Badanie podmiotowe:

1. Uzyskanie informacji : dane personalne; obecnie zgłaszane dolegliwości; przebyte choroby; warunki rodzinne, pracy i bytowania; palenie tytoniu; spożywanie alkoholu; picie kawy naturalnej; nawykowe zażywanie niektórych leków, zwłaszcza uspokajających

2. Kaszel :

1. Z dużą ilością śmierdzącej wydzieliny – rozstrzenie oskrzeli, ropna w ropniu płuc

2. Z niewielką ilością wydzieliny – koniec napadu astmy oskrzelowej

3. Z krwiopluciem – krwotok płucny

1. Duszność:

1. Przy dużym wysiłku (duszność wysiłkowa), przy braku wysiłku (duszność spoczynkowa)

2. W jakiej fazie oddychania przeważa duszność (duszność wdechowa, wydechowa, miesznaa)

3. Czy jest to duszność napadowa? Jeśli pojawia się w nocy z uczuciem śmiertelnej trwogi to jest to objaw niewydolności lewokomorowej

4. Duszność wydechowa – astma oskrzelowa

1. Bóle:

1. Silne, kłujące bóle nasilające się w czasie wdechu lub kaszlu – choroby opłucnej

2. Bóle niezależne od ruchów klatki piersiowej – zapalenie nerwów międzyżebrowych lub półpasiec

3. Nagły, gwałtowny ból połączony z dusznością – odma opłucnej, duży zawał płuca

Badanie przedmiotowe:

1. Oglądanie chorego:

1. Rytm i tor oddechowy, głębokość oddechów, stosunek wdechu do wydechu, objawy niewydolności oddechowej (duszność, sinica, obrzęki okolicy kostek)

2. Liczymy częstość oddechów na minutę (14-20)

3. Oceniamy kształt klatki piersiowej – wysklepienie, symetrię, przebieg żeber, szerokość międzyżebrzy, ustawienie łopatek, obojczyków,

4. Oceniamy ruchomość klatki piersiowej

5. Obustronne znaczne wypuklenie klatki – rozedma płuc, obustronny wysięk lub przesięk do jamy opłucnej

6. Jednostronne wypuklenie klatki – jednostronne wysiękowe zapalenie opłucnej, odma opłucna

7. Zapadnięcie klatki – rozległe zmiany marskie tkanki płucnej, duże zrosty opłucnej

8. Obustronne upośledzenie ruchomości oddechowej klatki – rozedma płuc, obustronne zapalenie opłucnej, napad astmy oskrzelowej, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa

9. Jednostronne upośledzenie ruchomości oddechowej klatki – rozległe nacieki zapalne, marskość jednego płuca, jednostronne choroby opłucnej, odma opłucnej

10. Wrodzone wady serca powoduje wypuklenie klatki piersiowej

1. Opukiwanie:

1. Opukiwanie klatki piersiowej powoduje drgania jej ściany i narządów leżących pod miejscem opukiwania

2. Dźwięk spowodowany opukiwaniem zależy przede wszystkim od drgań płuca, ponieważ elastyczne ściany pęcherzyków płucnych zawierające powietrze reagują na opukiwanie drganiem o dużej amplitudzie

3. Nad obszarem zdrowych płuc występuje wypuk jawny (ton opukowy jest niski, głośny, długi).

4. Zmniejszenie powietrzności tkanki płucnej powoduje przytłumienie, a bezpowietrzność tkanki płucnej stłumienie odgłosu opukowego (ton opukowy jest wysoki, suchy, krótki)

5. Odgłosy :

• jawny (zdrowe płuca),

• bębenkowy – rozedma płuc, odma opłucnej, duża jama w płucu

• stłumiony – wysięk, rozległe zrosty opłucnej

• przytłumiony – niewielki wysięk opłucnej

1. Zawsze wykonujemy opukiwanie porównawcze po drugiej stronie klatki piersiowej

2. Wykonujemy również opukiwanie topograficzne służące do oznaczania położenia granic płuc i ich ruchomości oddechowej

1. Osłuchiwanie:

1. Ruch powietrza w czasie wdechu i wydechu wywołuje drgania ścian tchawicy, oskrzeli oraz pęcherzyków płucnych, które odbieramy jako wrażenie słuchowe

2. Szmer oddechowy pęcherzykowy – zdrowe płuca (w czasie wdechu, „f” lub „szmer iglastego lasu”)

3. Szmer oskrzelowy – występuje kiedy tkanka staje się bezpowietrzna, np. w razie nacieku zapalnego

4. Szmer pęcherzykowy cichszy powstaje kiedy ruchy klatki piersiowej są zmniejszone lub płuco jest odsunięte od ściany klatki piersiowej

5. Brak szmerów – nagromadzenie dużej ilości płynu w jamie opłucnej, odma opłucna, zatkanie dużego oskrzela

Badania pomocnicze:

1. RTG klatki piersiowej

2. Badanie tomograficzne – obrazuje zmiany w poszczególnych warstwach płuca

3. Bronchoskopia – wziernikowanie oskrzeli

4. Fiberoskopia

5. Metody bioptyczne

6. Nakłucie opłucnej – w celu przeprowadzenia badań płynu nagromadzonego w jamie opłucnej, jak i w celu odbarczenia uciśniętego płuca

7. Badanie plwociny – w celu oceny ilości dobowej, wyglądu, woni, przeprowadzenia badań cytologicznych, bakteriologicznych, posiewów

8. Morfologia krwi

9. EKG

10. Spirometria – ocenianie pojemności życiowej płuc i jej składowych (pojemność oddechowa – 500 ml, pojemność dopełniająca – 2500 ml, pojemność zapasowa – 1000 ml);