Niemcy – referat:

Parlament w Niemczech jest organem władzy ustawodawczej składającej się z dwóch izb : BUNDESTAGU, czyli Parlamentu Federalnego oraz Rady Federalnej – BUNDESRATU. Wybory do Bundestagu są bezpośrednie, członkowie Bundesratu zaś są przedstawicielami rządów poszczególnych krajów związkowych. Relacje obu izb opierają się na modelu dwuizbowości niezrównoważonej. Oznacza to, że Bundestag ma większe znaczenie, jest bowiem reprezentantem ogółu obywateli, skupia w składzie przedstawicieli głównych sił politycznych, a rola w procesie ustawodawczym jest większa, aniżeli Bundesratu.

1.Bundestag

A. Deputowani

Mimo iż podaje się, że w skład Bundestagu wchodzi 598 posłów, to w rzeczywistości jest ic więcej. Wszystko za sprawą tzw. Zasadzie obsadzania mandatów nadwyżkowych. Mandat, który otrzymują posłowie jest mandatem wolnym. Nie odpowiadają politycznie, gdyż podlegają wyłącznie sumieniu, co w praktyce oznacza, że w praktyce mandat wygasnąć może tylko w razie śmierci, unieważnienia wyborów, utraty biernego prawa wyborczego. Posłowie posiadają immunitet materialny i formalny.

B. Frakcje

W Bundestagu tworzone są frakcje parlamentarne. Taką frakcję może utworzyć 5% deputowanych, którzy są członkami jednej lub kilku partii politycznych, partie te nie mogą jednak ze sobą konkurować w żadnym z krajów związku, a ich programy są zbliżone. Posłowie niezrzeszeni w żadnej frakcji, nie mają nawet prawa głosu. Natomiast posłowie zrzeszeni w frakcje, mają możliwość aktywności parlamentarnej. Frakcje wpływają na program prac w parlamencie, na obsadę stanowisk.

C. Kadencyjność

Bundestag wybierany jest kadencyjnie na 4 lata, które liczone są od dnia zebrania się izby na pierwsze posiedzenie po wyborach, końcem jest pierwsze zebranie nowo wybranego Bundestagu. Bundestag nie może dokonać samorozwiązania. Rozwiązanie Bundestagu następuje tylko w dwóch przypadkach, przez Prezydenta:

1. Gdy Bundestag w 3 głosowaniu nie wybierze kanclerza bezwzlędną większością, a zwykłą

2. Gdy nie zostanie udzielone absolutorium kanclerzowi.

D. Bundestag:

Bundestag obraduje permanentnie, co oznacza, że zwołany może zostać w każdej chwili. Terminy posiedzeń określa się uchwałą Bundestagu, a pierwsze zebranie – do 30 dni.

Siedziba Bundestagu - Reichstag

Bundestag posiada szeroko rozumianą autonomii, co wyraża się w możliwości samodzielnego określania struktury organizacyjnej i zasad funkcjonowania izb, poprzez tworzenie regulaminu parlamentarnego w formie uchwały o zasięgu wewnętrznie obowiązującym.

Bundestag realizuje funkcje parlamentu, w tym funkcję ustawodawczą. Mimo iż władzę ustawodawczą Konstytucja RFN powierza obu izbom, to jednocześnie zastrzega, że ustawy federalne uchwala Bundestag. Rola Bundesratu zależy od tego, czy postępowanie dot. Ustawy o wymaganej zgody Bundesratu, czy tylko ustawy wobec której może wnieść sprzeciw.

Tworzenie ustawy federalnej składa się z 4 etapów.

1. Wyk. Inicjatywy ustawodawczej

2. Postępowanie z projektem ustawy Bundestagu

3. Rozpatrzenie projektu ustawy przez Bundestag i ew. (gdy bundesrat sprzeciw) post. Mediacyjne.

4. Podpisanie i ogłoszenie ustawy.

Bundestag wykonuje też funkcje kontrolne. Kontroluje działalność rządu. Może: pociągnąć kanclerza do odpowiedzialność poprzez konstruktywne wotum nieufności, ma prawo wezwania członków na posiedzenia plenarne i posiedzenia komisji, prawo żądania informacji o działaniu rządu i ministrów, kontrola wyk. Ustawy budżetowej, itp.

Bundestag wykonuje funkcje kreacyjne, polegające na powoływaniu innych org. Państwowych, np. kanclerza federalnego czy połowy składu Federalnego Trybunału Konstytucyjnego.

2.Bundesrat

A. Członkowie.

W skład Bundesratu wchodzą członkowie rządów krajowych, powoływanych i odwoływanych przez poszczególne rządy. Wśród nich muszą być premierzy poszczególnych landów, bo tylko oni mogą startować na stanowisko przewodniczącego Bundesratu. Każdy z krajów związkowych posiada od 3 do 6 głosów, co zależne jest od liczby mieszkańców danego landu.

Obecnie jest 69 członków Rady Federacyjnej.

B. Kadencja.

Bundesrat nie ma określonej kadencyjności. Zmiany w składzie osobowym Bundesratu zależą od wyników wyborów do parlamentów poszczególnych landów. Gdy do władzy dochodzi nowy rząd, zawsze wyznaczana się nowych delegatów izby, co czyni Bundesrat jedynym organem na świecie, który jest kształtowany przez rządy landów.

C. Bundesrat.

Bundesrat obraduje na posiedzeniach, zwoływanych przez przewodniczącego. Uchwały Bundesratu podejmuje się bezwzględną większością głosów Członkowie głosują zgodnie z uchwałami gabinetów poszczególnych landów – są związani instrukcjami i zaleceniami własnymi, co wynika z Konstytucji, która wskazuje, że landy współdziałają w ustawodawstwie i administracji. Podczas głosowania wszystkie głosy danego kraju muszą być oddawane jednolicie, jeśli tak nie będzie, głos kraju nie będzie brany pod uwagę.

Bundesrat również ma zapewnioną szeroką autonomię, co wyraża się w możliwości uchwalania własnego regulaminu i kształtowaniu struktury wewnętrznej, np. regulamin Bundesratu.

Zakres kompetencji jest znacznie węższy, aniżeli Bundesratu. Udział legislacji jest ograniczony. Inicjatywa ustawodawcza związana jest z rządem związkowym, co znaczy, że jeśli Bundesrat zainicjuje ustawę, rząd związkowy musi wydać pozytywną opinię i odwrotnie, czyli opiniowanie ustaw rządu. Może także wyrazić sprzeciw wobec ustawy Bundestagu, wyrażać zgodę na ustawy dot. Ustroju Niemiec i zakresu kompetencji landów.

Bundesrat posiada także kompetencje ustrojodawacze, np. wymagalność zgody kwalifikowanej większości 2/3 głosów członków izby przy zmianach konstytucyjnych, dokonywanych przez Bundestag.

1. Prezydent

Prezydent sprawuje funkcję głowy państwa, nie odgrywa on jednak wielkiej roli w Niemczech, a jego zadania ograniczają się przede wszystkim do funkcji reprezentacyjnych, np. nadawanie orderów, reprezentacja państwa na arenie międzynarodowej.

Prezydent wybierany jest na 5- letnią kadencję, przez Zgromadzenie Federalne, specjalnie na tę okazję zwołane. W skład Zgromadzenia Federalnego wchodzą posłowie Bundestagu i delegaci krajów związkowych. Osoba może pełnić funkcję prezydenta przez maksymalnie dwie kolejne kadencje.

Prezydent przed objęciem kadencji składa przysięgę na posiedzeniu wspólnym obu izb parlamentu.

Większość aktów prezydenta wymaga kontrasygnaty kanclerza lub ministra właściwego, wyjątkiem są trzy przypadki – prerogatywy prezydenta niewym. kontrasygnaty

1. Mianowanie i odwołanie kanclerza po upływie kadencji

2. Rozwiązanie Bundestagu gdy nie udało się powołać kanclerza bezwzględną większością głosów

3. Powierzenie kanclerzowi dalszego pełnienia obow. Do czasu wyboru nowego szefa rządu.

Prezydent nie ponosi odpowiedzialności politycznej przed parlamentem. Jeśli natomiast umyślnie naruszy konstytucje lub ustawy, ponosi odpowiedzialność konstytucyjną.

Obecnie prezydentem Niemiec jest Joachim Gauck

1. Rząd i kanclerz

Organem wykonawczym w Niemczech jest Rząd Federalny RFN. Składa się z kanclerza oraz ministrów federalnych.

1. Kanclerz

Kanclerz kieruje pracami rządu i określa jego skład. W tym celu przedkłada nominacje prezydentowi, który nie może odmówić mianowania ministra.

1. Wybór kanclerza odbywa się w trzech etapach:

1. Wskazanie kandydata na kanclerza przez prezydenta RFN – po konsultacji z frakcjami, zwyczajowo z koalicji rządzącej

2. Głosowanie – bezwzględna większość głosów

3. Gdy nie wybrany – drugie głosowanie, kandydata wysuwa Bundestag z inicjatywy własnej – poparcie bezwzględną większością głosów.

4. Gdy drugie głosowanie nie wybrany – trzecia tura - zwykła większość ogółu deputowanych

5. Wybór potwierdzony aktem mianowania przez prezydenta. Od wtedy formalny proces formowania gabinetu.

Kanclerz stoi na czele rządu, ma nadrzędną pozycję w stosunku do ministrów. Posiada wyłączne prawo tworzenia rządu . To on określa liczbę ministrów i zakres ich kompetencji. Musi jednak zawsze powołać 3 ministrów: obrony, sprawiedliwości i finansów. Kanclerz kieruje pracami rządu, zwołuje jego posiedzenia, przewodniczy posiedzeniom, ustala wytyczne polityki rządu i ponosi za nie odpowiedzialność.

Ministrowie działają samodzielnie i na własną odpowiedzialność, jednak w ramach wytycznych ustalonych przez kanclerza.

Od 2005 roku kanclerzem Niemiec jest Angela Merkel.

1. RZĄD

Rząd powoływany jest na okres czteroletniej kadencji Bundestagu. Można jednak skrócić kadencję, poprzez odwołanie kanclerza, w sytuacji, gdy nastąpi: brak udzielenia wotum zaufania, skuteczne wotum nieufności, śmierć, zrzeczenie się kanclerza.

Kompetencje rządu mieszczą się w ramach władzy wykonawczej i chodzi tutaj o: wykonywanie ustaw, umów międzynarodowych, kierowanie pracą federacyjnej administracji rządowej, zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego, kierowanie polityką zagraniczną, wykonywanie budżetu.

Odpowiedzialność, odmiennie niż w klasycznym systemie parlamentarnym, ponosi jedynie kanclerz. Przewiduje to instytucja konstruktywnego wotum nieufności, które może udzielić kanclerzowi Bundestag, jednocześnie wybierając nowego kanclerza.

ZAKOŃCZENIE:

Można zauważyć równice w ustrojach Niemiec i Polski. Podstawą jest budowa terytorialna – Polska jest państwem unitarnym, Niemcy – federacją. System rządów w RP określany jest mianem parlamentarno – gabinetowego, w Niemczech panuje system kanclerski. W kwestii głowy państwa: Prezydent RP jest wybierany w wyborach bezpośrednich, jest reprezentantem narodu, w Niemczech – wybierany w wyborach pośrednich.