Wykład 10, 16.05.2016

Zarządzanie należnościami – cz. 2

Faktoring

• Forma krótkoterminowego finansowania działalności gospodarczej przedsiębiorstwa stanowiąca rozwiązanie alternatywne dla kredytu,

• Jest usługą polegającą na nabywaniu – przez specjalistyczne instytucje faktoringowe (spółki faktoringowe, banki) – za odpowiednią cenę, wierzytelności z transakcji handlowych oraz świadczeniu dodatkowych usług z tym związanych.

• Wspomniane usługi dodatkowe to:

  • Upominanie dłużników, monitorowanie stanu spłaty wierzytelności, okresowe badanie sytuacji,

  • Ekonomiczno- finansowej dłużników, udzielanie kredytów i pożyczek związanych z umową faktoringu,

  • Prowadzenie rozliczeń transakcji między faktorantem i dłużnikami, prowadzenie ksiąg handlowych i rozrachunkowych faktoranta, opracowanie planów rozwoju firmy, windykacja należności.

Rodzaje faktoringu

• Właściwy (pełny) – przenosimy ryzyko dłużnika na faktora,

  • Otwarty,

  • Półotwarty,

  • Tajny,

  • Meta Faktoring,

  • Powierniczy,

  • Eksportowy i międzynarodowy,

  • Zmodyfikowany,

• Niewłaściwy (niepełny) – nie przenosimy ryzyka dłużnika na faktora,

• Mieszany – określa sytuacje, w których ryzyko jest przenoszone.

Korzyści z zastosowania faktoringu – płynność

$$Plynnosc\ gotowkowa = \frac{Srodki\ pieniezne}{Zobowiazania\ biezace}$$

• Zmniejszenie stanu należności z tytułu dostaw i usług – spowodowane wykupem przez faktora – powoduje wzrost środków pieniężnych w bilansie firmy, powiększając tym samym wartość rozpatrywanego wskaźnika,

• Oznacza to, że w firmie jest więcej wolnych środków pieniężnych, poprawiających stan jej wypłacalności krótkoterminowej.

Kiedy przedsiębiorstwo powinno korzystać z faktoringu ?

• Ma zawarte stałe umowy handlowe z kontrahentami (odbiorcami),

• Nie dysponuje zabezpieczeniem wystarczającym do uzyskania kredytu w banku,

• Ma nierównomiernie rozłożone w czasie zapotrzebowanie na środki pieniężne,

• Ponosi wysokie koszty kredytów kupieckich,

• Pragnie mieć szybki dostęp do środków pieniężnych.

Korzyści płynące z zastosowania faktoringu

• Szybkie uzyskanie środków pieniężnych za sprzedane towary i usługi, tj. praktycznie natychmiast po złożeniu faktora i możliwość zaangażowania pieniędzy bieżącą działalność bądź też wsparcie nowych przedsięwzięć,

• Dzięki wcześniejszemu uzyskaniu środków istnieje możliwość natychmiastowego włączenia ich do obrotu gospodarczego – uzyskuje się wzrost obrotów oraz zysku,

• Dzięki faktoringowi, łatwiej jest przewidzieć przepływy pieniężne,

• Poprawiają się w firmie wskaźniki finansowe (Faktoring podnosi wartość aktywów),

• Dodatkowe usługi faktora usprawniają w przedsiębiorstwie obrót towarowo – pieniężny.

Słabe strony umowy faktoringowej

• Faktoring osłabia więzi między producentami a odbiorcami towarów, co negatywnie wpływa na jakość produktów,

• Problem z przepływem informacji między stronami umowy faktoringowej,

• Z punktu widzenia faktoranta jest to usługa droga, występują bowiem koszty:

  • Wysokie odsetki dyskontowe (stopa dyskonta przekracza z reguły stopę procentową kredytu bankowego usług świadczonych przez faktora),

  • Tzw. prowizja del credere – opłata za przejęcie przez faktora ryzyka (1-4% kwoty wierzytelności).

Forfaiting

To zakup należności terminowych, jakie powstają w rezultacie eksportu towarów i usług z wyłączeniem prawa regresu wobec eksportera odstępującego wierzytelność.

Korzyści

• Gwarantuje łatwy sposób finansowania i brak konieczności załatwiania skomplikowanych procedur,

• Szybkie uzyskanie należności,

• Poprawa płynności finansowej eksportera,

• Uniknięcie strat, jakie mógłby spowodować niewypłacalny dłużnik,

• Oferowanie odbiorcom korzystnych form płatności (płatność odroczona),

• Uwolnienie eksportera od ryzyka handlowego, politycznego, kursowego i ryzyka stopy procentowej,

• Bezpieczny eksport na rynki o wysokim stopniu ryzyka.

Słabe strony

• Bardzo wysoki koszt,

• Niechętnie zawierane są umowy forfaitingowe od strony biorcy (Ci, którzy mają mieć udzielone odroczone terminy płatności),

Sekurytyzacja należności

• Polega na emisji papierów dłużnych zabezpieczonych aktywami,

• Dokładniej jest to proces emisji papierów wartościowych, które zabezpieczone są przez grupę wyselekcjonowanych aktywów – najczęściej należności wynikających z udzielonych kredytów i innych aktywów finansowych,

• Sekurytyzacja ma zapewnić dopływ kapitału przedsiębiorstwom o wyjątkowo dużych aktywach finansowych (wierzytelnościach).

Korzyści z sekurytyzacji

• Przedsiębiorstwo sprzedające wierzytelności pozyskuje kapitał do bieżącej działalności,

• Poprawia wskaźniki finansowe – rentowność kapitałów własnych i elastyczności oraz stopień płynności sekurytyzowanych aktywów,

• Obniża koszt kapitału,

• Rozszerza źródła finansowania,

• Tańsza niż inne źródła finansowania, w przypadku przedsiębiorstw o wysokiej ocenie ratingowej, które nie ponoszą wysokich kosztów zabezpieczenia transakcji sekurytyzacyjnej.

Niedoskonałości sekurytyzacji

• Długi okres przygotowywania transakcji (od 3 miesięcy do roku),

• Angażowanie wysokiej klasy profesjonalistów, których brakuje na rynku,

• Także brak regulacji prawnych odnośnie tej transakcji, zarówno na rynkach europejskich jak i w Polsce.

Sposoby zabezpieczania wierzytelności przedsiębiorstwa

• Zabezpieczenia osobiste

  • Weksel własny, poręczenie cywilne, gwarancje bankowe, przystąpienie do długu, przejęcie długu, nieodwołalne pełnomocnictwo, klauzula potrącenia, inne,

• Zabezpieczenia rzeczowe

  • Zastaw, przewłaszczenie na zabezpieczenie, sprzedaż z zastrzeżeniem prawa odkupu, przelew wierzytelności na zabezpieczenie, blokada środków pieniężnych na rachunku bankowym, kaucja, hipoteka.

• Ubezpieczenie kredytu kupieckiego

Instytucje zajmujące się windykacją należności

• Kancelarie prawnicze,

• Wywiadownie gospodarcze,

• Agencje obrotu wierzytelnościami,

• Firmy skupiające wierzytelności,

• Agencje detektywistyczne.

Sposoby windykowania należności

• Powierniczy przelew wierzytelności,

• Proces sądowy,

• Postępowanie nakazowe.

Pomiar efektywności windykacji

Wskaźnik rotacji należności w dniach

• Wskaźnik informuje, jaki czas mija od momentu wydania produktów do momentu otrzymania zapłaty,

• Wyrażony w dniach – optymalny wynosi około 2 miesiące

$$cykl\ naleznosci\ w\ dniach = \frac{sredni\ stan\ naleznosci}{sprzedaz\ netto}*365$$

Wskaźnik rotacji należności w razach

• Określa, ile razy w ciągu roku obrotowego firma odtwarza stan należności

• Optymalny 7-10

$$cykl\ naleznosci\ w\ razach = \ \frac{sprzedaz\ netto}{sredni\ stan\ naleznosci}$$

Cykl inkasa należności przeterminowanych

• Wskaźnik DSO – daily sales out standing

  • Liczba dni, za którą nie zainkasowano należności

$$DSO\ przeterminowane = \frac{naleznosci\ przterminowane}{naleznosci\ ogolem/DSO}$$

Wskaźnik windykacji należności

• Miara oceny kształtowania się poziomu należności,

• Stosunek wartości wpływów środków pieniężnych do kasy i na konto firmy oraz wartości rozliczeń bezgotówkowych w danym okresie do wartości sprzedaży w tym okresie.

$$\frac{wplywy\ srodkow\ pienieznych}{sprzedaz\ brutto}$$

Analiza wskaźnika windykacji

• Określenie efektywności polityki windykacyjnej w badanym okresie,

• Ocena zakresu kredytowania odbiorców

• WSK windykacji > 100 %

  • Zmniejszenie skali kredytowania odbiorców i ściąganie należności z poprzednich okresów,

• WSK windykacji < 100 %

  • Oznacza zwiększenie akcji kredytowej przedsiębiorstwa (w wysokości równej różnicy pomiędzy wartością sprzedaży, a wartością wpływów).