KOMPETENCJE
Znaczenie transportu dla jakości życia społeczeństw.
Wiąże się z mobilnością społeczeństw i podejmowaniem podróży na coraz większe odległości. Osiąga się skracanie czasu podróży, zwiększenie bezpieczeństwa i zmniejszenie ryzyka. Ponadto wygoda podróżowania to najważniejszy element zmniejszenia wysiłku związanego z czasem spędzonego w podróży.
Zrównoważony rozwój – istota problemu, definicje.
Zrównoważony rozwój – doktryna ekonomii, zakładająca jakość życia na poziomie na jaki pozwala obecny rozwój cywilizacyjny
Dla prawidłowego zrozumienia, czym jest zrównoważony rozwój, kluczowe są dwa pojęcia: koncepcja podstawowych potrzeb oraz idea ograniczonych możliwości, a zwłaszcza wytrzymałości światowego systemu ekologicznego. Definicje tych pojęć brzmią następująco.
Zrównoważony rozwój to rozwój który zaspokaja potrzeby obecne, nie zagrażając możliwością zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń. Opiera się na 2 podstawowych pojęciach: *Koncepcja podstawowych potrzeb w szczególności potrzeb najbiedniejszych na świecie którym należy nadać największy priorytet, *Idea ograniczonych możliwości narzuconych zdolności środowiska do zaspokajania potrzeb obecnych i przyszłych przez stan techniki i organizacji społecznej.
Zasady zrównoważonego rozwoju:
*Wykorzystanie lokalnych (regionalnych) zasobów w zamian za sprowadzenie ich z zewnątrz.
*Wykorzystanie w pierwszym rzędzie zasobów odtwarzalnych (odtwarzalne, np. śmieci- codziennie je odtwarzamy; odnawialne, np. drewno- posadzimy, ale musimy czekać).
*Poszukiwanie i wybieranie rozwiązań, które nie niszczą środowiska naturalnego (I teza: W budownictwie można dostarczać energię. II teza: Można ją chronić.).
*Ochrona i racjonalne wykorzystanie posiadanego dziedzictwa kulturowo- przyrodniczego. (1774r.-Kanał Bydgoski)
*Uznanie na podstawie więzi społecznych podstawowych warunków społecznych i gospodarczych.
*Ścisłe sprężenie struktur władzy społecznej z organizacjami gospodarczymi i pozarządowymi.
*Wspieranie drobnych firm (mikro, małe, średnie) nieformalnego sektora gospodarczego (w Polsce powstaje rocznie 4000 firm, upada 3500).
*Szerokie kontakty systemów lokalnych, które opierają się na wzajemnej kooperacji z odległymi rynkami zewnętrznymi. (konkurencyjność rynku, innowacyjna gospodarka, transfer wiedzy- z ośrodków budujących, akademickich do przemysłu; Belgijskie Centrum Badania Dróg- koło uczelni współpracuje z nimi; Centrala Cementu; uczelnie z Białorusi- współpracujemy z nimi, zapraszamy ich; międzynarodowa współpraca; firma Viacon- zagraniczna)
3. Opisać na podstawie materiału prof. Neville problem trwałości betonu.
Trwałość oznacza, że dana konstrukcja betonowa będzie w dalszym ciągu spełniała swoje zamierzone funkcje tzn. będzie utrzymywała swoją wymaganą wytrzymałość i zdolność do użytku w określonym czy też tradycyjnie spodziewanym okresie jej żywotności.
Istnieją dwa sposoby zakwalifikowania określenia trwałość:
- pierwszy sposób: spodziewany okres żywotności - okres określony jako dana liczba lat np. 120 lat dla tunelu, 25 do 50 lat dla hali przemysłowej, 50 do 70 lat dla fundamentów drewnianego domu jednorodzinnego.
- drugi sposób: dotyczący procesów degradacji na jakie beton może być narażony ( przyczyny natury chemicznej lub fizycznej, pochodzenia zewnętrznego lub wewnętrznego). Wewnętrzne - reakcje alkaiczne ( alkalia-krzemionka, alkalia-węglany), zewnętrzne - cykliczne zamarzanie i odmrażanie.
4.Reaktywność alkaiczna kruszyw – opis problemu (książka prof. Martinka).
Reaktywność alkaiczna - to podatność pewnych rodzajów kruszyw na reakcję z alkaliami zawartymi w betonach. Alkalia są głównie wprowadzane do betonu z cementem. Wyróżnia się 3 rodzaje reakcji alkalicznych.
- pomiędzy krzemionką bezpostaciową i alkaliami
- pomiędzy alkaliami i węglanami
- pomiędzy alkaliami i krzemianami
Zastosowanie kruszyw reaktywnych w betonach , w pewnych niesprzyjających warunkach, np. w obecności wilgoci , może doprowadzić do wystąpienia reakcji alkalicznych, a w ich następstwie do destrukcji betonu.
Wyróżniamy III klasy kruszyw
- I klasa - kruszywa niereaktywne
- II klasa - kruszywa potencjalnie reaktywne
- III klasa - kruszywa bardzo reaktywne
Przynajmniej 30% kruszyw w Polsce może być potencjalnie reaktywna. Dotyczy to głównie surowca
BHP przy robotach betonowych – na podstawie ćwiczeń projektowych
1. W razie dodawania do masy betonowej środków chemicznych, roztwór należy przygotowywać w wydzielonych naczyniach i wyznaczonym na to miejscu, a pracownicy zatrudnieni przy rozcieńczaniu środków chemicznych powinny być zaopatrzeni w sprzęt ochrony osobistej.
2. Przy dostawie masy betonowej samochodami punkt zsypu powinien być wyposażony w odbojnice zabezpieczające samochód przed stoczeniem się.
3. Pojemniki do transportu masy betonowej powinny być wyposażone w klapy łatwo otwieralne i zabezpieczające przed przypadkowym wyładunkiem masy.
4. Opróżnianie pojemnika powinno odbywać się stopniowo i równomiernie, aby nie dopuścić do przeciążenia deskowania masą betonową.
5. Wylewanie masy betonowej w deskowanie nie może być dokonywane z wysokości większej niż 1m.
6. W razie stosowania urządzeń o podwyższonym ciśnieniu pary do naparzania elementów prefabrykowanych obowiązują przepisy dozoru technicznego dotyczące eksploatacji urządzeń pracujących pod ciśnieniem.
7. Przy podgrzewaniu lub naparzaniu materiałów parą należy zabezpieczyć pracowników przed oparzeniem.
8. Zawory przewodów pary należy umieszczać w miejscach łatwo dostępnych dla obsługi urządzeń.
9. Naprawy instalacji parowej lub gorącej wody należy wykonywać po uprzednim wyłączeniu i opróżnieniu tych urządzeń.
10. Nie zabetonowane uzbrojenie żelbetonowej konstrukcji, mającej łączność z odcinkiem nagrzewanym elektrycznie, należy uziemić.
11. Formy do produkcji elementów prefabrykowanych o ciężarze większym niż 80 kg powinny być przemieszczane za pomocą urządzeń mechanicznych.
12. Zabronione jest:
- podchodzenie do transportowanego zbrojenia wcześniej zanim znajdzie się ono na wysokości 0,5 m ponad formą,
- chwytanie rękami za skrajne wkładki szkieletu zbrojenia układanego w formy.
14. Pracownik obserwujący dynamometr powinien znajdować się w odległości nie mniejszej niż 1,5 m od krawędzi formy.
15. Jeżeli strzałka dynamometru dojdzie do granicy nominalnego udźwigu żurawia lub suwnicy, a element nie zostanie podniesiony, należy natychmiast wstrzymać dalsze podnoszenie. Ponowne podnoszenie może nastąpić po odspojeniu elementu od podłoża formy.
16. Wyjmowanie elementów prefabrykowanych o dużych wymiarach (płyty, belki) z form uchylnych powinno być dokonywane przy użyciu urządzeń zapobiegających ich odkształceniu, przy czym forma powinna być prawidłowo podparta.
Oddziaływanie robót budowlanych (np. robót betonowych) na środowisko
Degradacja gleby (zagęszczanie wierzchniej warstwy gleby przez przemieszczający się sprzęt, przemieszczanie urobku, degradacja chemiczna)
Zanieczyszczanie wód powierzchniowych i podziemnych (wycieki paliwa, odpady budowlane, pyły) i zmiana stosunków wodnych
Zanieczyszczanie powietrza (emisja gazów i pyłów)
Wytwarzanie odpadów
Emisja hałasu (przemieszczające się maszyny, praca maszyn, np. koparek, betoniarek itp.)
Zagrożenie dla gatunków i siedlisk (mechaniczne uszkodzenia roślin i zwierząt, degradacja całych siedlisk)
Zmiany w krajobrazie (hałdy ziemi, wykopy, obecność zaplecza budowy, maszyn itp.)
Zapobieganie negatywnym skutkom w środowisku:
Ochrona gleb
- próchniczą warstwę gleby z gruntów rolnych klasy I, II, IIIa, IIIb, III, IVa i IVb oraz torfowisk należy zdjąć oraz wykorzystać na cele poprawy wartości użytkowej gruntów
- w celu minimalizacji procesu zagęszczenia gleby
-rozplantowanie ukopanego gruntu powinno nastąpić w możliwie krótkim czasie po wykonaniu wykopów tak, aby móc jak najszybciej zagospodarować lub zrekultywować zniszczony pas terenu
- gleba lub ziemia używane w pracach ziemnych powinny spełniać określone standardy
ochrona wód
- wszystkie roboty odwadniające wymagają pozwolenia wodno-prawnego
- miejsca postoju i napraw maszyn muszą być szczególnie zabezpieczone przed skażeniem wód gruntowych tankowanym lub spuszczanym olejem
- w pobliżu wód nie należy lokalizować składowisk odpadów budowlanych, składów materiałów chemicznych i budowlanych
ochrona powietrza
- urobek oraz sypkie materiały budowlane muszą być zabezpieczone przed rozwiewaniem przez wiatr
- układając harmonogram robót należy dążyć do ograniczenia sprzętu pracującego przy realizacji danego etapu inwestycji
gospodarka odpadami
- odpady powstające w czasie budowy mogą być składowane wyłącznie w wyznaczonych do tego miejscach
- zagospodarowanie odpadów powinno się odbywać z zachowaniem wymogów ustawy o odpadach
- jeśli miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, decyzja o warunkach zabudowy lub o pozwoleniu na budowę nie określa warunków to masy ziemne lub skalne są odpadami
ochrona przed hałasem
- na placu budowy powinny być w danym momencie tylko sprzęt i materiały niezbędne do realizacji bieżącego etapu procesu inwestycyjnego
- prefabrykaty betonowe lub gotową masę betonową powinno się dowozić
ochrona gatunków i siedlisk
- zaplecze budowy powinno zajmować jak najmniejszą powierzchnię terenu i znajdować się w bezpiecznej odległości od cennych biotopów