Wykład 3 24.03.2010
W psychopatologii najcześciej mamy do czynienia z diagnozą różnicową.
NIMH - badanie na 17 tys. ludzi; badanie przeprowadzono 3 razy w ciągu roku (co 6 miesięcy), wypełnienie standardowego kwestionariusza zdrowia psychicznego; badanie na „zwykłych” ludziach (nie w szpitalach, itp.) ustalenie częstotliwości występowania zaburzeń,
Różnice w zależności od lokalizacji (miast i środowisk):
istotne różnice częstotliwości zaburzeń o charakterze fobijnym;
ludzie mieszkający w dużych miastach częściej wykazują zaburzenia związane z uszkodzeniem OUN, zaburzenia psychotyczne i osobowością nieprawidłową;
na przedmieściach: częściej niż gdzieś indziej wyst. zaburzenia obsesyjno-kompulsywne,
na wsi: częściej zaburzenia fobijne niż u mieszkańców wielkich miast i przedmieść;
częstość zaburzeń afektywnych wyraźnie wzrasta u roczników od końca pierwszej wojny światowej,
zaburzenia podlegają zróżnicowaniu ze względu na różne czynniki, np. rodzajowy, wiedza o częstotliwości wyst. określonych zaburzeń;
społeczne przyzwolenie na prezentowanie zaburzeń przez kobiety,
mężczyźni najczęściej leczą się z powodu uzależnień, zwł. od alkoholu;
zaburzenia psychopatologiczne dot. 1/5 populacji;
po eksperymencie Rosenhana (sprawdzającym trafność i rzetelność diagnoz psychologicznych) pojawiła się trzecia wersja DSM;
wersja II służyła wyłącznie diagnozowaniu ostrej psychozy alkoholowej;
DSM opracowany przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne i służy wyłącznie diagnozowaniu zaburzeń psychicznych;
ICD-10 opracowany na zlecenie Międzynarodowej Organizacji Zdrowia - daje możliwość diagnozowania wszelkich stanów patologicznych: somatycznych i psychicznych;
DSM: 5 osi
przeniesienie zaburzeń z osi I do osi II różnicuje DSM III od DSM IV;
diagnozę stawia się właściwie w oparciu o dwie osie: I i II,
na osi I: to, o kiedyś nazywało się „dużą psychiatrią”, zaburzenia o charakterze dynamicznym, nieźle rokujące;
na osi II: to, co kiedyś nazywało się „małą psychiatrią”, zaburzenia w stos. do których rokowanie jest niepomyślne, możliwości terapeutyczne są ograniczone;
dobrym rozpoznaniem jest rozpoznanie z osi I, kiepskim rozpoznanie z osi II,
Kategoria F-99 w ICD: zaburzenia psychiczne inaczej nieokreślone
W ICD tak naprawdę używa się osi I i jest to wystarczające
kategorialność: wszystko dzieli się na kategorie i opisuje,
operacjonalizacja: dokładnie wiadomo, na czym polega dane zaburzenie,
ateoretyczność: używanie pojęć, które nie są specjalistyczne dla konkretnego paradygmatu (np. psychodynamicznego),
opisowość
współwystępowanie zaburzeń: zaburzenia podstawowe i towarzyszące (w ICD mamy do czynienia z podległością zaburzeń, w DSM takiej zasady nie ma),
diagnostyka wieloosiowa
symetryczność DSM: każde zaburzenie ma taką samą wartość diagnostyczną, nie ma zaburzeń, które miałyby większą wagę lub opisywały inne zaburzenia,
hierarchiczność ICD: określona przez sposób kodowanie - postępujący sposób uszczegółowienia,
kod opisowy DSM: ten system ma kod numeryczny, ale jest on nieczytelny
kod numeryczny ICD: nie musimy nazywać zaburzenia, wystarczy podać jego numer
To, co pisze Cierpiałkowska o braku uwzględniania dymensjonalności w DSM, nie jest prawdą (przedostatni slajd).
Diagnoza przy pomocy ICD/DSM - specjalnie ustrukturyzowany wywiad
Psycholodzy - większe możliwości diagnostyczne, psychiatrzy - możliwość leczenia farmakologicznego,
2