POLITYKA TURYSTYCZNA UNII EUROPEJSKIEJ

(dr Witold Rybczyński)

Uwaga! Egzamin jest na ostatnim zjeździe w formie testu, 5 pytań otwartych

Zjazd I (12.02.2006 rok)

*Kraje które wstąpiły do UE i data ich wstąpienia

Kraje	Rok przystąpienia
Austria Belgia Dania Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Luxemburg Niemcy Portugalia Szwecja Wielka Brytania Włochy	1995 1951 1973 1995 1951 1981 1986 1951 1973 1951 1951 1986 1995 1973 1951

*Kraje wstępujące do UE 01.05.2004 roku

Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia, Węgry

*Kraje kandydujące do UE

Bułgaria, Rumunia, Turcja

*Literatura:

1. „Polityka UE wobec sektora turystyki- UE a przyszłość polskiej turystyki”, Hanna Zawistowska, Warszawa 2003;

2. „Polityka turystyczna UE- czy potrzebna i jaka?”, E. Dziedzic;

3. „Nowe zasady świadczenia usług turystycznych”, H. Zawistowska, Warszawa 2005;

4. „UE- Polska” (polityka, regulacje, sposoby działania) , Warszawa 2002;

5. „Wpływ procesu harmonizacji prawa polskiego z prawem UE na prawo turystyczne”; J. Jarmuł, J. Wrona, H. Zawistowska,;

6. Komitet Integracji Europejskiej www.cie.gov.pl

7. Centrum Informacji Europejskiej www.ukie.gov.pl

8. Pełnomocnik Rządu ds. Informacji Europejskiej www.infoeuropa.gov.pl

9. „Prawo turystyczne”, J. Gospodarek, Warszawa 2001

*Polityka turystyczna- to zaspokojenie potrzeb w tej dziedzinie w układzie państwa

*Elementy polityki turystycznej państwa

1. Cele

• restrukturyzacja i modernizacja gospodarki;

• komercjalizacja turystyki;

• aktywizacja branż komplementarnych;

• aktywizacja obszarów słabych ekonomicznie;

• rozwój zatrudnienia;

• rozwój współpracy międzynarodowej;

• Cele strategicznego rozwoju turystyki w Polsce to:

1. wzrost gospodarczy;

2. stabilizacja makroekonomiczna;

3. ograniczenia bezrobocia;

Zadania

• poprzez turystykę do wzrostu gospodarczego;

• kształtowanie rozmiarów turystyki;

• kształtowanie struktury rzeczowo- przestrzennej;

• kształtowanie dynamiki rozwoju turystycznego;

• Narzędzia (niezbędne uwarunkowania)

• pełna swoboda ruchu turystycznego krajowego i zagranicznego;

• uwarunkowania całej gospodarki turystycznej;

• odpowiedni zakres prywatyzacji gospodarki;

• autentyczność samorządu terytorialnego (możliwe pełne ekonomiczne samodzielność);

• Polityka państwa w celu osiągnięcia pełnej swobody turystycznej:

1. liberalna polityka paszportowa;

2. prowadzenie zasad rachunku ekonomicznego w sferze turystyki;

*Liberalna polityka paszportowa to- polityka paszportowa, polityka wizowa, polityka celna,

polityka dewizowa (finanse)

*Stymulatory turystyki to: polityka podażowa, polityka kredytowa, polityka inwestycyjna

*Aktywna polityka turystyczna musi być w ujęciu: społecznym, gospodarczym, politycznym, kulturalnym

Zjazd II ( 26.02.2006 rok)

Nie ma polityki UE ale jest polityka w UE. Są kierunki polityki turystycznej w UE. Każde z 25 państw ma swoja politykę bazującą na wytycznych UE. Każdy z krajów UE musi uzgodnić określone reguły panujące w UE. Polska jest na etapie negocjacji z UE i Brukselą. Dostosowaliśmy już swoje prawo i dalej je dostosowujemy.

*Wpływ turystyki na pozytywne zmiany w gospodarce narodowej

1. Turystyka ma wpływ na bilans płatniczy państwa;

2. Turystyka aktywizuje miejscowości i regiony turystyczne;

3. Turystyka stwarza nowe możliwości pracy;

4. Turystyka oddziałuje na rozwój infrastruktury technicznej i społecznej;

5. Turystyka unowocześnia strukturę konsumpcji;

6. Turystyka tworzy dochód narodowy;

7. Turystyka w dłuższym okresie pomnaża majątek narodowy;

*Negatywne skutki rozwoju turystyki

1. Społeczne;

2. Ekologiczne

Państwo nie może wykazywać braku zainteresowania turystyką dlatego, że jej aspekt wymusza takie zainteresowanie.

*Polityczne skutki rozwoju międzynarodowej turystyki

1. Turystyka międzynarodowa wiąże się z przekraczaniem granic państwowych;

2. Podróże międzynarodowe mogą być narzędziem państwa;

3. Turystyka międzynarodowa może stymulować i zacieśniać współprace między państwami;

4. Turystyka międzynarodowa jako źródło określonych stosunków politycznych;

*Wyróżniamy 3 typy stosunków politycznych:

1. Prywatne;

2. Rządowe;

3. Prywatno- rządowe;

Deklaracja Haska z 1998 roku mówi o turystyce, ze jest pozytywnym i wszechobecnym czynnikiem promocji i wzajemnego zrozumienia, jest hamowana konfliktami i podsycana pokojem. Wszystkie rządy powinny się w nią zaangażować.

*Aktywizacja roli państwa

1. W rozwoju infrastruktury turystycznej;

2. Stosunek pozytywny, neutralny i negatywny państwa do turystyki;

*Ramowa definicja polityki turystycznej

Celem ogólnym polityki turystycznej państwa o dynamicznym stosunku jest optymalne zaspokojenie wzrastających potrzeb społeczeństwa. Z punktu widzenia celów polityki turystycznej istotne znaczenie ma racjonalne wykorzystanie zasobów pracy i kapitału, występujących w sektorze gospodarki narodowej. Ogólnie celem polityki turystycznej jest dążenie do maksymalizacji korzyści z rozwoju turystyki i minimalizowania kosztów z nim związanych. Cel polityki turystycznej państwa ma trzy cechy systemowe związane ze społeczeństwem, gospodarką i środowiskiem.

*Są 3 płaszczyzny w polityce turystycznej UE:

1. Cele polityki turystycznej;

2. Zadania polityki turystycznej;

3. Środki i metody polityki turystycznej państw UE;

Gospodarka turystyczna stała się skutecznym instrumentem realizacji polityki ekonomiczno- gospodarczej państw. Jest 6 zakresów:

1. W zakresie restrukturyzacji i modernizacji gospodarstw;

2. W zakresie komercjalizacji;

3. W zakresie aktywizacji branż komplementarnych;

4. W zakresie obszarów słabych ekonomicznie;

5. W zakresie zatrudnienia;

6. W zakresie rozwoju współpracy międzynarodowej;

*Zadania polityki turystycznej państwa

1. Kształtowanie rozmiarów turystyki;

2. Zakres struktury rzeczowo- przestrzennej rozwoju turystyki;

3. Kształtowanie dynamiki rozwoju turystyki;

*Narzędzia polityki turystycznej państwa

1. Swobodny ruch turystyczny krajowy i zagraniczny;

2. Urynkowienie całej gospodarki turystycznej;

3. Odpowiedni zakres prywatyzacji tej gospodarki;

4. Aktywność samorządu terytorialnego;

5. Ekonomiczne usamodzielnienie władz terytorialnych;

6. Powiązanie gospodarki lokalnej z gospodarka turystyczna;

Zjazd III (12. 03.2006 rok)

T: Stymulatory prowadzenia polityki turystycznej UE

1. Polityka podatkowa;

2. Polityka kredytowa;

3. Polityka inwestycyjna;

Działalność taka powinna się opierać o:

1. Stwarzać warunki do przebiegu procesów produkcji rozszerzonej w sferze gospodarki turystycznej;

2. Stwarzać ochronę środowiska przyrodniczego;

3. Obejmować strefę para gospodarczej polityki turystycznej państwa, system zarządzania turystyką;

*Dziedziny w państwie związane z polityką turystyczną:

1. Życie gospodarcze;

2. Życie społeczne;

3. Życie polityczne;

4. Życie kulturalne;

Ignorowanie współpracy na tych 4 płaszczyznach stwarza problemy:

1. Barierę wykorzystania walorów turystycznych środowiska przyrodniczego;

2. Barierę wykorzystania zasobów pracy żywej;

3. Barierę zaspokojenie potrzeb społecznych;

4. Odbija się na gospodarce narodowej;

*Polityka turystyczna państwa- „jest to działalność polegająca na poszukiwaniu optymalnego zaspokojenie turystycznych potrzeb społeczeństwa, racjonalnym wykorzystaniu zasobów pracy i kapitału w sferze gospodarki turystycznej z poszanowaniem środowiska przyrodniczego, na kształtowaniu optymalnych z punktu widzenia funkcji turystyki rozmiarów i struktury ruchu turystycznego, na zastosowaniu praw ekonomicznych w sferze gospodarki turystycznej oraz na koordynowaniu rozwoju turystyki z uwzględnieniem jej funkcji i różnorodnych związków z innymi sferami życia kraju”.

*Polityka turystyczna państwa- to świadome popieranie i kształtowanie turystyki przez różnego rodzaju organizacje i instytucję, wpływające swą działalnością na wszystko to co jest ważne dla turystyki.

*Ogniwa tworzące cykl turystyczny:

1. Badania rynku turystycznego;

2. Planowanie rozwoju turystyki;

3. Badania infrastruktury turystycznej;

4. Przygotowanie kadr na potrzeby turystyki;

5. Konstrukcja optymalnego modelu organizacyjnego turystyki;

6. Rozwój gospodarki turystycznej;

7. Propaganda turystyczna;

8. Badania wyników prowadzonej polityki;

9. Formułowanie wynikających z nich wniosków;

*Państwo ma wpływ na politykę graniczną poprzez: wizy, paszporty, odprawy celne, odprawy dewizowe, odprawy sanitarne;

*Podmioty polityki turystycznej:

1. Osoby prawa publicznego;

2. Osoby prawa prywatnego;

Rolę tych podmiotów określają:

1. Ranga tego podmiotu;

2. Zakres przestrzenny;

3. Zakres rzeczowy podjętych celów polityki turystycznej;

*Są trzy organizacje które mogą bezpośrednio wpływać na politykę turystyczną:

1. Światowa Organizacja Turystyki przy ONZ;

2. Komitet ds. Turystyki UE;

3. OECD- Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju;

Organy ustawodawcze i prawodawcze określają cele i strategię, instrumenty polityki turystycznej w danym obszarze gdzie one funkcjonują to: wojewodowie, wojewódzkie sejmiki samorządowe.

*Organizacje para rządowe- pozarządowe to: izby gospodarcze, izby turystyczne, sejmiki, stowarzyszenie zawodowe np. Stowarzyszenie Restauratorów, Stowarzyszenie Hotelarzy.

*Polityka turystyczna świata jest najczęściej wykorzystywana do:

1. Planowania przestrzennego;

2. Planowania ekonomicznego;

3. Kształcenia zawodowego;

4. Marketingu i promocji turystyki;

5. Interwencjonizmu państwowego;

6. Badań naukowych;

Zjazd IV ( 26.03.2006 rok)

T: Skuteczność polityki turystycznej państw

*Skuteczna polityka turystyczna opiera się na;

1. Badaniu rynku turystycznego

Rola państwa jest szczególna w badaniach rynku turystycznego. Poza ośrodkami badania opinii publicznej nie ma instytucji prężnie zajmującej się badaniem rynku. Podstawowe środki istnieją w układzie państwowym np.: Instytut Turystyki. Te badania są fundamentem w formułowaniu polityki turystycznej. Do państwa należy zbierania danych statystycznych jak ruch turystyczny, ilość bazy noclegowej, restauracyjnej i rekreacyjnej. Są tez organizacje pozarządowe które się tym zajmują tylko wycinkowo nie do końca naukowo.

2. Planowanie rozwoju turystyki

nie można nic publikować bez określonych danych popartych badaniami. Niema drugiej dziedziny gospodarki która była by powiązana z całą gospodarką. To planowanie musi być zintegrowane z planami gospodarczymi państwa. Ważne jest by sektory kooperujące z turystyką nie podejmowały decyzji sprzecznych z jej interesami.

3. Badania infrastruktury turystycznej i paraturystycznej:

Trudno sobie wyobrazić b działania budowlane trwały poza zgoda państwa. Inwestorzy zagraniczni choć mają plany to jednak nie zawsze mogą je wykorzystać bo to zakłóca interes turystyki w danym regionie.

4. Przygotowania kadr dla potrzeb turystyki

Przygotowanie kadr mogą czynić państwowe i prywatne uczelnie. Nie zwalnia to państw od uczestnictwa i wspierania stosunków polityki państwa. Musi ono koordynować ten rozwój. Unia przeznacza ogromne pieniądze na ten cel.

5. Konstrukcję optymalnego modelu organizacyjnego turystyki

Model organizacyjny turystyki to system zarządzania turystyką w danym państwie. W Polsce poza POT, Instytutem Turystyki, Departamentem w Ministerstwie Gospodarki nie ma organizacji. Stąd przygotowanie tego modelu jest bardzo istotne. Ważne jest by ustalić taki model organizacyjny na stałe.

6. Rozwój gospodarki turystycznej

Państwo powinno określać optymalne warunki dla rozwoju turystyki i zasady funkcjonowania rynku turystycznego. Państwo może modyfikować zasady już przyjęte ale nie zmieniać.

7. Informacja, propaganda i promocja turystyki

Obejmuje finansowania i bezpośrednie organizowanie działań w turystyce krajowej i zagranicznej. Rola państwa jest istotna w turystyce wyjazdowej, natomiast mniejsza w przyjazdowej. System informacji turystycznej w ramach POT istnieje w wielu krajach, a POT występuje jako agenda struktury państwowej.

8. Badania rezultatów prowadzonej polityki turystycznej

Dotyczą stanu realizacji poprzednich 7 działań, opracowania wniosków na przyszłość, kontrola i inicjowanie.

Polityka państwa nie może być kojarzona tylko z działaniem krajowych organizacji. Świadomość polityczna turystyczna państwa jest podstawowym warunkiem do rozwoju przyszłego przemysłu turystycznego.

T: Wydarzenia w UE w związku ze zbliżaniem się do polityki turystycznej.

Ważny był rok 2002 wówczas miejsce miały dwa wydarzenia:

1. Konferencja w Hiszpanii w San Tarden;

Odbyła się 04.05. 2002 roku na szczeblu szefów ds. turystyki krajów UE, celem było przedyskutowanie rozwiązań mających wspierać istnienie wspólnego turystycznego rynku. Uwzględniono podstawy dogmat, ze rozwój turystyki w krajach europejskich zależy od rozwoju regionów w UE. Na przestrzeni lat powinno nastąpić zbliżenie pomiędzy organizacjami turystycznymi w krajach UE. Opóźnienie wynika z powodu opóźnień realizacji programu, 10 krajów nowych przystąpiło do UE, ograniczenie środków finansowych w budżecie UE.

2. Pierwsze Europejskie Forum Turystyczne;

Podjęto problem poprawy poziomu infrastruktury turystycznej w pobliżu grup recepcyjnych UE. Pierwsza grupa dotyczy Środkowo- Północnej Europy ( Niemcy, Austria, Wielka Brytania, Kraje Skandynawskie), druga grupa recepcyjna dotyczy Południowej Europy (Francja, Hiszpania, Włochy, Portugalia, Grecja). Pierwsza grupa posiada wysoki poziom infrastruktury turystycznej jak i otoczenia. Natomiast druga grupa nie posiada tej infrastruktury. Po tej konferencji przyjęto rezolucję w ramach której podjęto 3 cele:

1. Zbudowanie wspólnego rynku turystycznego;

2. Rozszerzenia statystyki turystycznej ( do tej pory tylko Hiszpania i Francja prowadziła te statystykę);

3. Analizowanie wpływu na turystykę innych sektorów (potrzeba zwołania pierwszego Europejskiego Forum Turystycznego 10. 12. 2002 roku w Brukseli, tam ustalono cała strategię UE w dziedzinie turystyki:

• Określenie zasad i warunków tworzenia zrównoważonego rozwoju przemysłu turystycznego;

• Wspólnego europejskiego rynku turystycznego;

To forum podzielono na 4 grupy problemowe:

1. Przyszłość turystyki europejskiej;

2. Zrównoważony rozwój turystyki;

3. Omówienie obszarów w których UE może zaangażować się w celu wzmocnienia turystyki w poszczególnych krajach;

4. Ekonomiczne perspektywy rozwoju turystyki poprzez równoważnie pozycji i wizerunku Europy jako obszaru recepcyjnego zróżnicowanego, atrakcyjnego;

5. *Podsumowanie zatrudnienia w turystyce;

Prezes Światowej Organizacji Turystycznej powiedział że turystyka w najbliższych latach spadnie z 60% do 45 %, jest to zjawisko niepokojące. Dla rozwoju turystyki podjęto zadania:

1. Zdynamizowanie inwestycji;

2. Tworzenie nowych miejsc pracy;

3. Podnoszenie bezpieczeństwa turystów;

4. Dokonanie zmian w polityce transportowej;

Zwrócono uwagę na :

1. Starzenie się społeczeństw w Europie;

2. Bardzo krytycznie oceniono program UE „Turystyka dla wszystkich”, który uwzględniał zwiększenie możliwości wykorzystywania turystycznych przedsięwzięć dla niepełnosprawnych;

3. Stan turystyki nie jest bardzo dobry, ale jest dobry;

2

---