1. Definicja stali - plastycznie przerobiony i cieplnie obrabialny stop żelaza

z węglem oraz innymi pierwiastkami o zawartości węgla do 2%;

2. Stal stopowa - stal zawierająca dodatkowe pierwiastki, tzw.

stopowe, wprowadzone w celu zmiany właściwości w określonym kierunku;

3. Co to jest hartowność - zdolność stali do tworzenia struktury martenzytycznej w procesie hartowania;

4. Co to jest spawalność - spawalność jest właściwością technologiczną określającą zdolność materiału do uzyskania założonych właściwości mechanicznych po spawaniu;

5. Na czym polega próba Jominiego hartowania od czoła i co w tej próbie wyznaczamy - wyznaczamy w niej hartowność stali, polega ona na ochładzaniu od czoła ustandaryzowanej próbki strumieniem wody. Po tym zabiegu, sprawdza się twardość próbki w różnych odległościach od czoła i nanosi wyniki na wykres twardość/odległośćod czoła;

6. Czym spowodowana jest zmiana twardości wraz z odległości w próbie hartowania od czoła? - razem ze wzroste odległości od czoła, spada prędkość chłodzenia, co wpływa na różne zachartowanie (a więc twardość) stali w zależności od odległości od czoła;

7. Jak dodatki stopowe wpływają na wytrzymałość na rozciąganie stali? - Ferryt w stopie umacnia się silnie pod wpływem pierwiastków o odmiennych sieciach przestrzennych niż żelazo α, np.: Mn, Si, Ni (najbardziej zwiększają). Pierwiastki o strukturach izomorficznych z żelazem α, jak: Cr, W, Mo, utwardzają je znacznie słabiej, więc podobny jest wpływ tych pierwiastków na wytrzymałość na rozciąganie (wzrasta, ale słabiej niż w przypadku MN SI NI);

8. Podział stali stopowych:

>Niskostopowe – stężenie jednego pierwiastka (oprócz węgla) nie przekracza 2%, a suma pierwiastków łącznie nie przekracza 3,5%

>Średniostopowe – stężenie jednego pierwiastka (oprócz węgla) przekracza 2%, lecz nie przekracza 8% lub suma pierwiastków łącznie nie przekracza 12%;

>Wysokostopowe – stężenie jednego pierwiastka przekracza 8% a suma pierwiastków łącznie nie przekracza 55%;

9. Jakie strefy występują z złączu spawanym?

10. Jakie własności powinny mieć materiały narzędziowe? - Muszą posiadać odpowiednią

Twardość zapobiegającą odkształceniu, ciągliwość, odporność na zużycie, stabilność chemiczną, stabilność wymiarów;

11. Jakie dodatki stopowe występują w stalach szybkotnących? - wanad, wolfram, molibden, chrom, kobalt;

12. Jaka jest obróbka cieplna stali szybkotnących (schemat, nazwy operacji, temperatury, czas):

> Austenityzowanie w wysokiej temperaturze (5 min)

> Hartowanie w powietrzu

> Odpuszczanie 1

> Odpuszczanie 2

13. Na czym polega zjawisko twardości wtórnej w stalach szybkotnących? - Jest wywoływana przez węgliki, które powodują zmniejszenie odpuszczającego działania ciepła, pojawiającego się przy wykorzystywaniu narzędzia;

14. Jakie własności powinny mieć powłoki stosowane na narzędzia:

> Niższe tarcie;

> Wyższa adhezja;

> Większa odporność na zużycie i pękanie;

> Działają jako bariera dla dyfuzji ;

> Wyższa twardość na gorąco i odporność na uderzenia;

15. Jakie wymagania powinny spełniać stale na łożyska toczne:

> wysoka twardość i odporność na zużycie;

> wysoka odporność na zużycie stykowe;

> wysoka ciągliwość i odporność na korozję;

> wysoka czystość;

16. Na czym polega korozja galwaniczna? - Jest to korozja metali spowodowana procesami elektrochemicznymi, zachodząca wskutek występowania różnych potencjałówna powierzchni korodującego obiektu, znajdującego się w środowisku elektrolitu. W takiej sytuacji powstają ogniwa korozyjne, w których fragmenty powierzchni metalu o niższym potencjale są anodami – zachodzi na nich utlenianie metalu, przechodzącego do roztworu. Na katodach ogniw korozyjnych zachodzą reakcje redukcji tzw. depolaryzatora, którym jest często cząsteczkowy tlen z powietrza (depolaryzacja tlenowa) lub jony wodorowe (depolaryzacja wodorowa), ulegające redukcji do wodoru gazowego.

17. Co to jest pękanie naprężeniowo-korozyjne- Kruche pękanie stopu, uważanego za plastyczny w normalnych warunkach, poddanego jednoczesnemu działaniu naprężeń rozciągających oraz środowiska korozyjnego, przy czym żaden z tych czynników działając samodzielnie nie powoduje

zniszczenia;

18. Jaki pierwiastek i w jakiej minimalnej zawartości zapewnia odporność stali na korozję?- Chrom, min. 10,5%;

19. Podział stali nierdzewnych ze względu na strukturę, podaj orientacyjne stężenie głównych

pierwiastków w poszczególnych grupach stali:

(Zawartość procentowa: chrom, nikiel, molibden)

> ferrytyczne (15%, 0%, 0%);

> austenityczne (15%,10%, 3%);

> martenzytyczne (10%, 1%, 0%);

> ferrytyczno-austenityczne (dwufazowe) (20%, 5%, 3%);

> umacniane wydzieleniowo (15%, 5%, 2%);

20. Charakterystyka stali ferrytycznych (własności, skład chemiczny, przykładowe materiały,

obróbka cieplna, zastosowanie):

21. Charakterystyka stali martenzytycznych (własności, skład chemiczny, przykładowe materiały,

obróbka cieplna, zastosowanie)

22. Charakterystyka stali austenitycznych (własności, skład chemiczny, przykładowe materiały,

obróbka cieplna, zastosowanie)

23. Charakterystyka stali ferrytyczno-austenitycznych (Duplex) (własności, skład chemiczny,

przykładowe materiały, obróbka cieplna, zastosowanie)

24. Definicja mosiądzu i brązu:

> Mosiądz- stop Cu (45%-75%) i Zn (do 40%) może zawierać inne pierwiastki, jak Pb, Al, Sn, Mn, Fe, Cr, Si;

> Brąz- stop miedzi z innymi pierwiastkami niż Cynk bądź nikiel;

25. Jak zmienia się HB, Rm i A5 mosiądzu (stopu Cu-Zn) w zależności od zawartości Zn

26. Podział brązów:

> Brązy cynowe ( stopy Cu – Sn );

> Brązy cynowo-fosforowe(Cu-Sn-P );

> Brązy cynowo-cynkowo-(Cu-Sn-Zn);

> Brązy berylowe (Cu-Sn-Be);

> Brązy cynowo - ołowiowe ( Cu-Sn-Pb);

27. Segregacja dendrytyczna- zachodzi na granicach poszczególnych ziaren podczas krystalizacji roztworów stałych szybko oziębianych; w tym przypadku środek ziarna (dendrytu) jest bogatszy w składnik o wyższej temperaturze topnienia, natomiast brzegi - w składnik o niższej temperaturze topnienia;

28. Obróbka cieplna brązów aluminiowych – hartowanie (900 stopni) i odpuszczanie (300- 450 stopni);

29. Co to są miedzionikle, jakie mają zastosowanie i własności? - stopy miedzi, w których głównym dodatkiem stopowym jest nikiel w ilości 2-45%. Mają one dobre własności wytrzymałościowe, wysoka plastyczność i odporność na korozję. Stopy o dużej zawartości niklu mają też dużą elektryczną oporność właściwą;

30. Jaki jest cel umocnienia wydzieleniowego i jakie są etapy tej obróbki? - metoda obróbki cieplnej metali, prowadząca do zwiększenia ich wytrzymałości mechanicznej. Umocnienie jest efektem wydzielenia rozpuszczonego składnika z przesyconego roztworu stałego, co w temperaturze niższej prowadzi w efekcie do zmiany struktury i właściwości stopu. Ma dwa etapy- przesycanie (nagrzanie do temperatury, w której faza wydzielona przechodzi do stanu stałego, wygrzanie w tej temperaturze, oziębienie w celu zatrzymania rozpuszczonego składnika w roztworze przesyconym) i starzenie (nagrzanie i wytrzymanie przesyconego stopu w temperaturze niższej od temperatury granicznej rozpuszczalności uzyskania odpowiedniej dyspresji składnika będącego w nadmiarze w przesyconym roztworze stałym);

31. Własności i zastosowanie stopów Al-Mn:

Własności:

> średnia wytrzymałość;

> bardzo dobra ciągliwość

> świetna odporność korozyjna

Zastosowanie:

> folie;

> pokrycia dachowe;

32. Charakterystyka odlewniczych stopów aluminium:

Zalety:

>niska temperatura topnienia;

> mała rozpuszczalność gazów ( z wyjątkiem wodoru);

>dobra lejność;

>dobra powierzchnia odlewów;

Wady :

> duży skurcz przy krzepnięciu (3,5 – 8,5%)

33. Własności i charakterystyka stopów tytanu- stopy tytanu charakteryzują się niezwykłą kombinacją właściwości. Gęstością równą 2/3 stali, nadzwyczaj wysoką wytrzymałością >1000MPa przy dość wysokiej ciągliwości A=14%, sprawia to, że łatwo poddają się obróbce plastycznej na zimno. Jest odporny na korozję w temp. otoczenia. Posiadają wysoką wytrzymałość względną i żarowytrzymałość, dobrą wytrzymałością termiczną i na rozciąganie, rzędu 1500-1800MPa. Może pracować w temp. -250 do 850 stopni;

34. Własności magnezu i jego stopów- Magnez- lekki, miękki metal, łatwo ulega erozji. Stopy magnezu- bardzo lekkie stopy metali zawierające magnez oraz inne lekkie metale. Przykładem takiego stopu jest stop litowo-magnezowo-srebrowy, którego gęstość jest mniejsza od wody (pływa po niej), a jednocześnie ma dużą odporność mechaniczną. Zaletami stopów magnezu są bardzo mała waga oraz duża wytrzymałość mechaniczna, wadami skomplikowana technologia produkcji (konieczność pracy w atmosferze beztlenowej- magnez spala się przed osiągnięciem temperatury topnienia) i w konsekwencji wysoka cena oraz mała odporność na wysokie temperatury - możliwości pracy kończą się w okolicy 160-300 stopni powodu niskich temperatur topnienia magnezu i litu.

> dobra lejność;

> mały skurcz;

> lekkie;

> mało wytrzymałe;

> niska temperatura topnienia;