Klasa I
Czas: 45 minut
Temat: Teatrzyk „Zielona Gęś” ma zaszczyt przedstawić… Osiem dni stworzenia K. I. Gałczyńskiego.
I. Cele:
Główny:
*uczeń potrafi parafrazować tekst;
Operacyjne:
Uczeń potrafi:
*korzystać ze Słownika symboli;
*odczytać myśl przewodnią utworu i biblijny kontekst;
*odnaleźć elementy komizmu w utworze;
*wyjaśnić pojęcia: kontekst, didaskalia, parafraza;
II. Metoda:
- poszukująca;
- zajęć praktycznych;
III. Pomoce naukowe:
- Agnieszka Łuczak, Ewa Prylińska, Roland Maszka: Język polski między nami. Podręcznik dla klasy drugiej gimnazjum. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2002.
- Słownik symboli;
- K. I. Gałczyński Teatrzyk „Zielona Gęś” ma zaszczyt przedstawić „Żarłoczną Ewę”;
- Fragment z Rdz 1-2.
IV. Przebieg lekcji:
Ogniwo wstępne:
- sprawdzenie listy obecności;
- podanie tematu lekcji;
- sprawdzenie pracy domowej;
Ogniwo centralne:
- uczeń odczytuje informację na temat twórczości K. I. Gałczyńskiego z podręcznika;
- nauczyciel dopowiada ciekawe informacje związane z życiem i twórczością poety;
- uczniowie przypominają jak należy korzystać ze słownika symboli;
- wybrany uczeń odszukuje w słowniku, jakie znaczenie w literaturze ma cyfra osiem;
- Jaki tekst przywołuje tytuł Osiem dni stworzenia? Do czego może się odnosić?;
- takie odniesienie literackie nazywamy kontekstem;
- wybrany uczeń odczytuje definicję kontekstu z podręcznika;
- kontekst (łac. łączliwość, związek) jest bardzo istotny w interpretacji. To wszelkie informacje, które są niezbędne do zrozumienia utworu. Mamy szerszy kontekst, im więcej poznajemy dzieł kultury. W zależności np. od czasu powstania dzieła, wydarzeń towarzyszących jego powstawaniu inaczej je odczytujemy. Często jest tak, że czytamy dzieło i nie wiemy, o jakim wydarzeniu pisze poeta lub o jakiej postaci. Dzisiejszy czytelnik korzysta z przypisów, odnośników, które wyjaśniają to, co dla autora i jemu współczesnych było oczywiste.
- wybrany uczeń odczytuje utwór Osiem dni stworzenia;
- Czy utwór spodobał się uczniom? Jaki wzbudził reakcje? Co sądzą o utworze? Jakie reakcje mógłby wywołać utwór u czytelników, którzy nie znają kontekstu literackiego?;
- uczniowie ustnie wykonują ćw. 2a/51 - Jakie informacje z Biblii zmienia autor tekstu? (w jaki sposób?)
brak informacji, kto dokonuje dzieła stworzenia (wprowadzenie czasowników w bezokoliczniku)
ujęcie opisu w formę przedstawienia teatralnego (wprowadzenie podziału na dni, didaskaliów i końcowej informacji „Kurtyna”)
stosuje krótkie formy wypowiedzi
brak fabuły (wprowadzenie didaskaliów)
powiększenie liczby dni stwarzania (dodanie dnia ósmego)
- Uczniowie zapisują w zeszycie:
Didaskalia( tekst poboczny) to wskazówki autora dotyczące sposobu wystawienia dramatu na scenie. Są one pisane obok głównego tekstu, zwykle czcionką pochyłą. Didaskalia dotyczą zwykle wyglądu bohaterów, rekwizytów oraz oświetlenia. Ich celem jest pomoc reżyserowi w konstruowaniu scenariusza, scenopisu, a następnie realizacji sztuki teatralnej, słuchowiska lub innego spektaklu.
- uczniowie wykonują ćw. 2b/51 – należy dopasować określenia z ramki do tekstu z Biblii i utworu Gałczyńskiego;
- Nauczyciel pyta czy po przeczytaniu jednoaktówki cyklu „Zielona Gęś” uczniowie mają ochotę na poznanie następnych. Dlaczego?
- Nauczyciel podaje tytuł jednoaktówki „Żarłoczna Ewa” i pyta uczniów, co może być jej tematem?;
- Nauczyciel odczytuje jednoaktówkę;
- Nauczyciel czyta dwa stwierdzenia, zaś uczniowie wybierają to, które jest według nich trafnie charakteryzuje miniatury dramatyczne Teatrzyku „Zielona Gęś” i uzasadnia wybór:
a) Bezsens świata przedstawionego pozwala lepiej odczuć i zrozumieć nasz realny świat.
b) Bezsens świata przedstawionego jest tylko żartem zabawą, czasem aluzją literacką.
- Gałczyński w swoich jednoaktówkach przerobił nieco znane fragmenty Biblii.
- uczniowie zapisują w zeszytach:
Parafraza to przeróbka utworu literackiego, swobodna, nierzadko żartobliwa, jednak dbająca o zachowanie uchwytnego podobieństwa do pierwowzoru.
- Parafraza może rozwijać pierwowzór, upraszczać jego treści, oddawać je za pomocą odmiennych środków artystycznych.
Ogniwo końcowe:
- zadanie pracy domowej - ćw. 3/51- należy sparafrazować fragment Biblii (np. plagi egipskie, budowa Arki Noego, zesłanie manny z nieba, wieża Babel, przejście Mojżesza przez Morze Czerwone).