Scenariusz zajęć terapeutycznych dla dzieci z nadpobudliwością psychoruchową.

Adresaci zajęć terapeutycznych: Dzieci z nadpobudliwością psychoruchową.

Cele zajęć:

Dostarczanie dzieciom okazji do przeżywania pozytywnych doświadczeń społecznych korygujących obraz siebie, umożliwienie nabycia umiejętności radzenia sobie z nadpobudliwością oraz stwarzanie okazji do odreagowywania napięć będących podłożem nadpobudliwych zachowań.

Ramy organizacyjne zajęć terapeutycznych:

Scenariusz opracowany został dla grupy złożonej z kilkorga dzieci ze stwierdzoną nadpobudliwością psychoruchową. Pożądane jest kierowanie zajęciami przez 2 osoby prowadzące. Druga osoba może skupić się na obserwacji i pomocy dzieciom mającym trudności w pracy. Czas trwania zajęć: 60 min. Miejsce odbywania zajęć: klasa bądź świetlica szkolna.

Materiały: Kartki papieru, brystol, długopis, pisaki, kredki, radio, płyty z muzyką, materace, instrumenty(np. trójkąt, flet, tamburyn..)

Przebieg spotkania

CZĘŚĆ I

1. Powitanie–„prąd”. Dzieci, wraz z osobami prowadzącymi stoją w kole trzymając się za ręce. Prowadzący puszcza„iskierkę”, tzn. uścisk dłoni; ma on dotrzeć z powrotem do osoby, która prąd puściła. Prosimy wszystkich bardzo wyraźnie o koncentrację i uwagę, żeby prąd mógł przejść przez cały krąg.

2.„Myjnia samochodowa”. Dzieci stoją w rzędzie ( w rozkroku, tak, aby inne dziecko mogło się pomiędzy nimi przeczołgać). Jedno dziecko rozpoczyna. Klęcząc na kolanach i podpierając się rękami udaje samochód, który wjeżdża do myjni. Wszystkie stojące dzieci są częściami ogromnej maszyny, myjącej samochód. Gdy auto przejeżdża pomiędzy ich nogami używają rąk masując i drapiąc je delikatnie po plecach tak, aby samochód wyjechał z myjni czysty, błyszczący i niezadrapany!

3.„Turlanie” Układamy na podłodze materace i koce. Wszystkie dzieci kładą się na podłodze twarzą do dołu, a jedna osoba kładzie się na plecach na nich i sama lub przy pomocy prowadzącego turla się przez cały„dywan” ułożony z dzieci. Następnie kładzie się na końcu, a zaczyna turlać się następne dziecko. Zabawę kończymy, gdy przeturlają się wszystkie dzieci. Na koniec pytamy dzieci, jak czuły się w obu rolach, jako osoby turlające się oraz leżąc jako„materace”.

CZĘŚĆ II TRENING TWÓRCZEJ WIZUALIZACJ

Ogólne odprężenie (pozwalające uwolnić dzieci od napięć i stresów, które mogłyby przeszkadzać w dalszych ćwiczeniach)

„Galaretka”

Czy jadłyście kiedyś galaretkę? Czy widzieliście, jak się trzęsie, gdy mama stawia ją na stole? Czy umiecie się poruszać, jak trzęsąca się galaretka? Pokażcie mi to.

(możemy włączyć w tym miejscu nagranie z muzyką perkusyjną)

Pokażcie mi najpierw, jak trzęsą się wasze ręce i wasze barki

Niech wasze ręce i barki trzęsą się dalej a wy pokażcie mi, jak trzęsą się wasze biodra....

Czy umiecie rozluźnić kolana i trząść swoimi nogami?...

Teraz chciałabym zobaczyć, jak trzęsie się całe wasze ciało, a wy poruszacie się bardzo powoli w przód i w tył...

Teraz powoli chodzicie wkoło, cały czas się trzęsąc...

Czy umiecie cały czas się trząść i chodzić wkoło w przeciwnym kierunku?...

Czy umiecie trząść się w miejscu i powoli obniżać się, a potem podnosić się do góry?...

Teraz ustawcie się przy koleżance lub koledze i patrzcie na siebie, ciągle się trzęsąc...

Teraz podamy sobie wszyscy ręce i staniemy w kole, nie przestając się trząść...

(wyciszamy muzykę)

A teraz stojąc bardzo spokojnie powiedzmy wszyscy trzy razy:„To jest bardzo przyjemne”.

Wierzba płacząca”

Chciałabym zaprosić was teraz do zabawy, podczas której każde dziecko zmieni się w piękną wierzbę płaczącą. Weźcie sobie po dwie chusty w kolorach, jakie się wam podobają. Stańcie w odpowiednim miejscu i rozstawcie nogi tak szeroko, aby inne dziecko mogło się pod nimi przeczołgać.

Stójcie bardzo mocno, ponieważ wasze nogi są korzeniami drzewa, które wrastają głęboko w ziemię...

Wasze ciało jest pniem drzewa, wasze ręce są gałęźmi, a chusty liśćmi. Podnieście ręce wysoko ponad głową...

Teraz jesteście wspaniałymi wierzbami płaczącymi. Nastawię muzykę( Rimski-Korsakow„Hindu-song”) i za chwilę powiem wam, co ma robić wierzba płacząca. Patrzcie cały czas do przodu i zginajcie się w jedną stronę. Możecie sobie przy tym wyobrazić, że silny wiatr nagina was w jedną stronę. Zegnijcie się w bok, tak mocno jak możecie… A teraz znów się wyprostujcie i rozciągnijcie...

Teraz zegnijcie się w drugą stronę… Znów wyobraźcie sobie, że silny wiatr napiera na was z tej strony, a wasze gałęzie wyginają się nisko, bardzo nisko. Gdy już wygięliście się w tę stronę tak daleko, jak tylko mogliście, możecie się wyprostować i mocno wyciągnąć...

„Odzyskaj energię”

(Prowadzący przekazuje dzieciom instrukcję słowną, wspierając ją przez cały czas własnymi, zgodnymi z instrukcją czynnościami).

„Z całej siły potrzyjcie dłonie, jedną o drugą, potrząśnijcie nimi a następnie chwytajcie energicznie za każdy palec i ciągnijcie, jakbyście go chcieli oderwać. Znowu potrząśnijcie dłońmi, aż staną się ciepłe. Zaciśnijcie palce w pięści i rozluźnijcie nadgarstki tak, jakbyście mieli zastukać w drzwi. Zamiast tego zapukajcie we własne czoło mówiąc przy tym szarym komórkom„Obudźcie się”!

Wyciągnijcie ręce wysoko ku niebu i wciągnijcie głęboko powietrze. Powoli wypuszczając z płuc powietrze, klepcie się otwartymi dłońmi po piersiach, wydając z siebie okrzyk Tarzana

Twórczy ruch (elementy jogi)

„Wąż.”

Połóżcie się na brzuchu. Dłonie obok ramion, łokcie dotykają podłogi. Głęboki wdech-zaczynamy odchylać się do tyłu, prostując przy tym ręce w łokciach ( możecie przy tym wysuwać język niczym jadowite węże).Starajcie się nie usztywniać ramion i nie odrywać pępka od podłogi. Powoli opadamy z powrotem na podłogę -uginając łokcie (można wydawać z siebie długie, przeciągłe syknięcie).Przez chwilę wąż odpoczywa, po czym powtarzamy ćwiczenie.

„Kot.”

Klęknijcie podpierając się rękoma( pokaz osoby prowadzącej). Wygnijcie plecy w łuk, pochylcie głowę i ramiona naśladując w ten sposób kota- można nawet gniewnie parsknąć, jak rozdrażniony kot. Unieście teraz głowy i wygnijcie plecy jak najbardziej w przeciwną stronę (można zamruczeć).Powtórzcie to jeszcze raz..

„Królik”.

Klęcząc na podłodze zróbcie przysiad na piętach. Zaczerpnijcie powietrza( wypięcie piersi, wyprost pleców). Powoli pochylcie się do podłogi (przy jednoczesnym wydechu) aż dotkniecie piersią ud. Ułóżcie teraz pięści na podłodze, jedna na drugiej i oprzyjcie na nich czoła. Chwila odpoczynku (wypuszczając powietrze)i powtórzymy to jeszcze raz..

Rozciąganie się.

Usiądźcie w siadzie skrzyżnym. Głęboki wdech. A teraz wypuszczając ustami powietrze wolno pochylcie się do przodu, aż wasze wyciągnięte przed siebie ręce dotkną podłogi. Kilka razy głęboko oddychamy, za każdym razem sięgając rękami odrobinę dalej. Zróbcie wdech i powoli wyprostujcie się.

Izometria.

Wstańcie. Złóżcie dłonie na piersiach, jak do modlitwy, ( łokcie w linii prostej, barki opuszczone). Robimy wdech. Podczas wydechu powietrza, gdy ja będę liczyła do 10, niech wasze dłonie ze wszystkich sił napierają na siebie. A teraz odprężcie dłonie, rozchylając palce, jak paszczę aligatora. Powtórzymy to jeszcze raz.

„Zdmuchnij mnie”

(pogłębianie oddechu koniecznego do zintensyfikowania przepływu energii i lepszej koncentracji uwagi)

Usiądźcie na podłodze. Ja siądę naprzeciwko was… Za chwilę zaczniecie tako mocno wydmuchiwać powietrze z ust, jakby była to najprawdziwsza burza. Wyobraźcie sobie, że jesteście gwałtownym wiatrem, który podczas nawałnicy potrząsa gałęziami drzew i strąca z nich liście. Dmuchajcie wspólnie tak mocno, jak tylko możecie, i spróbujcie mnie zdmuchnąć. (Gdy dzieci będą dmuchać naprawdę mocno, prowadzący powinien się przewrócić i leżąc powiedzieć do grupy) Teraz zatrzymajcie się i spróbujcie tym razem podnieść mnie do góry. Wciągajcie powietrze jak przez rurkę. Wydawajcie przy tym odpowiedni dźwięk i bardzo mocno wdychajcie powietrze, abym mogła się podnieść. Wciągnijcie mnie do góry!”

(Kiedy dzieci rzeczywiście mocno wciągają powietrze, należy się powoli wyprostować.)

Medytacja i koncentracja

(Początkowo, polecenia mogą być nagrane na taśmę). Mówimy łagodnie, miękko, odrobinę wolniej niż normalnie. Towarzysząca muzyka spokojna, melodyjna.

(„Krystaliczna cisza- muzyka relaksacyjna”)

Na środku pokoju należy ustawić jakiś przedmiot, odrobinę ponad linią wzroku dzieci i poprosić je, aby skoncentrowały na nim uwagę. Niech patrzą tak długo, aż powieki staną się ciężkie, a wtedy niech pozwolą im swobodnie opaść.

Oddychajcie głęboko i swobodnie, wsłuchajcie się w swój oddech, wyobraźcie sobie, że unosicie się na morskich falach, niosą was one w kierunku brzegu i znowu unoszą na głębinę, do brzegu i na głębinę. Tam i z powrotem, znów tam i z powrotem. Wyobraźcie sobie, że to wy jesteście falą, jesteście morzem

(Po chwili ciszy wprowadzamy wizualizację)

„Wyobraźcie sobie ścieżkę, taką, jaką chcecie, szeroką lub wąską, leśną. Idźcie teraz tą ścieżką, aż dojdziecie do wysokiego drzewa z mnóstwem gałęzi. To drzewo kłopotów, na którym wiszą wszystkie wasze zmartwienia. Zatrzymajcie się przy nim na chwilę, a potem zacznijcie zdejmować z siebie wszystkie swoje zmartwienia i smuteczki, nawet te najmniejsze i wieszajcie je na gałęziach. Nie zapomnijcie tylko o żadnym. Teraz zawróćcie swoją ścieżką, wkrótce dojdziecie do swojej ulubionej bramki, otoczonej pięknymi, pachnącymi kwiatami, powąchajcie je chwilę a potem otwórzcie bramkę. Jesteście teraz w najpiękniejszym ogrodzie, świeci słońce, ptaki śpiewają na wasze powitanie, siadają wam na ramionach kolorowe motyle, czujecie się bezpiecznie i spokojnie. Trawa jest miękka i sucha, układacie się na niej, po niebie płyną malutkie, pierzaste chmurki o różnych kształtach, jedna z nich przypomina królika, a za chwilę dwa małe kotki, a teraz wesołego krasnala. Przypatrzcie się chmurkom… Czas już jednak wracać, żegnając się z chmurkami podziękujcie już ogrodowi za to, że jest taki piękny, i że zawsze na was czeka ile razy go zapragniecie”.

(Po odczekaniu chwili, wyciszamy stopniowo muzykę i mówimy do dzieci)– A teraz znów posłuchajcie swojego oddechu, pomyślcie o sali, w której jesteście, o zabawkach, kolegach, weźcie głęboki oddech, a teraz otwórzcie oczy.

Twórcze działania

Np. rysowanie, malowanie, gra na instrumentach, improwizacje taneczne, słowne związane z tematyką wizualizacji, bądź też o tematyce dowolnej.

Omówienie:

U dzieci z nadpobudliwością psychoruchową bardzo ważne jest to, by na początku spotkania mogły się trochę zmęczyć, dlatego też zastosowałam technikę ,,myjni samochodowej,, , ,,turlania,, czy też ,,galaretki,,. Dzięki czemu w następnych fazach będą one bardziej wyciszone i skoncentrowane na pozostałych technikach terapeutycznych.

Wielkie znaczenie dla twórczej wizualizacji ma to, żeby owocne były wszystkie wstępne przygotowania( usuwanie stresów i napięć, koncentracja energii, odprężenie w stanie medytacji). Stopniowo coraz mniej czasu będzie potrzeba na każdy z kolejnych kroków, aczkolwiek można świadomie poświęcać go więcej temu etapowi, który daje więcej radości. W każdym razie trzeba zrobić wszystko by dzieci uzyskały właściwy stan skupienia i odprężenia, inaczej bowiem z twórczej wizualizacji nie będzie wiele korzyści.

Zagrożenia i niebezpieczeństwa:

Podczas wykonywania niektórych technik lub wizualizacji, może dojść do różnego rodzaju wypadków(np. stłuczenie, obicie, uraz bądź złamanie kończyn ciała dziecka). Dzieci mogą też okazywać niechęć do ćwiczeń związanych z bezpośrednim kontaktem z innymi dziećmi. Dlatego też należy uwzględnić środki ostrożności. Ćwiczenia mogą być przeprowadzane na materacach, dzięki czemu będzie można uniknąć niechcianych wypadków.

Justyna Kuffner PPWITP II rok niestacjonarne