Zakaz Pauliego – żadne 2 elektrony w atomie nie mogą mieć takiego samego zestawu liczb kwantowych n,l,m,m_s. Oznacza to, że orbital atomowy o danych wartościach n,l,m może opisywać najwyżej 2 elektrony, pod warunkiem, że różnią się one wartością liczby m_s.

Korozja elektrochemiczna – korozja pod wpływem wilgoci i tlenu oraz kontaktu z wodnymi roztworami elektrolitów w temperaturze pokojowej.

Korozja gazowa – korozja pod wpływem agresywnych gazów, np. SO₂

Korozja wysokotemperaturowa – korozja w wysokich temperaturach i zasadniczo zachodzi pod wpływem spalin, przede wszystkim gazowych związków siarki SO₂, SO₃, H₂S oraz popiołów.

Metale – określane są mianem pierwiastków elektrododatnich, tzn. takich, które łatwo mogą tworzyć jony dodatnie(kationy) tracąc swoje elektrony walencyjne. Charakterystyczne właściwości:

-dobre przewodnictwo elektryczne i cieplne;

-połysk;

-ciągliwość i kowalność;

-zdolność do tworzenia stopów;

Otrzymywanie:

Tlenek metalu + reduktor = metal + tlenek reduktora

Reduktorem może być węgiel, tlenek węgla, wodór oraz metal bardziej reaktywny.

Niemetale – nazywane są pierwiastkami elektroujemnymi, gdyż łatwo wiążą obcy elektron, tworząc jony ujemny(aniony).

Pierwiastki, które łatwo oddają elektrony będą wykazywać się dużą reaktywnością w reakcjach z pierwiastkami łatwo przyjmującymi elektrony. Reaktywność wzrasta ze stopniem łatwości oddawania elektronów, czyli z odległością elektronu walencyjnego od jądra a zatem od góry ku dołowi grupy.

Charakter kwasowy lub zasadowy tlenków zależy od położenia danego pierwiastka w układzie okresowym oraz od jego stopnia utlenienia w danym tlenku.

Tlenek kwasowy – to taki tlenek, który w połączeniu z wodą daje kwas.

Roztwór – jest to układ jednorodny zawierający co najmniej dwie substancje.

Hydratacja – proces, w którym jon otaczany jest przez cząsteczki wody

Solwatacja – ogólnie otaczanie jonu cząsteczkami rozpuszczalnika

Elektrolity – substancje, które rozpuszczają się w wodzie lub innych rozpuszczalnikach polarnych, ulegają dysocjacji elektrolitycznej, czyli rozpadowi na kationy i aniony. Do elektrolitów zaliczamy kwasy, zasady i sole.

Elektroliza – zjawisko rozkładu związków pod wpływem prądu elektrycznego.

Dysocjacja elektrolityczna – rozpad na jony pod wpływem rozpuszczalnika.

Nukleony – wspólna nazwa protonów i neutronów czyli cząstek wspólnie tworzących jądro atomu.
Nuklid – jądro atomowe o określonej liczbie masowej i atomowej.
Tlenki – nieorganiczne związki chemiczne, zbudowane z tlenu i innego pierwiastka chemicznego.
a) kwasowe – w ścisłym znaczeniu jest to taki typ tlenku, który reagując z wodą wytwarza kwas. Związek chemiczny, który w określonych warunkach wykazuje własności kwasowe.
Wiązania kowalencyjne (atomowe) występuje w cząsteczkach utworzonych z pierwiastków niemetalicznych. Każdy z atomów oddaje do wspólnego użytku 1,2 lub 3 swoje elektrony walencyjne. Krotność wiązania jest liczbą wspólnych par elektronowych(cząsteczki H₂, Cl₂, F₂, O₂, N₂)

Wiązania jonowe (elektrowalencyjne) – jest to taki typ wiązania, w którym atom silnie elektroujemny odbiera jeden lub kilka elektronów atomowi silnie elektrododatniemu, a powstałe w ten sposób jony o przeciwnych znakach przyciągają się silami elektrostatycznymi. (NaCl, CaCl₂, KF, K₂O, Na₂S)
Wiązanie kowalencyjne spolaryzowane – wiązanie w którym atomy różnych niemetali łączą się w cząsteczkę, to wspólne elektrony tworzące wiązania są przesunięte, bardziej lub mniej, w strone atomu bardziej elektroujemnego(HCl, CO, H₂O, CO₂, NH₃)
Wiązanie koordynacyjne – jeżeli oba elektrony tworzące wiązanie kowalencyjne spolaryzowane pochodzą tylko od jednego atomu (NH₄⁺)
Gaz syntezowy – mieszanina tlenku węgla i wodoru, metoda otrzymywania: przepuszczenie pary wodnej nad koksem: C_(s)+H₂0CO_(g)+H_{2(g) .} Zastosowanie: wytwarzanie energii (metanol CH₃OH, który może służyć jako paliwo alternatywne lub tlenowy kompozyt do benzyn); jest ważnym surowcem w niektórych procesach przeróbki ropy naftowej na paliwa.

Równanie Arrheniusa:

k=A*exp(-Ea/RT)

k- szybkość reakcji

A – tzw. czynnik przedwykładniczy

T- temperatura bezwzględna

R- stała gazowa(8,31$\frac{J}{mol*K}$)

Ea – energia aktywacji
Teorie kwasów i zasad:
a) Arrheniusa
- kwas – substancja, która podczas dysocjacji w roztworze wodnym odczepia kation wodorowy H+ (HNO₂)
- zasada – substancja, która podczas dysocjacji w roztworze wodnym odczepia jon wodorotlenkowy OH^- (KOH)
b) Brønsteda
- kwas – substancja zawierająca cząsteczki/jony zdolne do oddawania protonów
- zasada – substancja zawierająca cząsteczki/jony zdolne do pobierania protonów

CH₃COOH+H₂OH₃O⁺+CH₃COO^-

H = n * Cp * T

Zmiana entalpii H układu jest równa doprowadzonemu lub odprowadzonemu ciepłu z układu przy zachowaniu stałego ciśnienia. ∆H<0 – r. egzoenergetyczna ∆H>0 – r. endoenergetyczna
Standardowa entalpia reakcji – entalpia reakcji prowadzonej w warunkach p=10000Pa i T=298K.
Standardowa entalpia spalania - to standardowa entalpia reakcji spalania odnosząca się do 1 mola spalanej substancji.
Standardowa entalpia tworzenia – entalpia reakcji powstawania 1 mola związku z pierwiastków w ich stanach podstawowych.
Prawo Hessa – standardowa entalpia reakcji jest równa sumie standardowych entalpii takich reakcji, na które mozną rozłożyć daną reakcję.
Szybkość reakcji – stosunek zmiany ilości moli (substratu lub produktu) do iloczynu odpowiedniego wspolczynnika stechiometrycznego i czasu.
Rząd reakcji chemicznej – suma wykładników potęg, występujących przy stężeniach reagentów w równaniu kinetycznym danej reakcji chemicznej.
Teoria zderzeń aktywnych – zakłada, iż koniecznym warunkiem reakcji jest zderzenie się cząstek. Nie jest to jednak warunek wystarczający – efektywne zdarzenie zachodzi tylko wtedy gdy cząstki mają odpowiednią energię. Oznacza to, ze reakcja zachodzi tylko w takim przypadku, gdy cząstki mają określoną energię minimalną nazywaną energią aktywacji.
Czynniki wpływające na szybkość reakcji: mechanizm lub droga przemiany substratów w produkty, stężenie substancji, temperatura reakcji, obecność substancji wpływających na energię aktywacji (katalizatorów) , charakter reagentów.
Reguła przekory – jeżeli w stanie równowagi zostanie temperatura, ciśnienie lub stężenie jakiegokolwiek reagenta, to układ (reakcja) zachowa się tak, aby przeciwdziałać tej zmianie.
Mocny kwas – kwas, który w roztworze rozcieńczonym całkowicie dysocjuje, czyli roztwór zawiera tylko jony, a nie zawiera praktycznie cząsteczek niezdysocjowanych(HCl, HNO₃­, H₂SO₄)
Słaby kwas - kwas, który dysocjuje niecałkowicie, czyli część (zwykle niewielka ) cząsteczek występuje w postaci jonów, a reszta w postaci niezdysocjowanej.
Mocna zasada – dysocjuje całkowicie w roztworze rozcieńczonym
Słaba zasada – dysocjuje w niewielkim stopniu.
Stopień dysocjacji – równy jest stosunkowi stężenia cząsteczek zdysocjowanych Cz do początkowego (wyjściowego) stężenia roztworu c.
Reakcja heterogeniczna – typ reakcji, w której reagenty występują w różnych fazach.
Reakcja homogeniczna – typ reakcji w której reagenty występują w jednej fazie.
Wodorosole – związki chemiczne, sole kwasów wieloprotonowych, których aniony zawierają atomy wodoru w reszcie kwasowej. (NaHSO₃; NaHCO₃; NaH₂PO₄; Na₂HPO₄)
Hydroksosole – sole, zawierające oprócz kationu metalu i anionu reszty kwasowej również jon wodorotlenowy (OH^-). Powstają w wyniku reakcji kwasów z zasadami, zawierającymi więcej niż jedną grupę wodorotlenową. (Mg(OH)Br; Al(OH)Cl₂; Al(OH)₂Cl)
Ogniwa galwaniczne – ogniwa, w których źródłem prądu elektrycznego są reakcje chemiczne. (np: ogniwo Daniella)
Ogniwa elektrolityczne – reakcje utleniania i redukcji zostają wymuszone przez dopływ i odpływ elektronów z elektrod z powodu podłączenia zewnętrznego źródła prądu.
Akumulator – ogniwo, które pracuje odwracalnie, tzn. jako ogniwo galwaniczne dostarcza energii elektrycznej, a pod wpływem zewnętrznego źródła prądu staje się ogniem elektrolitycznym i ulega naładowaniu.
Hydroliza – proces rozkładu substancji następujący pod wpływem wody. Warunkiem koniecznym jest aby kwas, zasada lub oba związki były słabo zdysocjonowane. Ulegają jej:
a) sole słabych kwasów i mocnych zasad (np. CH₃COONa)
b) sole mocnych kwasów i słabych zasad (np. NH₄Cl)
c) sole słabych kwasów i słabych zasad (np. NH₄NO₂).
Na skutek hydrolizy roztwór przybiera odczyn kwasowy lub zasadowy.
Szereg napięciowy – jeżeli w ogniwie galwanicznym jedno półogniwo, zwane półogniwem odniesienia, będzie zawsze takie samo, a każdy badany metal X będzie zanurzony w roztworze jego soli o tym samym stężeniu molowym, to różnica potencjałów w takim ogniwie pozwoli na ustawienie metali w szereg napięciowy. Metale, które utleniają się (rozpuszczają) stanowią anodę i są położone z lewej strony tego szeregu. Ich różnica potencjałów względem półogniwa odniesienia jest ujemna. Te, które się redukują (są katodą) stoją po prawej. W ich przypadku różnica potencjałów jest dodatnia. W miarę przesuwania się od lewej do prawej strony rośnie różnica potencjałów.
Izotopy – odmiany pierwiastka chemicznego, różniące się liczbą neutronów w jądrze atomowym (mające tę samą liczbę protonów). Izotopy wodoru: prot, deuter, tryt.
Izotony – atomy różnych pierwiastków mające taką samą liczbę neutronów.
Twardość wody – suma zawartości jonów wapnia i magnezu. Dzielimy na trwałą i przemijającą (ta druga wywołana jest obecnością związków, które można usunąć przez gotowanie).Jednostka, tzw. stopień niemiecki = 10mg CaCO₃/dm³
Według:
a) anionów – węglanowa lub niewęglanowa
b) według kationów – wapniowa lub magnezowa
Usuwanie twardości wody – polega na rozkładzie wodorowęglanów wapnia i magnezu pod wpływem temperatury do trudno rozpuszczalnych węglanów zgodnie z reakcją:
Ca(HCO₃)₂ CaCO₃ ↓ + H₂O + CO₂ oraz Mg(HCO₃)₂ MgCO₃↓+ H₂O + CO₂
Twardość trwałą usuwamy poprzez dodanie do wody małej ilości Na₂CO₃.
Ca²⁺ + CO₃^2- = CaCO₃ ↓ oraz Mg²⁺ + CO₃^2‑ = MgCO₃ ↓
Zasada nieoznaczoności Heisenberga – niemożliwym jest jednoczesne określenie położenia i pędu elektronu. Możliwe jest jednak określenie przestrzeni największego prawdopodobieństwa występowania elektronu w obrębie atomu bądź cząsteczki. Przestrzeń ta nazywana jest orbitalem.
Zapełnianie orbitali obwarowane jest pewnymi regułami. Przede wszystkim jako I zajmowane są orbitale położone najbliżej jądra, a więc charakteryzujące się najmniejszą energią. Na jednym orbitalu równocześnie znajdować się mogą tylko dwa elektrony. Muszą one się jednak różnić wartością spinowej liczby kwantowej. Regułą drugą wyznacza zakaz Pauliego – żadne dwa elektronu w atomie nie mogą mieć takiego samego zestawu liczb kwantowych n,l,m,n. Trzecia zasada zwana regułą Hunda mówi, że energetycznie równocenne poziomy obsadzane są najpierw przez elektrony pojedyncze o spinach równoległych, potem zaś dopełniane elektronami o spinach antyrównoległych.

Katalizator jest to substancja zmieniająca energię aktywacji reakcji. Dzielimy na katalizator homogeniczny (znajduję się w tej samej fazie co reagenty) oraz katalizator heterogeniczny (tworzy odrębną fazę). Energia aktywacji to minimalna energia, która posiadają cząstki, potrzebna do przeprowadzenia reakcji. Przykład: SO2 + $\frac{1}{2}$O2 SO3 (kat. V2O5)

Inhibitor – substancja, która zwiększa energię aktywacji reakcji, a więc zwalnia szybkość przebiegu reakcji.

Reakcja egzotermiczna – reakcje, w których wydzielane jest ciepło

Reakcja endotermiczna – reakcje, w których pobierane jest ciepło

Anoda – elektroda, za której pośrednictwem zachodzi utlenianie, tzn. reagent oddaje swoje elektrony anodzie. Proces utleniania za pośrednictwem elektrody nazywa się reakcją anodową. Zgodnie z tą definicją anodą jest elektroda, która przyjmuje elektrony.

Na katodzie ma miejsce redukcja. Reagent w kontakcie z katodą redukuje się czyli pobiera od katody elektrony. Proces redukcji odbywający się za pośrednictwem elektrody nazywa się reakcją katodową. Zatem katoda dostarcza elektronów.
Różnice między wiązaniami w graficie i diamencie:

Diament:

- każdy atom C połączony jest z czterema innymi atomami C wiązaniami kowalencyjnymi;

- liczba koordynacyjna wynosi 4;

- kryształ diamentu jest bardzo twardy.

Grafit:

- każdy atom C połączony jest z trzema innymi atomami C wiązaniami kowalencyjnymi;

- liczba koordynacyjna wynosi 4;

- grafit jest miękki i łatwo się łupie.

Niektóre gazy znajdujące się w atmosferze, takie jak di tlenek węgla CO₂, tlenek azotu (I) N₂O czy metan CH₄, silnie pochłaniają promieniowanie podczerwone. Na skutek tego zjawiska część energii cieplnej zamiast uchodzić w przestrzeń kosmiczną, jest zatrzymywana i przyczynia się do podniesienia średniej temperatury na Ziemi. Zjawisko to nosi nazwę efektu cieplarnianego.

Smog – zanieczyszczenie środowiska będące skutkiem procesów wytwarzania energii.

Za kwaśne deszcze uważa się opady atmosferyczne o pH <5,6. Zawierają kwasy wytworzone w reakcji wody z pochłoniętymi z powietrza gazami jak: dwutlenek węgla, tlenki azotu, dwutlenek siarki, trójtlenek siarki, siarkowodór. Powodują wypalanie lasów iglastych, niszczenie budynków i pomników oraz zakwaszanie gleb.

Zmniejszenie emisji NO_x można osiągnąć dzięki poprawie procesów spalania oraz zastosowaniu metod chemicznych. Jedyną metodą usuwania tlenków azotu z gazów spalinowych stosowaną obecnie na skalę przemysłową jest katalityczna redukcja tlenków azotu amoniakiem, która zachodzi wg. reakcji: 4NO + 4NH₃ + O₂ = 4N₂ + 6H₂0 oraz 2NO₂ + 4NH₃ + O₂ = 3N₂ + 6H₂0

Produktami tej reakcji są zatem nieszkodliwe dla środowiska azot i woda.