Dziecko z chorobą nowotworową nie musi cierpieć z powodu nieuśmierzonego bólu.. skuteczne leczenie bólu oraz opieka paliatywna wraz z zapobieganiem, wczesnym wykrywaniem i terapią uleczalnych nowotworów stanowią główne zadania programu zwalczania raka. Choroba nowotworowa stanowi wielki problem zdrowotny dotyczący całego świata. W krajach rozwiniętych nowotwory stanowią główną przyczynę śmierci wskutek chorób w przedziale 1-14 lat. Niestety, większość dzieci z chorobą nowotworową nie jest właściwie leczona, ponieważ żyje w krajach rozwijających się, gdzie choroba jest już zwykle zaawansowana przed postawieniem rozpoznania, a skuteczne leczenie bywa często nieosiągalne. Łagodzenie bólu i innych objawów to podstawowe elementy opieki u wszystkich dzieci z chorobą nowotworową.
Przedwczesnej i tragicznej śmierci dziecka nie zawsze udaje się zapobiec, jednak kompetentna i współczująca opieka może uśmierzyć jego ból i cierpienie. Dzieci często zdają sobie sprawę, że umierają, nawet jeżeli nikt z nimi o tym nie rozmawiał. Sposób rozumienia śmierci przez dziecko zależy od jego wieku rozwojowego. Nawet małe dziecko w wieku poniżej 3 lat mogą rozpoznawać słowo „śmierć”, mim, że rozumieją je w stopniu ograniczonym i obawiają się głównie rozłąki. Dzieci w wieku 3-6 lat potrafią zrozumieć, że są bardzo chore i nie wyzdrowieją. Starsze dzieci potrafią zrozumieć , że umierają i często są w stanie w sposób otwarty o tym rozmawiać. Młodociani są bardzo świadomi skutków diagnozy, nieskuteczności róznych metod leczenia i ostateczności śmierci.
Pracownicy służby zdrowia muszą zdobyć zaufanie dziecka i jego rodziców przez konsekwentną uczciwość i szczerość w rozmowach z nimi, szczególnie odpowiadając na pytania dotyczące śmierci i umierania. Ponieważ choroba może okazać się nieuleczalna, potrzeby fizyczne i emocjonalne prawdopodobnie będą się zwiększać. Dziecko i jego rodzina powinni zdecydować, gdzie zamierzają spędzić ostatnie dni życia- w szpitalu, w domu czy w hospicjum. Zarówno w domu jak i w hospicjum powinien być realizowany ten sam plan postępowania leczniczego jak w szpitalu, lecz z udziałem rodziców, którzy często biorą na siebie podstawową odpowiedzialność za opiekę nad dzieckiem, rodzice potrzebują szczegółowych wskazówek, ułatwiających im zmniejszanie własnego niepokoju i umożliwiających skoncentrowanie się na wzbogaceniu i dzieleniu ostatnich chwil życia ich dziecka.
Leczenie choroby i związanego z nią urazu musi obejmować wytężone wysiłki mające na celu opanowanie bólu i być tak zaplanowane, aby zapobiegać każdemu niepotrzebnemu cierpieniu. Nie mogą występować we własnej obronie i dlatego są zdane na dorosłych. Coraz bardziej agresywne leczenie przeciwnowotworowe obejmuje terapie i zabiegi obarczone ryzykiem powodowania znacznego bólu i cierpienia. Pracownicy i instytucje służby zdrowia muszą popierać humanitarne i fachowe leczenie bólu i niesienie ulgi w cierpieniu, szczególnie w przypadku umierającego dziecka. Pracownicy służby zdrowia muszą także występować w imieniu dziecka. Nawet gdzy rodzina uważa, że dziecko powinno znosić silny ból, personel medyczny musi zapewnić jego skuteczne leczenie, angażują w razie potrzeby władze sądownicze lub administracyjne.
Rodzicom potrzebna jest wielka siła wewnętrzna, aby przywyknąć do myśli o rozpoznaniu choroby nowotworowej u swojego dziecka, radzić sobie z leczeniem i wspierać chore dziecko. Ich osobiste przekonania dotyczące sfery duchowej są często źródłem tej wewnętrznej siły. Dlatego opiekę duchową należy uznać za ważny element całego postępowania w chorobie nowotworowej. Opieka duchowa może okazać się najbardziej spójnym i pewnym źródłem pociechy dla dzieci i ich rodzin. Pracownicy służby zdrowia, unikając narzucania się, powinni jak najszybciej po postawieniu rozpoznania zapoznać się z poglądami religijnymi rodziny. Umożliwia to wyrobienie sobie poglądu na temat sposobów działania i słów, które powinny być właściwie używane w trakcie leczenia dziecka, a także poszczególnych postaw, które należy uszanować. Rodzice i dzieci powinni mieć także możliwość wyboru osoby, z którą chcą rozmawiać i dzielić się swoimi przeżyciami. Nie należy im takiej osoby narzucać. Prawdziwa opieka duchowa unika ocen, kieruje się szacunkiem i pomaga dziecku i jego rodzinie w odnalezieniu wewnętrznego spokoju.