymi, bronią i materiałami wybuchowymi). Tylko Sąd Okręgowy może zezwolić na stosowanie kontroli operacyjnej. Wnioskuje o to Komendant Główny z opinią prokuratora generalnego lub Komendant Wojewódzki z opinią prokuratora wojewódzkiego. Kontrolę operacyjną można stosować przez czas nie dłuższy niż 3 miesiące, w wyjątkowych sytuacjach można ją przedłużyć o dalsze 3 miesiące. Wyniki kontroli operacyjnej, które nie kończy się „pozytywnie” (wykryciem przestępstwa) niszczy się komisyjnie.

Komendant Główny lub wojewódzki policji mogą zastosować skrócony tryb podejmowania decyzji o stosowaniu kontroli operacyjnej po uzyskaniu zgody właściwego prokuratora ale w ciągu 5 dni muszą uzyskać postanowienie właściwego sądu.

1. Policja może stosować takie czynności operacyjne jak proponowanie nabycia broni, środków psychotropowych – zgodę wydaje komendant główny policji za zgodą prokuratora generalnego lub komendant wojewódzki za zgodą prokuratora wojewódzkiego

2. Dostawa niejawnie kontrolowana – przemieszczanie towarów pochodzących z przestępstwa. Zgodę wydaje komendant główny bądź komendant wojewódzki

   1. Służba w policji

1. Obywatel posiadający wykształcenie średnie (do oddziałów prewencji można przyjąć osoby bez wykształcenia średniego)

2. Szczególne kwalifikacje fizyczne i psychiczne

   1. Prawa i obowiązki policjanta

1. Postępować zgodnie ze ślubowaniem

2. Stale podnosić swoje kwalifikacje

3. Nosić umundurowanie

4. Może posłużyć się bronią palną OKREŚLA USTAWA

5. Może posługiwać się innymi środkami przymusu bezpośredniego t.j. pałka, pies, siatka OKREŚLA REGULAMIN

   1. Odpowiedzialność dyscyplinarna w policji (rodzaj odpowiedzialności karnej sensu largo)

Za naruszenie dyscypliny służbowej oraz zasad etyki zawodowej np. wykonywanie czynności służbowych w stanie nietrzeźwości, utrata broni służbowej, utrata pałki służbowej, utrata legitymacji służbowej

Odpowiedzialność dyscyplinarna w policji jest uregulowana bardzo szczegółowo (bardziej niż innych zawodów), bardziej szczegółowo określone są też zasady karania

1. Kara nagany – wytknięcie nagannego działania

2. Zakaz opuszczania wyznaczonego miejsca przebywania (funkcjonariusze skoszarowani) od 3 do 14 dni

3. Ostrzeżenie o niepełnej przydatności na zajmowanym stanowisku

4. Wyznaczenie na niższe stanowisko służbowe

5. Obniżenie stopnia

6. Wydalenie ze służby

Od orzeczenia dyscyplinarnego można się odwołać do organu dyscyplinarnego II instancji zlokalizowanego w Komendzie Wojewódzkiej policji.

Na orzeczenie organu dyscyplinarnego II instancji przysługuje skarga do Sądu administracyjnego jako trzeci szczebel procedury odwoławczej dotyczącej odpowiedzialności dyscyplinarnej czyli jakby nie było odpowiedzialności karnej

1. CBA

   1. Ustawa z 6 czerwca 2006r. o CBA

   2. Zakres działalności:

1. Przestępstwa korupcyjne

2. Przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości

3. Przestępstwa przeciwko wyborom

4. Działalność analityczna czyli kontrola łączenia przez osoby pełniące stanowiska publiczne pracy …

   1. Czynności

1. Operacyjno - rozpoznawcze

2. Analityczno - kontrolne

   1. Organizacja CBA

1. Szef CBA, który jest kontrolowany przez Sejm, powoływany jest na 4-letnią kadencję, powołuje i odwołuje go Prezes Rady Ministrów, ponownie można zostać powołanym na to stanowisko jeden raz, kandydatura Szefa CBA podlega zaopiniowaniu przez Prezydenta RP, kolegium Służb Specjalnych, Sejmową Komisję ds. służb specjalnych. Kandydat musi się wykazywać nieskazitelna postawą obywatelską i patriotyczną. Musi mieć obywatelstwo polskie

   1. , ABW

   2. Izby Morskie

      1. Ustawa z 1 grudnia 1961r. o Izbach Morskich (zawiera też procedurę)

      2. Organ quasisądowy, zasiada w nich profesjonalny sędzia, nie są zaliczane do sądownictwa powszechnego

      3. Zajmują się orzekaniem w sprawach dotyczących wypadków morskich w tym również opuszczenie statku przez załogę, utknięcie statku na mieliźnie

      4. Izba Morska w Szczecinie przy Sądzie Okręgowym w Szczecinie oraz Izba Morska w Gdańsku przy Sądzie Okręgowym w Gdańsku. Instytucja odwoławcza to Odwoławcza Izba Morska przy Sądzie Okręgowym w Gdańsku.

      5. Podmioty zasiadające w Izbach Morskich:

1. Sędzia

2. Ławnicy powoływani przez Ministra właściwego dla spraw gospodarki morskiej na okres 3-lat

   1. Składy orzekające

1. I instancja – 1 sędzia + 2 ławników

2. II instancja – 1 sędzia + 4 ławników

   1. Tryb postępowania przed Izbami Morskimi – bardzo specjalistyczny

   2. Izby Morskie podlegają nadzorowi (odróżnia to je od sądów)

1. Minister Sprawiedliwości sprawuje nadzór nad sędziami

2. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej sprawuje nadzór w pozostałym zakresie

   1. Samorządowe Kolegia Odwoławcze SKO

      1. Ustawa z 12 października 1994r. o SKO

      2. Organy wyższego stopnia w rozumieniu przepisów kpa i ordynacji podatkowej np. w stosunku do wójta, burmistrza, prezydenta miasta (wysokość opłat za użytkowanie wieczyste)

      3. Od decyzji wydawanych przez SKO przysługuje skarga do sądu administracyjnego

      4. Podmioty zasiadające w SKO

1. Prezes

2. Wiceprezes

3. Członkowie etatowi

4. Członkowie pozaetatowi

   1. Odpowiedzialność dyscyplinarna członków SKO

1. W I instancji orzeka komisja dyscyplinarna przy SKO, w II instancji orzeka komisja dyscyplinarna przy Krajowej Reprezentacji SKO, odwołanie od II instancji idzie do Sądu Apelacyjnego Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

2. Kary dyscyplinarne

- upomnienie

- nagana

- nagana z ostrzeżeniem

- wykluczenie ze składu kolegium

1. Ddd

2. Ddd

1. ssssss