Ochrona środowiska

Jest to całokształt działań (także zaniechanie działań), mających na celu właściwe wykorzystanie oraz odnawianie zasobów i składników środowiska naturalnego, zarówno jego składników abiotycznych (nieżywych), jak i żywych (ochrona przyrody)

Sposoby ochrony środowiska

Racjonalne kształtowanie środowiska i gospodarowanie zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju
Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom
Utrzymywanie i przywracanie elementów przyrodniczych do stanu właściwego

Środowisko naturalne

Ziemia
Atmosfera
Woda

Ekosystem

Jest to wycinek biosfery, w skład której wchodzą organizmy żywe na danym obszarze (biocenoza) wraz z fizycznym środowiskiem, które są powiązane procesami przepływu energii i obiegu materii.

Na ekosystem składa się:

Biocenoza – ogół organizmów występujących na danym obszarze powiązanych ze sobą w jedną całość różnymi zależnościami
Biotop – nieożywione elementy tego obszaru, a więc podłoże, woda, powietrze ( środowisko zewnętrzne)

Ekosystem stanowi funkcjonalną całość, w której zachodzi wymiana materii między biocenozą, a biotopem.

Czteropasmowa struktura pokarmowa :

Środowisko abiotyczne – materia nieożywiona
Producenci – organizmy samożywne, które użytkują wyłącznie abiotyczną część
Konsumenci – organizmy cudzożywne ( głównie zwierzęta)
Reducenci – destruenci, czyli bakterie i grzyby powodujące rozkład materii organicznej

Zrównoważony rozwój ( inaczej ekorozwój)

Jest to prowadzenie działalności gospodarczej w harmonii z przyrodą, aby nie spowodować w przyrodzie nieodwracalnych zmian lub jako gospodarowanie dopuszczalne ekologicznie, pożądane społecznie i uzasadnione ekonomicznie

Ekorozwój składa się z 5 ładów:

Ekologicznego
Społecznego
Ekonomicznego
Przestrzennego
Instytucjonalno–politycznego

Zjawiska można podzielić na:

Deterministyczne – to na tyle zjawiska poznane, że można je opisać za pomocą ścisłych reguł (np. Zależności matematycznych), można te zjawiska określić i przewidzieć.

Losowe – to takie zjawiska, których przebiegu nie można opisać i dokładnie przewidzieć. Ich opis można wykonać jedynie za pomocą rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej.

Zagrożenia i katastrofy przyrodnicze dzielimy na:

Katastrofy przyrodnicze

Są to skoncentrowane w czasie i przestrzeni wydarzenia, podczas których giną ludzie (w skrajnych przypadkach nawet kilkaset tysięcy osób), a straty materialne bywają ogromne.

Należą do nich:

Osuwiska, obrywy, spełzywania, osiadania i procesy erozji wąwozowej. Obejmują zarówno szybkie, jak i powolne przemieszczanie mas skalnych oraz różnego rodzaju spływy i zsunięcia.

Geologiczne – trzęsienia ziemi, wulkanizm, ruchy masowe, tsunami, erozja
Hydrologiczne – powodzie, lawiny, pustynnienie
Oceanograficzne
Meteorologiczne – cyklony, sztormy, zawieje śnieżne
Związane z pokrywą roślinna ziemi – pożary, susze, pustynnienie
Zagrożenia środowiskowe są związane z degradacją środowiska naturalnego

Zagrożenia i katastrofy przyrodnicze

Efekt cieplarniany – zjawisko podwyższenia temperatury planety powodowane obecnością gazów cieplarnianych w atmosferze, do których należą:

Para wodna, której udział w efekcie cieplarnianym wynosi 62%
Dwutlenek węgla, którego udział w efekcie cieplarnianym wynosi 22 %
Ozon, znajdujący się w warstwie przypowierzchniowej
Freony, metan, podtlenek azotu

Skutki w środowisku

Topnienie lodowców i zalewania przez ich wody obszarów nadmorskich, co zaskutkuje utratą miejsc życia
i pracy dla ludzi
Wzrost temperatur spowoduje najprawdopodobniej przesunięcie stref klimatycznych o 150-500 km ku biegunom do końca XXI wieku.
Szybkie zmiany klimaty zaburzą równowagę w ekosystemach i ginięcie wielu gatunków o małych zdolnościach adaptacyjnych.
Zmiany klimatyczne zwiększą częstotliwość występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych i katastrof klimatycznych jak fale upałów, powodzie, huragany, które w bezpośredni sposób zagrażają zdrowiu i życiu.
Ocieplenie klimatu spowoduje przyspieszenie parowania wody i opadanie jej w nowych rejonach, co spowoduje zmniejszenie zasobów wody pitnej, wody- źródła życia.

Osuwisko

Jest to nagłe przemieszczenie się mas ziemnych, powierzchniowej zwietrzeliny i mas skalnych podłoża spowodowane siłami przyrody lub działalnością człowieka (podkopanie stoku lub jego znaczne obciążenie). Jest to rodzaj ruchów masowych, polegający na przesuwaniu się materiału skalnego lub zwietrzelinowego wzdłuż powierzchni poślizgu (na której nastąpiło ścięcie), połączone z obrotem.

Warunki powstania osuwiska

Wilgotny grunt spowodowany długotrwałymi opadami lub roztopami
Podcięcie stoku przez erozję, np. w dolinie rzecznej lub w wyniku działalności człowieka, np. przy budowie drogi
Nadmierne obciążenie stoku, np. przez zabudowę
Wibracje związane np. z robotami ziemnymi, ruchem samochodowym, eksplozjami, trzęsienia ziemi

Siły

Płynięcie
Upadek obryw
Zsuw

Czynniki destabilizujące zbocza

Obciążanie zewnętrzne naziomu
Intensywne opady
Ciężar własny klina odłamu
Obciążenia sejsmiczne ( szkody KWK)
Siła ciśnienia spływowego

Definicja odpadu w świetle ustawy o odpadach

Definicja odpadów została zdefiniowana w ustawie o odpadach z 27 kwietnia 2001r. Według ustawy: Odpadami oznacza się każdą substancje lub przedmiot należący do jednej z kategorii określonych w załączniku nr 1 do ustawy których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest obowiązany.

Podział odpadów ze względu na ich szkodliwość dla środowiska oraz właściwości kwalifikujące odpady do grupy odpadów niebezpiecznych

Podział odpadów ze względu na ich szkodliwość dla środowiska:

Odpady nieszkodliwe (ok.80%)
Odpady częściowo szkodliwe (ok.18%)
Odpady specjalne tzn. szczególnie niebezpieczne i groźne dla środowiska (ok. 0,5%)

Odpady niebezpieczne są to odpady:

należące do kategorii lub rodzaju odpadów określonych na liście A załącznik nr 2 do ustawy oraz posiadające co najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy lub należące do kategorii lub rodzajów odpadów.

Dlaczego odpady są szkodliwe dla środowiska, rodzaje zagrożeń powód. Przez odpady niebezpieczne

Ponieważ stanowią zagrożenie dla wszystkich komponentów środowiska, powierzchni ziemi, hydrosfery, biosfery
i atmosfery. Zagrożenia te powstają podczas gosp. odpadami np. transport, składowanie, wytwarzanie.

Są to zagrożenia:

Fizyczne ( substancje wybuchowe palne, utleniające się)
Biologiczne (subst. toksyczne, szkodliwe, drażniące)
Mutagenne (wywołujące zmiany w kodzie genetycznym organ. żywych)
Środowiskowe (subst. groźne dla środowiska naturalnego)

Właściwości odpadów z grupy niebezpiecznych

Przenikanie szkodliwych substancji do gleby
Wymywanie szkodliwych (toksycznych) substancji do wód powierzchniowych i podziemnych
Emisja (utlenianie) szkodliwych gazów, ciepła
Osłabienie kondycji przyległych roślin
Rozwój mikroorganizmów chorobotwórczych
Zniekształcenie terenu
Zeszpecenie krajobrazu

Podział odpadów z uwaga na miejsce ich powstawania, rodzaje odpadów przemysłowych

Podział odpadów ze względu na miejsce ich powstawania:

Przemysłowe
Komunalne

Rodzaje odpadów przemysłowych - w każdym zakładzie przemysłowym powstają co najmniej trzy grupy odpadów. Obok odpadów związanych bezpośrednio z przetwarzaniem surowca na produkt finalny powstają odpady z działów utrzymania ruchu, oraz odpady komunalne.

Podział i klasyfikacja odpadów z górnictwa węgla kamiennego

Kopaliny towarzyszące – potencjalne surowce mineralne występujące w złożu kopaliny głównej, które zasadniczo można selektywnie eksploatować.
Odpady górnicze zwane też wydobywczymi – skały pochodzące z robót górniczych
i przygotowawczych udostępniających złoże kopaliny głównej w kopalniach głębinowych lub odkrywkowych.
Odpady przeróbcze – materiał skalny wydobyty wraz z urobkiem i oddzielanym w procesach wzbogacania kopaliny głównej.
Odpady wtórne przetwórcze – pozostałości po przetwórstwie kopaliny głównej, powstające
w procesach wytwarzania produktów handlowych.

Rodzaje odpadów energetycznych

Odpady powstałe ze spalania węgla kamiennego i brunatnego oraz odpady z odsiarczania spalin. W szczególności są to popioły lotne z węgla kamiennego i brunatnego, żużle ze spalania węgla kamiennego i brunatnego.

Gospodarka odpadami

Projekty mające na celu zmniejszenie ilości powstających i gromadzonych odpadów w Unii Europejskiej obejmują:

Poddanie recyklingowi odpadów w miejscu ich powstania
Poddanie recyklingowi odpadów poza miejscem ich powstania, oraz modyfikacja urządzeń i technologii
Sukcesywne wprowadzanie tzw. czystych technologii
Modyfikowanie projektowanych wyrobów pod względem zwiększenia ich trwałości
Stosowanie substytutów surowców stosowanych tradycyjnie

Unieszkodliwienie odpadów

Definicja

Poddawanie odpadów procesom przekształcenia biologicznego, fizycznego lub chemicznego w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożeń dla życia lub zdrowia ludzi oraz dla środowiska. Unieszkodliwianiu poddaje się te odpady, z których uprzednio wysegregowano odpady nadające się do odzysku.

Zasady, strategia gosp. w UE

Minimalizowaniu na ile to możliwe, wytwarzania wszystkich typów odpadów (stałych, ciekłych, gazowych) u źródła ich powstawania, szczególnie poprzez zastosowanie niskoodpadowych technologii
Rozwijaniu recyklingu i odzysku odpadów tam, gdzie ich powstanie jest nieuniknione, pod warunkiem, że jest to do zaakceptowania z punktu widzenia ekologii.
Zapobieganie powstawaniu odpadów u źródła, recykling i ponowne użytkowanie odpadów oraz ich bezpieczne składowanie są uważane za podstawowe i komplementarne składniki sprawnego systemu gospodarki odpadami
Samowystarczalności Unii Europejskiej w zakresie minimalizacji odpadów, usuwania ich, rozwoju technologii recyklingu i utylizacji oraz doskonalenia maszyn i urządzeń służących temu celowi. W dyrektywach dotyczących powyższych zagadnień podkreślono zasadę dążenia do samowystarczalności każdego z krajów członkowskich.