słowniczek dydaktyczny, PEDAGOGIKA


OCENA- Sąd wartościujący, wszelka wypowiedź wyrażająca dodatnie lub ujemne ustosunkowanie się wypowiadającego się do kogoś lub czegoś.

(„Słownik pedagogiczny” W.Okoń)

SAMOKSZTAŁCENIE - (samouctwo), osiąganie wykształcenia poprzez działalność, której cele, treść, warunki i środki ustala sam podmiot. W procesie s. jego cele się dynamizują, osiągnąwszy wyższy stopień świadomości uczeń dokonuje często ich przewartościowania i doskonalenia. S. osiąga optymalny „poziom wtedy, gdy przekształca się w stałą potrzebę życiową człowieka oraz stanowi oparcie dla kształcenia ustawicznego

(„Słownik pedagogiczny” W.Okoń )

WYCHOWANIE- to świadomie organizowana działalność, której celem jest wywołanie określonych zmian w osobowości człowieka. Zmiany te obejmują zarówno sferę poznawczo-instrumentalną, związaną z poznawaniem rzeczywistości i umiejętnością oddziaływania na nią, jak i stronę aksjologiczną, która polega na kształtowaniu stosunku człowieka do świata i ludzi, jego przekonań i postaw, systemu wartości i celu życia.

(„Słownik pedagogiczny” W.Okoń)

OSOBOWOŚĆ NAUCZYCIELA -Przez osobowość nauczyciela można rozumieć stopień zaawansowania nauczyciela w poznawaniu, rozumieniu i wartościowaniu stosunków panujących w świecie, ze szczególnym uwzględnieniem procesów kształcenia i wychowania, oraz w twórczym przekształcaniu tych stosunków.
(„Słownik pedagogiczny” W.Okoń)

OSOBOWOŚĆ - termin używany w różnych znaczeniach, najczęściej oznacza zespół stałych właściwości i procesów psychofizycznych, odróżniających daną jednostkę od innych, wpływający na organizację jej zachowania, a więc na stałość w nabywaniu i porządkowaniu doświadczeń, wiadomości i sprawności, w reagowaniu emocjonalnym w stosunkach z innymi ludźmi oraz na stałość w wyborze celów i wartości.
(„Słownik pedagogiczny” W.Okoń)

SOCJALIZACJA - [od łac. socialis — społeczny]:
l) ogól działań ze strony społeczeństwa, zwłaszcza rodziny, szkoły i środowiska
społecznego, zmierzających do uczynienia z jednostki istoty społecznej, tj.
umożliwienia jej zdobycia takich kwalifikacji, takich systemów wartości i
osiągnięcia takiego rozwoju osobowości, aby się mogła stać pełnowartościowym
członkiem społeczeństwa;
2) ogół zmian zachodzących w jednostce pod wpływem oddziaływań społecznych,
umożliwiających jej stopniowe stawanie się pełnowartościowym członkiem
społeczeństwa.
(„Słownik pedagogiczny” W.Okoń)

CZAS WOLNY - [franc. loisir, ang. leisure, roś. dosug], czas do dyspozycji jednostki po wykonaniu przez nią zadań obowiązkowych: pracy zawodowej, nauki obowiązkowej w szkole i w domu oraz niezbędnych zadań domowych.
Czas wolny racjonalnie przeznacza się na:
l) odpoczynek, tj. regenerację sił fizycznych i psychicznych,
2) rozrywkę, która sprawia przyjemność,
3) działalność społeczną o charakterze dobrowolnym i bezinteresownym,
4) rozwój. zainteresowań i uzdolnień jednostki przez zdobywanie wiedzy i amatorską
działalność artystyczną, techniczną, naukową czy sportową.
(„Słownik pedagogiczny” W.Okoń)

KSZTAŁCENIE - ogół czynności i procesów umożliwiających ludziom poznanie przyrody, społeczeństwa i kultury, a zarazem uczestnictwo w ich przekształcaniu, jak również osiągnięcie możliwie wszechstronnego rozwoju sprawności fizycznych i umysłowych, zdolności i uzdolnień, zainteresowań i zamiłowań, przekonań i postaw oraz zdobycie pożądanych kwalifikacji zawodowych. W ostatnich latach coraz częściej przez kształcenie rozumie się łącznie nauczania i uczenia się.

(„Słownik pedagogiczny” W.Okoń)

NAUCZANIE - planowa i systematyczna praca nauczyciela z uczniami mająca na celu wywołanie pożądanych trwałych zmian w ich postępowaniu, dyspozycjach i całej osobowości — pod wpływem uczenia się i opanowywania wiedzy, przeżywania wartości i działań praktycznych.
(„Słownik pedagogiczny” W.Okoń)

SAMOKSZTAŁCENIE - (samouctwo), osiąganie wykształcenia poprzez działalność, której cele, treść, warunki i środki ustala sam podmiot. W procesie s. jego cele się dynamizują, osiągnąwszy wyższy stopień świadomości uczeń dokonuje często ich przewartościowania i doskonalenia. Samokształcenie osiąga optymalny „poziom wtedy, gdy przekształca się w stałą potrzebę życiową człowieka oraz stanowi oparcie dla kształcenia ustawicznego.
(„Słownik pedagogiczny” W.Okoń)

SAMOWYCHOWANIE - samorzutna praca człowieka nad ukształtowaniem własnego poglądu na świat, własnych postaw, cech charakteru i własnej osobowości - stosownie do założonych kryteriów, wzorów oraz ideałów. Rozwijanie w procesie wychowania rodzinnego czy szkolnego motywacji pobudzającej dzieci i młodzież do pracy nad sobą jest działaniem, które zwielokrotnia wpływ wychowawczy rodziny i szkoły.
(„Słownik pedagogiczny” W.Okoń)

UCZENIE SIĘ - proces, w którego toku na podstawie doświadczenia, poznania i ćwiczenia powstają nowe formy zachowania się i działania lub ulegają zmianom formy wcześniej nabyte. Uczenie się jest jedną z podstawowych form działalności ludzi — prócz pracy, zabawy i działalności społeczno-kulturalnej.
(„Słownik pedagogiczny” W.Okoń)

SZKOŁA - według ogólnych założeń - jest miejscem nabywania wiedzy i umiejętności związanych z życiem zawodowym i społecznym. Efektem działalności szkoły jest zdobycie wiedzy (określonej programem nauczania), kompetencji oraz rozeznania w otaczającej rzeczywistości.

Najważniejsze funkcje szkoły to:

(„Nowy słownik pedagogiczny” Kupisiewicz”)

MOTYWACJA- mechanizm uruchamiający zachowanie jednostki i nadający mu energię, ukierunkowujący je; stan wewnętrznego napięcia pobudzający jednostkę do działania, w wyniku, którego dochodzi do redukcji tego napięcia; także względnie trwała dyspozycja do działania w określonym kierunku. Ma charakter świadomy lub nieświadomy.

(„Nowy słownik pedagogiczny” Kupisiewicz”)

KLASA SZKOLNA- zbiór uczniów, zwykle rówieśników, uczących się se wspólnej izbie szkolnej według tego samego programu i reprezentujących ten sam poziom zaawansowania w karierze szkolnej. Inaczej izba szkolna, pomieszczenie, w którym odbywa się nauka szkolna

(„Słownik pedagogiczny”S. Okoń)

ŁAD- stan funkcjonowania jednostek, instytucji i przebiegu zachowania jednostek, zapewniający istnienie, trwanie i rozwój zbiorowości jako całości.

(„Nowy słownik pedagogiczny” Kupisiewicz”)

DYSCYPLINA- podporządkowanie się przepisom; ustalony porządek, karność, rygorom.

(„Nowy słownik pedagogiczny” Kupisiewicz”)

PREWENCJA- zapobieganie, działanie polegające na zapobieganiu naruszeniom norm. np.: wymierzanie kary, aby zapobiec ponownemu popełnieniu przestępstwa.

(„Nowy słownik pedagogiczny” Kupisiewicz”)

DYDAKTYKA -(gr. διδακτικοσ - pouczający) - nauka o nauczaniu i uczeniu się, czyli o systemie poprawnie uzasadnionych twierdzeń i hipotez dotyczących procesu, zależności i prawidłowości nauczania-uczenia się oraz sposobów kształtowania tego procesu przez człowieka. Realizuje ona swoje cele ze względu na przedmioty i szczeble pracy szkolnej. Termin dydaktyka pochodzi z języka greckiego, w którym didaktikos znaczy pouczający, a didasko - uczę.

(„Nowy słownik pedagogiczny” Kupisiewicz”)

NAUCZYCIEL-pracownik o uznanych przez władze oświatowe kwalifikacjach do nauczania i wychowania dzieci, młodzieży i dorosłych. Kwalifikacje te uzyskuje się przez ukończenie zakładu kształcenia nauczycieli oraz przez zdanie przepisanych egzaminów. Uchwalona Karta praw i obowiązków nauczyciela ustala zasadę, ze w Polsce każdy nauczyciel musi mieć ukończone studia wyższe. Zgodnie z tą kartą stan nauczycielski obejmuje nauczycieli przedszkoli, szkół oraz nauczycieli akademickich. Na stanowisko nauczyciela może być powołana osoba, która ukończyła studia w szkole wyższej kształcącej nauczycieli lub w innej szkole wyższej, ale po uzyskaniu w toku studiów lub na kursie przygotowania pedagogicznego. Na stanowisko nauczyciela dyplomowanego powołuje się osobę o wyżej wymienionych kwalifikacjach po co najmniej 3 latach pracy, ocenionej dobrze za ostatnie 2 lata, przy czym ocena musi ta musi być potwierdzona przez wyniki komisyjnej wizytacji. Na stanowisko profesora szkoły średniej powołuje się osobę posiadająca wyższe studia magisterskie i 5 lat pracy na stanowisku nauczyciela dyplomowanego w szkole albo na stanowisku nauczyciela akademickiego w szkole wyższej.

(„Nowy słownik pedagogiczny” Kupisiewicz”)

REGUŁY- Wyrażenie określające jakiego postępowania oczekuje się od uczniów, a jakiego się nie oczekuje

(„Uczymy się nauczać” Arends)

PROCEDURY-określają jak pracować i jak wykonywać działania w klasie. Przeważnie nie zapisuje się ich, ale trzeba poświęcić wiele czasu na nauczenie uczniów.

(„Uczymy się nauczać” Arends)

IMPET-siła rozpędu, zdecydowane, szybkie działanie, zapał.

(„Nowy słownik pedagogiczny” Kupisiewicz”)

ODPOWIEDZIALNOŚĆ-Pojęcie eschatologiczne, am podwójne znaczenie: odpowiada się za coś, albo jest się odpowiedzialnym przed kimś, kto jest źródłem odpowiedzialności. Odpowiedzialność jako pozytywna cecha osobowości podlega kształceniu w działalności pedagogicznej. Przedmiotem postaw odpowiedzialności są wartości moralne.

(Zawadzki)

CEL OGÓLNY- pewien rezultat nauczania wyrażony w kategorii efektów uczenia się . Ogólny cel nauczania opisuje nową wiedzę, umiejętności, zdolności i postawy- to wszystko, czego opanowania w wyniku kształcenia oczekuje się od ucznia.

(„Nowy słownik pedagogiczny” Kupisiewicz”)

CEL OPERACYJNY-Wyrażony jest opisem zachowania, jakie ma przejawiać uczący się po ukończeniu nauki.

(„Nowy słownik pedagogiczny” Kupisiewicz”)

OCENIANIE-oznacza czynność w wyniku której wydaje się sąd o przedmiocie, osobie lub zjawisku, odwołując się do jednego lub kilku kryteriów, niezależnie od tego, jaki jest przedmiot oceny oraz te kryteria. Akt oceny jest więc zjawiskiem ogólnym i obejmuje nie tylko osiągnięcia szkolne I tak np. przyznawanie gwiazdek restauracjom, srebrnych i złotych palm filmom jest podobnie jak szacowanie postępów uczniów czy studentów, wynikiem czynności oceniania.

(„Nowy słownik pedagogiczny” Kupisiewicz”)

OCENIANIE JEDNORAZOWE-To czynność jednorazowa. Ma miejsce np. podczas egzaminu bądź konkursu. Zwane także zewnętrznym ponieważ osobami oceniającymi są nieznani nauczyciele.

(„Nowy słownik pedagogiczny” Kupisiewicz”)

OCENIANIE CIĄGŁE- jest postępowaniem, dzięki któremu nauczyciel poznaje swoich uczniów w sposób systematyczny. Zwane także ocenianiem wewnętrznym w trakcie procesu pedagogicznego obserwuje się jednocześnie jego rezultaty i poziom prac uczniów, którzy biorą w nim udział.

(„Nowy słownik pedagogiczny” Kupisiewicz”)

AUTORYTET-( łac.autoritas- powaga, znaczenie)- wpływ osoby lub organizacji cieszącej się ogólnym uznaniem na określoną sferę życia społecznego. Autorytetowi nauczyciela szczególnie łatwo ulegają dzieci w młodszym wieku szkolnym, w klasach wyższych obserwuje się wzrost krytycyzmu i osłabienie roli autorytetu nauczyciela, niekiedy nawet zanik wszelkich autorytetów.

(„Słownik pedagogiczny” W. Okoń)

EDUKACJA-( łac. educatio. Wychowanie)- ogół procesów, których celem jest zmienianie ludzi, przede wszystkim dzieci i młodzieży- stosownie do panujących w danym społeczeństwie ideałów i celów wychowawczych. Obecnie upowszechnia się szerokie rozumienie tego terminu jako oznaczającego ogół procesów oświatowo- wychowawczych, obejmujących kształcenie i wychowanie oraz szeroko pojmowana oświatę.

(„Słownik pedagogiczny” W. Okoń)

ETOS NAUCZYCIELA-O autorytecie nauczyciela nie decymują pieniądz, pełniona funkcja, urząd. Źródła autorytetu nauczyciela tkwią w sferze wartości niematerialnych, u jego podstaw leżą ideały pedagogiczne, efektywność nauczania, osobowość, charyzmat, empatia, otwarcie na młodego człowieka.

(„Nowy słownik pedagogiczny” Kupisiewicz”)

GRUPA RÓWIEŚNICZA- Typ grupy rówieśniczej w skład której wchodzą osoby w zbliżonym wieku, charakteryzująca się tym ze przynależność do niej jest dobrowolna, tworzona jest spontanicznie. Istotna jet ze względu na proces socjalizacji jednostki. W grupach rówieśniczych kształtuje się tez subkultury.

(„Nowy słownik pedagogiczny” Kupisiewicz”)

SYTUACJA WYCHOWAWCZA- Czasowy okład warunków towarzyszących interakcji wychowawczej, w którym wychowanek dysponuje możliwością wyboru któregoś spośród zachowań zawierających przynajmniej jeden złożony cel operacyjny. W przypadku braku tego celu sytuacja wychowawcza nie miałaby miejsca.

(H. Muszyński)

SZKOŁA- 1) Instytucja oświatowo- wychowawcza zajmująca się kształceniem i wychowaniem dzieci, młodzieży i dorosłych stosownie do przyjętych w danym społeczeństwie zelów oraz zadań oraz koncepcji oświatowo- wychowawczych i programów; do osiągania tych celów służy wykształcona kadra pedagogiczna. Jest miejscem gdzie realizuje się programy nauczania i rozlicza uczniów z ich opanowania. 2) Budynek lub budynki, w których mieści się ta instytucja.

(„Słownik pedagogiczny” W. Okoń)

SYSTEM OŚWAITY- ogól odpowiednio powiązanych ze sobą placówek i instytucji wychowania bezpośredniego i pośredniego, umożliwiających obywatelom zdobywanie wykształcenia ogólnego i zawodowego oraz wszechstronny rozwój osobowości. Na system oświaty składa się: system wychowanie rodzinnego, system szkolnictwa, system kształcenia ustawicznego, system wychowania równoległego.

(„Słownik pedagogiczny” W. Okoń)

WZMOCNIENIE POZYTYWNE I NEGATYWNE- Wzmocnienia pozytywne, czyli te zachowania, które są pożądane i korzysta np. pokarm, wynagrodzenie, podziw. Często nazywane są nagrodami. Wzmocnienia negatywne to szeroko rozumiane kary, bodźce awersyjne takie jak: zagrożenie, przymus, porażka.

( Kozielecki)

WSPÓŁZAWODNICWTO- Działalność jednostek lub grup, której jednym z ważnych celów jest uzyskanie przewagi nad innymi jednostkami lub grupami.

(„Słownik pedagogiczny” W. Okoń)

WSPÓŁDZIAŁANIE- Współpraca ze sobą jednostek lub grup ludzi, wykonujących swoje cząstkowe zadania, aby osiągnąć jakiś wspólny cel. Współdziałanie opiera się na wzajemnym zaufaniu i lojalności oraz na podporządkowaniu się celowi, należycie uświadomionemu sobie przez wszystkie jednostki lub grupy.

(„Słownik pedagogiczny” W. Okoń)

WYCHOWAWCA KLASY-nauczyciel odpowiedzialny za koordynację i prowadzenie pracy wychowawczej w powierzonej mu klasie. Do jego zadań należy poznanie wszystkich uczniów w klasie oraz ich warunków domowych, czuwanie nad zachowaniem, postawami społeczno- moralnymi, kulturą i zdrowiem uczniów, kształtowanie pozytywnego stosunku do nauki, organizowanie pomocy i opieki w przypadkach indywidualnych.

(„Słownik pedagogiczny” W. Okoń)



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ściąga dydaktyka, pedagogika, dydaktyka
Geneza dydaktyki, Pedagogiczne
zabawy dydaktyczne, Pedagogika, zabawy
Dydaktyka 2, pedagogika, dydaktyka
ściąga dydaktyka 6, pedagogika, dydaktyka
Planowanie pracy dydaktyczno, Pedagogika, zakładanie przedszkola(1)
ściąga dydaktyka 3, pedagogika, dydaktyka
dydaktyka 6, pedagogika, dydaktyka
Egzamin dydaktyka, Pedagogika EPiW, Teoretyczne podstawy kształcenia
Dydaktyka, pedagogika
KLUCZ do testów z dydaktyki, pedagogika
ŚRODKI DYDAKTYCZNE, Pedagogika wczesnoszkolna
TEST Z DYDAKTYKI, PEDAGOGIKA, DYDAKTYKA
Projektowanie dydaktyczne, PEDAGOGIKA, Dydaktyka
metody dydaktyczne, pedagogika, dydaktyka
7. Metody dydaktyki, Pedagogika pielęgniarstwo

więcej podobnych podstron