Psychologia Ogólna cz. B 28.03.2013
O czym na wykładach?
Procesy poznawcze u zwierząt – ich specyfika; możliwości i ograniczenia uogólniania wniosków z badań procesów poznawczych zwierząt na ludzi; specyfika funkcjonowania poznawczego ludzi
Jak uczy się mózg? O uczeniu się z perspektywy neurobiologii
Jak uczy się mózg? Wskazówki neurodydaktyków (uczenie się a stres/sen/nagradzanie i karanie; motywacja od uczenia się a jego efekty)
Czego mózgowi potrzeba do uczenie się i do szczęścia?
PROCESY POZNAWCZE U ZWIERZĄT INNYCH NIŻ CZŁOWIEK
Psychologia porównawcza – bada różne gatunki zwierząt w tym ludzi i kładzie nacisk na szukanie podobieństw między nimi
Temple Grandin
„Zwierzęta czynią nas ludźmi”
„Zrozumieć zwierzęta”
Aleksandra Horowitz
„Oczami psa”
Ludzie odziedziczyli pewne sposoby funkcjonowania po zwierzęcych przodkach.
Podobieństwa między zwierzętami a ludźmi
Umysł zwierząt i ich świadomość – dowody:
Pojmują stałości danej rzeczy (wracają po ukryty wcześniej pokarm
Uczą się (drogi w labiryncie, aportowania, sztuczek cyrkowych itp.)
Zapamiętują szczegóły topografii (tworzenie „map umysłowych”)
Mają wyobrażenie bliskiej przyszłości (okazują frustrację, gdy „rozczarowane”). Np./ szczury które nauczone są biegać po labiryncie ze wzmocnieniem (czekolada) po tym jak kilka razy przebiegły i dostały na końcu pokarm (skórka z chleba zamiast czekolady) będą biegały po labiryncie znacznie wolniej lub w ogóle.
Mają sny w fazie REM i halucynacje (po podaniu substancji psychoaktywnych). Np. synogarlice po podaniu im środka halucynogennego zaczynają uciekać przed czymś niebezpiecznym.
Umieją liczyć, rozwiązują problemy i łamigłówki. Są w stanie dość szybko oszacować wielkość stada dzięki czemu wiedzą czy warto atakować czy lepiej uciekać
Naśladują model i potrafią grać w gry komputerowe
Zdają sobie sprawę z tego, co inne osobniki mogą wi(e)dzieć i do czego to może prowadzić (dysponują teorią umysłu)
Mają obraz własnego ciała i jego świadomość (rozpoznają się w lustrze)
Ujmują następstw przyczynowo-skutkowe (tworzą narzędzia)
Niektóre potrafią porozumiewać się za pomocą symboli (językiem migowym lub leksygramem)
Podobieństwa, ale i zasadnicze różnice
SAMOŚWIADOMOŚĆ
„zwierzę wie, jak jest duże. Anie nie wie, że to wie” R. Oeser
NARZĘDZIA, które służą do wyrobu innych narzędzi; „naga”, „gotująca”, „zabójcza” małpa „narzędziowa” (tool-making ape). Narzędzia zwierząt nie ewoluują
JĘZYK służący do przekazywania doświadczeń; „wehikuł czasu”; „mówiąca” małpa symboliczna (talking/symbolic ape)
Pułapki i sposoby wyjścia z nich
ANTROPOMORFIZOWANIE i nasze projekcje
Poznać UMWELT
Jakob von Uexkull i świat według kleszcza
Rozwiązanie: ANKTROPOMORFIZM KRYTYCZNY
FAKT: nasza psychika wywodzi się z psychiki innych ssaków i ma z nią wiele wspólnego. Antropomorfizm krytyczny zbliża nas do poznania rzeczywistego funkcjonowania umysłów kręgowców i tym samym lepszego zrozumienia nas samych.