Polityka regionalna Unii Europejskiej

Geneza

• Cele polityki regionalnej

• Chronologiczny rozwój polityki regionalnej UE:

• 1958 r. - Traktat Rzymski

• 1968 r. – powołanie Dyrekcji Generalnej do spraw Polityki Regionalnej

• 1975 r. – powstanie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

• 1987 r. – Jednolity Akt Europejski

• 1988 r. – 1993 r. – reforma funduszy strukturalnych

• 1992 r. – Traktat z Maastricht

• 1997 r. – Komisja Europejska zorganizowała forum na temat spójności ekonomicznej i społecznej

• 1999 r. – Na Szczycie w Berlinie zatwierdzono nowy dokument dotyczący rozwoju polityki regionalnej – AGENDA 2000

Wspólna Polityka Regionalna

Potrzeba wspólnej polityki regionalnej stała się szczególnie wyraźna w 1973 roku, po poszerzeniu Wspólnoty o Danię, Wielką Brytanię i Irlandię. Przełomem był szczyt paryski z 1974 roku i - w rok później - powołanie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF - European Regional Development Fund). Fundusz miał przyczynić się do zmniejszenia różnic w rozmaitych regionach Unii Europejskiej oraz pomóc w rozwoju regionów zacofanych.
Obecnie środki z Funduszu Rozwoju Regionalnego przeznaczane są przede wszystkim dla tych regionów, w których PKB na jednego mieszkańca nie przekracza 75 proc. średniej UE. Subwencje sięgają 3/4 ogólnych kosztów danego przedsięwzięcia. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego dysponuje budżetem w wysokości 10 mld euro rocznie. W 1985 roku wprowadzono Zintegrowane Programy Śródziemnomorskie; miały przygotować wejście do Wspólnoty Hiszpanii i Portugalii. Opierały się na wykorzystaniu środków kilku funduszy strukturalnych w określonych strefach i regionach przez kilka lat.
Po przyjęciu Jednolitego Aktu Europejskiego (1987) rozwój polityki regionalnej uznano za jedno z najważniejszych zadań Wspólnoty. Do Traktatu Rzymskiego włączono nowy rozdział "Spójność gospodarcza i socjalna", zapowiedziano reformę funduszy strukturalnych oraz podwojenie środków finansowych, przeznaczanych na politykę regionalną. Reforma funduszy strukturalnych (1988) i związane z nią ustalenie nowych, precyzyjnych (i do dziś obowiązujących) celów tworzyło wspólną wizję problematyki regionalnej.
Na mocy Traktatu z Maastricht (1992) został powołany Fundusz Spójności. Przyznawany jest on państwom UE, w których PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi mniej niż 90 proc. średniej UE. Z pomocy korzystają Hiszpania, Portugalia, Irlandia i Grecja. Współfinansowane są przedsięwzięcia z zakresu ochrony środowiska naturalnego i infrastruktury transportu (sieci transeuropejskie). Budżet funduszu wynosi 2,5 mld euro rocznie.
Europejska polityka regionalna, zwana też polityką społeczno-gospodarczą, ma na celu zapewnienie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju, oraz niwelowanie różnic i osiągnięcie spójności między poszczególnymi regionami krajów Wspólnoty.
Narzędziem polityki regionalnej są fundusze strukturalne, które mają zapobiec powiększaniu się różnic i wspomóc biedniejsze rejony Europy. Polityka strukturalna wiąże się z celową działalnością organów władzy publicznej zmierzającą do przebudowy struktury gospodarczej i pobudzenia rozwoju gospodarczego danego obszaru. Aktywność polityki regionalnej skupia się na jednym regionie, obszarze bądź państwie członkowskim, a każda z tych jednostek może wspieranie i interwencje funduszy dowolnie rozszerzać bądź uszczuplać, a także zmieniać charakter interwencji.
We wspieraniu regionalnym poszczególne instrumenty powinny się zazębiać i współpracować.

Filarami europejskiej polityki regionalnej są:

polityka przemysłowa (środki przeznaczone są na określone sektory gospodarki, branże a także zakłady przemysłowe, szczególny nacisk kładziony jest na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw oraz na ochronę środowiska)
wspieranie gospodarcze (środki przeznaczone są na poprawę infrastruktury, nowe inwestycje, restrukturyzację przedsiębiorstw i otwieranie rynków zbytu),
polityka rynku pracy (środki przeznaczone są na wspieranie zatrudnienia poprzez programy szkoleniowe i przekwalifikowania, podnoszenie zdolności adaptacyjnych przedsiębiorstw i ich pracowników),
wspieranie obszarów wiejskich (środki przeznaczone są na wsparcie obszarów wiejskich, szczególnie tych które borykają się z niską konkurencyjnością produkcji, wysokim zatrudnieniem w rolnictwie, czy deficytami w infrastrukturze).

Cele polityki regionalnej dzielą się na horyzontalne – dotyczące wyodrębnionej grupy ludności, bez względu na miejsce zamieszkania i obejmujące obszar całej UE – i cele regionalne – dotyczące określonych regionów, spełniających warunki pomocy wspólnotowej.

Cele polityki regionalnej:

Cel 1 : dotyczy obszarów zacofanych gospodarczo z wysoką stopą bezrobocia i promuje rozwój i strukturalne dostosowanie regionów opóźnionych w rozwoju.
Cel ten jest finansowanych ze wszystkich czterech funduszy strukturalnych.

Cel 2 : dotyczy regionów, które mają problemy związane z gospodarczą i socjalną restrukturyzacją, zmianami przemysłowymi i strukturalnymi, a także zmniejszającym się wzrostem gospodarczym. Mogą to być obszary o schyłkowym przemyśle, wiejskie o zacofanej strukturze rolnictwa i nadmiernym zatrudnieniu, a także okręgi nadmiernie uzależnione od rybołówstwa.
Cel ten jest finansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego.

Cel 3 : dotyczy rozwoju zasobów ludzkich, dostosowania i modernizacji systemów kształcenia, szkoleń zawodowych, zwiększenia zatrudnienia ze szczególnym uwzględnieniem równości szans w dostępie do rynku pracy, aktywnej polityki rynku pracy oraz wspierania grup zwiększonego ryzyka.
Cel ten jest finansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego.

Zasady europejskiej polityki regionalnej dotyczą procesu planowania, zarządzania, wdrażania i kontroli środków strukturalnych. Dzielą się one na:
1. zasady generalne: - subsydiarność – partnerstwo
2. zasady organizacji polityki regionalnej: - programowanie – kompatybilność
3. zasady finansowania polityki regionalnej : - koncentracja – uzupełnienie
4. zasady oceny realizacji programów : - monitoring – kontrola finansowa – ocena.

ZASADY POLITYKI SPÓJNOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

Zasady europejskiej polityki regionalnej to zasady wprowadzone w 1988 r., aby lepiej i skuteczniej zarządzać tą dziedziną. Do okresu programowania 2000-2006 obowiązywały cztery rodzaje zasad. Były to zasady: generalne (do których należały zasady pomocniczości, koordynacji i elastyczności), organizacji (z zasadami programowania, partnerstwa, kompatybilności i spójności), finansowania (zasady koncentracji, dodawalności i komplementarności) oraz zasady oceny realizacji programów (zasady: monitorowania, ocen oraz kontroli finansowej).Na lata 2007-2013 zachowano większość podstawowych zasad udzielania przez Unię Europejską wsparcia państwom członkowskim, które zmodyfikowano, inne (o charakterze horyzontalnym) przeniesiono z polityk wspólnotowych, aby mocniej podkreślić ich znaczenie w EPR, a część została wprowadzona jako zasady nowe. Do poprzednio obowiązujących, w większości zmodyfikowanych należą zasady:

• komplementarności znaczająca, że fundusze zapewniają pomoc, która uzupełni krajowe, w tym na poziomie regionalnym i lokalnym z uwzględnieniem priorytetów Wspólnoty.

• dodatkowości zgodnie z którą środki pieniężne przekazywane przez Komisję Europejską z funduszy strukturalnych są tylko i wyłącznie dodatkiem do środków zgromadzonych i przeznaczonych na dany projekt przez władze państwowe, regionalne lub lokalne kraju członkowskiego. Tak więc, jeśli jeden z krajów członkowskich postanawia wybudować przykładowo oczyszczalnię ścieków, ubiegając się o dotację z odpowiedniego Funduszu strukturalnego (w tym wypadku jest to Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego), musi najpierw wykazać, iż dotacja ta będzie jedynie uzupełnieniem brakującej części środków finansowania inwestycji. Zatem środki unijne nie mogą w całości zastępować środków państwowych.

• programowania polega na określeniu wieloletnich priorytetów na poziomie Unii Europejskiej i państwa członkowskiego, sposobu finansowania oraz systemu zarządzania i kontroli. Zasada ta ulega modyfikacji w stosunku do poprzedniego okresu, co pozwoliło nie tylko na dostosowanie funduszy do najważniejszych wyzwań strategicznych polityki spójności, ale i uproszczenie systemu programowania.

Podstawowy podział zasad spójności UE to:

ZASADY GENERALNE

Sposób, w jaki fundusze są wydatkowane, opiera się na podziale odpowiedzialności w ramach zasady partnerstwa. Polega ona na szerokiej współpracy i dialogu pomiędzy wszystkimi podmiotami polityki strukturalnej, zarówno na szczeblu lokalnym, regionalnym jak i państwowym. Łączy ona w sobie równość kompetencji i prawa głosu, oraz współodpowiedzialność za przeprowadzane działania. Zasada ta ma służyć stworzeniu optymalnych warunków do zwiększenia demokracji społecznej i instytucjonalnej, a także tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego.
Zasada partnerstwa może być rozumiana:
wertykalnie (współpraca Komisji Europejskiej z odpowiednimi władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi, dzięki czemu pomoc trafia do odpowiednich obszarów)
horyzontalnie (konsultacje władz samorządowych i rządowych z partnerami społecznymi najbardziej zainteresowanymi planowanymi działaniami, dzięki czemu zwiększa się efektywność i celowość pomocy)
Zasada ta obowiązuje na wszystkich etapach w procesie planowania, wdrażania i monitorowania pomocy strukturalnej.

Inną ważna zasadą jest Zasada subsydiarności (pomocniczości)
Zasada ta odnosi się do pomocy dla obszarów, grup ludności i przedsiębiorstw, które z różnych względów nie mogą sobie same poradzić z trudnościami, jednak chodzi tu o pomoc, która ma być bodźcem do samopomocy. Zasada ta opiera się na decentralizacji działań i decyzji z szczebla centralnego na szczebel regionalny, lokalny w celu bardziej wydajnego wydatkowania środków i uzyskiwania lepszych efektów.
Jednym z najważniejszych założeń zasady pomocniczości jest to, że jednostka i jej rozwój jest jedynym celem społeczności. Wynika z tego fakt, że każda społeczność służy zaspokojeniu pewnej kategorii ludzkich potrzeb i to one wyznaczają jej charakter. A ponieważ już mniejsza społeczność jest w stanie zaspokoić potrzeby lub wyrównać szanse jednostki, to nie trzeba w to angażować szerszej społeczności. Im społeczność mniejsza tym bliższa jednostce.
Subsydiarność oznacza, że każde państwo i poszczególne regiony odpowiedzialne są za rozwój regionalny swoich terenów. Rola Unii Europejskiej jest zaś ściśle pomocnicza. Polityka strukturalna jest jedynie uzupełnieniem działań podejmowanych na poziomie lokalnym, regionalnym lub krajowym.

ZASADY ORGANIZACJI POLITYKI REGIONALNEJ

Zasada programowania której celem jest skoncentrowanie wysiłków państw na stabilnych wieloletnich planach rozwojowych, które dążą do osiągnięcia konkretnych efektów w perspektywie średnio i długookresowej.
W procesie programowania powstają:
1. Plan Rozwoju czyli strategiczny plan dla poszczególnych regionów, wsparty zaangażowaniem państwa, przygotowany przez każde z państw UE i przedstawiony Komisji Europejskiej w celu analizy pod kątem potrzeb i celów, zgodności danych, oczekiwań i kosztów wspierania. Powinien on zawierać:
analizę warunków ekonomicznych i społecznych;
orientacyjne cele wykorzystania środków funduszy strukturalnych i
działania jakie należy podjąć w celu osiągnięcia spójności społeczno-gospodarczej i harmonijnego rozwoju regionalnego.
2. Wspólnotowe Ramy Wsparcia to dokument będący wynikiem kompromisu zawartego pomiędzy Komisją Europejską a władzami państwa ubiegającego się o pomoc. Powinien on zawierać:
analizę sytuacji w świetle celów polityki regionalnej;
strategię rozwoju, priorytety działań i główne cele;
ocenę wstępną (ex-ante) ;
orientacyjne źródła finansowania i współfinansowania ;
analizę warunków realizacyjnych, prowadzenia monitoringu i oceny
3. Programy Operacyjne -horyzontalne, regionalne, zintegrowane, sektorowe lub programowe.

Zasada kompatybilności (spójności)
Związana jest ze zgodnością polityki regionalnej z ustawodawstwem unijnym, z polityką gospodarczą w skali makroekonomicznej. Specjalne znaczenie ma ona w obszarach o szczególnym znaczeniu dla polityki Wspólnoty: równouprawnienia kobiet i mężczyzn, ochrony środowiska, tworzenie społeczeństwa informatycznego i lokalnych działań.

ZASADY FINANSOWANIA POLITYKI REGIONALNEJ

Zasada koncentracji polegająca na skoncentrowaniu środków na zwalczanie zacofania regionalnego i walkę z bezrobociem w regionach szczególnie zacofanych i poszkodowanych.

Zasada uzupełnienia, która oznacza, że środki z funduszy strukturalnych mogą być tylko uzupełnieniem wspierania ze środków państwowych i regionalnych poszczególnych państw członkowskich. Państwo członkowskie jest zobowiązane do utrzymywania takiego pułapu pomocy ze środków krajowych, jaki byłby jego normalnym udziałem w przypadku braku współfinansowania z Unii Europejskiej.

ZASADY OCENY REALIZACJI PROGRAMÓW

Zasada monitoringu. Celem jej jest kontrola nad zasadnością i przebiegiem projektów. Jest on prowadzony na kilku płaszczyznach:
monitoring całości funduszy strukturalnych odpowiedzialna Komisja
monitoring na poziomie Wspólnotowych Ram Wsparcia i Programów Operacyjnych odpowiedzialne Komitety Monitorujące
monitoring poszczególnych programów i projektów wsparcia odpowiedzialne Komitety Monitorujące
Obejmuje ono:
zgodność wydatkowania środków
dopełnianie procedur
dopełnianie założonego terminarzu
osiąganie założonych pierwotnie celów
zagrożenia w realizacji projektu i możliwości ich eliminacji
Każde państwo powinno powołać jednostkę odpowiedzialną za metody, techniki i procedury monitorowania, oraz koordynację i ujednolicenie wskaźników, wprowadzenie systemów komputerowych służących gromadzeniu i przekazywaniu danych, koordynację Pomocy Technicznej i planu pracy związanego z potrzebami jej dotyczącymi.
Wyniki monitoringu umożliwiają wprowadzanie poprawek do Wspólnotowych Ram Wsparcia i do konkretnych działań już na etapie realizacji Programów Operacyjnych.

Zasada kontroli finansowej
Całość działań poddawana jest ocenie na etapie przygotowania koncepcji, w trakcie i po zakończeniu jej realizacji. Odpowiedzialność za kontrolę finansową pomocy strukturalnej spoczywa na państwach członkowskich. Kontrole wewnątrzpaństwowe i regionalne są prowadzone w oparciu o prawodawstwo konkretnych państw. Komisja Europejska ma prawo do wyrywkowej kontroli dowolnych projektów czy programów, ma też prawo zażądać dokonania korekt i dostosowań do wymogów, jeżeli dane państwo się do tego nie zastosuje może nastąpić blokada wszelkich płatności w ramach pomocy strukturalnej aż do czasu ich wprowadzenia.
Zasada oceny
Komisja Europejska stworzyła trzy instrumenty oceny:
1. ocena ex-ante - wstępna ocena założeń programu, sytuacji w regionie, doborze celów i priorytetów, analizie planów
2. ocena śródterminowa - zawiera informacje o wdrażaniu i monitoringu, ma umożliwić wprowadzenie ewentualnych poprawek i korekt w działaniu
3. ocena ex-post - dokonywana przez Komisję Europejską, państwo członkowskie i organ zarządzający po zakończeniu działania, obejmuje ocenę wykorzystania środków, spełnienia założeń i uzyskania przewidywanych rezultatów.

Środki Na Prowadzenie Polityki Spójności Unii Europejskiej

Środki finansowe Unii Europejskiej gromadzone są przez państwa członkowskie i przekazywane do unijnego budżetu jako zasoby własne. Środki w budżecie Unii Europejskiej pochodzą również z trzech podstawowych źródeł:

 

 z ceł pobieranych od towarów importowanych z państw, które nie są członkami Unii Europejskiej (tzw. tradycyjne zasoby własne Unii),

 z dochodów z VAT (czyli podatku od wartości dodanej) – jest to określony procent, który dane państwo ma zapłacić Unii od środków pochodzących z podatku VAT)

 ze środków uzależnionych od dochodu narodowego każdego z państw członkowskich (każde państwo płaci 0,73 proc. swojego Produktu Narodowego Brutto (PNB) do budżetu Unii. Jest to obecnie największe źródło środków finansowych Unii Europejskiej.

 

Oprócz wymienionych wyżej źródeł zasilania budżetu Unii Europejskiej, trzeba jeszcze wymienić mniej znaczące, takie jak: podatki od wynagrodzeń pracowników instytucji Unii Europejskiej, składki wpłacane przez państwa spoza Unii Europejskiej do niektórych programów unijnych oraz kary finansowe nakładane na przedsiębiorstwa za łamanie prawa konkurencji i innych przepisów. Środki te stanowią w przybliżeniu ok. 1 proc. budżetu Unii Europejskiej.

Duża część przychodów do budżetu Unii Europejskiej uzależniona jest od poziomu gospodarczego państw członkowskich. Oznacza to, że państwa bogatsze wpłacają do Unii Europejskiej więcej niż kraje biedniejsze, mimo to nie otrzymują więcej dotacji unijnych. Przykładowo, Polska należy do tych krajów, które wpłacają o wiele mniej, niż otrzymują od Unii Europejskiej.

W 2007 roku do Polski trafiło 7,8 miliarda euro (7,4 proc. wszystkich unijnych wydatków). Po zapłaceniu składki, „na czysto” Polska zarobiła około 5,1 miliarda euro. Inaczej mówiąc suma, którą wpłacamy do budżetu Unii stanowi tylko ¼ tego, co otrzymujemy.
W porównaniu z 2006 rokiem, jest to ponad dwa razy więcej. Szacuje się, iż w latach 2007-2013 Polska otrzyma od Unii Europejskiej w sumie 87 miliardów euro, a do budżetu odda 22 miliardy euro, co oznacza, iż „na czysto” otrzyma około 65 miliardów euro. To zdecydowanie najwięcej ze wszystkich krajów członkowskich.

Unia Europejska przeznacza zebrane środki przede wszystkim na realizację wspólnej polityki rolnej (w tym rybactwa i rybołówstwa), a także polityki spójności, które mają pomóc w podniesieniu konkurencyjności Unii Europejskiej oraz wpłynąć pozytywnie na rozwój m.in. rolnictwa, kultury, infrastruktury, szkolnictwa, wymiaru bezpieczeństwa. Z budżetu finansowane są również koszty administracyjne utrzymania instytucji Unii Europejskiej oraz pomoc humanitarna i rozwojowa dla krajów spoza Unii Europejskiej. Poniższy wykres przedstawia te dziedziny, na które obecnie wydawane są unijne pieniądze. W aktualnym okresie programowania 2007-2013 po raz pierwszy w historii Unii Europejskiej mamy do czynienia z sytuacją, w której środki na wsparcie konkurencyjności i spójności przewyższają fundusze na rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich.

Z powyższego wykresu wynika, iż najwięcej środków unijnych przeznaczonych jest na konkurencyjność i spójność (44,2 proc.) W następnej kolejności Unia Europejska przeznacza środki na rolnictwo, ochronę środowiska i rybactwo (43 proc.). Na finansowanie Unii Europejskiej na arenie międzynarodowej jest przeznaczone 5,7proc środków, zaś 5,9 proc na koszty zatrudnienia personelu i utrzymania budynków wszystkich instytucji Unii Europejskiej. Natomiast najmniej środków (1,2 proc.) przeznaczone jest na kulturę, walkę z terroryzmem i nielegalną imigracją, w ramach kategorii wydatków „Obywatelstwo, wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość.

Budżet Unii Europejskiej i perspektywy finansowe

Budżety roczne Unii Europejskiej funkcjonują w ramach budżetów wieloletnich. Budżet roczny bardzo przypomina budżet narodowy: ma określoną dokładnie wielkość wpływów i wydatków). Natomiast budżet wieloletni (tzw. perspektywa finansowa) to plan finansowy, w którym ustalane są jedynie limity (inaczej pułapy) wydatków w poszczególnych pozycjach budżetowych. W perspektywie finansowej nie chodzi o wykazanie dokładnej wielkości dochodów i wydatków, lecz o określenie najważniejszych priorytetów na kolejne 7 lat i umieszczenie maksymalnej kwoty, jaką Unia Europejska może na nie wydać. Głównym celem perspektywy finansowej jest utrzymywanie wydatków Unii Europejskiej pod kontrolą. Budżet Unii Europejskiej nie może mieć deficytu budżetowego ani nadwyżki budżetowej. Na koniec każdego roku różnica pomiędzy wpływami i wydatkami powinna wynosić 0.

Dotacje sa element polityki spójności (+ obowiązek wkładu krajowego)

Warto zauważyć, iż dotacja, którą można otrzymać jako przedsiębiorca, gmina, szkoła, organizacja pozarządowa itp. nie pochodzi w całości ze środków Unii Europejskiej lecz częściowo finansowana jest ze środków krajowych. Jest to zgodne z jedną z zasad polityki spójności, a mianowicie z zasadą dodatkowości. Jak tłumaczy Danuta Hübner – Komisarz ds. Polityki Regionalnej (pierwszy polski komisarz w Unii Europejskiej) w praktyce zasada ta oznacza, że władze krajowe muszą wydać rocznie około 1% PKB na współfinansowanie 3,5-4 proc. PKB pochodzących z Unii Europejskiej (czyli na każdą złotówkę dotacji wydaną przez władze krajowe przypadają 4 złote otrzymane z Unii Europejskiej). Z punktu widzenia projektu, całkowite dofinansowanie jakie można uzyskać ze środków unijnych to 85 proc.. W poprzednich latach było to 75 proc.

Polityka regionalna/spójności/strukturalna (wytłumaczenie pojęć)

W kontekście dotacji unijnych można się spotkać z pojęciami polityki regionalnej, zwanej również polityka spójności lub polityka strukturalna. Czy są między nimi jakieś różnice? Teoretycznie tak. Polityka strukturalna jest to tradycyjne pojęcie dotyczące interwencji Wspólnot Europejskich (a od 1993 roku – Unii Europejskiej) używane już od 1957 roku. Polityka regionalna jest zorientowana na zwiększenie spójności ekonomicznej i społecznej w Unii Europejskiej, co oznacza, że jej podstawowym zadaniem jest pomoc finansowa dla regionów. Polityka spójności zaś wskazuje na podstawowy cel interwencji jakim jest zmniejszenie zróżnicowań we Wspólnocie. Praktycznie jednak pojęcia te są często używane zamiennie, w związku z czym można przyjąć, że polityka regionalna, polityka strukturalna i polityka spójności Unii Europejskiej ma ten sam cel – wyrównanie różnic gospodarczych między regionami Unii Europejskiej i w efekcie – ich mieszkańcami. Jest to taki sposób rozdzielania środków finansowych Unii Europejskiej, aby większość z nich trafiła do regionów znajdujących się w gorszej sytuacji społecznej i gospodarczej. Należy pamiętać, że kryterium podziału środków finansowych Unii Europejskiej jest PKB (Produkt Krajowy Brutto) regionu – poziom zamożności obywateli jest tylko jednym z elementów, które decydują o tym, czy dany region objęty zostanie interwencją środkami Unii Europejskiej. Nie chodzi tutaj o spowolnienie rozwoju bogatych regionów i krajów, ale o przyspieszenie rozwoju regionów opóźnionych. Dzięki temu wzrośnie konkurencyjność całej Unii Europejskiej.