Swoboda zawierania umów: Praca może być świadczona na podstawie umów należących do różnych gałęzi prawa. Pracę możemy wykonywać w ramach PRACOWNICZEGO ZOBOWIĄZANIA(umowa o prace-także spółdzielcza,mianowanie, wybór, powołanie. A także ZOBOWIĄZANIA CYWILNOPRAWNEGO(umowa zlecenia, umowa o dzieło, kontrakty menadżerskie). Ze względu na odmienne reperkusje wynikające z pracowniczych i niepracowniczych stosunków zatrudnienia musi istnieć swoboda w wyborze jednego z tych układów.Kolejny składnik to swoboda krztałtowania treści zobowiązań w sposób najpełniej odpowiadający interesom stron a tekże w odformalizowaniu procesy nawiązywania stosunku prawnego. Art. 353 KC: strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społ. Jednak że swoboda świadczenia pracy w ramach umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej doznaje ograniczeń w zakresie jakim przewidują to przepisy prawa a zwłaszcza ustawy.

Zasada równość traktowania pracowników: Za sprawą dostosowania krajowych systemów do standardów UE do kodesku pracy wprowadzono regulację iż racowniczy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązuwania i rozwiązywania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkoleń w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony, albo w pełnym lub nie pełnym wymiarze czasu pracy.

Nowe formy zatrudnienia: inaczej atypowe, alternatywne, nietypowe lub niestandardowe formy zatrudnienia, albo nowe formy gospodarowania czasem pracy. Odnoszą się one do wszelkich form zatrudnienia, które są odmenne od modelu typowego(tj od pracy w ramach pracowniczego stosunku zatrudnienia) np. praca zawarta na czas określony lub realizowana w niepełnym wymiarze czasu pracy. Work-sharing jest to praca niepełno wymiarowa będąca efektem zredukowania czasu pracy może być instrumentem przeciwdziałającym masowym zwoleniom z pracy. Charakteryzuje się przejściowym skróceniem czasu pracy wszystkich lub większości pracowników bez ich woli w celu utrzymania dotychczasowego zatrudnienia. NFZ są nadzieją w walce ze zjawiskiem bezrobocia i narzędziem łagodzenia jego skutków. PRACA TYMACZASOWA:forma chwilowego zatrudnienia istotą jest zatrudnienie pracowników tymczasowych przez agencję która jest ich pracodawcą w zamiarze wypożyczenia ich na zewnątrz firmy, tj do pracodawcy użytkownika który nie jest pracodawcą pracowników tymczasowych choć ma nad nimi władze kierownicza. TELEPRACA: wg Kodeksu jest praca wykonywaną regularnie poza zakładem pracy z wykorzystaniem środków komunikacji elektroniczej.Prcodawcza ma prawo kontorolować pracę pracowników oraz ma obowiązek dostarczenia sprzętu do pracy.PRACA NA WEZWANIE/ŻADANIE . SAMOZATRUDNIENIE: wiąże się z prowadzeniem jednoosobowej działalności gospodarczej, a wieć ze świadczeniem usług na podstawie umowy cywilnoprawnej na rzecz konkretnego podmiotu przez osobę fizyczną- drobnego przedsiębiorcę, będącego samodzielnym podmiotem gospodarczym na ryzyko tego przedsiębiorcy i jego odpowiedzialności. Taki przedsiębiorca musi też świadczyć pracę samodzielnie.

Miejsce praw stosunku pracy w systemie norma prawa pracy: PSP wyodrębniło się z systemu prawa za pomocą kryterim przedmiotu regulacji prawnej. PP postrzegane jest jako jedna z najbardziej interdyscyplinarnych gałęzi prawa, jest związana a nawet krzyżuje się z innymi a zwłąsza z prawem cywilnym potwierdza to art.300KP: w sprawach nie normowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy KC jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. PP jest ogół norm regulujących stosunek pracy umownie podporządkowanej(prawo stosunku pracy) oraz inne stosunki prawne życiowo związane z jej występowaniem które razem skłądają się na status pracowniczy. W kodeksie pracy rosnące znaczenie ma zbiorowe prawo pracy podmiotami zbiorowego PP są podmioty kolektywne(związki zawodowe, organizacje pracodawców itp) jest to zespół norm regulujących prawa i interesy grupowe pracowników i pracodawców, których adresatami są podmioty kolektywne.

Czynniki kształtujące oblicze prawa stosunku pracy: Oblicze polskiego prawa pracy kształtuje zespół trzech podstawowych czynników: 1)tradycyjny czynnik jakim jest proces stanowienia prawa. 2)działalność tzw”ustawodoawcy negatywnego” tj.Trybunału Konstytucyjnego. 3)oraz działalność orzeczniczą, zwłaszcza podejmowaną przez nasz krajowy Sąd Najwyższy i sądy europejskie. Kodeks pracy ma zastosowanie powszechne. Podlegają mu wszyscy pracownicy, z wyłączeniem osób których stosunek pracy jest regulowany przepisami określanymi mianem pragmatyk. Funkcjonowanie tych innych przepisów jest wyrazem zewnętrznej dyferencji prawa pracy będącej szczególną cechą prawa pracy, a więc różnicowania praw i obowiązków określonych grup zawodowych. Prawo stosunku pracy i zbiorowe prawo pracy nie są obszarami pozostającymi względem siebie w prawnej izolacji, przeciwnie są to obszary coraz częściej krzyżujące się. Polskie prawo pracy jest stanowione także przez podmioty zagraniczne lub z ich udziałem. Kształt prawa pracy ma też związek z działalnością Trybunału konstytucyjnego. Na kształt prawa pracy wpływają również procesy interpretowania tego prawa przez podmioty rozstrzygające sprawy z zakresu prawa pracy a zwłaszcza przez Sąd Najwyższy. Skutki nowej wykładni prawa są w tym zakresie zasadniczo podobne do skutków wynikających z uchwalenie nowego pra.

Przedmiot stosunku pracy: są stosunki społeczne związane ze świadczeniem nie jakiejkolwiek pracy, lecz jedynie pracy charakteryzującej się określonymi przymiotami: 1)podporzadkowanie w płaszczyźnie umownej, w warunkach dobrowolności zobowiązania tj. podjęcia pracy i jej zespołowości.2) uczasowienie pracy, 3)jej umiejscowienie, 4)osobisty charakter świadczenia,5)odpłatność połączona z ponoszenie ryzyka gospodarczego, technicznego, osobowego i socjalnego przez pracodawcę a nie przez pracownika, 6)samoistność celu wykonywania pracy- ciągłość świadczenia pracy w/w przymioty stanowią treść formuły wprowadzonej do art.22 KP wg. Której przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasei wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca- do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Praca pod kierownictwem: pracodawcy jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy art.22 KP. Np jeżeli dana osoba świadczy pracę pod kierownictwem pracodawcy to-bez względu na nazwę zawartej między stronami umowy – jest ona obięta z mocy prawa, a wiec poza działaniami zainteresowanych stron, statusem pracownika, a nie np statusem zleceniobiorcy, ze wszystkimi wynikającymi stąd konsekwencjami. Nie oznacza to, że zanika instytucja umowy o świadczenie usług-z udziałem pracodawcy jako zleceniodawcy. Nadal można zawierać umowy na zasadzie pełnej swobody, tyle że kształtując treść tych umów i realizująvc je trzeba ściśle przestrzegać cech konstruktywnych i definiujących dla tch właśnie instytucji prawnych. Przedewszystkim będzie musiał uwzględnić to że KC zakłada co najwyżej współdziałanie stron w realizacji umowy, a nie kierownictwo jeden strony nad drugą. Praca świadczona pod kierownictwem to przedewszystkim praca umownie podporzadkowana świadćza o tym: -niesamodzielne wykonywanie zleconych zadań i czynności, zwłaszcza w zakresie ich przydziału i miejsca wykonania (w granicach wynikających z umowy o pracę i przepisów prawa podoporzadkowanie formalne, i sposobu wykonania podporżadkowanie materialne)-odległość co do wykorzystania czasu pracy przeznaczonego na wykonanie pracy. – podległość w zakresie konieczności ewidencjonowania czasu pracy w sposób charakterystyczny dla zobowiązania pracowniczego.

Praca w godzinach nadliczbowych: Praca w nadgodzinach jest praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy. Możemy powiedzieć że domyślny limit dobowych nadgodzin to 5 wynika to z wprowadzeniem 11godzinnego dobowego odpoczynku pracownika. Wg. Art 100KP praca w nadgodzinach jest obowiązkiem pracownika. Praca w nadgodzinach jest ograniczona przez ustawodawcę w rózny sposób no limit godzin, ograniczenie podmiotowe(zakas zatrudniania w nadgodzinach kobiet w ciąży i młodzieży) ale istnieją pewne okoliczności dopuszczające i taką pracę.100% wynagrodzenia za pracę w nocy, niedziele i święta nie będące dla pracownika dniem pracy, w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub święto. 50%za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż wyżej określonym. 100% przysługuje także za każdą godzinę pracy nadliczbowej z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy.W zamian za czas przeprowadzony w godzinach nadliczbowych pracodawca na pisemny wniosek pracownika może udzielić mu w tym samym wymiarze czasu wolnego od pracy.

Uczasowienie pracy(czas pracy): w rozumieniu KP czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Czas pracy ustalany jest za pomocą dwóch miar-miary ilościowej(ilość godziny pracy) –miara zadaniowa. Do czasu pracy nie wlicza się dyżuru pełnionego przez pracownika poza normalnymi godzinami pracy w zakładzie lub innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę(jeżeli w tym czasie pracownik nie wykonywał pracy) także podróż służbowa nie jest zaliczana do czasu pracy. Tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym. Pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do conajmniej 5 godzin nieprzerwanego odpoczynku obejmującego conajmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego.

Umiejscowienie pracy: wg art.128KP w stosunku pracy pracownik ma ściśle wyznaczone miejsce do realizaji zobowiązania jest nim zakład pracy lub inne do tego wyznaczone miejsce. Miejsce wykonywania czynności jest pojęciem szerszym od miejsca pracy obejmuje nie tylko zakład pracy a ściślej jego wyodrębniony teren lecz także inne miejsca usytuowane gdzie indziej, niekoniecznie w danej miejscowoaci czy danym kraju.

Podmioty stosunku pracy: PRACOWNIK prawo ubezpieczeń społecznych: pracownikiem jest nie tylko osoba pozostająca w stosunku pracy, ale także osoba wykonująca prace na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodznie z KC stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło. Kodeks pracy: pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o prace, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.PRACODAWCA: podmiot na rzecz którego jest świadczona praca, Pracodawcą jest podmiot zatrudniający pracowników.

Prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy: stanowią centralny problem prawa stosumku pracy. Prawa i obowiązki stron stosunku pracy są określone w wielu dziedzinach prawa pracy. Są przedmiotem regulacji nie tylko przepisów prawa materialnego ale i prawa procesowego. Treścią stosunku prawa pracy są tylko te prawa i obowiązki które strony stosunku pracy mają względem siebie, treścią stosunku pracy są objęte wyłącznie indywidualne prawa i obowiązki.PRAWA PRACOWNIKA: prawo doświadczenia pracy, równego traktowania i niedyskryminowania.Prawo do wynagrodzenia.rawo do urlopu wychowawczego, urlopu macierzyńskiego i urlopu wypoczynkowego(wystęuje kilka rodzajów urlopów pracowniczych tj. zwolnień od obowiązku świadczenia pracy np. urlopy bezpłatne, urlopy kolocznosciowe- zwiazane z prawem do wynagrodzenia, urlopy udzialane w zwiazku z krztalcecniem sie pracownika. Urlop wychowawczy-udzielany na wniosek pracowmika moze byc zlozony niezwłocznie po wykorzystaniu urlopu macierzynskiego, wychowawczy moze byc wykorzystany najwyżej w 4 częsciach, przysługuje pracownikowi zatrudnionemy co najmniej 6mcy w wymiarze lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłuzej jednak niż do ukoczenia przez nie4 roku życia)Prawo do właściwych warunków pracy, Prawo pracownika do ochorny dóbr osobistych. PRAWA PRACODAWCY:prawo do dysponowania pracownikiem w granicach zakreślonych przez umowę, przepisy prawa i zasady współzycia społecznego.prawo do korzystania z wyników pracy pracownika, prawo domagania sie ochorny jego dóbr osobistych. Prawo do ochrony substratu majątkowego.

Obowiązku pracownika: obowiązki są krztałtowane przez ustawę z wyjątkiem obowiązków natury organizacyjno-porządkowej.Wyróżnić możemy 3 kategorie obowiązków(podstawowe, ogólnem, szczególne) PODSTAWOWE: dotyczą spraw zasadniczych dla stosunku pracy np przestrzeganie przepisów bhp, oraz powinność świadczenia pracy. Obowiązki: obowiązek świadczenia pracy, obowiązek należytego wykonywania pracy, obowiązek przestrzegania prorządku w procesie pracy, O.dbałości o dobro pracodawcy i zakaz konkurencji.O.przestrzegania zasad współżycia społecznego.O.strzeżenia informacji nie jawnych

Obowiązki pracodawcy:O.realizowania celu stosunku pracy, o.dopuszczania pracownika do wykonywania umówionej pracy.o.świadczenia wynagrodzenia na rzecz pracownika.o.udzielania pracownikowi urlopu wypoczynkowego oraz zwolnień od pracy na określonych przepisach.o. szanowania godnosci osobistej pracownika. O.zaznajomienia pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków i sposobem wykonywania pracy. O.dbałosći o interesy socjalne i bytowe pracowników. O.zapewnieni aprzcownikowi pieczy nad jego rzeczami, O. powinności strzeżenia informacji nie jawnych.O.dbałości o dobro pracownika. O.wydania świadectwa pracy. Obowiązek zaewnienia właściwych warunków pracy. O.odpowiedzialnosci.. za stan BKP w zakładzie.O. poddania pracowników badaniom lekarskim.

Rodzaje stosunku pracy: przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobpwiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca zatrudnia pracownika za wynagrodzenie to jest własnie istosta stosunku pracy. Stosunki pracy dzieli się na stosunki z: -umowy o prace(zawierana na czas nieokreślony,na czas okreslony lub na czas wykonywania określonej pracy, kazda z tych umów może być poprzedzona umową o pracę na okres próbny), wyboru(nawiązanie stosunku pracy następuje na podstawie wyboru jeżeli z wyboru wynika obowiązek pracy w charakterze pracownika), mianowania(stosunek pracy nawiązuje się na podstawie mianowania(nominacji) w przypadkach określonych w odrębnych przpisach), powołania(powołanie jest oparte na zaufaniu do pracownika, z tego też powodu można odwołać pracownika w każdym czasie, nawet wówczas gdy nie jest możliwe z punku widzenia PP), spółdzielczej umowy o pracę(stosunek pracy nawiązany między spółdzielnią pracya jej członkiem)

Nawiązanie stosunku pracy : Pracodawca może i powinnien mieć możliwośc swobodnego zatrudniania w ramach realizacji zasady doboru pracowników w sposób zapewniający najlepsze wykocnywanie zadań. Z nawiązaniem stosunku pracy wiążą się skutki nie tylko w swerze indywidualnego stosunku pracy(obowiązek wykonywania pracy, wynagrodzenia za prace)ale także na płaszczyźnie zbiorowego prawa pracy. Sam fakt zawarcia umów o prace stwarza po stronie pracowników także możliwość uczestniczenia w zarządzaniu zakładem pracy.Stosunek pracy może być nawiązany z osobą która spełnia przewidzane prawem warunki.Warunkiem nawiązania stosunku pracy jest zawarcie umowy, mianowanie pracownika jego powołanie lub wybór na stanowisko.Ustawodawca wymaga aby umowa o pracę była zawarta na piśmie, dotuczy to także każdej innej podstawy nawiązania stosunku pracy, naruszenie warunku pisemności nie wpływa na skuteczność nawiązania stosunku pracy.OKREŚLANIE WARUNKÓW UMOWY O PRACĘ: pracodawca ma obowiązek informowania pracowników o warunkach umowy o prace i ogólnych warunkach zatrudnienia.Umowa powinna wskazywać:-rodzaj pracy, miejsce jej wykonywania, termin rozpoczęcia, składniki wynagrodzenia, wymiar czasu pracy.Zasadniczą treścią umowy są dane o charakterze materialno prawnym.

Zmiana warunków umowy: Może być przeprowadzona jedynie w trybie określonym w przepisach prawa tj. w drodze: porozumienia zmieniającego-wymagana forma pisemna, wypowiedzenia zmieniająceg- wypowiedzenie warunków pracy lub płacy, oddelegowania czasowego, jednostronnego polecenia-pracodawca mozę jednostronnie zmieńc warunki zobowiązania pracowniczego tylko w szczególnie określonych przypadkach, ustawowego automatyzmu- w przypadkach wskazanych w ustawie treść stosunku pracy może ulec zmianie poza działaniami pracodawcy i pracownika a więc niejako z urzędu.

Ustanie stosunku pracy: Zgodnie z art.30KP stosunek pracy rozwiązuje się: na mocy porozumienia stron, przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia(rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem), przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia(rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia). Z upływem czasu na który został zawarty. Z dniem ukończenia pracy.Rozwiązanie stosunku pracy może być także następstwem odowłania pracownika z zajmowanego stanowiska.Ustanie spółdzielczego stosunku pracy.Ustanie służbowych stosunków pracy.Ogłoszenie upadłości pracodawcy lub jego likwidacja. STOS.PRAC.WYGASA: z dniem śmierci pracownia lub pracodawcy, z upływem 3mcy nieobecności w pracy z powodu tymczasowego aresztowania,. W skutek niedotrzymania przez pracownika warunków powrotu do macierzystego zakładu pracy w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru. W razie nie zachowania 30 dniowego terminu powrotu pracownia do pracy który zatruniał do w dniu powołania do wojska.WYPOWIEDZENIE UMOWY:najczesciej spotykane rozwiązanie stosunku pracy, jest czynnością jednostronną, uważa się je za dokonane z chwilą gdy zostało doręczone partnerowi stosunku pracy w taki sposób że mógł się zapoznać z jego treścią.Elementami wypowiedzenia umowyą są: oświadczenie woli o wypowiedzeniu umowy opraće, okres wypowiedzenia, oraz termin wypowiedzenia.

Prawa pracownika: prawo do zakarżania wadliwych czynności pracdawcy. Prawo do dni wolnych na poszukiwanie pracy,prawo do świadectwa pracy, Prawo do odprawy pieniężnej oraz odszkodowania za skrócenie okresu wypowiedzenia. Prawo do świadczenia przedemerytalnego. Prawo do odzyskania zatrudnienia.Prawo do zasiłku dla bezrobotnego.

Odpowiedzialność pracownika: Wyróżniamy odpowiedzialność porządkową, dyscyplinarna, materialną. Cechą łączącą wszystkie rodzaje odpowiedzialności pracownika jest oparcie tej odpowiedzialności wyłącznie na zasadzie winy. PORZADKOWA-obok systemu nagród i wyróżnień należy do środków odziałwyania na pracowników których celem jest kształtowanie pożądanych podstaw w stosunku pracy. Może ona być stosowana wyłącznie w przypadkach okreslonych przez prawo i tylko wtedy gdy pracownikowi można przypisać winę w naruszeniu obowiązków. DYSCYPLINARNA: szczególna odpowiedzialność przewidziana w pragmatykach pracowniczych i służbowych którą ponoszą osoby zatrudnione na określonych stanowiskach.MATERIALNA:wiąże się z uszczupleniem majątku pracodawcy w następstwie nagannego zachowania pracownika, ponoszą ją wszyscy pracownicy bez względu na stanowisko czy funkcję.

Rodzaje roszczeń pracownika: ROSZCZENIA ZWIĄZNE Z BYTEM STOSUNKU PRACY: są to roszczenia służące powstaniu, utrzymaniu lub reaktywowaniu stosunku pracy. ROSZCZENIA ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ STOSUNKU PRACY:podstawowym roszczeniem jest żądanie dopuszczenia do pracy, prawo domagania się wypłaty wynagrodzenia. ROSZCZENIA PRACOWNIKA NIE ZWIĄZANE Z JEGO POWROTEM DO PRACY U DANEGO PRACODAWCY:np wydanie świadectwa pracy, wypłąty ekwiwalentu pieniężnego w rmach nie niewykorzystanego urlopu.DROGA DOCHODZENIA ROSZCZEŃ PRACOWNICZYCH: droga sądowa, postępowanie pojednawcze-rozpoznanie zaistniałego sporu na drodze ugodowej(polubownej)