1.Powierzchnia uprawy i przeciętny plon: żyta, ziemniaka, rzepaku i jakie są perspektywy uprawy tych roślin w Polsce? Rodzaj-p.uprawy(mln/ha)-p.plon (dt/ha) zyto-1,41-23,8 ; ziemniak(13% ogolnej powierzchni uprawy)-550 tys(ok mln)-18 t/ha ; rzepak -700 tyś-2,4 t/ha . Zyto ma tendencje spadkową, zmniejszona produkcja. Ziemniak tend. Rosnąca, zwiększone znaczenie w przemyśle. Rzepak tend. Rosnąca. Burak cukrowy-191 tyś(3% gruntów ornych)-10 mln ton ; Pszenica-2,2-38,3 . Burak c. tend. Malejąca(UE nakazuje zmniejszenie produkcji w Polsce). Pszenica tend. Zrównoważona.
Perspektywy uprawy:
Żyto jest zbożem posiadającym wiele walorów, jako roślina uprawna. Duża zdolność pobierania wody i składników pokarmowych z gleby, tolerowanie wadliwych właściwości fizycznych gleby i kwaśnego jej odczynu, dobra zimotrwałość, oszczędne gospodarowanie wody to cechy, dzięki którym możliwa jest uprawa żyta w warunkach, w których zawodzą inne gatunki zbóż (3,8,13). Z upraw żyta wiąże się możliwość rolniczego wykorzystywania gleb słabych i bardzo słabych, które w Polsce stanowią aż 1/3 powierzchni gruntów ornych (5,8). Jednocześnie żyto stawia mniejsze wymagania agrotechniczne niż większość innych roślin uprawnych. Duża zdolność konkurencyjna względem chwastów, stosunkowo mała podatność na choroby i szkodniki, wykorzystywanie składników pokarmowych z form trudniej przyswajalnych, względnie nie duże wymagania przedplonowe (3,8) pozwalają niskonakładowo produkować ziarno żyta. Toteż jest ono zbożem przydatnym dla ekstensywnych sposobów gospodarowania. Żyto jest też wykorzystywane do produkcji paszy objętościowej, w formie zielonki lub kiszonki.
Ziemniak: Przy dużej skali produkcji, ziemniaki wykorzystywano jako paszę, surowiec w gorzelnictwie, przemyśle skrobiowym, a ostatnio również w przetwórstwie spożywczym. ziemniak jest rośliną tolerancyjną w stosunku do jakości gleb. duża wszechstronność użytkowania ziemniaków (zdrowy i tani produkt żywnościowy, surowiec dla przetwórstwa spożywczego, dla krochmalnictwa, gorzelnictwa oraz jako pasza) uzasadniają dużą skalę produkcji. powierzchnia uprawy ziemniaków zajmuje około 800 tys. hektarów, co stanowi około 7,5% w strukturze zasiewów. - mala ilość odpadów przy obieraniu bulw, - średnia zawartość skrobi, - dobre właściwości przechowalnicze, - mała tendencja do ciemnienia bulw przy ich obróbce.
Rzepak- Wielkość produkcji rzepaku w Polsce cechuje się znacznymi wahaniami. Wynikają one z dużej zmienności plonowania rzepaku w związku z jego wrażliwością na warunki atmosferyczne oraz z wahań opłacalności uprawy tej rośliny w stosunku do zbóż. rzepak to roślina specyficzna, posiadająca dość duże wymagania glebowe i klimatyczne. Szacuje się zatem, ze w związku ze zwiększającym się zapotrzebowaniem na olej rzepakowy i jego wzrastającą dochodowość dla rolników, rzepak będzie wypierał ziemie pod zboża o wysokiej wydajności, takie jak pszenica, jęczmień, kukurydza oraz buraki cukrowe. Szacuje się również, ze wraz z europejską reformą cukru i spadkiem atrakcyjności produkcji buraków cukrowych pojawi się możliwość dodatkowego zagospodarowania nawet do 40-50tys. ha.
Zawartość składników przemysłowych: Rodzaj-białko-tłuszcze-weglowodany
Pszenica-13,9%-2,0-65.5 . Żyto-10,6-1,7-69 . Pszenzyto-13,5-1,8-67 . Owies-13,3-4,8-53. Jęczmień -12,2-2,1-64,5. Bulwa ziemniaczana-1,1/1,7(2g)-sladowe ilości(10g)-12/20 skrobia(18gw 100g) . Korzen buraka-1,8 g na 100-0,19-9,89 . Nasiona rzepaka-20/25-43/45-50 . Nasiona grochu-23,89/100-1,4g-60,4g .
Podział roślin na grupy użytkowe:
- ALIMENTACYJNE (stanowiące pokarm człowieka)- zboże, ryż, kukurydza - przeznaczone do spożycia: cukrodajne, miododajne, deiste, owocowe, warzywne, zbożowe.
- PSEUDOALIMENTACYJNE - kawa, herbata, kakao - tzw. używki, przeznaczone dla człowieka, ale nie będące podstawowym wyżywieniem-przyprawowe
-PRZEMYSŁOWE dostarczają surowców do przemysłu (włókniste, garbnikodajne, kauczukodajne, lecznicze, olejkodajne, oleiste)
-ENERGETYCZNE
- NIEALIMENTACYJNE - len, bawełna, soja - rośliny przemysłowe
- PASTEWNE - burak pastewny - przeznaczone dla zwierząt
-REKULTATYWNE
-OZDOBNE
Ilość wysiewu na 1 ha :
a)pszenicy(200-265 kg/ha)
b)Groch jadalny 70-120 nasion /m2 200 kg
c)rzepak 70-80 nasion /1m2 odmiana popularna 50 szt./1m2; odm. Mieszana 60-65 szt/1m2 (3-4 kg/ha)
d)żyto – 350-400 ziaren/m2
e)burak cukrowy-80-100 tys/ha ; 1,0-1,5 jednostek siewnych/ha ; 1jś=100 tyś. Nasion.
Podstawowe zabiegi uprawy roli pod
A)zboże ozime: Najlepszymi stanowiskami pod uprawę zbóż ozimych są:• motylkowate drobnonasienne (lucerna, koniczyna),• motylkowate grubonasienne (strączkowe),• przemysłowe (rzepak, gorczyca),• okopowe (ziemniak, burak cukrowy). Uprawy przedsiewne obejmują orkę siewną wraz z doprawieniem roli(śr. Głębokość). Po ziemniakach należy zastosować bronę talerzową lub kultywator i bronę gdyż ziemia jest już spulchniona dzięki ziemniakom/wykopkom.. Jeżeli pole po ziemniakach jest zakwaszone należy zast. Orke plytka na ok 10 cm a nast. Doprawienie do siewu. W razie pojawienia się po siewie chwastów jednolisciowych(miotła zbożowe) lub dwuliściennych należy zast. Oprysk na rosliny slabo rozwinięte. Nawozenie fosforanowo-potasowe stos. Przed siewem uzależnione jest od zawartości przyswojonych form tych skł. W glebie.
Uprawa roli powinna sprowadzać się do wykonania zarówno uprawek pożniwnych jak i przedsiewnych. Nie zawsze jednak jest to możliwe, zwłaszcza w przypadku roślin później schodzących z pola, jak okopowe. Po zbiorze rzepaku, grochu lub zboża (wcześniej schodzących z pola) należy w miarę szybko wykonać płytką podorywkę z bronowaniem. Celem tego zabiegu jest zatrzymanie wilgoci w glebie, szybszy rozkład ścierni a także częściowa walka z chwastami. Płytka podorywka powoduje również szybsze skiełkowanie kolejnych chwastów, które można później niszczyć (pod warunkiem, że pole jest wolne od perzu) poprzez bronowanie pielęgnacyjne lub zastosowanie zestawu brony z wałem strunowym. Bronowanie dobrze spełni swoją rolę, gdy do siewu jest jeszcze stosunkowo dużo czasu. W przeciwnym razie należy zastosować kultywator lub talerzówkę.
Uprawki przedsiewne obejmują orkę siewną wraz z doprawieniem roli. Powinna ona być wykonana na średnią głębokość z co najmniej 10-dniowym wyprzedzeniem. Taki okres jest konieczny do prawidłowego "odleżenia się" gleby. Przywraca się wtedy naturalny podsiąk wody, umożliwiający szybsze i równomierne wschody roślin następczych. W przypadku opóźnienia orki należy zastosować wał Campbella w celu przyspieszenia procesu "odleżenia się". Doprawianie po orce gleb średnich może ograniczyć się do 1 lub 2-krotnego zastosowania agregatu złożonego z brony lub kultywatora z wałem strunowym. Na glebach cięższych (z większą tendencją do zasychania) może się zdarzyć, że orka niedostatecznie skruszy glebę. Wówczas przed zastosowaniem agregatu należy zastosować wał kruszący lub talerzowy.
b)zboże jare -Do najczęstszych błędów należą:
• zbyt wczesne rozpoczynanie wiosennych prac polowych przy nadmiernym uwilgotnieniu gleby lub zbyt późne - przy glebie już przesuszonej
• zbyt głębokie spulchnienie gleby
• nadmierne ugniatanie gleby na skutek wielokrotnych przejazdów maszynami uprawowymi
• stosowanie aktywnych narzędzi uprawowych na glebach lekkich.
Najważniejszym zadaniem uprawek wiosennych jest zatrzymanie w glebie jak największej ilości wody pochodzącej z opadów zimowych, przyspieszenie ogrzewania się gleby a także uzyskanie właściwej, gruzełkowatej struktury wierzchniej warstwy gleby. Uzyskuje się to poprzez odizolowanie powierzchni roli od warstw głębszych co powoduje przerwanie parowania oraz przyspiesza ogrzewanie się glebyZboża jare należą do roślin wczesnego siewu. Kiełkują już w temperaturze kilku stopni powyżej zera (owies – 2-5°C) a po wschodach wytrzymują nawet silne przymrozki wiosenne. Czas na doprawienie gleby do siewu pod zboża jest więc bardzo krótki. Na glebach utrzymanych w dobrej strukturze uprawki wiosenne można ograniczyć do włókowania i brony ciężkiej. Na glebach lekkich uprawki muszą być wykonane możliwie jak najwcześniej i powinny być zredukowane do niezbędnego minimum aby uniknąć przesuszenia gleby. Wystarczy jeden zabieg bronowania. W każdym przypadku wiosenne przygotowanie gleby do siewu powinno być jak najszybsze, uzyskane przy minimalnej liczbie zabiegów uprawowych i ograniczonej liczbie przejazdów maszyn roboczych ponieważ każdy przejazd zostawia dodatkowe koleiny oraz powoduje ugniatanie gleby i niszczenie struktury gleby. Efektem tego są nierówne warunki wschodów. W celu ograniczenia tego zjawiska należy zwracać uwagę na właściwy dobór narzędzi i odpowiednie ich agregatowanie albo stosowanie gotowych agregatów.
Wczesną wiosną należy wykonać włókowanie lub bronowanie. Zabiegi te przyspieszają ogrzewanie gleby i zmniejszają parowanie wody z powierzchni gleby.
Następnie zalecane jest zastosowanie zestawu składającego się z kultywatora o wąskich łapach i wału strunowego lub ciężkiej brony i wału strunowego. Takim zestawem można przygotować rolę do wykonania siewu w czasie jednego przejścia roboczego. Warto podkreślić, że wał strunowy zagęszcza górną warstwę gleby, dzięki czemu możliwe jest umieszczenie wysiewanego ziarna na jednakową głębokość. W miarę możliwości pożądane jest aby ciągniki używane do prac wykonywanych wczesną wiosną w celu przedsiewnego przygotowania roli były wyposażone w spulchniacze śladów lub koła bliźniacze. Zboża jare są wdzięczne za wczesny siew ale należy pamiętać aby wczesno-wiosennych zabiegów uprawowych nie rozpoczynać przy zbyt dużej wilgotności gleby, szczególnie na glebach ciężkich i średnich. Takie warunki wilgotnościowe mogą spowodować nadmierne zagęszczenie gleby po śladach kół ciągnika i przyczynić się do osłabienia wschodów i zahamowania wzrostu roślin. przed wykonaniem przedsiewnych zabiegów uprawowych wykonuje się nawożenie zbóż jarych fosforem i potasem (na podstawie zasobności gleby w składniki pokarmowe). Na glebach zwięzłych terenów równinnych a także w rejonach o średnich lub małych opadach jesienno-zimowych nawozy te można wysiewać przed wykonaniem orki zimowej (w artykule dotyczącym nawożenia szerzej omówiono to zagadnienie).Spośród zbóż jarych, jęczmień jest tolerancyjniejszy na opóźnienie siewu ale ma większe wymagania co do przygotowania gleby pod zasiew – wymaga gleby pulchnej, sprawnej, nieprzesuszonej. Jest to gwarancją szybkich, wyrównanych wschodów, prawidłowego rozwoju systemu korzeniowego a w rezultacie otrzymania łanu o optymalnym zagęszczeniu roślin.
UP: przedplon-rzepak, strączkowe, ziemniak, b.cukrowy, zboża Uprawa-podorywka, bromowanie, orka zimowa, brona, zestaw uprawy. Nawożenie: P 100-120 kg/ha ; K80-130 kg/ha ; N120-100 kg/ha
Surowce roślinne przeznaczone dla przemysłu na cele konsumpcyjne i cele paszowe.
Przemysł : ziemniaki(gorzelnictwo, przemysł ziemniaczany-głównie skrobia), kukurydza(przemysl spirytusowy, piwo, papier, płyty izolacyjnealkohol butylowy, farby, kauczuk, skrobia skrobia kukurydziana, mąka), rzepak, soja, bawełna(oleje do biopaliw, oleje techniczne, impregnaty), burak cukrowy (wyk. W przemysle spożywczym, konserwowym, mleczarskim, biopaliwa, napoje)
Cele konsumpcyjne: ziemniak w przetwórstwie spożywczym , produkty suszone(grys, kostka, pure), mrozone(frytki), mokre(konserwy), smażone(chipsy). Burak cukrowy produkcja cukru. Kukurydza jako warzywo krochmal kasz płatki mąka olej syrop. Zboża maka kasza. Motylkowate gruboziarniste jakos warzywo.Oleiste olej spoż. Margaryna.
Cele paszowe: rzepak(sruty, makuchy), motylkowe drobnonasienne(pasza, susz, zielonka, nasiona), kukurydza pasterna(ziarno, kiszonka. CCM kiszonka z ziarna, susz jak pasza, otręby), burak cukrowy(kiszonka wysłodki), ziemniak paszowy(pasza dla zwierzat)
Agrotechnika buraka cukrowego
Klimat
Burak cukrowy znosi dobrze niższe temperatury, młodsze rośliny bez szkody znoszą temperatury do -8 st.C, natomiast korzenie wykopywane na jesieni do -6 st. C. Burak wymaga zwiększonej ilości wody w glebie w okresach wiosennych, kiedy to następuje faza wschodu oraz w lecie przy wzroście i dojrzewaniu. W całym okresie wegetacji burak powinien mieć dostępną dużą ilość światła.
Gleby
Najbardziej odpowiednimi glebami pod uprawę buraka cukrowego są gleby kompleksu pszennego i żytniego bardzo dobrego, a także żytniego dobrego, jednak w tym przypadku wymagana jest szczególnie staranna uprawa roli oraz bardziej obfite opady.
Zmianowanie
Rośliny przedplonowe mogą być każdego gatunku, zarówno zbożowe, okopowe jak i strączkowe, jednak nie wysiewa się buraków po rzepaku i lnie.
Zabiegi: Uprawa roli: podorywka , orka głęboka, wlóknowanie, bromowanie.
Po zejściu przedplonów należy wykonać cały zestaw zabiegów uprawy roli po żniwach i przygotowujący przed zimą.
W przypadkach zakwaszenia gleby nawozi się ją wapnem bezpośrednio na ściernisko, po czym przyorywuje. W celu zniszczenia chwastów wykonuje się wielokrotne bronowanie. Poza tym wykonuje się nawożenie obornikiem z przyoraniem oraz orkę przedzimową.
Na wiosnę można przeprowadzić włóknowanie lub bronowanie, w celu uzyskania większej zwięzłości gleby stosuje się wały, dodatkowo można wykorzystać kultywator.
Siew – powinien być wykonany możliwie najwcześniej tak, aby zapewnić roślinom wegetację przez minimum 180 dni. Przy wyborze terminu siewu należy brać pod uwagę temperaturę gleby w warstwie ornej ( min. 50 C ) i odpowiednią wilgotność gleby.
Warunkiem dobrych wschodów jest prawidłowe umieszczenie nasion w glebie, najlepiej na głębokości ok. 3,5 cm w warstwie gleby zapewniającej dobre podsiąkanie wody.
Termin: zachód I dekada IV; PŁN-wschód III dekada IV
Nawożenie: z obornikiem: azot(80-100 kg/ha) potas(120-150) magnez(40)fosfor(50-70). Bez obornika: azot(120-140)potas(150-200)magnez(60)fosfor(80-100).
Agrotechnika zbóż jarych:
Przedplon: rzepak, strączkowe, ziemniak, b.cukrowy.
Uprawa: Podorywka, bromowanie, orka zimowa, brona, zestaw uprawy.
Termin siewu: 25 III-5IV
Nawozenie: P100-120; K80-130;N120-100 .
Ilość wysiewu: 4,6-6 mln ziaren.
Jęczmień jary: przedplon: strączkowe , okopowe. Uprawa jak wyżej.
Termin: 15 III -15 IV Ilość wysiewu 2,8-3,9 mln ziaren/ha Nawożenie P:7-100; K80-120; N80-100 .
Agrotechnika zbóż ozimych.
Agrotechnika rzepaku:
Przedplon: wczesne strączkowe na nasiona oraz na masę zieloną, wczesny ziemniak, motylkowate wieloletnie z zakończonym użytkowaniem w lipcu, jęczmień ozimy i jary, pozostałe zboża ozime, pszenica jara i owies. W praktyce rolniczej ważniejszym staje się termin zbioru przedplonu, jego odległość od ostatniego nawożenia organicznego, udział buraka w tym samym zmianowaniu oraz częstotliwość występowania samego rzepaku w rotacji. Kompleksy glebowe: pszenny, żytni, o pH gleby 5,1-6,5.
Uprawa: Klasyczne zalecenia przewidują wykonanie pod rzepak dwu zespołów uprawowych, tj. pożniwnego i przedsiewnego. zespół upraw pożniwnych, rezygnując z podorywki na rzecz talerzowania, kultywatorowania i bronowania. Ich wykonanie przyspiesza mineralizację słomiastych resztek i kiełkowanie części chwastów nasiennych, wpływa także korzystnie na osiadanie późniejszej orki siewnej. Jej klasyczna głębokość to 20-22 cm. Jeśli orkę wykonuje się bezpośrednio przed siewem, korzystniej dla wschodów jest ją zwałować wgłębnie, a rolę doprawić agregatem z wałem strunowym, zamiast samą broną. W niektórych, z reguły dużych, gospodarstwach rzepak uprawia się systemem bezorkowym. Rolę spulchnia się (miesza się) bez odwracania, na głębokość 8-10 cm. Taka uprawa pozwala na wymieszanie nawozów, rozdrobnienie ścierni i tradycyjny. Tych ostatnich warunków nie zapewnia płytka uprawa talerzowa. Dlatego po niej, podobnie jak na nieruszanym po żniwach ściernisku, trzeba użyć siewnika z redlicami talerzowymi do siewu bezpośredniego. Chwasty ścierniskowe i samosiewy zniszczyć przedsiewnie totalnym
Podorywka, bromowanie, wczesna orka na gł. 18-22 cm. Uprawa przedsiewna.
Nawożenie: N50-60; P2O5 25-35; SO3 45-55. K2 60-70; MgO 7-12 .
Siew: 70-80 nasion na m2 odmienna mieszanka 60-65 . Głębokość siewu 1-2 cm. Rozstawa 15-18 cm.
Pobranie przez rzepak składników na 1 tonę plonu nasion (ze słomą) wynosi 55 kg N, 28 kg P2O5, 45 kg K2O, 6 kg Mg, 14-20 kg S. Warunkiem równowagi jonowej w glebie, zapewniającej efektywne odżywianie rzepaku, jest niekwaśny odczyn gleby i co najmniej średnia zasobność w makro-składniki.
Agrotechnika ziemniaka:
Uprawa: podorywka, orka przedzimowa, włókowanie lub bromowanie.
Nawożenie: organiczne. Obornik jest źródłem dostarczającym roślinom nie tylko składników pokarmowych, ale również poprawia bardzo korzystne właściwości gleby. Najlepszy termin stosowania obornika pod ziemniaki to okres jesienny pod orkę przedzimową.
Obornik 25-30 t/ha
Międzyplony przyorana słoma zbóż. Kompleksy torfowe i torfowoobornikowe, Nawożenie mineralne porcje w zaleznosci od przeznaczenia (N:P:K) na wczesny zbior 40-80 N/ha(1:1,2:1,5)
Na bezposrednia konsumpcje 100-150 kg Na/ha(1:1,2:2). Przemysł 120-160 kgN.ha(1:1,2:1,1)
Sadzeniaki: 80-120 kg N/ha
Termin sadzenia 20 IV-10 V 40-50 tyś. Roślin/ha
Rozstawa 62,5 i 75 cm(jadalne)
-40 cm w rzedzie jadalne 25-40 w rzedzie przemyslowe i paszowe
Pielegnacja opielanie miedzyrzedowe i obrędlanie obsypanie chemiczne zwalczanie chorób chwastów, i szkodnikow.
Głębokość sadzenia - powinna być taka, aby główna masa części podziemnej rośliny znajdowała się w warstwie ornej. Zbyt płytkie sadzenie stwarza niebezpieczeństwo wystąpienia zazielenienia bulw. Za optymalną głębokość sadzenia przyjmuje się średnicę sadzeniaka powiększoną o1 - 2 cm, mierząc od wyrównanej powierzchni roli przed sadzeniem. Głębokość sadzenia jest jednym z podstawowych parametrów decydujących o jakości plonu.
Termin sadzenia - jest uzależniony od temperatury gleby mierzonej na głębokości 10 cm. Sadzeniaki niepobudzone sadzimy, gdy temperatura gleby wynosi przynajmniej 80C, natomiast podkiełkowane i pobudzone można wysadzać już przy temperaturze gleby 60C.
Pielęgnacja i ochrona plantacji ziemniaków
Kompleksowa ochrona plantacji ziemniaków powinna obejmować: ochronę plantacji przed chwastami w całym okresie wegetacyjnym, ochronę przed chorobami grzybowymi w początkowych i późniejszych stadiach rozwojowych rośli, ochronę plantacji przed szkodnikami (stonka ziemniaczana) oraz niszczenie łętów mających na celu przygotowanie plantacji do zbioru i ochronę bulw przed porażeniem zarazą ziemniaczaną.
Zwalczanie chwastów: W technologii zwalczania chwastów na plantacjach ziemniaków stosuje się metodę mechaniczną, chemiczną lub mechaniczno – chemiczną. Dobór metody odchwaszczania plantacji ziemniaków uzależniony jest głównie od warunków agrometeorologicznych oraz kierunku uprawy. Należy pamiętać, że zabiegi mechaniczne powodują ugniatanie międzyrzędzi, a po wschodach uszkadzanie roślin oraz przenoszenie chorób grzybowych i wirusowych. Dlatego też nie zaleca się tej metody w uprawie ziemniaków na sadzeniaki. Aby uniknąć wykonywania mechanicznych zabiegów pielęgnacyjnych po wschodach ziemniaków, należy zastosować metodę mechaniczno – chemiczną. Polega ona na tym, że od posadzenia do wschodów ziemniaków wykonuje się kilkakrotne bronowanie najlepiej broną chwastownik i obsypywanie redlin, w zależności od nasilenia zachwaszczenia, a tuż przed wschodami ziemniaków wykonuje się zabieg herbicydem. Należy pamiętać, że przy mechaniczno – chemicznej metodzie odchwaszczania plantacji ziemniaków stosuje się herbicydy o działaniu doglebowym, dlatego też ich efektywność działania będzie uzależniona od wilgotności gleby
Agrotechnika grochy jadalnego:
Należy siać po zbożach, okopowych. Nawożenie P:80-120; K:odmiany jadalne 140-200; pastewne nieco mniej. Siew: jadalny: 80-100 nasion/m2, ilość 20-280 kg/ha, rozstawa 15-20 cm fł. Siewu 6-8 cm. Termin siewu: koniec III/początek IV.
Cechy jakościowe ziemniaka jadalnego: cechy zewnętrzne- kształt, regularność zarysu, głębokość oczek., wygląd skorki, sklonnosc do zazielenienia się bulw, tendencja do plamistości. Cecy wewn:-zawart. Suchej masy, cechy sensoryczne(w tym smak), ciemienie bulw gotowanych, jednorodność miąższu(obniza jakość kulinarna)
Cechy jakościowe ziemniaka skrobiowego- zawartość skrobi, wł. Przechowalnicze, brak uszkodzeń mechanicznych.
Cechy jakościowe zbóż na przykładzie pszenicy: parametry jakościowe ziarna pszenicy(liczba opadania w ziarnie; zaw. Bialka w ziarnie; skł. Sedymentacyjny SDS lub Zeleny’ego metoda dopuszcza stos. Obu testow zamiennie; wodochlonnosc maki i rozmiękczanie ciasta; energia ciasta, obj. Chleba; wydajność maki).
Cechy jakościowe rzepaku:
Terminy siewu zbóż jarych: 15 marzec -15 kwiecień Termin zbóż ozimych: 20.09-5.10; 25.09-5.10; 20-30.09; 15-20.09; 25.09-16.10; 20-30.09Termin siewu rzepaku: do 10.08; do 15.08; do 20.08; do 25.08 . , grochu jadalnego IV buraka cukrowego I dekadzie kwietnia w zachodniej części kraju, a w III dekadzie w rejonie północno ? wschodnim. Ziemniaki: 20.04-10.05
Znaczenie gospodarcze roślin motylkowych: dostarczają wysokobiałkowej paszy nasiona zielonka; posiada dużo masy organicznej w glebie 2-5 t/ha z duza iloscia azotu, maja krotki okres wegetacji; przerywają następstwo zboz stos. Wodnopowietrzne; uruchamiają trudno dostępne składniki pokarmowe(F,Ca) ; w organizmie człowieka utrzym. Rownowage kwasowo-zasadowa.
Znaczenie gosp. Rzepaku: dostarcza tłuszczów wykorzystywanych do celów spożywczych jak i do celów technicznych energet.Używany do prod. Mas. Plastycznych i izolacji. Jest stosowany jako poplon ścieniskowy i przedplon. Okopowe: produkuje głównie na pasze, podstawowy art. Spożywczy. Korzenne-surowiec dla przemyslu.
Zbiór-