Jacek Woroniecki Umiejętność rządzenia i rozkazywania.

Jacek Woroniecki 21.12.1878- 18.05.1949 dominikanin, rektor KUL, teolog, tomista.

TEZY:

1. Najwyższą z umiejętności ludzkich jest umiejętność rządzenia innymi. (Góruje nad innymi ze względu na a) jej doniosłość dla społeczeństwa b) trudność w jej sprawowaniu i nabyciu)

2. Umiejętność rządzenia warunkiem ładu społecznego (Autor uważa, że ład i porządek społeczny jest w najwyższym stopniu zależny od tego, czy ci, co stoją na czele poszczególnych grup społecznych i całych społeczeństw umieją nimi rządzić i bez przeszkód prowadzić do właściwych im celów).

3. Rządzenie możliwe tylko jednostkami myślącymi (Autor twierdzi, iż rządzić można tylko jednostkami rozumnymi, stanowiącymi o sobie i mogącymi zawsze okazać swój sprzeciw i rządom się nie poddać. Rządzenie polega na sprawieniu, aby jednostki same zechciały tego, co im się rozkazuje. Nie wiadomo jednak gdzie i od kogo się sztuki rządzenia nauczyć.)

4. Posłuszeństwo najlepszą szkołą rządzenia i rozkazywania. (Autor uważa, że ta szkoła jest słuszna jednak jedynie, gdy jesteśmy posłuszni rozumnym rozkazom. Gdy jesteśmy posłuszni względem osób niemiejących rozumnie rozkazywać nie nauczymy się rozumnego rozkazywania lecz zaprawi nas do tych samych błędów i niedomagań, które obserwowaliśmy. )

5. Umiejętność dania rozkazu i „siły z rozkazem” (Na emigracji można się było spotkać z zarzutem niekarności pod adresem Polaków. Gen. Zamoyski mówił, że nieprawdą jest, aby Polacy byli z natury nieposłuszni i niekarni, lecz że w Polsce nikt nie potrafi rozkazywać. Dać siłę z rozkazem to znaczy przelać oprócz myśli i słów także bodziec ożywiającego wolę, powodujący, iż pragniemy tego, co jest nam rozkazywane.)

6. Cnota roztropności jako umiejętność rządzenia sobą i innymi ( W roztropności najważniejszą rolę gra umiejętność przewidywania. Jedną z naczelnych funkcji roztropności jest stworzenie sobie planu postępowania, a następnie jego sprawne wykonanie. Proces roztropności składa się z dwóch faz:

1. faza planowania wymagająca rozwagi i zastanowienia

2. faza wykonania wymagająca energii i sprężystości

7. Zaufanie niezbędnym elementem dobrego rozkazywania. (Trzeba wiedzieć komu można zaufać bardziej, komu mniej, a co się z tym wiąże komu jakie zadania możemy powierzyć. Pracownikowi nie można okazać braku zaufania, można jedynie czuwać nad sposobem w jaki spełnia swe obowiązki doprowadzając do tego, aby można mu było coraz bardziej ufać.)

8. Rządzić tzn. prowadzić całość powierzonej sobie gromadki do właściwego jej celu
   w wytworzonej atmosferze ładu i porządku.

9. Rozkazywać to wskazywać poszczególnym jednostkom, co powinny lub co wolno im na drodze do celu robić.

10. Karcić tzn. wskazywać jednostkom w czym pobłądziły lub zawiniły i dawać im możliwość naprawienia wyrządzonego zła.

RZĄDZENIE - elementy wpływające na umiejętne rządzenie.

1. Obowiązki i troski przełożonych.

OBOWIĄZKI	TROSKI
Do obowiązków osoby rządzącej należy rządzić społecznością w oparciu o dotyczące całości ustawy, statuty czy regulaminy.	Zadbanie, aby ustawy, statuty, regulaminy były przez podwładnych znane i szanowane.
Poznanie warunków pracy powierzonej gromadki i zależnie od tych warunków zorganizować życie codzienne.	Dobrze zorganizować życie codzienne w duchu obowiązujących ustaw i z uwzględnieniem konkretnych warunków miejsca, ludzi i czasu podstawą wyrobienia w podwładnych ducha posłuszeństwa

2. Rządzący powinien być jednostką dającą przykład. (Przełożony powinien dać przykład podporządkowania się dobru ogółu, gdyż zapewni mu to posłuch i powagę do rządzenia i wymagania posłuszeństwa)

3. Rozwijanie samodzielności pracownika drogą do wychowania dobrego współpracownika. (Przełożony ma swoich współpracowników, których nie powinien ograniczać, a wręcz przeciwnie w granicach, na które zezwala regulamin powinien umożliwić się im wykazać, rozwijać ich samodzielność. Starsi pracownicy uzyskują tej samodzielności więcej, młodsi mniej, są wprowadzani w nowe obowiązki
   i zapoznawani z drogą ich wypełniania. Przez udzielenie pracownikowi zaufania zyskujemy jego dobrą pracę.)

4. Systematyczność podstawą sumiennego wykonania pracy. (Przełożony powinien umieć zaszczepić w podwładnych zdolność dotrzymywania terminów, wykorzenić skłonność „dojutrkowania” tj. odkładania wszystkiego na później na rzecz systematycznego wykonywania obowiązków. Jeśli sprawy się nawarstwiają przełożony powinien wskazać podwładnemu kolejność wykonywania zadań).

ROZKAZYWANIE - cechy dobrego rozkazu:

1. muszą być zawsze zgodne z prawem moralnym, Boskim i ludzkim. ( Odnosi się to przede wszystkim do zasad moralności chrześcijańskiej, będącej źródłem postępowania ludzkiego, z którą liczą się nawet osoby wyrzekające się chrześcijaństwa oraz do źródeł prawa obowiązującego w państwie. Ponadto rozkazy muszą być oparte na regulaminie instytucji, w której są wydawane, a celem ich wydania jest dobro wspólne danej instytucji.)

2. Staranne przemyślenie i przygotowanie zarządzeń. (Trzeba tu wykorzystać umiejętność przewidywania, trzeba przemyśleć co ma być zarządzone, czy istnieje konieczność wydania zarządzenia, uwzględnić sposób wykonania, trudności
   i przeszkody mogące pojawić się na drodze jego realizacji. Po analizie wszystkich czynników można wydać rozkaz, pamiętać jednak należy, iż powinna osobą wydająca rozkaz kierować rozwaga i rozsądek. Odwoływanie i zmienianie rozkazu osłabia powagę przełożonego w oczach podwładnych, dlatego tak ważne jest sumienne zastanowienie przed jego wydaniem.)

3) Dobre wydanie rozkazu. (To znaczy wydanie go w:

a) odpowiedniej chwili- rozkazu nie należy wydawać w momencie, gdy już należy działać, gdyż podwładnemu również należy się czas na zastanowienie nad rozkazem
i przygotowanie do jego wykonania;

b) w jasnej i ścisłej formie- rozkaz nie powinien zawierać niedomówień, dwuznaczności zaciemniających jego znaczenie. Treść rozkazu powinna być klarowna
i zrozumiała dla wszystkich pracowników. Rozkazy nie powinny być zbyt szczegółowe, lecz zawierać tylko istotne żądania przełożonego, aby umożliwić pracownikowi rozwijanie jego samodzielności;

c) w stanowczym tonie- dla podwładnego nie ma wówczas żadnej wątpliwości,
że wolą przełożonego jest, aby praca została przez niego wykonana; gdy podwładny jest przekonany, iż przełożony wie, czego od niego chce i gdy jest człowiekiem dobrej woli chętnie wykona rozkaz. Wydając rozkaz nie potrzeba krzyczeć ani podnosić głosu, wystarczy wypowiedzieć swoją wolę stanowczo. Jest to danie „rozkazu i siły
z rozkazem”.)

4.) Wrodzone i nabyte predyspozycje rozkazywania. (Są osoby, które jakby z natury urodzone są do rozkazywania. Gdy się tych zdolności nie posiada można je w sobie,
w pewnym stopniu wyrobić, po ówczesnym uświadomieniu swoich braków
w umiejętności rozkazywania i analizie źródeł tych braków.)

5. Stanowczość cechą, którą może sobie wyrobić każdy człowiek. (Wyrobienie stanowczości uzdalnia do rozkazywania choćby w najmniejszej społeczności jak np. rodzina. W rodzinie dzieci powinny być rozumnie rządzone i mieć przekonanie, że ich rodzice, których mają słuchać, wiedzą czego chcą.)

6. Udzielanie i odmawianie pozwoleń.

POZWOLENIA

1. dotyczące spraw nieokreślonych w regulaminie, regulowane są według uznania przełożonego

2. uchylenie tego, co regulaminy zarządzają tzw. zwolnienia i dyspensy

Przełożony ma większą swobodę udzielania pozwoleń typu pierwszego.

Do udzielenia zezwolenia i dyspensy potrzeba poważnej racji, która zrównoważy pewne zło jakim jest odchylenie się od ogólnych przepisów.

Przy udzielaniu pozwoleń ważny jest obiektywizm przełożonego. W przypadku udzielenia zezwoleń często obserwowane jest faworyzowanie, nepotyzm, protekcjonalizm.

---