KONSTYTUCJONALIZM AMERYKAŃSKI :
Stany zjednoczone ameryki powstały w momencie uchwalenia konstytucji a nie deklaracji niepodległości.
Po deklaracji wspólny był tylko kongres konfederacji który był forum dyskusji.
Konfederacja nie była państwem! Przykładem konfederacji jest UE ZBiR czy WNP .
Natomiast federacja to państwo związkowe. Oznacza to że państwa tworzące zrzekają się na tyle dużo że przestają być podmiotami prawa międzynarodowego dzięki czemu tworzy się państwo federalne.
I USA Stały się FEDERACJĄ w momencie uchwalenia konstytucji federalnej.
Jest sztywna, jest normą nadrzędną.
Wprowadziła nowy standard.
I opierała się na Monteskiuszu – trójpodział władzy. I to RYGORYSTYCZNYM !
(Była to antyteza dla absolutyzmu i miał on doprowadzić do obalenia i braku powrotu)
I takego typu konstytucje tak do połowy XIX wieku bardzo dużą wagę do 3podziłu przykładano.
Ale w raz z rozwojem społeczeństwa widmo autorytaryzmu mija.
Wiec troszkę się to zmenia bo ten sztywny trójpodział ogranicza.
NO ale nie da się przeprowadzić trójpodziału i hamowania się władz(równowagi)
Im wiecej równowagi tym mniej podziału, im więcej podziału tym mniej równowagi(Przykąłdem tego są rządy parlamentarno-gabinetowe. W europie ten 3 podział jest bardzo mało widoczny, bo zależy nam na równowadze bardziej)
WB- trójpodział mało widoczny ,równowaga duża! ! !
Teraz ze względu na rozwiniecie społeczeństw i sytuacji miedzy narodowej to autorytaryzmu się nie boimy.
Przykład: republika weimarska – wymieszana władza (a la III rep. Francuska) gdzie wprowadzono autorytarzym ( mimo parlamentokracji)
A w USA mimo że prezydent ma supermoce to nie może legalnie przejąć władzy !
W USA: Prezydent nie może: odwołać, przełożyć czy cokolwiek z kongresem. Nie ma inicjatywy ustawodawczej, JEDYNE co MA : VETO zawieszające(2/3 głosów – w praktyce nie do obalenia F.D. Roosvelt 400 vet [5 przeszło])
Kongres ma hamulce:
-odpowiedzialność prawna – impeachment ( stawia Izba reprezentantów , sądzi senat – bez sensu bo upolitycznione) Ani razu nie zadziałał.
-Jeszcze kontroluje politykę zagraniczną – kontroluje wypowiedzenie wojny. Ale znów praktyka poszła w inną stronę (działa contra legem) w praktyce wypracowano formułę interwencji zbrojnej (Lol – każde państwo które nie wypełnia zobowiązań boec unii , może trwać 3 miesiące, a potem kongres musi wyrazić zgodę)
-Kolejne hamulce to uprawnienia szczególne senatu : w polityce zagranicznej- Senat (2/3) ratyfikuje traktaty miedzy narodowe)
-I ostatnie to zwykłą większością wyraża zgodę na : ambasadorów , sędziów sądu najwyższego i wysokich urzędników państwowych. ( w praktyce nie działa to – senat nie stwarza problemów jeśli chodzi o urzędników i ambasadorów(bezpośredni wysłąnik prezydenta USA w randze ambasadora) Działa to dobrze jeśli chodzi o sędziów. Kandydat musi być akceptowany przez senat i prezydenta. |||
Działa tylko jedne hamulec! BUDŻET
Czemu to prezydent góruje ? Bo prezydent jest wybrany przez Naród , a senat przez państwa federacyjne. Naród jest suwerenem !
TEN SYSTEM jest wolny od ryzyka. I nie boją się tam dyktatury.
Od instytucji omówienia prezydenta stanów
PREZYDENT W USA
Hamulce wyżej,
Pierwotny tekst konstytucji nie rozstrzygał o ilości kadencji.
Ale już pierwszy prezydent stanów zjednoczonych stworzył precedens bo odmówił przyjęcia urzędu (Waszyngton)
Ofc. Jego następcy nie byli związani ale tak robili co dało nam prawo zwyczajowe.
A w systemie anglosaskim ma to walor prawa pisanego. I stało się to ważnym elementem prawa konstytucyjnego (bardzo istotne! Nie tak jak u nas)
(Ale F.D. Roosvelt miał 4 kadencje , złamał prawo, ale podczas 4 zmarł) Ale po kazusie Roosvelta wprowadzono poprawkę że można tylko 2 kadencje odbyć( chyba że objeliśmy jako wiceprezydent to możemy tą jeszcze dokończyć)
Ta zasada jest obecna w każdej konstytucji:P
Gubernator
Innym organem władzy wykonawczej są gubernatorzy coś jak prezydent danego stanu
We wszystkich sprawach oprócz spraw wspólnych jest GUBERNATOR ! ! !
Ma bardzo szeroki zakres władzy
Nawet prezydent nie może go odwołać
To uniewinnie Polańskiego powinno być skierowane do Gubernatora bo to w jego gestii leży uniewinnie. Bo wszystkie przestępstwa (nie federalne ) leżą w gestii gubernatora.
WŁADZA USTAWODAWCZA
Izba reprezentantów i Senat
Izba Reprezentantów – 4 lata. reprezentacja narodu w wyborach 4 przymiotnikowych (1 reprezentant na pół miliona)liczba zmienna.
Senat – na 6 lat (co dwa lata 1/3) (koncepcja permanentnego działania senatu.
By ustawa stała się prawem musi być uchwalona przez obie izby
Jeszcze hamuje prezydenta.
Kongres stanowi prawo tylko w sprawach FEDERALNYCH ! (5 )
W pozostałych parlamenty stanowe ! Ale i sądownicze !