Gry i zabawy przeciwko agresji i dla dzieci nadpobudliwych
1. BAJKA NIE TYLKO DLA NAUCZYCIELI
Był sobie pewnego razu chłopiec o złym charakterze. Jego ojciec dał mu woreczek gwoździ i kazał wbijać po jednym w płot okalający ogród, za każdym razem, kiedy chłopiec straci cierpliwość i się z kimś pokłóci
Pierwszego dnia chłopiec wbił w płot 37 gwoździ. W następnych tygodniach nauczył się panować nad sobą i liczba wbijanych gwoździ malała z dnia na dzień - odkrył, że łatwiej jest panować nad sobą niż wbijać gwoździe.
Wreszcie nadszedł dzień, w którym chłopiec nie wbił w płot żadnego gwoździa. Poszedł więc do ojca i powiedział mu o tym. Wtedy ojciec kazał mu wyciągać z płotu jeden gwóźdź każdego dnia, kiedy nie straci cierpliwości i nie pokłóci się z nikim.
Mijały dni i w końcu chłopiec mógł powiedzieć ojcu, że wyciągnął z płotu wszystkie gwoździe. Ojciec zaprowadził chłopca do płotu i powiedział:
- Synu, zachowałeś się dobrze, ale spójrz, ile w płocie jest dziur. Płot nigdy już nie będzie taki, jak dawniej. Kiedy się z kimś kłócisz i mówisz mu coś brzydkiego, zostawiasz w nim ranę taką, jak w płocie. Możesz wbić człowiekowi nóż, a potem go wyjąć, ale rana pozostanie. Nieważne, ile razy będziesz przepraszał, rana pozostanie. Rana słowna boli tak samo jak fizyczna.
2. WŚCIEKŁE POCZĄTKI ZDANIA
Celem zabaw jest poznanie samych siebie, dostrzeganie agresywnych uczuć i uświadomienie sobie ich źródła. Dzieci mają za zadanie dokończyć rozpoczęte przez prowadzącego zdania, np.:
Ø Kiedy jestem wściekły, wtedy...
Ø Mój kolega złości mnie, gdy...
Ø Najbardziej złości mnie, gdy...
Ø Kiedy inne dzieci mnie złoszczą, to...
Ø Kiedy inni są rozzłoszczeni, wtedy...
Dokończenia zdań są porównywane i omawiane przez grupę. Początek zdania odnosi się do aktualnej sytuacji w grupie.
„DŁOŃ”
Przybory: kartki, flamastry lub kredki
Dzieci otrzymują polecenie obrysowania własnej dłoni i na palcach mają narysować lub wypisać co je złości u innych ( u młodszych dzieci może być to obrysowana pięść – powstaną „chmurki” – rysujemy ich tyle, ile uznamy za stosowne ). Następnie odczytują „ U innych złości mnie...”. Drugi raz czytają to samo lecz w odniesieniu do siebie „ Innych złoszczę gdy...”.
3. BALONOWA BITWA
Przybory: flamastry i balony
Każde dziecko otrzymuje napompowany balon. Maluje na nim wykrzywioną złością twarz. Przy pomocy tych „wściekłoszy” dzieci stoczą teraz bitwę – albo jeden na jeden, albo też wszyscy przeciw wszystkim. Oczywiście bitwa toczy się tylko między balonami.
7. ZACZAROWANY STAW
Celem zabawy jest budowanie zaufania, wrażliwości zmysłowej.
Przybory: chusteczka do zawiązania oczu.
Dziecko z zasłoniętymi oczami stoi w środku sali. Wszystkie pozostałe poruszają się dookoła niego do momentu, kiedy dziecko w środku powie: ,,zaczarowany staw’’. Wtedy ono samo zaczyna się poruszać wśród nieruchomych postaci i dotyka napotkane dziecko, zgadując, kto to jest. Jeśli odgadnie zdejmuje opaskę z oczu, i przekazuje osobie dotkniętej. Jeśli nie odgadnie, próbuje od nowa.
Celem zabawy jest rozwijanie nieagresywnych kontaktów,.
Przybory: kartki, flamastry
Dzieci siadają jedno za drugim w szeregu tak, aby każdy mógł swobodnie dosięgnąć rękami pleców swojego poprzednika. Uczestnik na samym końcu rysuje na kartce „poufną wiadomość” : symbole, cyfry, litery itp., a następnie odkłada ją w takie miejsce, gdzie nikt nie będzie mógł jej podejrzeć. Dziecko z przodu również otrzymuje kartkę i ołówek.
Teraz ostatni uczestnik, autor „poufnej wiadomości”, rysuje ją na plecach swojego poprzednika. Ten przekazuje ją rękami dalej na plecy następnej osoby – powtarza się to tak długo, aż wszyscy dostaną wiadomość.
Ostatnie dziecko zapisuje na kartce, co otrzymało. Na koniec porównujemy wyjściową informację oraz to, co dotarło do końca rzędu. Ile z pierwotnej wiadomości można jeszcze rozpoznać? Jak dzieci czuły się w trakcie tego transportu? Czy było to nieprzyjemne mieć kogoś za plecami i nie wiedzieć, co on robi?
9. GRUPA WALCZY ZE SMOKIEM
Celem zabawy jest poznanie relacji w grupie, integracja grupy, wzbudzenie zaciekawienia.
Przybory: kartki papieru formatu A-3, tyle ile jest grup, szary papier, tyle ile jest grup, kartka papieru A-4 dla każdego dziecka, kredki, klej.
Grupa dzieli się na 6-osobowe zespoły. Podział grupy zależy od prowadzącego: losowo dobrane zespoły, dowolnie dobrane lub dzieci, które się najlepiej znają.
Jedno dziecko wybrane z każdej grupy (najlepiej to, które ma uzdolnienia plastyczne) rysuje na osobności, samodzielnie, ,,jak moja grupa walczy ze smokiem”. Prowadzący udzielając instrukcji dziecku, które wykonywać będzie rysunek, wyprowadza je na korytarz, aby wzbudzić ciekawość uczestników grupy. Na rysunku powinny znaleźć się inicjały uczestników grupy (podpisane osoby).
Pozostali uczestnicy grupy najpierw odrysowują swoje dłonie, ozdabiają, wycinają. Następnie tworzą kompozycję grupową z dłoni na dużym papierze, dorysowują elementy.
Gdy praca jest już gotowa, dziecko rysujące omawia swój rysunek, następnie przedstawiciel grupy, omawia, w jaki sposób układała się współpraca przy tworzeniu wspólnego dzieła.
10. GORĄCE KRZESŁO
Celem zabawy jest budowanie poczucia własnej wartości, wyzwalanie pozytywnych uczuć.
Wszystkie dzieci siedzą w kole. Pośrodku stoi "gorące krzesło". Zajmuje je dziecko, które w danym momencie potrzebuje najwięcej wsparcia i oznak sympatii. Po kolei przesuwa ono swoje "gorące krzesło", stawiając je kolejno przed wszystkich uczestników, którzy mówią mu o czymś, co w nim lubią, cenią, np. jego doskonałe pomysły podczas zabawy, troskę o małą siostrę, elegancką fryzurę itp. Każde dziecko powinno mieć możliwość zajęcia miejsca na "gorącym krześle".
11. USŁYSZ MNIE
Celem zabawy jest wyciszenie grupy.
Dzieci chodzą po sali, a nauczyciel szepce możliwie najciszej np.:
Ø imiona dzieci,
Ø dzieci, które mają czerwone sweterki,
Ø dzieci, które mają spodnie itp.
Dzieci, które usłyszą nauczyciela siadają w kręgu i zastygają bez ruchu.
Dopiero wówczas nauczyciel wydaje kolejne polecenie.
12. PANTOMIMA
Celem zabawy jest koncentracja, świadomość ruchu.
Grupa podzielona zostaje losowo na zespoły 5-osobowe. Następnie przedstawiciele zespołów losują po jednej lub dwie sytuacje do przedstawienia pantomimicznego. Należy określić czas (np.: 30 sekund). Grupy naradzają się, w jaki sposób wspólnie przedstawią zapisaną sytuację. Po przedstawieniu scenki przez grupę, pozostałe dzieci próbują odgadnąć, co zostało pokazane.
Przykłady sytuacji do pokazania:
Ø Przechodzenie przez strumyk po kamieniach.
Ø Niesienie tacy ze szklankami pełnymi wody.
Ø Chodzenie po oblodzonej drodze.
Ø Wspinanie się na skałę.
Ø Otwieranie paczki po kryjomu.
Ø Rozpakowywanie prezentu.
Ø Dekorowanie tortu.
Ø Budowanie domku z kart.
Ø Odbijanie piłki.
Celem zabawy jest wyzwalanie pozytywnych uczuć względem siebie, nawiązywanie prawidłowych kontaktów
Przybory: „czarodziejska różdżka”
Każde dziecko może tak „zaczarować" trzech innych uczestników, by byli oni w przyszłości mili, uprzejmi i przyjaźni w stosunku do niego. Czarodziejską różdżką (linijka, wskazówka itp.), dotyka ono po kolei te trzy osoby po barkach i wypowiada magiczne zaklęcie, na przykład:
— „Michale, zaczaruję cię w chłopca, który nie popycha mnie wciąż, kiedy obok niego przechodzę".
— „Aniu, zaczaruję cię w dziewczynkę, która
nie wyśmiewa się ze mnie, jeżeli czegoś nie potrafię".
— „.Andrzeju, zaczaruję cię w uprzejmego sąsiada, który nie rozpycha
się w ławce, zabierając mi większą jej część".
Dotykane różdżką dzieci muszą w milczeniu pozwolić się „zaczarować", a także zastanowić się nad czarodziejskim zaklęciem. Co prawda nie mają one obowiązku dostosować się do niego, ale być może choć trochę się zmienią.
Co czują dzieci w trakcie tej zabawy? Co czują ci, którzy czarują i ci, którzy zostali zaczarowani? Niezwykle odciążające jest to, że nie trzeba tutaj odpowiadać na krytykę, a także, że nikt nikogo nie zmusza do natychmiastowych zmian w zachowaniu. Stwarza to korzystną sytuację, w której większość osób weźmie sobie mimo wszystko czarodziejskie zaklęcie do serca.
Celem zabawy jest rozwijanie umiejętności współpracy.
Przybory: kartki z bloku rysunkowego, kredki.
Każde dziecko otrzymuje kartkę z bloku rysunkowego o formacie A3. Teraz prowadzący podaje określony temat i wszyscy zaczynają malować do niego dowolny obrazek. Po krótkim czasie, na sygnał każde dziecko przekazuje swoją kartkę sąsiadowi. Ten dodaje do obrazka kolejne detale, tak długo, aż na ponowny sygnał będzie musiał podać go znowu dalej.
Jak wyglądają obrazki, gdy przeszły już przez wszystkie ręce i powróciły do pierwszego dziecka? Czy rzeczywiście każdy starał się pracować zgodnie z podanym tematem, tak by powstał prawdziwie grupowy obrazek? Czy było to bardzo trudne?
Czy potrzebne będzie przeprowadzenie drugiej rundy, aby dokończyć obrazki?
Gry i zabawy przeciwko agresji.
1. BAJKA NIE TYLKO DLA NAUCZYCIELI
Był sobie pewnego razu chłopiec o złym charakterze. Jego ojciec dał mu woreczek gwoździ i kazał wbijać po jednym w płot okalający ogród, za każdym razem, kiedy chłopiec straci cierpliwość i się z kimś pokłóci
Pierwszego dnia chłopiec wbił w płot 37 gwoździ. W następnych tygodniach nauczył się panować nad sobą i liczba wbijanych gwoździ malała z dnia na dzień - odkrył, że łatwiej jest panować nad sobą niż wbijać gwoździe.
Wreszcie nadszedł dzień, w którym chłopiec nie wbił w płot żadnego gwoździa. Poszedł więc do ojca i powiedział mu o tym. Wtedy ojciec kazał mu wyciągać z płotu jeden gwóźdź każdego dnia, kiedy nie straci cierpliwości i nie pokłóci się z nikim.
Mijały dni i w końcu chłopiec mógł powiedzieć ojcu, że wyciągnął z płotu wszystkie gwoździe. Ojciec zaprowadził chłopca do płotu i powiedział:
- Synu, zachowałeś się dobrze, ale spójrz, ile w płocie jest dziur. Płot nigdy już nie będzie taki, jak dawniej. Kiedy się z kimś kłócisz i mówisz mu coś brzydkiego, zostawiasz w nim ranę taką, jak w płocie. Możesz wbić człowiekowi nóż, a potem go wyjąć, ale rana pozostanie. Nieważne, ile razy będziesz przepraszał, rana pozostanie. Rana słowna boli tak samo jak fizyczna.
2. WŚCIEKŁE POCZĄTKI ZDANIA
Celem zabaw jest poznanie samych siebie, dostrzeganie agresywnych uczuć i uświadomienie sobie ich źródła
ÜDzieci mają za zadanie dokończyć rozpoczęte przez prowadzącego zdania, np.:
Ø Kiedy jestem wściekły, wtedy...
Ø Mój kolega złości mnie, gdy...
Ø Najbardziej złości mnie, gdy...
Ø Kiedy inne dzieci mnie złoszczą, to...
Ø Kiedy inni są rozzłoszczeni, wtedy...
Dokończenia zdań są porównywane i omawiane przez grupę. Początek zdania odnosi się do aktualnej sytuacji w grupie.
„DŁOŃ”
Przybory: kartki, flamastry lub kredki
Dzieci otrzymują polecenie obrysowania własnej dłoni i na palcach mają narysować lub wypisać co je złości u innych ( u młodszych dzieci może być to obrysowana pięść – powstaną „chmurki” – rysujemy ich tyle, ile uznamy za stosowne ). Następnie odczytują „ U innych złości mnie...”. Drugi raz czytają to samo lecz w odniesieniu do siebie „ Innych złoszczę gdy...”.
3. BALONOWA BITWA
Przybory: flamastry i balony
Każde dziecko otrzymuje napompowany balon. Maluje na nim wykrzywioną złością twarz. Przy pomocy tych „wściekłoszy” dzieci stoczą teraz bitwę – albo jeden na jeden, albo też
wszyscy przeciw wszystkim. Oczywiście bitwa toczy się tylko między balonami.
Uczestnicy siedzą tak, aby dobrze widzieć resztę grupy. Po kolei otrzymują polecenia, jak np.:
Ø Dotknij każdego, kto ma na nogach ...(jakieś) kapcie,
Ø Dotknij każdego, kto ma ...(jakąś) bluzkę,
Ø Dotknij każdego, kto jest tak jak ty dziewczynką (lub chłopcem),
Ø Dotknij każdego, kto ma włosy (oczy) tego samego koloru co ty, itd.
5. JESTEŚMY WSPÓLNOTĄ
Celem zabawy jest integracja grupy
Przybory: flamastry, szary papier
Dzieci próbują połączyć wszystkie swoje imiona na wzór krzyżówki. Imieniem wyjściowym jest to, które chcemy szczególnie podkreślić, chcemy pokazać, że jest człowiekiem wspólnoty, np.:
6. DZIECKO W STUDNI
Celem zabawy jest integracja grupy, wyzwalanie pozytywnych uczuć
Dzieci siedzą w kole. Jedno dziecko stoi pośrodku. Nagle upada na ziemię i skarży się: Wpadłam do studni! Pozostałe dzieci pytają chórem: Kto ma cię uratować? Dziecko odpowiada np.:
Ø Ten, kto potrafi najgłośniej krzyczeć, albo-
Ø Ten, kto potrafi najlepiej pocieszać innych, albo-
Ø Ten, kto najszybciej biega itp.
Kiedy podawane są określone sposoby zachowania, dzieci siedzące w kole próbują zademonstrować je. Osoba prowadząca powinna zwracać uwagę na to, by zawsze ktoś inny mógł ratować dziecko znajdujące się w środku.
7. ZACZAROWANY STAW
Celem zabawy jest budowanie zaufania, wrażliwości zmysłowej.
Przybory: chusteczka do zawiązania oczu.
Dziecko z zasłoniętymi oczami stoi w środku sali. Wszystkie pozostałe poruszają się dookoła niego do momentu, kiedy dziecko w środku powie: ,,zaczarowany staw’’. Wtedy ono samo zaczyna się poruszać wśród nieruchomych postaci i dotyka napotkane dziecko, zgadując, kto to jest. Jeśli odgadnie zdejmuje opaskę z oczu, i przekazuje osobie dotkniętej. Jeśli nie odgadnie, próbuje od nowa.
Celem zabawy jest rozwijanie nieagresywnych kontaktów,.
Przybory: kartki, flamastry
Dzieci siadają jedno za drugim w szeregu tak, aby każdy mógł swobodnie dosięgnąć rękami pleców swojego poprzednika. Uczestnik na samym końcu rysuje na kartce „poufną wiadomość” : symbole, cyfry, litery itp., a następnie odkłada ją w takie miejsce, gdzie nikt nie będzie mógł jej podejrzeć. Dziecko z przodu również otrzymuje kartkę i ołówek.
Teraz ostatni uczestnik, autor „poufnej wiadomości”, rysuje ją na plecach swojego poprzednika. Ten przekazuje ją rękami dalej na plecy następnej osoby – powtarza się to tak długo, aż wszyscy dostaną wiadomość.
Ostatnie dziecko zapisuje na kartce, co otrzymało. Na koniec porównujemy wyjściową informację oraz to, co dotarło do końca rzędu. Ile z pierwotnej wiadomości można jeszcze rozpoznać? Jak dzieci czuły się w trakcie tego transportu? Czy było to nieprzyjemne mieć kogoś za plecami i nie wiedzieć, co on robi?
9. GRUPA WALCZY ZE SMOKIEM
Celem zabawy jest poznanie relacji w grupie, integracja grupy, wzbudzenie zaciekawienia.
Przybory: kartki papieru formatu A-3, tyle ile jest grup, szary papier, tyle ile jest grup, kartka papieru A-4 dla każdego dziecka, kredki, klej.
Grupa dzieli się na 6-osobowe zespoły. Podział grupy zależy od prowadzącego: losowo dobrane zespoły, dowolnie dobrane lub dzieci, które się najlepiej znają.
Jedno dziecko wybrane z każdej grupy (najlepiej to, które ma uzdolnienia plastyczne) rysuje na osobności, samodzielnie, ,,jak moja grupa walczy ze smokiem”. Prowadzący udzielając instrukcji dziecku, które wykonywać będzie rysunek, wyprowadza je na korytarz, aby wzbudzić ciekawość uczestników grupy. Na rysunku powinny znaleźć się inicjały uczestników grupy (podpisane osoby).
Pozostali uczestnicy grupy najpierw odrysowują swoje dłonie, ozdabiają, wycinają. Następnie tworzą kompozycję grupową z dłoni na dużym papierze, dorysowują elementy.
Gdy praca jest już gotowa, dziecko rysujące omawia swój rysunek, następnie przedstawiciel grupy, omawia, w jaki sposób układała się współpraca przy tworzeniu wspólnego dzieła.
10. GORĄCE KRZESŁO
Celem zabawy jest budowanie poczucia własnej wartości, wyzwalanie pozytywnych uczuć.
Wszystkie dzieci siedzą w kole. Pośrodku stoi "gorące krzesło". Zajmuje je dziecko, które w danym momencie potrzebuje najwięcej wsparcia i oznak sympatii. Po kolei przesuwa ono swoje "gorące krzesło", stawiając je kolejno przed wszystkich uczestników, którzy mówią mu o czymś, co w nim lubią, cenią, np. jego doskonałe pomysły podczas zabawy, troskę o małą siostrę, elegancką fryzurę itp. Każde dziecko powinno mieć możliwość zajęcia miejsca na "gorącym krześle".
11. USŁYSZ MNIE
Celem zabawy jest wyciszenie grupy.
Dzieci chodzą po sali, a nauczyciel szepce możliwie najciszej np.:
Ø imiona dzieci,
Ø dzieci, które mają czerwone sweterki,
Ø dzieci, które mają spodnie itp.
Dzieci, które usłyszą nauczyciela siadają w kręgu i zastygają bez ruchu.
Dopiero wówczas nauczyciel wydaje kolejne polecenie.
12. PANTOMIMA
Celem zabawy jest koncentracja, świadomość ruchu.
Grupa podzielona zostaje losowo na zespoły 5-osobowe. Następnie przedstawiciele zespołów losują po jednej lub dwie sytuacje do przedstawienia pantomimicznego. Należy określić czas (np.: 30 sekund). Grupy naradzają się, w jaki sposób wspólnie przedstawią zapisaną sytuację. Po przedstawieniu scenki przez grupę, pozostałe dzieci próbują odgadnąć, co zostało pokazane.
Przykłady sytuacji do pokazania:
Ø Przechodzenie przez strumyk po kamieniach.
Ø Niesienie tacy ze szklankami pełnymi wody.
Ø Chodzenie po oblodzonej drodze.
Ø Wspinanie się na skałę.
Ø Otwieranie paczki po kryjomu.
Ø Rozpakowywanie prezentu.
Ø Dekorowanie tortu.
Ø Budowanie domku z kart.
Ø Odbijanie piłki.
Celem zabawy jest wyzwalanie pozytywnych uczuć względem siebie, nawiązywanie prawidłowych kontaktów
Przybory: „czarodziejska różdżka”
Każde dziecko może tak „zaczarować" trzech innych uczestników, by byli oni w przyszłości mili, uprzejmi i przyjaźni w stosunku do niego. Czarodziejską różdżką (linijka, wskazówka itp.), dotyka ono po kolei te trzy osoby po barkach i wypowiada magiczne zaklęcie, na przykład:
— „Michale, zaczaruję cię w chłopca, który nie popycha mnie wciąż, kiedy obok niego przechodzę".
— „Aniu, zaczaruję cię w dziewczynkę, która
nie wyśmiewa się ze mnie, jeżeli czegoś nie potrafię".
— „.Andrzeju, zaczaruję cię w uprzejmego sąsiada, który nie rozpycha
się w ławce, zabierając mi większą jej część".
Dotykane różdżką dzieci muszą w milczeniu pozwolić się „zaczarować", a także zastanowić się nad czarodziejskim zaklęciem. Co prawda nie mają one obowiązku dostosować się do niego, ale być może choć trochę się zmienią.
Co czują dzieci w trakcie tej zabawy? Co czują ci, którzy czarują i ci, którzy zostali zaczarowani? Niezwykle odciążające jest to, że nie trzeba tutaj odpowiadać na krytykę, a także, że nikt nikogo nie zmusza do natychmiastowych zmian w zachowaniu. Stwarza to korzystną sytuację, w której większość osób weźmie sobie mimo wszystko czarodziejskie zaklęcie do serca.
Celem zabawy jest rozwijanie umiejętności współpracy.
Przybory: kartki z bloku rysunkowego, kredki.
Każde dziecko otrzymuje kartkę z bloku rysunkowego o formacie A3. Teraz prowadzący podaje określony temat i wszyscy zaczynają malować do niego dowolny obrazek. Po krótkim czasie, na sygnał każde dziecko przekazuje swoją kartkę sąsiadowi. Ten dodaje do obrazka kolejne detale, tak długo, aż na ponowny sygnał będzie musiał podać go znowu dalej.
Jak wyglądają obrazki, gdy przeszły już przez wszystkie ręce i powróciły do pierwszego dziecka? Czy rzeczywiście każdy starał się pracować zgodnie z podanym tematem, tak by powstał prawdziwie grupowy obrazek? Czy było to bardzo trudne?
Czy potrzebne będzie przeprowadzenie drugiej rundy, aby dokończyć obrazki?
Zabawy i gry przeciwko agresji i dla dzieci nadpobudliwych.
„Podróż do Krainy Wściekłości”
Prowadzący opowiada historyjką, w trakcie, której wykonywane są określone ruchy – wszystkie dzieci je powtarzają, mogą wymyślać też własne.
„Udajemy się dziś w podróż do tajemniczego kraju. Jedziemy długo pociągiem. Wreszcie pociąg zatrzymuje się, dotarliśmy do Krainy Radości. Ludzie, którzy tu mieszkają, są zawsze radośni i uśmiechnięci. Cieszą się już od rana, jak tylko wstaną. Przeciągają się z zadowoleniem, witają się z nami z uśmiechem, podskakują do góry z radości, obejmują nas i tańczą z nami dwójkami, trójkami w dużym kole, żadne dziecko nie jest samo...Niestety, musimy jechać dalej. Wsiadamy do pociągu i jedziemy...nagle robi się ciemno. Pociąg staje – dotarliśmy do Krainy Wściekłości. Tu mieszkają ludzie, którzy czują się obrażeni i niesprawiedliwie traktowani. Są źli i zdenerwowani, tupią nogami, potrząsają głowami, ściskają dłonie w pięści i wołają: Nie lubię cię! Wreszcie nasza lokomotywa sapie i wzywa nas do pociągu. Zatrzymujemy się, nabieramy dużo powietrza do płuc...i uspokajamy się. Wsiadamy do pociągu i jedziemy dalej...Pociąg zatrzymuje się na końcowej stacji – jesteśmy w Krainie Spokoju. Wszyscy ludzie uśmiechają się, poruszają się spokojnie i ostrożnie, delikatnie głaskają się nawzajem, prowadzą się za ręce albo siedzą spokojnie obok siebie. Jest cicho...”.
Fantazja w czasie podróżowania nie ma granic. Można się przemieszczać innym środkiem lokomocji. W każdym jednak przypadku podróż powinna się zakończyć w Krainie Spokoju.
Jak czują się dzieci w trakcie podróży? Jak czują się po jej zakończeniu?
„Wściekłe początki zdania”
Dzieci mają za zadanie dokończyć rozpoczęte przez prowadzącego zdania np.:
Ä Kiedy jestem wściekły, wtedy...
Ä Mój kolega złości mnie, gdy...
Ä Najbardziej złości mnie, gdy...
Ä Kiedy inne dzieci mnie złoszczą, to...
Ä Ciągle muszę...
Ä Mój tata mówi: kiedy inni mnie denerwują, wtedy...
Ä Moja mama mówi: kiedy inni mnie denerwują, wtedy...
Ä Kiedy inni są rozzłoszczeni, wtedy...
Dokończenia zdań są porównywane i omawiane przez grupę, początki powinny odnosić się do aktualnej sytuacji w grupie. Jeśli występują konflikty, ćwiczenie to jest dobrą okazją do zastanowienia się nad nimi, pomaga też znaleźć sposób na ich rozwiązanie.
„Ręka nie musi bić”
Wiele dzieci wykorzystuje swoje ręce przede wszystkim do bicia, szczypania i popychania. Dzięki temu ćwiczeniu doświadczają one tego, że rękoma można również nawiązywać przyjazne kontakty z innymi ludźmi. Wszyscy siedzą w kole i zamykają oczy. Prowadzący mówi, co każdy ma robić:
„Siedzisz bardzo wygodnie, obie stopy opierają się pewnie o podłogę. Skoncentruj się na oddechu. Poczuj, jak on przychodzi i odchodzi, przychodzi i odchodzi, przychodzi i odchodzi...
Wydychasz cały swój niepokój i napięcie. Stajesz się spokojny, coraz spokojniejszy...Oddychasz głęboko i równomiernie...Czujesz się bardzo dobrze...połóż teraz twoją prawą rękę na lewej, dotykając do niej grzbietem dłoni. Poczuj, jak twoja prawa ręka czuje się, leżąc na twojej lewej ręce.
Pogłaskaj delikatnie lewym palcem wskazującym twoją prawą dłoń, najpierw po kciuku, potem po palcu serdecznym i po małym palcu, a potem z powrotem po wewnętrznej stronie dłoni. Teraz głaskasz delikatnie wewnętrzną stronę twojej ręki. Czujesz tam pagórki i doliny, rowki i zaokrąglenia. Do czego potrzebujesz tej dłoni? Co możesz nią zrobić, kiedy ona jest taka miękka i odprężona jak teraz?”
W tym momencie kończymy ćwiczenie albo zamieniamy dłonie. Zabawę można też przeprowadzić w parach: „Co twoja dłoń może zrobić z dłonią drugiego dziecka? Co może ona uczynić, abyście się oboje dobrze czuli?” Najpierw uczestnicy powinni dobrać się samodzielnie parami, tak by utworzyły je lubiące się osoby. Dopiero, gdy wszyscy przyzwyczaja się do charakteru tego ćwiczenia, tworzymy przypadkowe pary.
Następnie przeprowadzamy końcową rozmowę. Jak dzieci czuły się w trakcie tego ćwiczenia i po jego zakończeniu? Do czego wykorzystują one codziennie swoje ręce?
„Jestem dumny”
Często przypominamy sobie nieprzyjemne doświadczenia. Każde dziecko jednak z pewnością, nauczyło się lub zrobiło w ostatnim czasie coś pozytywnego, z czego może być dumne.
Dzieci siedzą w kole i uzupełniają po kolei początek zdania: „Jestem dumny z tego, że...”. Na przykład:
◊ Jestem dumny z tego, że odważyłem się przejść obok wielkiego, groźnie wyglądającego psa.
◊ Jestem dumny z tego, że nie uderzyłem (kogoś), kiedy mnie zdenerwował.
◊ Jestem dumny z tego, że nauczyłem się jeździć na rowerze.
Nie zmuszamy żadnego z dzieci do zabrania głosu. Ale być może również prowadzący zastanowi się i opowie, z czego jest dumny.
Czy trudno jest przypominać sobie cos pozytywnego? Jak czujemy się, gdy to otwarcie wypowiadamy? Co szczególnie podobało się dzieciom u innych uczestników zabawy? Co mogłyby same również kiedyś wypróbować?
„Transport na plecach”
Dzieci siadają jedno za drugim w szeregu tak, aby każdy mógł swobodnie dosięgnąć rękami pleców swojego poprzednika. Uczestnik na samym końcu rysuje na kartce „poufną wiadomość”: symbole, cyfry, litery itp., a następnie odkłada ją w takie miejsce, gdzie nikt nie będzie mógł jej podejrzeć. Dziecko na drugim końcu otrzymuje też kartkę i ołówek.
Teraz ostatni uczestnik, autor „poufnej wiadomości”, rysuje ją na plecach swojego poprzednika. Ten przekazuje ją rękami dalej na plecy następnej osoby – powtarza się to tak długo, aż wszyscy dostaną wiadomość.
Ostatnie dziecko zapisuje na kartce, co otrzymało. Na koniec porównujemy wyjściową informację oraz to, co dotarło do końca rzędu. Ile z pierwotnej wiadomości można jeszcze rozpoznać? Jak dzieci czuły się w trakcie owego szczególnego transportu? Czy buło to nieprzyjemne mieć kogoś za plecami i nie wiedzieć, co on robi?
„Jesteśmy wspólnotą”
Dzieci próbują połączyć wszystkie swoje imiona na wzór krzyżówki. Imieniem wyjściowym jest za każdym razem to, które chcemy podkreślić. Na przykład jest nowy w grupie, a my chcemy mu pokazać, że jest jednym z nas.
F
K A R O L
Y
D
E L Ż B I E T A
R O
Y M
K A M I L E
I K U B A
C
H
A N I A
Ł
„Co się zmieniło?”
Celem zabawy jest rozwijanie spostrzegawczości pamięci i koncentracji uwagi, umiejętności grupowania przedmiotów wg przyjętego kryterium oraz wzbogacanie słownika dzieci.
Do zabawy potrzebna są różne przedmioty np.: książki, zabawki, klocki, przybory szkolne. Przygotowujemy zestaw rekwizytów i pokazujemy dzieciom, omawiamy ich nazwy i prosimy o zapamiętanie ich ustawienia. Potem, zgadnie z umową, dzieci zamykają oczy lub odwracają się, a nauczycielka zmienia ustawienie przedmiotów. Zadaniem dzieci jest powiedzieć, jak zmieniło się ustawienie przedmiotów. Można wprowadzić różne wersje tej zabawy, np.: chowanie jednego przedmiotu, zwiększanie liczby rekwizytów lub ich przestawienie.
„Ukryta strona kostki”.
Celem zabawy jest doskonalenie szybkości zapamiętywania, rozwijanie umiejętności porównywania zbiorów oraz doskonalenie umiejętności strukturyzacji przestrzeni. W zabawie wykorzystujemy żetony i kostkę z obrazkami.
Na stole leżą żetony. Dzieci dokładnie oglądają wszystkie rysunki na kostce. Po wyrzuceniu kostki dziecko odgaduje obrazek znajdujący się na ukrytej, przylegającej do stołu stronie kostki. Za prawidłowe odgadnięcie zdobywa jeden żeton. Zabawa toczy się dalej, aż do wyczerpania żetonów. Dzieci porównują liczbę zebranych żetonów. Wygrywa ten, kto zdobył ich najwięcej.
„Chodzenie”
Celem zabawy jest rozluźnienie, zmniejszenie napięcia psychicznego.
Podczas zabawy dzieci chodzą po sali. Prowadzący zmienia co jakiś czas polecenia:
a) chodzimy jak ludzie bardzo zmęczeni, smutni, weseli, zamyśleni;
b) chodzimy:
- z otwartym parasolem pod wiatr,
- w głębokim śniegu,
- po gorącym piasku
- skaczemy po kamykach w górskim potoku,
c) wymyślamy głupie kroki – każdy wymyśla śmieszny sposób chodzenia.
„Podawanie przedmiotu”
Celem zabawy jest rozluźnienie, zmniejszenie napięć, wprowadzenie radosnego nastroju w grupie. W zabawie wykorzystujemy zabawkę pluszową lub worek do ćwiczeń.
Dzieci stoją w kole zwrócone do siebie twarzami. Prowadzący podaje przedmiot, który dzieci podają sobie w taki sposób, jakby ten przedmiot był:
- bardzo ciężki,
- gorący,
- delikatny (kruchy),
- cuchnący (śmierdzący),
- lekki.
Po każdej rundce prowadzący zmienia polecenie.
„Masaż w parach”.
Dzieci w parach siedzą jedno za drugim. Dziecko siedzące za kolegą wypowiadając wierszyk – wykonuje ruchy rękoma na plecach kolegi:
- „Słońce grzeje” - rozcieranie rąk i przykładanie ich do pleców
- „Kroczą słonie” - oklepywanie pleców piąsteczkami
- „Biegną konie po betonie” - oklepywanie paluszkami
- „Tutaj płynie kręta rzeczka” - wodzenie dłonią po plecach z góry na dół
- „Przeszła pani na szpileczkach”- naśladowanie opuszkami, kroków
- „Pada drobny deszczyk” - oklepywanie opuszkami palców
- „Czujesz dreszczyk” - delikatny uścisk szyi.