Łokieć tenisisty
Ze względu na złożoną anatomię i funkcję staw łokciowy jest jednym z najbardziej podatnych na urazy. „łokciem tenisisty” (ang. tenis elbow), z łac (Epicondylitis humeri), określane jest zespołem objawów, wśród których dominuje ból i tkliwość w bocznym przedziale stawu łokciowego. Występuje głównie u mężczyzn w czwartej i piątej dekadzie życia i dotyczy zwykle ręki dominującej. Bólowi często towarzyszy osłabienie siły mięśni przedramienia. Do zapalenia nadkłykcia bocznego kości ramiennej mogą doprowadzić często powtarzane ruchy wyprostu nadgarstka i łokcia, z jednoczesnymi ruchami odwracania i nawracania przedramienia. Schorzenie to występuje głównie u ludzi w 4 i 5 dekadzie życia. Prace i czynności, które predysponują do "łokcia tenisisty" to: tynkarstwo, malarstwo, murarstwo, stolarstwo, pranie, tenis, gra na skrzypcach, garncarstwo, krawiectwo, a także ręczne obracanie kół przez osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich. Wszystkie te czynności powodują, po wielokrotnym powtórzeniu tego samego ruchu, przeciążenie będące główną przyczyną mechanizmu powstawania "łokcia tenisisty". Zwiększona aktywność prostowników, głównie prostownika nadgarstka promieniowego krótkiego, połączona z ruchami pronacyjno-supinacyjnymi przedramienia i wyprostem łokcia, stanowi nadmierne obciążenie dla tych mięśni. Podczas wymienionych ruchów występuje jednocześnie skurcz i rozciąganie prostowników nadgarstka, co może prowadzić do uszkodzenia tych mięśni. Dodatkowym czynnikiem zwiększającym naprężanie i uszkadzanie prostowników jest także zaciśnięcie ręki. Uszkodzenie mięśni najłatwiej następuje w miejscu połączenia włókien mięśniowych z jednostką ścięgnistą lub przy jej przyczepie kostnym, co ma miejsce w Epicondylitis humeri lateralis, gdzie przeciążenie prostowników nadgarstka prowadzi do zmian o charakterze tendoperiostitis w miejscu ich przyczepu do nadkłykcia bocznego kości ramiennej.
Rozpoznanie "łokcia tenisisty" opiera się głównie na badaniu klinicznym. W wywiadzie pacjenci zwracają uwagę na korelację dolegliwości wyżej opisanych z pracą fizyczną wymagającą nawracania i odwracania przedramienia wraz z wyprostem nadgarstka i łokcia. Spoczynek uwalnia od bólu . Podczas badania ortopedycznego wykonuje się testy mające na celu wywołanie bólu okolicy nadkłykcia bocznego kości ramiennej:
Objawy:
tkliwość palpacyjna w okolicy nadkłykcia bocznego,
„+” test Cozena - ból na wysokości nakłykcia bocznego lub ciągnące bóle po stronie promieniowej, w przedziale prostowników, w czasie prostowania pięści wbrew oporowi,
osłabienie siły mięśniowej,
bolesność przy ruchach skrętnych wobec stosowanego oporu.
test siłowego rozciągania łokcia,
Mechanizm:
Wielokrotne powtarzanie ruchów prostowania i rotacji powodują zwiększone obciążenie mięśni i ich przyczepów. W następstwie dojść może do uszkodzeń, zmian zapalnych i zwyrodnieniowych występujących głównie w miejscu połączenia mięśni i ścięgien lub w okolicy ich przyczepu kostnego.
Badania dodatkowe:
RTG - w około 25-30% występują zwapnienia w okolicy nadkłykcia bocznego,
USG, może wykazać poważniejsze uszkodzenia jednostki ścięgnistej mięśni,
MRI, określa dokładnie lokalizację i charakter patologii.
Artroskopia łokcia.
Leczenie:
Leczenie zachowawcze.
znaczną ulgę przynosi unieruchomienie w szynie ramiennej w zgięciu w stawie łokciowym w 90º (stosowane z reguły na okres 14 dni) znoszące subiektywnie dolegliwości bólowe,
stosuje się miejscowe podawanie sterydów z Lignocainą,
znaczną ulgę przynosi także fizykoterapia (jonoforeza, ultradźwięki, krioterapia),
ortezy odciążające przyczepy prostowników ręki na nadkłykciu kości ramiennej.
Po okresie ostrego bólu, może wystąpić nawet kilkumiesięczny okres mniej nasilonych dolegliwości bólowych. Wówczas należy bezwzględnie unikać czynności obciążających staw łokciowy. Ulgę przynosi też stosowanie opaski na przedramieniu, zwykle 5 cm poniżej stawu łokciowego, która zmniejsza napięcie mięśnia prostownika palców.
Leczenie operacyjne.
Stosuje się je w przypadkach opornych na leczenie zachowawcze.
Zabieg Hohman'a - odcięcie przyczepu mięśnia prostownika o 1cm od nadkłykcia kości ramiennej,
Zabieg Stucha - wycięcie w bloku przyczepu mięśni i okostnej powierzchownej warstwy istoty korowej.
Po okresie ostrego bólu, może wystąpić nawet kilkumiesięczny okres mniej nasilonych dolegliwości bólowych. Wówczas należy bezwzględnie unikać czynności obciążających staw łokciowy. Ulgę przynosi też stosowanie opaski na przedramieniu, zwykle 5 cm poniżej stawu łokciowego, która zmniejsza napięcie mięśnia prostownika palców.
2