Kwalifikowana I Pomoc
Seminarium 1
09.03.09r.


Pomiar ciśnienia tętniczego krwi

Ciśnienie tętnicze krwi jest siłą, jaką przepływający strumień krwi wywiera na ściany elastycznych naczyń krwionośnych.
Wartość ciśnienia zmienia się pulsacyjnie w czasie cyklicznej pracy serca. Przy pomiarze ciśnienia tętniczego wyróżnia się ciśnienie maksymalne, czyli skurczowe oraz minimalne, czyli rozkurczowe.
Badanie wykonywane jest za pomocą różnych aparatów (rtęciowe, sprężynowe, elektroniczne, zegarowe).

Metody badania ciśnienia tętniczego krwi:

• Palpacyjna, bez słuchawek (tylko wartość skurczową),

• Osłuchowa, za pomocą aparatu rtęciowego, sprężynowego (wartość skurczową i rozkurczową),

• Automatyczna (wynik pomiaru rejestruje monitor),

• Inwazyjna (ciągły pomiar za pomocą cewnika umieszczonego wewnątrz naczynia i urządzenia rejestrującego wyniki pomiaru).

Wartości prawidłowe RR:

1. Wg Riva-Rocci:
   - noworodki (skurczowe): 60-80mmHg,
   - niemowlęta (skurczowe): 80-85mmHg,
   - małe dzieci (skurczowe): 80-100mmHg,
   - nastolatki (skurczowe/rozkurczowe): 120/80mmHg,
   - dorośli (skurczowe/rozkurczowe): 110-139/65-94mmHg.

2. Wg WHO granicę oddzielającą ciśnienie prawidłowe od podwyższonego u dorosłych stanowi wartość 140/90mmHg. Pomocnym w zapamiętaniu wartości ciśnienie u dzieci powyżej 2 roku jest wzór:
   80 + 2 x wiek (w latach) = wartość ciśnienia skurczowego, 2/3 tej wartości to wartość ciśnienia rozkurczowego.

Czynniki warunkujące RR:
Ciśnienie zależy od:
- siły skurczowej serca,
- ilości krążącej krwi,
- oporów, jakie stawiają naczynia.

Czynniki podwyższające RR:
Fizjologiczne:
- reakcje emocjonalne badanego,
- wysiłek fizyczny przed badaniem,
- wypicie kawy, herbaty, wypalenie papierosa przed badaniem.

Czynniki obniżające RR:
Fizjologiczne:
- spożycie posiłku przed badaniem,
- wysoka temperatura otoczenia,
- wahania ciśnienia atmosferycznego.




ZASADY:

1. Nie wolno wykonywać pomiaru na ramieniu, na którym założono:
   - cewnik żylny (wenflon),
   - przetokę żylno-tętniczą u osób dializowanych,
   - czasowy sztuczny rozrusznik serca.

2. Pomiar powinien być wykonywany:
   - w chwili przyjęcia do szpitala,
   - wg zalecenia lekarza (np. 1 w tyg, 1 dziennie, o stałej porze dnia, co 1h, co 15min itp.).
   - w razie pogorszenia stanu,
   - u osób biorących leki obniżające RR,
   - u osób z chorobami serca.

3. 30 minut przed badaniem pacjent nie powinien pić kawy, mocnej herbaty, palić papierosów i denerwować się.

4. Należy dokonać doboru właściwego mankietu od aparatu:
   - 2 lata – 6cm,
   - 4 lata – 8cm,
   - 9 lat – 11cm,
   - dorośli – 12-14cm.

5. Mankiet zakładany na ramieniu/tętnicy ramiennej ok. 2,5cm powyżej zgięcia łokciowego.

6. Należy podeprzeć rękę, tak aby tętnica ramienna była na poziomie serca.

7. Pacjent powinien być w pozycji siedzącej lub leżącej.

8. Pacjentowi nie wolno rozmawiać w trakcie badania.

9. Powietrze z mankietu wypuszczamy bardzo powoli.